Sayyoramizda sil kasalligi qachon paydo bo'lganligini hech kim aniq ayta olmaydi. U insoniyatning eng qadimiy ofatlaridan biriga aylangani faqat ma'lum.Yuzlab yillar davomida sil kasalligi davolab bo'lmas bo'lib, bugungi kunda ham bemorlarni tez-tez qo'rquv va taranglik holatida ushlab turadi. Bugungi kunda sil kasalligi butun dunyoda global muammodir. Har yili millionlab odamlar sil kasalligidan vafot etadi. Agar hozirda adabiy qahramonlar tez-tez miokard infarktidan vafot etsalar, F.M.Dostoyevskiy, I.S.Turgenev, N.A.Nekrasov, V.G.Korolenko, K.Dikkens, A.Dyumas-son, D.Kyusak obrazlari sil kasalligidan vafot etadilar.Uzoq vaqt davomida odamlarda sil kasali rivojlanadi, deb hisoblangan. Bu operalarda aks ettirilgan. D.Verdining “Traviata” va D.Puchchinining “Bogema” qahramonlari – Violetta va Mimi javobsiz muhabbatdan aziyat chekib, sil kasalligiga chalinadi. Hozirgi bosqichda sil kasalligi jahon miqyosida jiddiy tibbiy-ijtimoiy muammo bo‘lib qolmoqda.O‘zbekiston Respublikasida silga qarshi keng ko‘lamli kompleks- ko‘rilayotgan chora-tadbirlar natijasida sil kasalligi bo‘yicha epidemiologik vaziyat keskinligicha qolmoqda.
Erkaklarda prostata bezining sil kasalligi og'ir azobdir. Bugungi kunda dunyoda urogenital sil kasalligi muammosining ahamiyati aniq. So'nggi yigirma yil ichida dunyoda urogenital sil kasalligining ko'payishi qayd etildi. Erkaklar bu kasalliklarga eng katta jinsiy faollik davrida, ya'ni. 21 yoshdan 50 yoshgacha. Oʻzbekiston Respublikasida oʻpkadan tashqari sil kasalliklari orasida urogenital sil kasalligi ikkinchi oʻrinda turadi (24%). Erkaklarda 50% dan ortig'i genitouriya tizimining sil kasalligi genital organlarga ta'sir qiladi: prostata, moyaklar, epididimis. Prostata bezining tuberkulyozi gematogen, kamroq tez-tez birlamchi lezyon o'chog'idan infektsiyaning limfogen tarqalishi natijasida yuzaga keladi. Genitouriya organlarining tuberkulyozi bilan haqiqiy kasallanish qayd etilganidan oshib ketadi.
Аniqlangan nafas a’zolari silidan 77 % ni o’pka sili, 2,3 % ni nafas a’zolarning birlamchi sili,
7,7 % ni sil plevriti, 12,1 % ni ko’krak ichi limfa tugunlar sili tashkil etadi. O’pka silidan 16 %
o’choqli sil, 66 % yallig’langan sil, 4,8 % tarqoq sil, 2,8 %ni fibroz-kavernoz sil, 9 % boshqa
shakllari tashkil etgan. Sil kasalligining O’zbekistonda keng tarqalishiga ta’sir qiluvchi asosiy omillar: ijtimoiy va iqtisodiy muammolar. aholi migratsiyasining faollashuvi, sil kasalligini o’z
vaqtida aniqlash, ularni davolash jarayonining qiyinligi, ijtimoiy kam ta’minlangan aholining
tibbiy yordamni o’z vaqtida ololmasligi, tibbiy xodimlarning kasallikni kechikib aniqlashlari, sil va
OITS kasalligi bilan birga kechish holatlarining ko’payganligi. Yuqorida keltirilgan omillar bilan
bir qatorda sil kasalligini davolash samaradorligining pastligi ham muhim rol o’ynaydi. Keltirilgan ma’lumotlar asosida sil kasalligining mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari o’rtasida kuzatilish holatlari epidemiologiyasi va profilaktikasi hali yaxshi o’rganilmaganligi ushbu muammoni yanada chuqurroq o’rganish kerak ekanligini taqozo etadi.
Туберкулез-инфекционное, коварное забо-левание. На современном этапе на планете туберкулез является угрозой жизни для миллионов людей.Туберкулез продолжает угрожать человечеству. В миллионах семьях нарушается покой и своими последствиями туберкулез по прежнему остается самой актуальной проблемой человечества. Одна треть населения земли, живут с этой болезнью туберкулез и продолжают формироваться новые очаги болезни. В основном страдают лица молодого продуктивного возраста. Туберкулез чаще регистрируется среди у лиц в возрасте 20-50 лет. В связи проживанием нескольких человек в плохих условиях жизни в одной комнате и недоступности медицинского обслуживания среди трудовых мигрантов граждан стран Центральной Азии работающих за рубежом наблюдается рост заболеваемости туберкулезом
Aniqlangan nafas a’zolari silidan 77% ni o'pka sili, 2,3% ni nafas a’zolarning birlamchi sili, 7,7% ni sil plevriti, 12,1% ni ko'krak ichi limfa tugunlar sili tashkil etadi. O'pka silidan 16% o'choqli sil, 66% yallig’langan sil, 4,8% tarqoq sil, 2,8%ni fibroz-kavernali sil, 9% boshqa shakllari tashkil etgan. Sil kasalligining O'zbekistonda keng tarqalishiga ta’sir qiluvchi asosiy omil- lar: ijtimoiy va iqtisodiy muammolar. aholi migratsiyasining faollashuvi.sil kasalligini oz vaqtida aniqlash, ular- ni davolash jarayonining qiyinligi, ijti-moiy kam ta’minlangan aholining tib- biy yordamni o'z vaqtida ololmasligi, tibbiy xodimlarning kasallikni kechikib aniqlashlari, sil va OITS kasalligi bilan birga kechish holatlarining ko'paygan- ligi.Yuqorida keltirilgan omillar bilan bir qatorda sil kasalligini davolash sa- maradorligining pastligi ham muhim rol o'ynaydi.Keltirilgan ma’lumotlar asosi- da sil kasalligining mehnat migrantlari va ularning oila a’zolari o'rtasida kuza- tilish holatlari epidemiologiyasi va profilaktikasi hali yaxshi o'rganilmaganligi ushbu muammoni yanada chuqurroq o'rganish kerak ekanligini taqozo etadi.
Генитальный туберкулез (ГТ) является актуальной медицинской и социальной проблемой, так как чаще всего поражает женщин активного репродуктивного возраста (20–45 лет) и является причиной женского бесплодия в 10-27,8% случаев. Бесплодие является характерным и часто единственным для туберкулеза гениталий симптомом, встречается у 60–95 % пациенток. Локализациямикобактерии туберкулеза (МБТ) в 90-100% представлена в маточных трубах. Одновременно у 10-60% пациенток выявляется туберкулезное поражение эндометрия. Яичники поражаются в 6-30% случаев; туберкулез вульвы, влагалища и шейки матки встречается реже – в 1-15%.Туберкулез женских половых органов относится к наиболее трудно диагностируемым локализациям внелегочного туберкулеза и выявляется, зачастую, на поздних стадиях, когда, несмотря на проводимую терапию, восстановления менструальной и репродуктивной функций женского организма не происходит. Длительное течение воспалительных заболеваний органов малого таза и бесплодие, отсутствие эффекта от лечения воспалительных заболеваний органов малого таза, высокая частота оперативных вмешательств на придатках матки, наличие кальцинатов в миометрии и/или яичниках по УЗИ позволяют заподозрить туберкулез гениталий. Раннее выявление наряду со своевременной и адекватной специфической терапией позволяют до 34 % случаев восстановить фертильность.
Ўзбекистонда сил касаллиги энг хавфли ижтимойи ва тиббий муаммолардан бири
ҳисобланади. Ушбу инфекциядан ҳар йили жаҳонда деярли 1,5 миллион киши вафот этади. Бир миллион сил касаллиги ҳар йили аёлларда қайд этилиб, бу эса оналар орасида учрайдиган барча ўлим ҳолатларидан ҳам кўп демакдир. Силга қарши курашиш хизмати Ўзбекистонда бугунги кунда нуфузли давлатлар даражасига кутарилди, бу давлатимиз ушбу муаммога қаратилган тиббий профилактик сиёсати натижасидир.
Республика Узбекистан проводит комплекс мер, направленных на формирование здоровой личности человека, предоставляет детям,подросткам и молодежи безопасные условия для развития и здоровья. В республике, несмотря на комплекс проводимых широкомасштабных противотуберкулезных мероприятий эпидемиологическая ситуация по туберкулезу остается напряженной. У детей и подростков в последние годы туберкулѐз методом флюорографических исследований стал в 1,5-3 раза чаще выявляться в группах риска и обязательного контингента взрослого населения. Нельзя ещѐ считать, что туберкулѐз у детей полностью побеждѐн. Пока ещѐ сохраняется опасность заражения туберкулѐзом детей. Поэтому борьба с детским туберкулѐзом остаѐтся одним из главных разделов общего комплекса противотуберкулѐзных мероприятий. Одним из основных методов выявления или ранней диагностики туберкулѐза у детей и подростков долгое время являлась массовая туберкулинодиагностика. По пробе Манту с 2 ТЕ ППД-Л туберкулез у детей выявляется, по данным разных авторов, в 40–70% случаев. Недостаточный объѐм туберкулинодиагностики (0,3%) в республике, привѐл к снижению охватом ревакцинацией детей младшего школьного возраста (7-8 лет), в период, когда наблюдается естественное снижение противотуберкулѐзного иммунитета. Поиск новых подходов к выявлению туберкулѐза среди детей, изучение возможностей применения цифрового флюорографического обследования в детской практике привели к необходимости проведения и последующего анализа эффективности этого метода в выявлении туберкулѐза органов дыхания среди детей младшего и среднего школьного возраста, относящихся к группам повышенного риска по туберкулѐзу.
Больные сахарным диабетом относятся к медицинской группе риска по туберкулезу. Туберкулез распространен во всех странах и возрастных группах. Растущая распространенность сахарного диабета представляет собой значительную проблему для борьбы с туберкулезом в связи с невозможностью контроля динамики сахарного диабета. Было отмечено, что в странах с повышенным уровнем распространенности сахарного диабета также значительно возросла заболеваемость туберкулезом. Туберкулезная инфекция усугубляет течение диабета и его осложнений, способствует переходу скрытых нарушений углеводного обмена в развернутую клиническую картину заболевания. Туберкулез легких при сахарном диабете отягощается сниженным иммунитетом, т.е. возникает новое сочетанное заболевание со своеобразной клинической картиной и трудностями в диагностике и лечении.
Больные сахарным диабетом относятся к медицинской группе риска по туберкулезу. Туберкулез распространен во всех странах и возрастных группах. Растущая распространенность сахарного диабета представляет собой значительную проблему для борьбы с туберкулезом в связи с невозможностью контроля динамики сахарного диабета. Было отмечено, что в странах с повышенным уровнем распространенности сахарного диабета также значительно возросла заболеваемость туберкулезом. Туберкулезная инфекция усугубляет течение диабета и его осложнений, способствует переходу скрытых нарушений углеводного обмена в развернутую клиническую картину заболевания. Туберкулез легких при сахарном диабете отягощается сниженным иммунитетом, т.е. возникает новое сочетанное заболевание со своеобразной клинической картиной и трудностями в диагностике и лечении.
Генитальный туберкулез (ГТ) является актуальной медицинской и социальной проблемой, так как чаще всего поражает женщин активного репродуктивного возраста (20–45 лет) и является причиной женского бесплодия в 10-27,8% случаев. Бесплодие является характерным и часто единственным для туберкулеза гениталий симптомом, встречается у 60–95 % пациенток.
Принято считать, что маркёром неблагоприятной эпидемиологической ситуации по туберкулёзу является частота диссеминированного туберкулёза среди впервые выявленных больных
На сегодняшний день, диссеминированный туберкулёз остаётся тяжёлой формой заболевания и составляет основу смертности от туберкулёза. Несвоевременно выявленные случаи диссеминированного туберкулеза являются отягчающим обстоятельством при лечении диссеминированных форм туберкулёза, что может привести к летальному исходу.
Ushbu maqolada "Rifizostrept" preparati qo'llanilgan eksperimental tuberkulyozda patologoanatomik tekshirishlar natijalari bayon qilingan