Профилактика заболеваний органов полости рта современными зубными пастами и их значение в их лечении

ВАК
elibrary
inLibrary
Google Scholar
doi
 
Выпуск:
CC BY f
52-56
60
29
Поделиться
Халилов, И., Даминова, Ш., Худанов, Б., Рахматуллаева, Д., & Тураев, К. (2018). Профилактика заболеваний органов полости рта современными зубными пастами и их значение в их лечении. Стоматология, 1(4(73), 52–56. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/stomatologiya/article/view/2103
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Известно, что основными причинами возникновения кариозного процесса являются микроорганизмы ротовой полости, углеводистые пищевые остатки, мягкий назуб-ный налет. Эти факторы участвуют также в развитии болезней пародонта. Кроме того, в возникновении болезней пародонта основная роль принадлежит микробам и их токсинам. В профилактике кариеса зубов и болезней пародонта большое значение имеет регулярное соблюдение личной гигиены полости рта с применением современных средств. В связи с этим возникла необходимость близко ознакомить врачей-стоматологов, научных работников со средствами личной гигиены полости рта. их профилактическими и лечебными свойствами, составом и структурой зубных паст. т.к. последние обладают очищающими и профилактическими лечебными свойствами.

Похожие статьи


background image

52

STOMATOLOGIYA

ЗАМОНАВИЙ ТИШ ЮВИШ

ПАСТАЛАРИНИНГ ОҒИЗ

БЎШЛИҒИ АЪЗОЛАРИ

КАСАЛЛИКЛАРИ

ПРОФИЛАКТИКАСИ ВА

УЛАРНИ ДАВОЛАШДАГИ

АҲАМИЯТИ

УДК: 616.314-084:615.242

Халилов И.Х., Даминова Ш.Б.,

Худанов Б.О., Рахматуллаева Д.У.,

Тўраев К.И.

Тошкент давлат стоматология институти

Annotation

Today, it is known that the main causes of the carious pro

-

cess that are directly involved in the emergence of the carious

process are carbohydrate contained food debris, and soft tooth

plaque. They are also involved in the development of peri

-

odontal disease. It has been established that in the occurrence

of periodontal disease the main role belongs to microbes and

their toxins. In the prevention of dental caries and periodontal

disease, regular personal hygiene of the oral cavity with the use

of modern remedies is of great importance. Given the above

circumstances, there is a need to closely familiarize dentists,

scientists with the means of personal hygiene of the oral cavity,

to know the preventive and therapeutic properties, the com

-

position and structure of toothpastes. Since, toothpastes have

cleansing, preventive healing properties.

Хулоса

Тишлар кариеси ва пародонт касалликларини келтириб

чиқарувчи асосий этиологик факторлар махаллий сабаблар

эканлиги бугунги кунда эътирозга сабаб бўлмайди десак

хато қилмаймиз.Кариес жараёнини вужудга келтирувчи

этиологик омиллар бўлиб оғиз бўшлиғида мавжуд бўлган

микроорганимлар,тиш юзасида ҳосил бўладигин карашлар

ва углеводли овқат қолдиқлари эканлиги бугунги кунда ўз

исботини топган. Пародонт касаллигини келтириб чиқа

-

ришда ҳам микроорганизмлар ва уларнинг токсинлари

асосий омил ҳисобланади.Шуларни эътиборга олинганда

оғиз бўшлиғи гигиенасини мазкур касалликларни олдини

олишда қанчалик муҳимлиги ўз ўзидан тушунарли бўлади.

Юқорида зикр этилганлардан келиб чиқиб оғиз бўшлиғи

гигиенаси воситаларини бунги кунда қандай талабларга

жавоб бериши,уларнинг кимёвий таркиби,хусусиятлари

билан яқиндан танишиш стоматология амалиётида ва бу

воситаларни мақсадга мувофиқ такомиллаштиришда жуда

катта аҳамият касб этади деб ўйлаймиз.

Калит сўзлар:

Паста, абразив, сирт актив, тозалаш, гел,

гидрокаллоид.

Аннотация

Известно, что основными причинами возникновения

кариозного процесса являются микроорганизмы ротовой

полости, углеводистые пищевые остатки, мягкий назуб

-

ный налет. Эти факторы участвуют также в развитии бо

-

лезней пародонта. Кроме того, в возникновении болезней

пародонта основная роль принадлежит микробам и их

токсинам. В профилактике кариеса зубов и болезней па

-

родонта большое значение имеет регулярное соблюдение

личной гигиены полости рта с применением современных

средств. В связи с этим возникла необходимость близко

ознакомить врачей-стоматологов, научных работников со

средствами личной гигиены полости рта, их профилакти

-

ческими и лечебными свойствами, составом и структурой

зубных паст, т.к. последние обладают очищающими и про

-

филактическими лечебными свойствами.

Ключевые слова:

кариес зубов, болезни пародонта, ги

-

гиена полости рта, профилактические зубные пасты.

Оғиз бўшлиғи гигиенасининг илк элементларини пай

-

до бўлиши эрамиздан олдинги асрларга тўғри келади.

Қадимги инсонлар тишларини ойна кукуни, туз, ёғоч кў

-

мири, смола, кул, асал ёрдамида тозалашган. Кейинчалик

чўктирилган бўр ёрдамида бу ишни амалга оширишган.

XIX асрдан бошлаб Европада ва Россияда чўктирилган

бўр асосли тиш пасталари ишлаб чиқарилиб, фойдаланила

бошланган [1,4,8].

Бугунги кунда тиш ювиш пасталари оғиз бўшлиғи ги

-

гиенаси воситалари ичида энг кенг тарқалгани ва самара

-

лисидир [2,7,13].

Тиш ювиш пасталари одатда

абразив тўлдиргич

(ки

-

мёвий чўктирилган бўр, дикалций фосфат, пирофосфат

кальций, метафосфат натрий, алюминий силикат ва б.);

боғловчи-қовуштирувчи компонентлар

(глицерол, кар

-

боксиметилцеллюлозанинг натрийли тузи, алгинат натрий

ва бошқ.);

сирт актив моддалар

(ализарин мойи, натрий

лаурилсульфат – кучли кўпиртирувчи хусуиятга эга);

қў

-

шимча моддалар

(антисептиклар, ранг, таъм ва ҳид бе

-

рувчи моддалар) дан ташкил топган. Булардан ташқари

пасталар таркиби

даволовчи қўшимчалар ва профилак

-

тик воситалар

(тузлар, шифобахш ўсимликлар экстракти,

микроэлементлар, ферментлар ва бошқ.) билан бойитила

-

ди. Тиш ювиш пасталарининг таркибига у ёки бу қўшимча

қўшилганлиги ёки қўшилмаганлиги мазкур пастанинг да

-

воловчи-профилактик ёки гигиеник эканлигидан далолат

беради [4,18,15].

Маълумки ер шари аҳолиси ўртасида кариес ва паро

-

донт касалликлари кенг тарқалган бўлиб, уларнинг тарқа

-

лиши 80% дан 100% гача бўлган кўрсаткични ташкил

қилади. Кузатишлар шуни кўрсатдики бу касалликларни


background image

53

ОБЗОРНЫЕ СТАТЬИ

сифатли даволаш билан уларни аҳоли ўртасида тарқали

-

шини камайтириб бўлмас экан [3,6,10,24].

Узоқ йиллар давомида олиб борилган кузатишлар, та

-

жрибалар, статистик маълумотларга таяниб ушбу касал

-

ликларни аҳоли ўртасида камайтиришнинг бирдан бир

йўли касалликларни олдини олиш эканлиги ва буни амалга

ошириш учун қатор профилактик тадбирлар ишлаб чиқиш

зарурлиги тасдиқланди. Мазкур профилактик тадбирлар

-

ни ишлаб чиқиш учун ушбу касалликларни келтириб чиқа

-

рувчи сабабларини аниқлаш муҳим аҳамият касб этади.

Бугунги кунда кариес касаллигини келтириб чиқарувчи

сабаблар икки гуруҳга бўлиниб, улар умумий ва маҳаллий

хусусиятга эга. Умумий хусусиятли сабаблар тишларнинг

антинатал ва постнатал ривожланиш даври мобайнида

тишнинг эмал ва дентин қопламаларининг турғунлигини

пасайтириб кариесга мойиллигини оширади. Маҳаллий

сабаблар инсон оғиз бўшлиғида доимий равишда мавжуд

бўлиб, кариеснинг бошланғич фазаси,эмал деминерализа

-

циясини содир қилиб, жараёнда бевосита иштирок этади.

Булар микроорганизмлар, углеводли овқат қолдиқлари,

тиш юзасида ҳосил бўладиган юмшоқ ва қаттиқ карашлар

-

дан иборатдир [11,21,22].

Маҳаллий сабабларга қарши курашишни бирдан бир

самарали йўли оғиз бўшлиғи гигиенасига мунтазам амал

қилишдир.Оғиз бўшлиғи гигиенасиннг икки тури мавжуд:

а) оғиз бўшлиғининг шахсий гигиенаси;

б) оғиз бўшлиғининг малакали (профессионал) гигие

-

наси. Оғиз бўшлиғининг шахсий гигиенаси инсонлар то

-

монидан гигиеник воситалар ёрдамида амалга оширилса,

малакали гигиена шифокор стоматолог томонидан амалга

оширилади. Оғиз бўшлиғи гигиенаси оғиз бўшлиғи аъзо

-

ларини микроорганизмлар,карашлар, чўкмалар, овқат қол

-

лдиқлари ва ёт жинслардан тозалайди ва кариес, пародонт

касалликларни туғдирувчи хавфни бартараф қилади. Бу

жараёнда тиш пасталари муҳим аҳамият касб этади.Шу

-

ларни эътиборга олиб,стоматолог шифокорлрни,тиббиёт

ходимларини,илмий изланувчиларни тиш пасталарининг

кимёвий таркиби, хусусиятлари,вазифаси билан яқинроқ

таништиришни мақсад қилдик.

Тиш пасталарига қўйилган талаблар.

Тиш ювиш

пасталари нейтрал бўлиши, тозаловчи ва силлиқловчи ху

-

сусиятга эга бўлиши, яхши кўринишга, мазага ва ҳидга эга

бўлиши керак. Улар тозаловчи, дезинфекцияловчи, зарар

-

сиз бўлиши, гигиеник, даволовчи, тозаловчи ва профилак

-

тик хусусиятга эга бўлиши зарур [5,7,19].

Бугунги кунда мамлакатимиз савдо тармоқларида, бо

-

зорларида турли мамлакатлар фирмалари, компанияла

-

ри томонидан ишлаб чиқарилган ранг-баранг тиш ювиш

пасталарини харид қилиш мумкин. Шунга қарамасдан

уларнинг кўпчилигини Россияда ишлаб чиқарилган тиш

пасталари ташкил қилади.

Гигиеник тиш ювиш пасталари

– Оғиз ҳолатини ян

-

гилаб, тозаловчи хусусиятга эга бўлиб, махсус даволовчи

ва профилактик қўшимчалар қўшилмаган бўлади. Росси

-

яда ишлаб чиқарилган гигиеник пасталар асосини одатда

кимёвий чўктирилган бўр (23-43%), глицерин (10-33%),

карбоксиметилцеллюлозанинг натрийли тузи (1-1,8%),

парфюмерия мойи (1-1,5%), лаурилсульфат натрий, ҳид бе

-

рувчи қўшимча, сув, консервантлар ҳосил қилади [28-30].

Кенг тарқалган рус гигиеник тиш пасталари:

“Апельсиновая”, “Мятная”, “Семейная”, “БАМ”, “Мо

-

сковская”, “Олимп”, “Ну, погоди” ва бошқалар.

Болалар гигиеник тиш пасталари.

Мазкур пасталар

санаб ўтилган таркибий қисмдан ташқари яхши таъм бе

-

рувчи моддалар билан бойитилади. Булар эфир мойлари,

овқатга ишлатиладиган эссенциаялардир. Болалар гигие

-

ник пасталарини тайёрлашдаги асосий шартларидан бў

-

либ, яхши таъмга эга бўлиш ва организм учун мутлақо за

-

рарсиз бўлишлик ҳисобланади. Бу хусусиятлар болаларни

тишларини ювишга тез ўргатиш ва бу муолажани уларда

одат тусига киритишда ёрдам беради [18,20,23].

Даволовчи – профилактик тиш пасталари.

Бу хил

-

даги пасталар санаб ўтилган маълум компонентлардан

ташқари биологик актив қўшимчалар, витаминлар, ши

-

фобахш ўсимликлар экстракти ва эритмаси, тузлар, ми

-

кроэлементлар ва ферментлар билан бойитилган бўлади.

Бу синфга кирувчи пасталардан хар кунлик тишларни то

-

залаш учун хам фойдаланса бўлади. Шу билан биргалик

-

да уларни асосан пародонт хасталиклари бор, тишларида

кўплаб кариес ва унинг асоратлари мавжуд беморларга

тавсия этиш мақсадга мувофиқдир. Кариес профилактика

-

сида пародонт ва нокариес касалликлари мавжуд холларда

мазкур пасталарнинг самараси юқори эканлиги исботлан

-

ган [25].

Таркибида шифобахш ўсимлик моддалари сақлов

-

чи тиш пасталари.

Мазкур пасталар модда алмашинуви

-

ни жонлантиради, яхшилайди, тўқималар регенерацияси

-

ни кучайтиради, қон томир деворларини мустаҳкамлайди,

милклардан қон кетишини камайтиради, оғиздаги нохуш

ҳидларни бартараф этади. Қуйида шу гурухга кирувчи тиш

пасталари билан танишамиз [12,16].

“Лесная”

тиш пастаси ўз таркибида 5% хвой-каротин

массасини сақлайди. Унда хлорофил, каротин, аскорбин

кислотаси, токоферол, балзамли смола мавжуддир. Тар

-

кибида шундай комплекс моддаларнинг борлиги мазкур

пастани милк тўқимасига яхши таъсир этиб яллиғланиш

жараёнларига бархам беришни, оғизда нохуш ҳидларни

йўқотиш, хушбўй қилишни, милклардан қон оқишини

бартараф этишни ва шиллиқ парда регенерациясини таъ

-

минлайди.

“Ромашка”

тиш пастаси ромашка ва зверобой сингари

шифобахш ўсимликларнинг сувли-спиртли экстракти би

-

лан бойитилган бўлиб, яллиғланишга қарши, антисептик,

яхши тозаловчи хусусиятларга ва яхши маза таъмга эгадир.

Шу гуруҳга кирувчи, болалар учун мўлжалланган

“Буратино”

хам таркибида ромашка, минг йиллик ва қа

-

лампирмунчоқ ўсимликларининг экстрактини сақлаб, ял

-

лиғланишга қарши таъсир этувчи кучли восита сифатида

милклар яллиғланишида жуда яхши самара беради [14].

Болалар тиш пастаси

“Щелкунчик”

календула экс

-

тракти асосида тайёрланиб, таркибида каротин, ликонин,

эфир мойлари, органик кислоталар сақлайди. Фитонцид

-

ларга бой бўлиб, яллиғланиш жараёнларида юқори самара

беради [9].


background image

54

STOMATOLOGIYA

“Parodontax”

номли тиш пастаси ҳам табиий ўсимли

-

клар асосида тайёрланган. Ушбу тиш ювиш пастаси милк

-

лардан қон оқишини олдини олади, яллиғланган милклар

-

га ижобий таъсир кўрсатади, бактерияларни кўпайишини

тўхтатади, углеводлар парчаланишидан ҳосил бўлган ор

-

ганик кислоталарни нейтраллаш ҳусусиятига эга. Милк

-

ларни мустаҳкамлайди ва яхши тозалаш сифатига эгадир.

Мазкур тиш пастаси таркибида ялпиз, мирт, шалфей, ро

-

машка, ратания, бикарбонат натрий тутади, бу эса паро

-

донт касалликларини профилактикаси ва даволаш ишла

-

рида самарали ҳисобланади [18].

Таркибида тузлар сақловчи тиш пасталари.

Мазкур

гурухга кирувчи тиш пасталарининг таркиби ҳар хил туз

-

лар ва минерал комплекслар қўшилиб тайёрланади. Бундай

таркибли тиш пасталари пародонт ва шиллиқ парда тўқи

-

маларида қон айланишини яхшилайди, модда алмашину

-

ви жараёнларини фаоллаштиради, шишларни йўқотади

ва маълум даражада оғриқсизлантиради. Тузлар шилим

-

шиқларни суюлтиради, тиш карашларини ҳосил бўлишига

тўсқинлик қилади, микробларни адгезивлик-ёпишқоқлик

хусусиятини йўқотади ва колония ҳосил бўлишига йўл

қўймайди.

Шу гурух пасталаридан

“Бальзам”

тиш ювиш пастаси

ўз таркибида шифобахш минерал тузлар, комплекс микро

-

элементлар сақлаши туфайли пародонт тўқимасига шифо

-

бахш таъсир кўрсатади ва яхши тозаловчи хусусиятга эга.

“Юбилейная”

тиш пастаси ўз таркибида шифобахш

Моршин минерал сувидан ажратилган юқори калийли кон

-

центрат ва сульфат-магнийли компонент сақлаши туфайли

милк ва шиллиқ парда қон айланишига ижобий таъсир қи

-

либ тўқималар озиқланишини яхшилайди. Яллиғланишга

қарши юқори самарали таъсир кўрсатиб, яхши тозаловчи

хусусиятга эгадир [4,5].

Ферментлар тутувчи тиш пасталари.

Ўз таркибида

ферментлар сақловчи тиш пасталари тиш юмшоқ карашла

-

рини, овқат қолдиқларини, никотинли карашларни яхши

эритиб тозалаш хусусиятига эга бўлган шахсий гигиена

воситаларидан ҳисобланади. Бундай гурухга

“Бело-розо

-

вая”, “Особая”, “Чародейка”

каби тиш пасталари кира

-

ди. Улар ўз таркибида протеолитик ферментлар, поливи

-

нил пиролидон каби актив тозаловчи воситалар сақлайди.

Айнан ана шу ферментлар сақловчи тиш пасталарини

пародонт касалликларининг ўткирлашган даврида тавсия

қилиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади [32].

Биологик фаол моддалар тутувчи тиш пасталари.

Мазкур гуруҳга кирувчи тиш пасталари ўз таркибида био

-

логик актив қўшимчалар, хусусан витамин В, пантотенат

кальций, бороглицерин тутиб, юқори даражада яллиғла

-

нишга қарши самара бериб, тўқиманинг тикланиш регене

-

рациясини таъминлайди. Булардан ташқари улар бактери

-

остатик, антисептик, бактерицид, фунгостатик, фунгицид

таъсирга эга бўлганлиги боис, ушбу пасталарни стоматит

-

ларда, кандидозларда, глоссит, хейлитларда, пародонт ял

-

лиғланишларида тавсия қилиш мақсадга мувофиқдир.

“Прима”, “Бороглицериновая”, “Ягодка”

тиш ювиш

пасталари шулар жумласидандир [35].

Тишлар кариесига қарши профилактик таъсир

кўрсатувчи тиш ювиш пасталари

Бу гуруҳга кирувчи тиш пасталари ўз таркибида фтор,

фосфор, кальций бирикмалари тутганлиги учун тиш қат

-

тиқ минерал тўқималарини (эмал, дентин) мустаҳкамлаб,

тўйинтириб, тиш карашларини пайдо бўлишига йўл қўй

-

масдан, уларни кариесдан муҳофаза қилади.

Мазкур тиш пасталарини қўллашдан мақсад кариесга

қарши самарали таъсири, авваламбор уларни маҳаллий

қўллаш натижасида тиш эмал қаватининг турғунлигини

ошириши ва ташқи таъсиротларга берилмаслигини таъ

-

минлашдан иборат.

Фтор ионлари тиш эмали таркибига сингиб кириб,

мустаҳкам фтораппатит системасини ҳосил қилади. Фос

-

фор-кальций бирикмаларини тиш қаттиқ тўқималарига

мустаҳкам бирикишини таъминлайди, шу билан биргалик

-

да оғиз микрофлорасини ўсишини тўхтатади ва карашлар

-

ни ҳосил бўлишини олдини олади. Фторли тиш пасталари

болалар ёшида янги чиқа бошлаган ва ёриб чиққан тишлар

эмал қаватини мустаҳкамлашда муҳим аҳамияти касб эта

-

ди. Кейинчалик ёш ўтиши билан бу хусусият тишларга

нисбатан анча пасаяди. Шуни назарда тутган ҳолда тарки

-

бида фтор тутувчи тиш пасталарини болалар ёшида тавсия

қилиш катта самара беради ва кариес ўсишини камайти

-

ради.

Тиш эмалининг мустаҳкамлигини таъминловчи омил

-

ларга фтордан ташқари қатор макро ва микро элементлар

ҳам киради. Шуни назарда тутиб ўз таркибида кальций

бир ва икки фосфат, натрий фосфат, глицерофосфат каль

-

ций, кальций глюконат, фосфат кислотасининг тузларини

ва бошқа макро-микроэлементлар тутвчи

тиш пасталари

ҳам ишлаб чиқилмоқда. Бундан ташқари мазкур гурухга

кирувчи бир қанча пасталар ўз таркибида даволовчи хусу

-

сиятга эга бўлган моддаларни сақлаши маълум.

“Жемчуг” ва “Арбат” тиш пасталари фосфат тузлари

сақловчи даволаш профилактик хусусиятга эга бўлган оғиз

бўшлиғи шахсий гигиенасининг асосий воситаларидан бў

-

либ ҳисобланади. Мазкур тиш ювиш пасталари кариесдан

тишларни мухофаза қилишда, тишлар гиперэстезиясига

бархам беришда юқори самарага эгадир. Улар ўз таркиби

-

да глицерофосфат кальций ва антисептиклар тутади. Булар

гурухига

“Кристалл” ва “Ремодент”

сингари тиш ювиш

пасталари хам киради. Ўз таркибида фосфат тузларини

сақловчи тиш пасталарини бугунги кунда уч йўналишда

ишлатиш мақсадга мувофиқдир.

Биринчидан

– Болалар ва катта ёшдаги кишиларда

кариес профилактикасида тишларни мунтазам ҳар куни

тозалаб туриш учун ва аппликация (чаплаш) учун [19,20].

Иккинчидан

– фосфат тузлари тутвчи тиш пастала

-

ри нокариес касалликларини (гиперeстезия, сийқаланиш,

эрозия, понасимон нуқсон, гипоплазия, флюороз) даво

-

лашда самаралидир.

Учинчидан

– ортодонтик қурилмалар, хусусан бре

-

кет-система тақувчи беморларда ҳар кунлик тишлар тоза

-

ланиши ва аппликация қилиниши деминерализация соҳа

-

ларини содир бўлишини олдини олади [2,17-20].


background image

55

ОБЗОРНЫЕ СТАТЬИ

Ғарб давлатларида ишлаб чиқарилаётган за

-

монавий тиш пасталари

“Проктер ва

Гембл”, “Колгейт”, “Smith

Kline

Bucham”

компаниялари томонидан ишлаб чиқарил

-

ган тиш пасталари ўзининг сифати ва маълум мақсадга

йўналтирилганлиги билан аҳамиятга моликдир.

“Прок

-

тер-Гембл”

компанияси асосан

“Блендa-мед”

гуруҳи тиш

тозалаш пасталарини ишлаб чиқаради. Бу компания дунёда

биринчи марта 1955 йилда фторли тиш пасталарни ишлаб

чиқара бошлади. 1960 йилда Америка стоматологлари

ассоциацияси томонидан маъқулланган ва тавсия қилинган

“Грест”

тиш пастаси бўлган [28-31].

“Блендa-мед” гурухига кирувчи қуйидаги тиш

пасталари кенг тарқалган ва самарали гигиеник

восита ҳисобланади

Blend A Med Fluoristat

– бунинг Mild fresh ва Extra

fresh gel турлари мавжуд. Кариесга нисбатан самарали, оч-

яшил ва бирюза рангда бўлади. Флуористат системасига

эга бўлиб, бу система фтор ионларини ўзидан тез ажралиб

чиқишини таъминлайди ва реминерализация жараёнида

фаол иштирок этади.

Blend A Med complete

пастаси – Кариесга қарши,

пародонт касалликларида ва тош ҳосил бўлишини

олдини олишда жуда самарали. Оқ паста яшил рангли

гел тасмачалари билан. Мазкур паста оғиз бўшлиғида

учрайдиган уч кенг тарқалган асосий касалликларни:

кариес, пародонт касаллиги (милклар қочиши ва

яллиғланиши) ва тиш тошларини ҳосил бўлишини олдини

олади. Бунда ҳам “Флуористат” системаси мавжуд бўлиб,

у карисдан химоя қилади, Триклозан-микроблардан ва

пирофосфатлар тошлар ҳосил бўлишидан ҳимоя қилади.

Шуни назарда тутиб бундай тиш пасталарини пародонт

касалликлари мавжуд беморларга тавсия этиш мақсадга

мувофиқдир.

Аквафреш

тиш тозалаш пастаси Америка ва

инглизларнинг “Smith Kline Bucham” компанияси

маҳсулоти бўлиб, болалар ва катталар учун оилавий тиш

пастаси сифатида тавсия қилинади.

Бу кўп компонентли тиш пастаси бўлиб, ажойиб таркибга

эгадир. Мазкур паста ўз таркибида монофторфосфат

натрий, глицерофосфат кальций, карбонат кальций тутади

ва фаол фармакологик самарага эга. У антибактериал,

кариесга қарши, яхши таъм ва ҳидга эга. Бундан ташқари у

ўзида фтор моддасини сақлайди, бу эса тиш эмали сатҳида

кислоталарда эримайдиган фторапатитларни ҳосил

қилади. Натрий карбонати рН кўрсаткични ишқорий

муҳитга буриб туради.

Тиш пасталарини ишлаб чиқарувчи кекса авлод

компанияларидан бири, бугунги кунда оғиз бўшлиғи

гигиенаси воситаларини ишлаб чиқаришда дунёда

салмоқли ўрин тутувчи компания

“Colgate Palmolive”

(АҚШ)

ҳисобланади.

“Colgate Total”

тиш ювиш пастаси мазкур компаниянинг

бугунги кунда кенг тарқалган махсулоти ҳисобланади.

Таркибида триклозан, гантрез ва натрий фтор тутади.

Илмий ва махсус текширишлар мазкур тиш пастаси ўз

таркибига кирувчи фаол ингредиентлари билан оғиз

бўшлиғи аъзоларини, тишларни микроорганизмлардан

узлуксиз ҳимоя қилишини тасдиқлашган. Компания

тиш пасталари таркибига кирувчи триклозан ўзининг

синтетик шериги гангрез билан биргаликда пастанинг

даволаш-профилактик

хусусиятларини

узайтиради.

Бу унинг кариесга нисбатан эмалнинг турғунлигини

оширишда ва пародонт касалликларини олдини олишда

намоён бўлади. Таркибида 0,3% триклозан, 0,243%

натрий фторид ва кополимер тутган мазкур тиш пастаси

тишлар юзасида караш-бляшкаларни ҳосил бўлишини

тўхтатади, тиш тошларини ҳосил бўлишини олдини

олади, милк яллиғланишини сезиларли даражада

яхшилайди, уни камайишига олиб келади. Узоқ муддат

Колгейт пасталаридан фойдаланиш оғиз бўшлиғи

нормал флорасига таъсир этмаслигини кўрсатди. Бугунги

кунда Колгейт тотал гуруҳига кирувчи 25 дан ортиқ тиш

пасталари бутун дунё бўйича ўзининг мухлисига эга [21].

Германиянинг “Др. Тайсс Натурварен ГмбХ”

компанияси

ҳам дунёда олдинги ўринлардан бирини

эгаллаб турган “Лакалют” маркаси билан қатор тиш

пасталарини ишлаб чиқармоқда. Шулардан баъзи бирлари

билан танишиб чиқамиз.

Катта ёшдаги кишилар учун:

Лакалют актив (Lacalut Active)

– тиш ювиш пастаси

70 гр.ли тюбикларда чиқарилади ва пародонт касалликла

-

ри мавжуд кишилар учун мўлжалланган.

Асосий таркиби – алюминий лактат, алюминий фторид,

хлоргексидин, аллантоин.

Алюминий лактат – милкларни сезиларли даражада

мустаҳкамлайди, улардан қон оқишини тўхтатади, ташқи

таъсирларга нисбатан сезгирлигини пасайтиради (иссиқ,

совуқ, нордон, ширин ва х.к.)

Хлоргексидин – бактерицид хусусиятга эга бўлган куч

-

ли антисептик бўлиб, тишлар юзасида бактериал карашлар

ҳосил бўлишининг олдини олади.

Аллантоин – милклардан қон оқишини камайтиради,

милк яллиғланишларини бартарф қилади.

Алюминий фторид – тиш эмалини мустаҳкамлайди, ка

-

риеснинг олдини олади.

Лакалют фтор

– тишларни кариесдан ҳимоя қилади.

Асосий таркиби – натрий фторид, октадецилдиамин ди

-

гидрофторид, хлоргексидин.

Паста таркибидаги фторид системаси асосий таъсир

қилувчи компонент бўлиб тиш эмалини, айниқса уни

шикастланган соҳасини тезда тўйинтиради, тишларнинг

очилган илдиз қисмига тез сингиб кириб тўйинтиради ва

сезгирлигини пасайтиради. Эмал тўқимасини органик кис

-

лоталарга нисбатан турғунлигини оширади [26,27].

Хлоргексидин – бактерицид хусусиятга эга бўлган

кучли антисептик бўлиб, тишлар юзасида бактериал

карашлар ҳосил бўлишини олдини олади.

Лакалют сенситив

– 70 г ли тюбикларда чиқарилади

-

ган тиш пастаси.

Асосий таркиби: алюминий лактат, аминофторид, ок

-

тадецилдиамин дигидрофторид, хлоргексидин. Гиперэ

-


background image

56

STOMATOLOGIYA

стезияни пасайтиради, тишлар бўйин қисмида кариеснинг

олдини олади, тиш эмали ва дентинини кариесдан ҳимоя

қилади.

Алюминий лактат – эмал-дентин чегарасигача чуқур

сингиб кириб ташқи таъсиротларни нерв охирларига бери

-

лишини олдини олади ва тиш сезгирлигини пасайтиради.

Тишларни иссиқ-совуқни, нордон ва шўр таъсиротларни

сезмасликка олиб келишини таъминлайди. Милк тўқима

-

сини мустаҳкамлайди, қон оқишини тўхтатади [33,34].

Хлоргексидин – бактерицид хусусиятга эга бўлган куч

-

ли антисептик бўлиб, тишлар юзасида бактериал карашлар

ҳосил бўлишини олдини олади.

Адабиётлар

1. Кузьмина Э.М. Стоматологическая заболеваемость

населения России; Под ред. проф. Э.М. Кузьминой. –

М., 1999.

2. Кузьмина Э.М., Смирнова Т.А., Кузьмина И.Н. Осно

-

вы индивидуальной гигиены полости рта. Методы и

средства: Учеб. пособие. – М., 2008. – 116 с.

3. Кузьмина Э.М. и др. Стоматологическая заболевае

-

мость населения России. Состояние твердых тканей

зубов. Распространенность зубочелюстных анома

-

лий. Потребность в протезировании: результаты

эпидемиологического стоматологического обследова

-

ния населения России; Под ред. Э.М. Кузьминой. – М.,

2009. – 236 с.

4. Кузьмина Э.М. Гигиенист стоматологический: Учеб

-

ник. – М., 2012. – 416 с.

5. Леус П.А. Профилактическая коммунальная стома

-

тология. – М.: Мед. книга, 2008. – 444 с.

6. Орехова Л.Ю., Прохорова О.В. и др. Оценка эффек

-

тивности применения зубной пасты “Сенсодин-F”

при гиперестезии твердых тканей зубов на клиниче

-

ском приеме // Пародонтология. – 2003. – №1. – С. 57-

62.

7. Пахомов Н.Г. Первичная профилактика в стоматоло

-

гии. – М., 1982.

8. Улитовский С.Б. Чем же все-таки чистим зубы //

Мир медицины. – 2001. – №5-6. – С. 18-19.

9. Улитовский С.Б. Индивидульная гигиена полости рта

при кариесе зубов // Мир медицины. – 2001. – №7.-8. –

С. 13-15.

10. Улитовский С.Б. Профилактика заболеваний паро

-

донта // Стоматол. реферат. журн. – 2002. – №4. –

С. 11.

11. Улитовский С.Б. Микробиоценоз полости рта и сред

-

ства его коррекции // Фундамент. и прикладные про

-

бл. биотехнологии. – 2003. – №10. – С. 73-75.

12. Улитовский С.Б., Шаламай Л.И. Профилактика и ле

-

чение начальных форм заболеваний пародонта расти

-

тельними лекарственными средствами // Стоматол.

реферат. журн. – 2003. – №2.3. – С. 54.

13. Улитовский С.Б., Алиева Р.К. Профилактика сто

-

матологичесих заболеваний: Учебник. – Баку: Oskar,

2008. – 400 с.

14. Улитовский С.Б., Алексеева Е.С. и др. Решение вопро

-

сов гиперчувстветельности в сложных стоматоло

-

гических ситуациях // Стоматол. науч.-образаватель

-

ный журн. – 2013. – №1/2. – С. 12-15.

15. Улитовский С.Б. Ситуационная гигиена полости рта:

Учеб. пособие. – СПб: Человек, 2013. – 590 с.

16. Улитовский С.Б. Полоскания для рта или жидкие

средства гигиены полосты рта. – СПб: Человек,

2017. – 191 с.

17. Федоров Ю.А. Профилактика заболеваний зубов и по

-

лости рта. – Л., 1979.

18. Халилов И.Х. ва бошқ. Болалар терапевтик стомато

-

логияси ва стоматологик касалликлар профилактика

-

си. – Тошкент, 2017.

19. Хоменко Л.А., Биденко Н.В., Остапко Е.И. Современ

-

ные средства экзогенной профилактики полости рта.

– Киев: Книга плюс, 2001. – 207 с.

20. Циммер С. Какие зубные пасты я рекомендую своим

пациентам? // Материалы 2-го съезда ассистентов

стоматологов. – М., 1997.

21. Царёв В.Н., Трефилов А.Г., Клейменова Г.Н. Про

-

странственно-временная модель формирования био

-

плёнки полости рта: взаимосвязь процессов первич

-

ной адгезии и микробной колонизации. // Dental Forum.

– 2011. – №5. – С. 126-131.

22. Шторин Г.Б. Клиника и лечения гиперестезии твер

-

дых тканей зуба при заболеваниях пародонта: Авто

-

реф. дис. ... канд. мед. наук. – Л., 1986. – 18 с.

23. Юсефи К. Влияние профилактических средств на

состояние полости рта детей и подростков при ле

-

чении несъемными ортодонтическими аппаратами:

Дис. … канд. мед. наук. – М., 2003.

24. Янушевич О.О. Стоматологическая заболеваемость

населения России. Состояние тканей пародонта и

слизистой оболочки рта. – М., 2009. –228 с.

25. Axelsson P. Diagnosis and risk prediction of periodontal

diseases. – Quintessence Public Co, Inc., 2002. – 463 p.

26. Baig A., Te H. A Novel Dentifrice Technology for Advanced

C of Technical and Clinical Data. – Compend Contin Educ

Dent, 2005.

27. Castrejon-Perez R.C., Borges-Yanez S.A., Gutierrez-

Robledo L.M., Avila-Funes J.A. Oral health conditions

and frailty in Mexican community-dwelling elderly: a

cross sectional analysis // BMC Public Health. – 2012. –

Vol. 12. – P. 773.

28. Charig A., Winston A., Flickinger M. Enamel

mineralization by calcium con bicarbonate toothpastes:

assessment by various techniques // Comp. Contin. Edu. –

2004. – Vol. 25, №9 (Suppl 1). – Р. 14-24.

29. Kowitz G., Jacobson J., Meng Z., Lucatorto F. The effects

of tartar-control toothpaste oral soft tissues // Oral. Surg.

Oral. Med. Oral. Pathol. – 1990. – Vol. 70, №4. – Р. 529-

536.

30. Pickles M.J., Evans M., Philpotts C.H. et al: In vitro

efficacy of whitening toothpaste cont; calcium carbonate

and perlite // Int. Dent. J. – 2005. – Vol. 55, № 3 (Suppl

1). – Р. 197-202.

Библиографические ссылки

Кузьмина ЭМ Стоматологическая заболеваемость населения России; Под ред. проф. ЭМ. Кузьминой. — М, 1999.

Кузьмина ЭМ., Смирнова ТА., Кузьмина ИН Основы индивидуальной гигиены полости рта. Методы и средства: Учеб, пособие. -М., 2008. -116 с.

Кузьмина Э.М. и др. Стоматологическая заболеваемость населения России. Состояние твердых тканей зубов. Распространенность зубочелюстных аномалий. Потребность в протезировании: результаты эпидемиологического стоматологического обследования населения России; Под ред. ЭМ. Кузьминой. - М., 2009.-236 с.

Кузьмина Э.М. Гигиенист стоматологический: Учебник. -М., 2012. -416 с.

Леус ПА. Профилактическая коммунальная стоматология. -М: Мед. книга, 200S. - 444 с.

Орехова ЛЮ., Прохорова О В. и др. Оценка эффективности применения зубной пасты "Сенсодин-F" при гиперестезии твердых тканей зубов на клиническом приеме 7Пародонтология. -2003. -№1. - С. 57-62.

Пахомов НГ Первичная профилактика в стоматологии.-М., 1982.

Улитовский С.Б. Чем же все-таки чистим зубы // Мир медицины. -2001. -№5-6.-С. 18-19.

Улитовский С.Б. Индивидульная гигиена полости рта при кариесе зубов //Мир медицины. - 2001. -№7.-8. -С. 13-15.

Улитовский С.Б. Профилактика заболеваний пародонта // Стоматол. реферат, журн. - 2002. - Кё4. -С. 11.

Угитовский С.Б. Микробиоиеноз полости рта и средства его коррекции // Фундамент, и прикладные про-аг. биотехнологии. - 2003. -MslO. - С. 73-75.

Улитовский С.Б., Шаламай ЛИ. Профилактика и лечение начальных форм заболеваний пародонтарасти-тезъними лекарственными средствами // Стоматол. реферат, журн. - 2003. -Ле2.3. - С. 54.

Улитовский С.Б., Алиева Р.К Профилактика сто-матологичесих заболеваний: Учебник. - Баку: Oskar, 200S.-400c.

Улитовский С.Б., Алексеева ЕС. и др. Решение вопросов гиперчувстветельности в сложных стоматологических ситуациях//Стаматол. науч.-образовательный журн. -2013. - №1/2. - С. 12-15.

Улитовский С.Б. Ситуационная гигиена полости рта: Учеб. пособие. - СПб: Человек, 2013. - 590 с.

Улитовский С.Б. Полоскания для рта или жидкие средства гигиены полосты рта. - СПб: Человек, 2017.-191 с.

Федоров Ю.А. Профилактика заболеваний зубов и полости рта. -Л., 1979.

S. Халилов ИХ. ва бошц. Болалар терапевтик спюмато-логияси ва стоматологии касалликлар профилактика-си. - Ташкент, 2017.

Хоменко ЛА., Биденко Н.В., Остапко Е.И. Современные средства экзогенной профилактики полости рта. -Киев: Книга плюс, 2001. - 207 с.

Циммер С. Какие зубные пасты я рекомендую своим пациентам? //Материалы 2-го съезда ассистентов стоматологов. -М., 1997.

Царёв В.Н., Трефилов А.Г., Клейменова ГН. Пространственно-временная модель формирования биоплёнки полости рта: взаимосвязь процессов первичной адгезии и микробной колонизации. //Dental Forum. -2011-№5.-С. 126-131.

Шторин ГБ. Клиника и лечения гиперестезии твердых тканей зуба при заболеваниях пародонта: Авто-реф. дис.... канд. мед. наук. -Л., 1986. -18 с.

Юсефи К. Влияние профилактических средств на состояние полости рта детей и подростков при лечении несъемными ортодонтическими аппаратами: Дис. ... канд. мед. наук. -М., 2003.

Янушевич 0.0. Стоматологическая заболеваемость населения России. Состояние тканей пародонта и слизистой оболочки рта. -М., 2009. -228 с.

Axelsson Р. Diagnosis and risk prediction of periodontal diseases. - Quintessence Public Co, Inc., 2002. - 463 p.

Baig А., Те HA Novel Dentifrice Technology for Advanced C of Technical and Clinical Data. - Compend Contin Educ Dent, 2005.

Castrejon-Perez RC., Borges-Yanez SA., Gutierrez-Robledo L.M., Avila-Funes J A. Oral health conditions and frailty in Mexican community-dwelling elderly: a cross sectional analysis //BMC Public Health. - 2012. -Vol. 12. -P. 773.

Charig A., Winston A., Flickinger M. Enamel mineralization by calcium con bicarbonate toothpastes: assessment by various techniques // Comp. Contin. Edu. -2004. - Vol. 25, №9 (.Suppl 1). -P. 14-24.

Kowitz G., Jacobson J., Meng Z., Lucatorto F. The effects of tartar-control toothpaste oral soft tissues // Oral. Sing. Oral. Med. Oral. Pathol. -1990. - Vol. 70, №4.-P. 529-536.

Pickles MJ., Evans M., Philpotts C.H. et al: In vitro efficacy of whitening toothpaste cont; calcium carbonate and perlite // Int. Dent. J. - 2005. - Vol. 55, № 3 (Sippi 1).-P. 197-202.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов