Мақолада артериал гипертонияни олдини олиш ва даволашда соғлом турмуш тарзининг муҳим элементлари ҳисобланган мақсадли парҳез ва рационал овқатланиш қоидаларига риоя қилиш ва DASH парҳез дастурини тадбиқ қилишнинг аҳамияти тўғрисида маълумотлар келтирилган. Соғлом турмуш тарзининг асосларидан бири бўлган диетик ёндашув ва рационал овқатланиш номедикаментоз даво сифатида кўпгина юрак қон томир тизими касалликларида жумладан артериал гипертонияда ҳам кенг қўлланилади. Артериал гипертония ривожланишида ош тузи миқдорининг тавсия қилинган миқдоридан ортиқча бўлиши резистив қон томирлар деворининг прессор омилларга нисбатан сезгирлигини оширади. Натижада периферик қаршилик ҳамда артериолалар тонусининг ошишига сабабчи бўлади. Оқибатда артериал гипертензия даражасининг турғун ошиши, нишон аъзоларда шикастланишлар ва гипертоник кризлар кузатилишининг ошишига олиб келади.
Иссиқ иқлим шароитида гипертония касаллигининг бошланғич босқичларида гемореологик бузилишларни эрта ташхислаш. Қуруқ ва иссиқ иқлим шароити табиий равишда қон реологияси ёмонлашуви, қон ёпишқоқлик даражасининг ошиши ва шаклли элементлар агрегацияси кучайишига олиб келади. Бу эса микро ва макрореологик бузилишлар ва агрегатлар ҳосил бўлиши ва тромбоэмболия хавфини оширади.
This article presents metaphors, types of metaphors found in English speech, and the diversity of metaphorical speech
Ушбу монография иссик иклим шароитида гипертония касаллигининг бошлангич боскичларида гемореологик ва дислипидемии бузилишлар ва уларни коррекциялашда вегетатив нерв тизимиии бахолаш ва атеросклеротик кардиоваскуляр хавф даражасини аниклаш оркали даво ёндашилган илмий тадкикот натижалари асосида ёзилган. Шунингдек, гипертония касаллигида нишон аъзоларда шикастланишлар эрга ривожланишининг секинлашишига ва атеросклеротик кардиоваскуляр хавф даражасининг камайишига, гемореологик ва дислипидемии бузилишларни бартараф этадиган такомиллаштирилган даво усули оилавий врач амалиётига куллаш учун тавсия этилган.
По данным Всемирной организации здравоохранения, в последние годы наблюдается рост заболеваемости острой респираторной вирусной инфекцией. В связи с этим внимание педиатров и отоларингологов привлекают острые стенозирующие ларинготрахеиты (ОСЛТ). Согласно данным многолетних исследований, число пациентов с ОСЛТ колеблется от 0,1 до 0,4% от всех госпитализированных в стационар детей с диагнозом «острая респираторная вирусная инфекция». Развитие стенозирующего ларинготрахеита при острой респираторной вирусной инфекции (ОРВИ) резко отягощает состояние больных детей, а порой от присоединения его к основному заболеванию зависит жизнь ребенка.
С первых дней независимости в нашей стране с целью повышения качества медицинской помощи населению последовательно реализуются широкомасштабные реформы. Так, эффективное медицинское обслуживание детей обеспечило своевременное выявление, раннюю диагностику и лечение больных с ОСЛТ, что позволило на 3-4 дня сократить сроки лечения их в стационаре.
Несмотря на многочисленные научные исследования, посвященные изучению закономерностей инфекционного процесса при стенозирующем ларинготрахеите, роли дисбиоцсноза слизистых оболочек верхних дыхательных путей, процесс эндогенной интоксикации (ЭИ), развивающийся в результате болезни детей и его связь с течением заболевания, а также состояние системы местного и общего иммунитета диктуют необходимость совершенствования методов их коррекции в свете современных требований. Вместе с тем, причины рецидивирования острых стенозирующих ларинготрахеитов до конца не определены, важной задачей представляется разработка прогностических критериев оценки исходов ОСЛТ.
Данное диссертационное исследование в определенной степени служит решению задач, предусмотренных в постановлениях Президента Республики Узбекистан № ПП-2133 от 19 февраля 2014 года «О Государственной программе «Год здорового ребенка» и № ПП-2221 от 1 августа 2014 года "О Государственной программе по дальнейшему укреплению репродуктивного здоровья населения, охране здоровья матерей, детей и подростков в Узбекистане на период 2014-2018 годы», а также в других нормативноправовых документах, принятых в данной сфере.
Научные исследования, направленные на совершенствование методов комплексной диагностики, лечения и профилактики стенозирующих ларинготрахеитов у детей проводились во многих ведущих медицинских центрах, таких как детский медицинский центр Шнайдера (Израиль), Университетская клиника Гиссена (Германия), Детская клиника Святой Марии (Германия), Центр инновационной медицины Интербалкан (Греция), клиника Женераль (Швейцария), клиника Роял (Великобритания), Медицинский центр Куинс (Великобритания), клиника ИДИБАПС (Испания), госпиталь Святого Луки (Япония), Федеральный научноклинический центр оториноларингологии ФМБА России (Россия), а также Ташкентский педиатрический медицинский институт и Республиканский специализированный научно-практический медицинский центр педиатрии (Узбекистан).
В результате проведенных исследований были разработаны критерии оценки риска возникновения и рецидивирующего течения ОСЛТ, выявлены механизмы, определяющие чувствительность дыхательных путей (Фрейбург-ская клиника, Германия); установлена эндокринная дисфункция у детей с первичной и рецидивирующей формой острого стенозирующего ларинготрахеита (Детский госпиталь, Ирландия); доказано влияние состава микрофлоры основных локусов организма, соединительнотканной дисплазии, регулирующих систем на функцию внешнего дыхания, формирование пороговой чув-
ствительности и реактивности дыхательных путей у детей с рецидивирующим стенозирующим ларинготрахеитом (РСЛТ) (Мельбурнский университет, Австралия).
В настоящее время в мире целью многих исследований становится дальнейшее определение на иммуномолекулярном уровне роли специфических и неспецифических факторов иммунной защиты в патогенезе острого стенозирующего ларинготрахеита; оценка состояния неспецифической защиты при ОСЛТ; изучение достоверных сдвигов в клеточном звене иммунитета, изменений Т-супрессоров и частично В-лимфоцитов; а также профилактика рецидивов и совершенствование методов диагностики и лечения заболевания.
Как показал анализ специальной литературы, ряд исследователей изучали роль аллергического компонента и вегетативной нервной системы в патогенезе развития первичных и рецидивирующих ОСЛТ. Согласно полученным результатам, более чем у 90% больных детей в патогенезе первичного и рецидивирующего острого стенозирующего ларинготрахеита преобладает аллергический компонент с выявлением общих и аллергенспецифических IgE. Кроме того, доказано, что развитие ОСЛТ при парагриппозной инфекции связано с существенным повышением титра IgE и специфического IgA в назофарингеальных секретах у детей с ОРВИ. Изучены механизмы рециди-вирования ОСЛТ, основанные на значительном изменении иммунологической реактивности организма, которые связаны с его аллергизацией как инфекционными, так и неинфекционными агентами, включая неблагоприятные экологические, сезонные, метеорологические и даже социальные условия. Доказано, что ОСЛТ протекает с вегетативными расстройствами, которые, в свою очередь, оказывают существенное влияние на течение и исход основного заболевания. Предложено усовершенствованное лечение ОСЛТ в разгар заболевания, основанное на применении лекарственных препаратов с учетом типа исходного вегетативного тонуса организма.
Несмотря на многочисленные работы, посвященные изучению острого стенозирующего ларинготрахеита, ее диагностике и методам лечения, тенденция к росту рецидивирования заболевания сохраняется, что диктует необходимость изучения общих закономерностей инфекционного процесса при стенозирующем ларинготрахеите, оценки значения микробиоценоза слизистых оболочек верхних отделов респираторного тракта, нарушений иммунного и интерфероновых статусов и разработки способов их коррекции, прогнозирования заболевания на основе прогностической карты, а также повышения эффективности лечения и профилактических мероприятий.
Giyen-Barre sindromi (GGb) - periferik asab tizimining demiyelinatsiyasi va asosan sog'lom odamlarda paydo bo'ladigan progressiv mushaklarning zaifligi bilan bog'liq bo'lgan juda kam uchraydigan autoimmun kasallik.
GBS yiliga 100 000 odam boshiga 1,1-1,8 holat uchraydi, yosh bilan kasallik soni ham ortadi. GBS klinik spektri geterogen bo'lib, o'tkir yallig'lanishli demyelinatsion polinevropatiya (O’YDP), o'tkir motor aksonal neyropatiya (O’MAN), o'tkir motor va sensor aksonal neyropatiya (O’MSAN) va Miller Fisher sindromi (MFS) ni o'z ichiga oladi. Kasallik odatda bir necha kundan 4 haftagacha davom etadigan va har qanday yoshdagi bemorlarda uchraydigan nosimmetrik ekstremal zaiflikning tez boshlanishi bilan tavsiflanadi. Rivojlangan mamlakatlarda GBS o'tkir zaif falajning eng keng tarqalgan turi bo'ldi. Kasallikni tez aniqlash va davolanishiga qaramasdan, GBS jiddiy kasallik bo'lib qolmoqda.
According to the World Health Organization, in recent years there has been an increase in the incidence of acute respiratory viral infection. In this regard, the attention of pediatricians and otolaryngologists is attracted by acute stenosing -laryngotracheitis (ASLT). According to the data of many years of research, the number of patients with ASLT ranges from 0.1 to 0.4% of all children hospitalized with a diagnosis of acute respiratory viral infection. The development of stenosing laryngotracheitis in acute respiratory viral infection (AR.VI) dramatically aggravates the condition of sick children, and sometimes the life of a child depends on its attachment to the underlying disease.
Since the first days of independence , large-scale reforms have been consistently implemented in our country in order to improve the quality of medical care for the population . Thus, effective medical care for children ensured timely detection, early diagnosis and treatment of patients with ASLT, which made it possible to reduce the duration of their treatment in the hospital by 3-4 days.
Despite numerous scientific studies devoted to the study of the patterns of the infectious process in stenosing laryngotracheitis, the role of dysbiocenosis of the mucous membranes of the upper respiratory tract, the process of endogenous intoxication (El), which develops as a result of illness in children and its relationship with the course of the disease, as well as the state of the system of local and general immunity dictate the need to improve the methods of their correction in the light of modern requirements. At the same time, the causes of recurrence of acute stenosing laryngotracheitis have not been fully determined; an important task is to develop prognostic criteria for assessing the outcomes of OSLT.
Given the dissertation research to a certain extent serves to solve the problems provided for in the resolutions of the President of the Republic of Uzbekistan No. PP-2133 dated February 19, 2014 “On the State Program" The Year of a Healthy Child ’’and No. PP-2221 dated August 1, 2014 “On the State Program for Further Strengthening reproductive health of the population, protection of the health of mothers, children and adolescents in Uzbekistan for the period 2014-2018”, as well as in other legal documents adopted in this area.
Scientific research aimed at improving the methods of complex diagnostics, treatment and prevention of stenosing laryngotracheitis in children was carried out in many leading medical centers, such as the Schneider Children's Medical Center (Israel), Giessen University Hospital (Germany), St. Mary's Children's Clinic (Germany), Center of Innovative Medicine Interbalkan (Greece), Generale Clinic (Switzerland), Royal Clinic (Great Britain), Queens Medical Center (Great Britain), IDIBAPS Clinic (Spain), St. Luke's Hospital (Japan), Federal Scientific and Clinical Center of Otorhinolaryngology FMBA of Russia (Russia) , as well as the Tashkent Pediatric Medical Institute and the Republican Specialized Scientific and Practical Medical Center for Pediatrics (Uzbekistan).
As a result of the studies, criteria for assessing the risk of occurrence and recurrent course of OSLT were developed, the mechanisms that determine the sensitivity of the respiratory tract were identified (Freiburg Clinic, Germany); established endocrine dysfunction in children with primary and recurrent acute stenosing laryngotracheitis (Children's Hospital, Ireland); the influence of the composition of the microflora of the main loci of the body, connective tissue dysplasia, regulatory systems on the function of external respiration, the formation of threshold sensitivity and reactivity of the respiratory tract in children with recurrent stenosing laryngotracheitis (RSLT) was proved (Melbourne University, Australia).
At present, the goal of many studies in the world is to further determine at the immunomolecular level the role of specific and non-specific factors of immune protection in the pathogenesis of acute stenosing laryngotracheitis; assessment of the state of non-specific protection during OSLT; study of significant changes in the cellular link of immunity, changes in T-suppressors and partially B-lymphocytes; as well as the prevention of relapses and the improvement of methods for diagnosing and treating the disease.
As the analysis of special literature showed, a number of researchers studied the role of the allergic component and the autonomic nervous system in the pathogenesis of the development of primary and recurrent OSLT. According to the results obtained, more than 90% of sick children in the pathogenesis of primary and recurrent acute stenosing laryngotracheitis is dominated by allergic component with the identification of common and allergen-specific IgE . In addition, it has been proven that the development of OSLT in parainfluenza infection is associated with a significant increase in IgE titer and specific IgA in nasopharyngeal secretions in children with ARVI. The mechanisms of OSLT recurrence based on a significant change in the immunological reactivity of the body, which are associated with its allergization by both infectious and non-infectious agents, including adverse environmental, seasonal, meteorological and even social conditions, have been studied. It has been proven that OSLT proceeds with vegetative disorders, which, in turn, have a significant impact on the course and outcome of the underlying disease. An improved treatment of OSLT at the height of the disease is proposed, based on the use of drags, taking into account the type of initial vegetative tone of the body.
Despite numerous works devoted to the study of acute stenosing laryngotracheitis, its diagnosis and methods of treatment, the trend towards an increase in the recurrence of the disease persists, which dictates the need to study the general patterns of the infectious process in stenosing laryngotracheitis, assess the significance of the microbiocenosis of the mucous membranes of the upper respiratory tract, disorders of the immune and interferon statuses and development of ways to correct them, predict the disease on the basis of a prognostic map, as well as improve the effectiveness of treatment and preventive measures.
Равиш - бу ўзгармас лексик-грамматик синф, қоида тариқасида, ҳаракат, сифат ёки объект белгисини билдирувчи ва ҳолатлар ёки таърифларнинг синтактик функтсиясида ҳаракат қиладиган сўзлар, кўпинча предикат. Дунёнинг барча тилларидаги қўшимчалар нутқнинг кеч қисмларидан бири бўлиб, унинг шаклланиш жараёни ҳозирги кунгача давом этмоқда. Шу билан бирга, бу туркумга мансуб сўзлар, улар ҳосил бўлган бошқа нутқ қисмларида ҳам ўз вазифаларини сақлаб қоладилар. Қўшимчанинг яна бир ўзига хос хусусияти - сўзлар синфининг бошқа нутқ қисмлари билан солиштирганда контсептуал жиҳатдан ҳетероженлиги. Юқоридагиларга асосланиб айтишимиз мумкинки, афғон ва эроншуносликда қўшимчаларга кўплаб таърифлар мавжуд. Илгари араб олимларининг асарлари дарий ва форс тиллари грамматикасини ўрганишга асос бўлиб хизмат қилган бўлса, бугунги кунда афғон ва эрон филологлари араб тили билан уларнинг тиллари ўртасида сезиларли фарқлар борлигини тан олишади ва шунинг учун грамматикани ўрганишда. улар фақат форс тилининг грамматик хусусиятларини ҳисобга олишга ҳаракат қилишади. Таъкидлаш жоизки, маълум бир грамматик масалани шарҳлашга бағишланган илмий мақолалар ва китоблар ёзиш соҳасида эронлик филологларнинг фаолияти бор, тадқиқотчиларнинг синтаксис тузилишига эътиборлари ошган. Дарий ва форс тилларининг грамматикасига оид бир қанча асарларни таҳлил қилдик, улар гап қисмлари ва гапнинг майда аъзолари масаласига бағишланган. Қуйида замонавий дарий ва форс тиллари грамматикасига оид баъзи асарлар ҳақида қисқача маълумот берилган бўлиб, унда бизнинг тадқиқотимиз масаласи энг тўлиқ кўриб чиқилган. Жаҳон тилшунослигида дарий тили форс тили каби кенг ўрганилмаган. Эроншуносликда, бу тилнинг илмий тавсифида, асосан, унинг ҳозирги форс тилидан фарқ қилиши қайд этилган. Дарий тилида, форс тилида бўлгани каби, муаллифлар қўшимчани морфологик ва синтактик нуқтаи назардан кўриб чиқадилар. Тадқиқот жараёнида биз замонавий дарий тили билан боғлиқ асарларни, шунингдек Афғонистонда иккинчи марта қайта нашр этилаётган ноёб асарларни таҳлил қилдик.
The seismic protection measures currently used are ineffective, and the calculation and design of buildings and structures. According to current standards, it does not at all exclude their destruction. Critical analysis provided seismic protection of buildings and proposes basic principles for their improvement. (The measures of seismic protection applied nowadays are ineffective, calculation and design of buildings and constructions for existing rules doesn't exclude their destruction at all. The critical analysis of seismic protection of buildings is provided and the basic principles of their improvement are offered.)
Ushbu maqolada dehqon xo‘jaliklarining oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash va aholining qishloq xo‘jaligi mahsulotlariga bo‘lgan ehtiyojini qondirishdagi o‘rni tahlil qilinadi. Maqolada, shuningdek, oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlash maqsadida dehqon xo'jaliklarining hosildorligi va diversifikatsiyasi ko'rib chiqiladi.
O'tkir laringotraxeit muammolaridan biri nafaqat uning keng tarqalishi, balki bir qator asoratlarning rivojlanish ehtimoli yuqoriligi va o'lim xolatiga olib kelishi bilan bog’liq. Yana shuni aytish joizki o'tkir stenozli laringotraxeit qaytalanishga moyilligi bilan ham ajralib turadi.
Agar o'tkir birlamchi stenozli laringotraxeit yosh bolalarda asosan 6 oydan 3 yilgacha rivojlansa, 4 oygacha bo'lgan bolalarda bu kasallik deyarli kuzatilmaydi. Bundan tashqari, so'ngi yillarda bolalarda laringotraxeitning takroriy epizodlarining ko’paishi tez-tez kuzatilmoqda, bu nafaqat nafas olish kasalligini murakkablashtiradi, balki hayotga xavf soluvchi ("yolg'on" krup) paydo bo'lishiga olib kelishi mumkin.
Shu munosabat bilan, bolaning yoshiga, nafas olish va allergologik anamneziga qarab, qaytalanuvchi stenozli laringotraxeit (QSLT) shakllanishining o'ziga xos xususiyatlarini o'rganish amaliy qiziqish uyg'otadi.