ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
504
DINIY ANTROPOLOGIYA
Toshpo’latova Shaxnoza Shuhratovna
Osiyo Xalqaro Universiteti
“Tarix va filologiya” kafedrasi tarix fani o’qituvchisi
toshpulatovashaxnozashuhratovna@oxu.uz
https://doi.org/10.5281/zenodo.10525012
Annotatsiya. Ushbu maqolada Antropologiya — (“antropo” “logos”) — odamning kelib
chiqishi va evolyutsiyasi, odamzod irqlarining paydo boʻlishi, odamning tana tuzilishidagi normal
farq-tafovut, oʻzgaruvchanlik haqidagi fan ekanligini va diniy antropologiya nima va uning
turlari, belgilari odam morfologiyasi, antropogenez, irqshunoslik, antropometriya, osteometriya,
kraniometriya, sehr, din haqida ma’lumotlar bayon etilgan.
Kalit so’zlar: Antropologiya, odam morfologiyasi, antropogenez, irqshunoslik,
antropometriya, osteometriya, kraniometriya, sehr va din.
RELIGIOUS ANTHROPOLOGY
Abstract. In this article, it is explained that Anthropology - ("anthropo" "logos") - the
origin and evolution of man, the emergence of human races, the normal difference in the structure
of the human div, the science of variability, and what religious anthropology is and its types,
signs, human morphology, information about anthropogenesis, ethnology, anthropometry,
osteometry, craniometry, magic, religion is presented.
Key
words:
Anthropology,
human
morphology,
anthropogenesis,
ethnology,
anthropometry, osteometry, craniometry, magic and religion.
РЕЛИГИОЗНАЯ АНТРОПОЛОГИЯ
Аннотация. В данной статье объясняется, что Антропология – («антропо»
«логос») – происхождение и эволюция человека, возникновение человеческих рас,
нормальное различие в строении человеческого тела, наука об изменчивости, и что такое
религиозная антропология и ее виды, признаки, морфология человека, представлены
сведения об антропогенезе, этнологии, антропометрии, остеометрии, краниометрии,
магии, религии.
Ключевые слова: Антропология, морфология человека, антропогенез, этнология,
антропометрия, остеометрия, краниометрия, магия и религия.
Odamning paydo boʻlishida faqat tabiat olamining qonuniyatlarigina emas, balki ijtimoiy
va diniy omillar ham muhim rol oʻynagan. Odam paydo boʻlgandan hozirgi holatigacha uning
butun hayoti ijtimoiy jamiyatning rivojlanish qonuniyati bilan chambarchas bogʻlangan.
Antropologiyaning fan boʻlib rivojlanishida tabiat va jamiyat toʻgʻrisidagi fanlar ijobiy rol
oʻynadi. Zamonaviy fan nuqtai nazaridan aytganda, Antropologiya quyidagi uchta katta boʻlimdan
iborat: 1) odam morfologiyasi; 2) antropogenez; 3) irqshunoslik (etnik antropologiya)-
Morfologiya odamning jismoniy tuzilishidagi belgilarning yosh, jins, kasb va tashqi sharoitga
qarab oʻzgarishini tushuntirib beradi. Irqshunoslik odamzod irqlarining kelib chiqish davri va
sabablarini, ularning Yer yuziga tarqalishini izohlab, etnogenez muammolarini yechishga ham oʻz
hissasini qoʻshadi. Antropologiya oʻzining turlicha tekshirish usullariga (antropometriya,
osteometriya, kraniometriya) va koʻp xil asboblariga ega. Bu oʻlka, xususan Oʻzbekiston xalqlarini
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
505
antropologik jihatdan oʻrganish 20-yillarda rivojlandi. Bu ishda Oʻrta Osiyo davlat universiteti
antropologiya kafedrasi asoschisi va doimiy rahbari L. V. Oshaninning xizmati katta boʻldi. Uning
rahbarligida Turkiston boʻylab 29 antropologik ekspedisiyalar uyushtirildi. L. V. Oshanin va uning
shogirdlari (V. Ya. Zezenkova, Q. N. Najimov)ning saʼy-harakatlari natijasida Turkiston
antropologik jihatidan 3 viloyatga ajratildi. Amudaryo va Sirdaryo oraligʻida yashovchi oʻzbeklar
va tojiklar yer yuzidagi mavjud uch irqning (yevropeoid, negroid va mongoloid) biri — yevropeoid
irqining „Oʻrta Osiyo ikki daryo oraligʻi tipi“ga mansub deb topildi.
Moskvalik antropolog A. I. Yarxo bu irqni „Pomir-Fargʻona tipi“ deb atadi. Fargʻona
vodiysidagi Selungʻur va Surxondaryodagi Teshiktosh gʻorlaridan topilgan qadimgi ajdodlarimiz
qoldiqlari tufayli Oʻzbekiston Afrika va Old Osiyo hududlari bilan bir qatorda, hozirgi zamon
odamlarining paydo boʻlishi jarayoni yuz bergan hududlar tarkibiga kiritildi va bu xulosa fanda
uzil-kesil isbotlangan. Oʻzbek xalqiga xos „Oʻrta Osiyo ikki daryo oraligʻi tipi” ning shakllanish
davri, makoni va tarixi masalalarida fanda yaqingacha yagona fikr yoʻq edi. Bir guruh olimlar bu
irqiy tip bundan 6 — 8 ming yil ilgari shakllandi desa, boshqa bir guruh mutaxassislar bu voqea
bundan 3 ming yil ilgari sodir boʻldi deyishdi. Uchinchi guruh olimlari esa uni XVI asrda
shakllandi deb hisoblar edilar. Oʻzbek antropologlari (T. Xoʻjayov)ning uzoq yillik izlanishlari
natijasida, juda boy antropologik materiallar asosida bu tip bundan 2200 — 2300-yil ilgari
shakllana boshlaganligini isbotladilar.
Din antropologiyasi - dinlarning inson bilan aloqasining turli jabhalarini o‘rganuvchi soha.
U din psixologiyasi va sotsiologiyasi bilan chambarchas bog‘liqdir.Uning asosi qadimgi miflarga
borib taqaladi.
Jumladan, barcha dinlar va diniy tasavvurlarda birinchi odamning paydo bo‘lishi Xudo
yoki xudolar tomonidan yaratilish g‘oyasi bilan bog‘lanadi. Masalan, qadimgi Bobilda yaratilgan
“Enum Elish» dostonida dastlabki inson xudolar o‘rtasida bo‘lib o‘tgan urushdan so‘ng loy va
qondan paydo bo‘lgani, Qadimgi Misrdagi afsonalardan birida esa Xnum nomli iloh odamni
kulolchilik charxi yordamida loydan yasagani aytiladi. Shu bilan birga, islom, xristianlik va
yahudiylik dinlarida ham insoniyat yagona Xudo tomonidan tuprokdan yaratilgani aytilib, ilk
inson Odam yoki Adam deb nomlanadi. Umuman olganda, din antropologiyasi barcha dinlardagi
inson haqidagi g‘oyalarni o‘rganib, tizimlashtiradi.
Din antropologiyasini o‘rganishda qator metodlar mavjud bo‘lib, falsafiy, materialistik
maktab vakillari dinshunoslikning bu sohasini ham evolyutsion nazariyaga moslashtirishga
harakat qilganlar. Jumladan, ko‘plab adabiyotlarda Jahon dinlari o‘zlarining aksar e’tiqodlarini
qadimgi Bobil, Misr, Mesopotamiya, fors va hind afsonalaridan o‘zlashtirgani aytib o‘tiladi. Bu,
bir yoqlama yondashuv bo‘lib, teologik metod tarafdorlari dinlardagi bu o‘xshashlikni ularning bir
o‘zakdan kelib chiqishi bilan bog‘laydilar. Dinshunoslikda esa, barcha dinlarning antropologik
qarashlari, hech qanday shaxsiy fikr bildirmagan holda, boricha o‘rganish nazarda tutiladi
Din antropologiyasi dinni boshqa ijtimoiy hayot bilan bog'liq holda o'rganadi.
XII asrning boshlarida Abu Rayhon Buruniy (973-1048), dinlar va madaniyatlarning
antropologiyasi bo'yicha batafsil qiyosiy tadqiqotlar yozgan O'rta Yer dengizi havzasi (shu
jumladan “Yaqin Sharq”) va Hindiston qit’asi. U Hindiston yarim orolidagi xalqlar, urf-odatlar va
dinlarni muhokama qildi.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
506
XIX asrda madaniy antropologiyaga bo'lgan qiziqish ustunlik qildi madaniy evolyutsiya;
eng antropologlar “ibtidoiy” va “zamonaviy” dinlar o'rtasida oddiy farqni qabul qildi va birinchisi
qanday qilib ikkinchisiga aylangani haqida ma’lumot berishga harakat qildi.
XX asrda antropologlarning ko'pchiligi ushbu yondashuvni rad etishdi. Bugungi kunda din
antropologiyasi kabi nazariyotchilar ta'sirini yoki ular bilan aloqani aks ettiradi Karl Marks (1818-
1883), Zigmund Freyd (1856-1939), Emil Dyurkxaym (1858-1917) va Maks Veber (1864-1920).
Din antropologlari, ayniqsa, diniy e'tiqod va amallar siyosiy yoki iqtisodiy kuchlarni qanday aks
ettirishi mumkinligi bilan bog'liq; yoki diniy e'tiqod va amallarning ijtimoiy funktsiyalari.
1912-yilda Emil Dyurkgeym, ishiga asoslanib Feyerbax, dinni “jamiyatning ijtimoiy
qadriyatlari proektsiyasi”, “yaratish vositasi” deb hisoblagan ramziy jamiyat haqidagi bayonotlar”,
“ijtimoiy buyurtma to'g'risida bayonotlar beradigan ramziy til”. Qisqacha aytganda, “din bu o'z-
o'ziga sig'inayotgan jamiyatdir”.
Antropologlar taxminan 1940 -yil din bilan muttasil edi, deb sehrli fikrlash va bu madaniy
mahsulot ekanligi taxmin qildi. Orasidagi to'liq uzluksizlik sehr va din kamida 30-yillarning
boshlaridan beri zamonaviy antropologiyaning postulatiga aylandi.
Zamonaviy antropologiyaning dinga bo'lgan munosabati proektsiya g'oya, har qanday
dinni inson yaratadi deb taxmin qiladigan uslubiy yondashuv jamiyat unga sig'inadigan, “Xudoga
berilgan ijodiy faoliyat inson tomonidan rejalashtirilgan”. 1841 yilda, Lyudvig Feyerbax birinchi
bo'lib ushbu kontseptsiyani dinni muntazam tanqid qilish uchun asos sifatida ishlatgan. Ushbu
proektsion printsipni shakllantirishda taniqli kashshof bo'lgan Giambattista Viko (1668-1744) va
uning dastlabki shakllanishi qadimgi yunon yozuvchisida uchraydi Ksenofantlar v. 570 – v.
Miloddan avvalgi 475 y.), “Efiopiya xudolari muqarrar ravishda tekis burunli qora, frakiyaliklar
esa ko'k ko'zli sariq rangda bo'lishgan”.
Dinning ta'rifi. Din antropologiyasining asosiy muammolaridan biri bu dinning o'zi
ta'rifidir. Bir vaqtning o'zida antropologlar ba'zi diniy urf-odatlar va e'tiqodlar rivojlanish davrida
biron bir davrda barcha madaniyatlar uchun ozmi-ko'pmi universal deb ishongan, masalan,
ruhlarga yoki arvohlar, foydalanish sehr nazorat qilish vositasi sifatida g'ayritabiiy, foydalanish
bashorat yashirin bilimlarni kashf etish vositasi sifatida va marosimlar kabi ibodat va qurbonlik
turli xil hodisalarning natijalariga g'ayritabiiy agentlik orqali ta'sir o'tkazish vositasi sifatida, ba'zan
shaklini oladi shamanizm yoki ajdodlarga sig'inish.
Bugungi kunda diniy antropologlar ushbu toifalarning madaniy asoslanganligi to'g'risida
bahslashmoqdalar va rad etishmoqda (ko'pincha ularni Yevropa misollari sifatida ko'rishadi).
Antropologlar dinni aniqlash uchun turli xil mezonlarni ko'rib chiqdilar - masalan,
g'ayritabiiy narsalarga ishonish yoki marosimga tayanish - ammo ozchilik bu mezonlarning
umumbashariy kuchga ega ekanligini ta'kidlamoqda.
Entoni F. S. Uolles dinning to'rt toifasini taklif qiladi, har bir keyingi toifasi avvalgisini o'z
ichiga oladi. Biroq, bu sintetik toifalardir va barcha dinlarni qamrab olishi shart emas.
1.
Individualistik: eng asosiy; eng sodda. Misol: ko'rish vazifasi.
2.
Shamanistik: yarim kunlik diniy amaliyotchi, dinni davolash uchun, odatda mijozning
nomidan ilohiy ilhom uchun foydalanadi. The Tillamook shamanning to'rt toifasiga ega.
Shamanlarga misollar: spiritizmchilar, imon tabiblari, palma o'qiydiganlar. O'z mablag'lari bilan
olingan diniy hokimiyat.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
507
3.
Kommunal: e'tiqod va amallarning aniq to'plami; nasl-nasab, yosh guruhi yoki ba'zi diniy
jamiyatlar bo'yicha urug'larga ajratilgan odamlar guruhi; odamlar bilim va ajdodlarga sig'inishga
asoslangan rollarni bajaradilar.
4.
Cherkoviy: qishloq xo'jaligi jamiyatlari va davlatlarida hukmronlik qiladi; davlatlarning
tashkil etilishi bilan parallel ravishda markazlashgan holda tashkil etilgan va tuzilishi bo'yicha
ierarxikdir. Odatda raqobatdosh individualistik va shamanistik kultlarni rad etadi.
Diniy antropologiya vakillari Gans Eduard Xenstenberg va Feliks Xammerlarning fikricha
inson tabiatda ruh muhim rol o’ynaydi, bu olimlar ruh tushunchasini insonning psixik faoliyatidan
alohida o’rganishdi va ruhning faoliyatini ilohiy kuch bilan bog’lashadi.
REFERENCES
1.
Najmiddinov J., Karimov J., Turdiyeva D.. Dinshunoslik. Qomusiy lugʻat. Imom Buxoriy
xalqaro markazi nashriyoti, 2017 — 480 bet
2.
https://cyberleninka.ru/article/n/falsafiy-antropologiya-fanining-predmeti-va-ozirgi-
zamon-inson-falsafasiga-ba-ishlangan-fanlari-rtasida-egallagan-rni/viewer
3.
Shakhnoza Shuhratovna, T. (2023). M. S. ANDREYEV’S WAY OF LIFE.
American
Journal of Language, Literacy and Learning in STEM Education (2993-2769)
,
1
(10), 655–
https://grnjournal.us/index.php/STEM/article/view/2280
4.
Toshpolatova Shakhnoza Shuhratovna. (2023). ETHNOLOGICAL ANALYSIS OF
NATIONAL COSTUMES AND RITUALS OF TAJIKS IN THE WORKS OF M. S.
ANDREYEV.
International Journal Of History And Political Sciences
,
3
(12), 42–47.
https://doi.org/10.37547/ijhps/Volume03Issue12-08
5.
Toshpo’latova , S. (2023). M. S. ANDREYEV-SCIENTIFIC CAREER.
Modern Science
and Research
,
2
(12), 801–807. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-
research/article/view/27191
6.
Toshpulatova Shakhnoza Shuhratovna. (2023). ETYMOLOGY OF TAJIK MARRIAGE
CEREMONY.
International Journal Of History And Political Sciences
,
3
(11), 17–23.
https://doi.org/10.37547/ijhps/Volume03Issue11-05
7.
Toshpo’latova, S. (2023). ETHNOLOGICAL ANALYSIS OF CALENDRICAL
CALCULATION AND LENGTH MEASUREMENTS OF KHUF VALLEY TAJIKS IN
THE RESEARCHES OF MS ANDREYEV.
Modern Science and Research
,
2
(10), 291-
299.
8.
Toshpo‘latova, S. S. (2023). TOJIKLAR MILLIY KIYIM-KECHAKLARI VA
“BESHMORAK” MAROSIMINING ETNOLOGIK TAHLILI.
SCHOLAR
,
1
(28), 395-
401.
9.
Toshpo’latova, S. (2023). A STUDY OF THE WEDDING CEREMONY OF THE
TAJIKS OF AFGHANISTAN.
Modern Science and Research
,
2
(9), 84-89.
10.
Toshpo’latova, S., & Ashurova, G. (2023). THE HISTORY AND DESCRIPTION OF
THE WORK OF MS ANDREYEV-" ARK BUKHARI".
Modern Science and
Research
,
2
(9), 404-409.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
508
11.
Toshpo‘latova, S. S., & Naimov, I. N. (2023). MS ANDREYEV–O’RTA OSIYO
XALQLARI ETNOGRAFIYASINING YIRIK OLIMI.
Innovations in Technology and
Science Education
,
2
(8), 1214-1222.
12.
Naimov, I., & Toshpo‘latova, S. (2023). MARRIAGE CEREMONY OF TAJIKS IN THE
WORK OF MIKHAIL STEPANOVICH ANDREYEV “TADJIKI DOLINI
KHUF”.
International Journal of Intellectual Cultural Heritage
,
3
(1), 12-16.
13.
Muxamedovna, G. M. (2023). INNOVATSION TALIM-BUYUK KELAJAK
POYDEVORI.
World scientific research journal
,
17
(1), 74-76.
14.
Muxamedovna, G. M. (2023). UCHINCHI RENESANS DAVRIDA AJDODLARIMIZ
MEROSINI ORGANISH ORQALI INTEGRATSION TA’LIMNI YANADA
TAKOMILLASHTIRISH
TAMOYILLARI.
ОБРАЗОВАНИЕ
НАУКА
И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
,
22
(1), 35-38.
15.
Muxamedovna, G. M. (2023). KREATIV YONDASHUV ASOSIDA DIDAKTIK
MATERIALLAR YARATISH MEXANIZMLARI.
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
,
21
(3), 12-14.
16.
Gadayeva, . M. . (2023). THE UNIQUE SIGNIFICANCE OF MASTERING SOCIAL
SCIENCES DURING THE DEVELOPMENT OF THE NEW UZBEKISTAN.
Modern
Science
and
Research
,
2
(10),
459–464.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/25292
17.
Vahobovna, S. G. (2021). Khoja Abdulkhaliq Ghijduvani And Its Method.
European
Journal of Humanities and Educational Advancements
,
2
(10), 39-40.
18.
Srojeva,
G.
(2023).
LOWER
ZARAFSHAN
OASIS
TOURISM
OPPORTUNITIES.
Modern Science and Research
,
2
(10), 199–204. Retrieved from
Srojeva , G. (Srojeva , G. (2023). CONTINUITY IN EDUCATION-CHIEF
MEZON.
Modern
Science
and
Research
,
2
(12),
834–839.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/272382023). CONTINUITY
IN EDUCATION-CHIEF MEZON.
Modern Science and Research
,
2
(12), 834–839.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-
research/article/view/27238https://inlibrary.uz/index.php/science-
research/article/view/25067
19.
Shaxnoza Baxadirovna, X. (2023). PROVERBS IN THE LEXICOGRAPHICAL
ASPECT.
International Journal of Formal Education
,
2
(12), 429–437. Retrieved from
http://journals.academiczone.net/index.php/ijfe/article/view/1771
20.
Xasanova, S. (2023). STRUCTURAL – SEMANTIC CHARACTERISTICS OF
PROVERBS.
Modern Science and Research
,
2
(12), 619–625. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/27109
21.
Xasanova, S., & murodova, D. (2023). REPRESENTATION OF THE SYSTEMIC
RELATIONS OF RUSSIAN VOCABULARY IN PROVERBS AND SAYINGS.
Modern
Science
and
Research
,
2
(10),
276–280.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/24346
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
509
22.
Hasanova, S. (2023). SYSTEM RELATIONS IN THE RUSSIAN LANGUAGE
VOCABULARY.
Modern Science and Research
,
2
(9), 72–74. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/23900
23.
Bafoeva, R. (2023). The concept of family in English, Russian and Uzbek
proverbs.
American Journal of Language, Literacy and Learning in STEM Education
(2993-2769)
,
1
(10),
651–654.
Retrieved
from
https://grnjournal.us/index.php/STEM/article/view/2279
24.
Rokhila Bafoeva 2023. The Concept of Education in English and Uzbek
Proverbs.
American Journal of Language, Literacy and Learning in STEM Education
(2993-2769)
. 1, 9 (Nov. 2023), 292–296.
25.
Jabborova Aziza Jobirovna. (2023). THE CATEGORY OF ASPECT IN ENGLISH
GRAMMAR.
Academia
Science
Repository
,
4
(05),
10–27.
Retrieved
from
http://academiascience.com/index.php/repo/article/view/443
26.
Aziza Jabborova Jobirovna. (2023). Qualities of an Ideal Teacher.
American Journal of
Language, Literacy and Learning in STEM Education (2993-2769)
,
1
(10), 437–443.
Retrieved from http://grnjournal.us/index.php/STEM/article/view/2132
27.
Jobirovna, A. J. (2023). Engaging Classroom Strategies: Fostering Active Participation
among Students .
American Journal of Language, Literacy and Learning in STEM
Education
(2993-2769)
,
1
(9),
155–161.
Retrieved
from
http://grnjournal.us/index.php/STEM/article/view/1379
28.
Shokir
o’g’li,
S.
U.
(2023).
MAHALLANING
JAMIYAT
IJTIMOIY
TARAQQIYOTIDAGI O’RNI. Научный Фокус, 1(6), 369-371.
29.
Sadullayev, U. (2023). ABOUT THE EMERGENCE OF THE CONCEPT OF
NEIGHBORHOOD.
Modern Science and Research
,
2
(12), 722-727.
30.
Ilniyoz o’g’li, S. F. (2023). XIX ASRDA XONLIKLARNING O ‘ZARO SAVDO
MUNOSABATLARI. JOURNAL OF SCIENCE, RESEARCH AND TEACHING, 2 (8),
111–114.
31.
Sayfutdinov, F. (2023). THE IMPORTANCE OF DIGITAL TECHNOLOGY IN
TEACHING HISTORY.
Modern Science and Research
,
2
(10), 719–723. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/24678
32.
Sayfutdinov Feruz Ilniyoz o’g’li. (2023). XIX ASRDA XONLIKLARNING O‘ZARO
SAVDO
MUNOSABATLARI.
JOURNAL
OF
SCIENCE,
RESEARCH
AND
TEACHING
,
2
(8),
111–114.
Retrieved
from
https://jsrt.innovascience.uz/index.php/jsrt/article/view/284
33.
Sayfutdinov, F. (2023). ANALYSIS OF DATA ON LAND OWNERSHIP AND
LIVESTOCK FARMING OF KARAKALPAKS.
Modern Science and Research
,
2
(10),
650–657.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-
34.
Rahmonova, S. (2023). YANGI O ‘ZBEKISTONDA MA’NAVIY- MADANIY
ISLOHOTLAR. Current approaches and new research in modern sciences, 2(10), 40-43.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
510
35.
5 Shuhrat kizi, R. S. . (2023). The Development of Spiritual and Cultural Reforms in the
Development Strategy of New Uzbekistan. International Journal of Culture and Modernity,
32, 61–66
36.
Bobohusenov Akmal. (2023). BUXORO VOHASI QOYATOSH SURATLARINING
DAVRIY TASNIFI.
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В
МИРЕ
,
29
(1), 142–146. Retrieved from
37.
Bobohusenov Akmal, & Naimov Ismat. (2023). BAQTRIYANING BRONZA DAVRI
ARXEOLOGIYA
YODGORLIKLARINING
JOYLASHUVI
VA
MODDIY
MADANIYATI.
Innovations in Technology and Science Education
,
2
(8), 73–80.
Retrieved from
38.
Dilobar Imamkulovna Gulamova. (2023). METHODS OF FORMING THE CULTURE
OF USING EUPHEMISMS IN 5-6TH GRADE NATIVE LANGUAGE CLASSES.
International
Journal
Of
Literature
And
Languages
,
3
(11),
61–67.
https://doi.org/10.37547/ijll/Volume03Issue11-09
39.
Gulamova, D. I. (2023). NUTQ MАDАNIYATINI SHАKLLАNTIRISH VA
RIVOJLANTIRISHDА EVFЕMIZMLАRNING O ‘RNI.
40.
Gulamova, D. . (2023). ЭВФЕМИЗМЫ КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ КУЛЬТУРЫ
РЕЧИ УЧЕНИКОВ.
Modern Science and Research
,
2
(8), 231–236. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/22630
