No. 12 (2024) Social Sciences in the modern world: theoretical and practical research

Ushbu tezisda Mamlakatimizda so’nggi yillarda gender tenglik atamasini erkin qo’llash imkoniyati yuzaga keishi bilan birgalikda, ushbu yo’nalishda mamlakat siyosatida keskin yangiliklar amalga oshrilgani hamda buning aholi turmush tarziga bo’lgan ahamiyati darajasi haqida so’z boradi.

В данном тезисе рассматривается понятие товарного знака как гражданско-правовой категории. Перечислены основные виды товарных знаков. Также рассматриваются вопросы регистрации товарного знака в национальном порядке.

Mazkur maqolada muammoli o‘qitish (Problem-Based Learning, PBL) orqali o‘quvchilarning rivojlanishini ta’minlash masalasi yoritilgan. PBL yondashuvi o‘quvchilarning mustaqil fikrlash, muammolarni hal qilish, va analitik ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan. Maqolada PBLning asosiy prinsiplari, ta’lim jarayonida qo‘llanilishi va uning afzalliklari, shuningdek, o‘quvchilarning bilim olishda faol ishtirokini oshirish va nazariy bilimlarni amaliyotda qo‘llash imkoniyatlari haqida so‘z yuritiladi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, PBL usuli o‘quvchilarda ijtimoiy ko‘nikmalar va jamoaviy ishlash malakalarini rivojlantirishda, ularda o‘z-o‘zini boshqarish va mas’uliyat hissini shakllantirishda samarali yondashuv hisoblanadi.

Бозор иқтисодиёти шароитида амалга оширилаётган ҳар қандай чора-тадбирлар ва ислоҳотларнинг самарадорлик кўрсаткиларини баҳолаш асосида мавжуд камчиликларни аниқлаш орқали уларни ўз вақтида самарали ҳал этиш илмий ва амалий жиҳатдан долзарб аҳамият касб этади. Бошқа соҳа ва йўналишларда бўлгани сингари корхона бошқарувида кадрлар салоҳиятидан фойдаланиш самарадорлигини баҳолаш ҳам корхона хўжалик фаолиятида ишлаб чиқариш жараёнларини самарали ташкил этиш, корхона эгалигидаги меҳнат ресурсларидан оптимал даражада фойдаланиш ҳисобига бозордаги рақобат устунлига эришишнинг устувор йўналишларини аниқлаш имконини беради. Шу сабабли ҳам корхоналар бошқарувида кадрлар салоҳиятидан фойдаланиш самарадорлиги кўрсаткичларини мунтазам баҳолаб бориш керак бўлади.

Ushbu tezisda mehnat to‘g‘risida qonunchilik va ularning turlari, amal qilish sohasi, mehnat sohasidagi boshqa huquqiy hujjatlarning yuridik ahamiyati va ularning ustunlik darajasi, shuningdek, ularning qo‘llanish yo‘nalishlari muhokama qilinadi.

this article discusses the problems of origin of violence in our country and their solution. Violence leads to nervous or even mental diseases, and aggravated cases increase the danger of crimes to the public and lead to severe criminal liability. Currently, the topic of violence has been analyzed about its relevance and importance, and the need to prevent violence has been revealed.

The development of society and the modern world can only be ensured through effective combating of radicalism, violence, and extremism. Different countries possess unique methods and experiences in combating radicalism. The article analyzes the experiences of countries such as Saudi Arabia, Singapore, Pakistan, and China in fighting against radicalism. Specifically, it discusses the practices in Saudi Arabian penal institutions dealing with convicts of radical ideas, Singapore's approaches to self-radicalization, educational and rehabilitation programs in Pakistani deradicalization centers, and China's strategies against separatism. The article provides an analytical approach and explores specific solutions to these problems.

Mahmud Zamaxshariy Movarounnahrdan chiqqan buyuk mufassir, mutakallim, faqihdir. Movarounnahrda ilmiy, madaniy va iqtisodiy ahvol tanazzulga yuz tutganida, Mahmud Zamaxshariy ilm-fanni tiklash va tiklashga xizmat qildi, xususan, Qur’on va fiqhda fidoyi olimlar bilan suhbatlashdi. Uning o‘nta asari bugun ma’lum bo‘lib, bu asarlar ustidagi ilmiy izlanishlar to‘xtovsiz davom etmoqda. Bu maqola asosan, “Ruus al-masail”ning islom huquqi rivojidagi asosiy manbalardan biri bo‘ladi.

Maqolada voyaga yetmaganlar huquqbuzarliklarining profilaktikasida  Mahalla fuqarolar yig’inlarining tutgan o’rni va ahamyati haqida so’z boradi.

Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun didaktik o‘yinlar ularning amaliy hayotga tayyorlanishida juda muhim rol o‘ynaydi. Bu o‘yinlar nafaqat qiziqarli, balki bolalarga o‘z hayotlarida uchrashadigan vaziyatlar bilan yuzlashishga tayyorlanish imkoniyatini yaratadi. Didaktik o‘yinlar orqali bolalar turli ijtimoiy va amaliy ko‘nikmalarni egallab, o‘zini ifoda etish, boshqalar bilan ishlash, mas'uliyatni his qilish kabi qadriyatlarni o‘rganadilar. O‘yinlarning bu turidan foydalanish maktabgacha ta'lim tizimi uchun katta ahamiyatga ega, chunki ular bolalarning ongini rivojlantirish va ularni kelajakdagi muvaffaqiyatlarga tayyorlashda asosiy vositadir.

Ushbu maqolada g‘ijjak sozi xalq cholg‘u ansambllaridagi o‘rni va uning ijro madaniyati yoritilgan. G‘ijjakning ansambl tarkibidagi funksional vazifalari, ovoz salohiyati, milliy cholg‘u ijrochiligi rivojidagi roli tahlil qilingan. Shuningdek, uning boshqa cholg‘ular bilan musiqiy uyg‘unligi va ijro uslublari o‘rganilgan. Maqolada g‘ijjakning ansambl tuzilmasidagi ahamiyati, an’anaviy va zamonaviy ijro usullari hamda ushbu cholg‘uni yosh avlodga o‘rgatishning pedagogik jihatlari haqida fikr yuritilgan. Xalq cholg‘u ansambllari repertuaridagi g‘ijjak partiyalarining milliy musiqiy merosni boyitishdagi hissasi o‘ziga xos tahlil asosida keltirilgan.

Ushbu ilmiy ishimiz reportaj janri tiliga qaratilgan. Reportaj janri tilining nazariy qarashlari va bugungi kunda reportaj janrining qaysi janrlar bilan konvergentlashuvi yoritib berilgan. Reportaj janriga qo’yilgan talablar buzilgan yoki buzilmagan holatlar  “Ma’rifat” gazetasi misolida yoritildi.

Ushbu maqolada profilaktika inspektorining yashash manzillaridan uzoq muddatga ketgan shaxslar bo‘yicha ishlash faoliyati tushunchasi, ahamiyati, kriminologlik tavsifi, xususiyatlari, shuningdek yashash manzillaridan uzoq muddatga ketgan shaxslar bo‘yicha ishlash faoliyatini tartibga soluvchi normalar va ularni qo‘llash amaliyoti tahlili, yashash manzillaridan uzoq muddatga ketgan shaxslar bo‘yicha ishlash faoliyatiga doir bir qator takliflar va bu boradagi ilg‘or xorijiy davlatlar tajribalari va ularni amaliyotga joriy etish masalalari yoritilgan.

Rаqаmli аsrdа mеdiа sаvоdxоnligi vа аxbоrоt еtikаsi tоbоrа muhim аhаmiyаt kаsb еtаyоtgаnligi sаbаbli, о'qituvchilаr ushbu kоmpеtеnsiyаlаr uchun sаmаrаli pеdаgоgik usullаrni ishlаb chiqish muаmmоsigа duch kеlishmоqdа. Ushbu mаqоlаdа tаlаbаlаr о‘rtаsidа mеdiаsаvоdxоnlik vа аxbоrоt еtikаsini shаkllаntirishning еng kо‘p qо‘llаnilаdigаn usullаrining pеdаgоgik tаhlili kеltirilgаn. Muhоkаmа lоyihаgа аsоslаngаn tа'lim, аmаliy tаdqiqоtlаr, rаqаmli simulyаtsiyаlаr, аks еttiruvchi jurnаllаr vа hаmkоrlikdаgi fаоliyаt kаbi tаnqidiy yоndаshuvlаrni qаmrаb оlаdi, ulаrning hаr biri о'quvchilаrgа оmmаviy аxbоrоt vоsitаlаrini shаrhlаsh, tаhlil qilish vа аxlоqiy jihаtdаn jаlb qilishdа yоrdаm bеrishdаgi sаmаrаdоrligi uchun bаhоlаnаdi. Tаhlil shuni kо'rsаtаdiki, bu usullаr nаfаqаt tеxnik kо'nikmаlаrni rivоjlаntirаdi, bаlki tаnqidiy fikrlаsh, аxlоqiy fikrlаsh vа mа'lumоtlаrdаn mаs'uliyаtli fоydаlаnishni qо'llаb-quvvаtlаydi.

Аxbоrоt sаvоdxоnligi zаmоnаviy tа'limning muhim mаhоrаti bо'lib, о'quvchilаrning mа'lumоtni tоpish, bаhоlаsh, shаrhlаsh vа undаn sаmаrаli fоydаlаnish qоbiliyаtini о'z ichigа оlаdi. Blооm tаksоnоmiyаsi, tа'lim mаqsаdlаrini tаsniflаsh uchun kеng tаn оlingаn аsоs bо'lib, turli dаrаjаdаgi kоgnitiv murаkkаblik bо'yichа аxbоrоt sаvоdxоnligini bаhоlаshning tizimli usulini tаklif еtаdi. Ushbu mаqоlаdа Blооm tаksоnоmiyаsi о'quvchilаrning аxbоrоt sаvоdxоnligini rivоjlаntirishni bаhоlаshdа qаndаy qо'llаnilishi, hаr bir dаrаjаni - еslаb qоlish, tushunish, qо'llаsh, tаhlil qilish, bаhоlаsh vа yаrаtish - kо'nikmа rivоjlаnishi uchun mеzоn sifаtidа о'rgаnilаdi.

Sun’iy intеllеkt (АI) о‘qituvchilаr vа tаlаbаlаr о‘rtаsidа tаdqiqоt vаkоlаtlаrini rivоjlаntirish оrqаli tа’lim tаdqiqоtlаrini inqilоb qilmоqdа. Ushbu mаqоlаdа АI tеxnоlоgiyаlаri mа’lumоtlаrni tаhlil qilish, аdаbiyоtlаrni kо‘rib chiqish, tаdqiqоt dizаyni vа tаnqidiy fikrlаsh kаbi tа’lim tаdqiqоtlаridа muhim tаdqiqоt kо‘nikmаlаrini rivоjlаntirishgа qаndаy yоrdаm bеrishi mumkinligini о‘rgаnаdi. Mа’lumоtlаrni tаhlil qilish рlаtfоrmаlаri, tаbiiy tillаrni qаytа ishlаsh vа аqlli rереtitоrlik tizimlаri kаbi sun’iy intеllеktgа аsоslаngаn vоsitаlаr tаdqiqоtchilаrgа murаkkаb mа’lumоtlаrni qаytа ishlаsh, kеng аkаdеmik rеsurslаrgа kirish vа tаdqiqоt jаrаyоnlаrini sоddаlаshtirish imkоnini bеrаdi. АI tаdqiqоt sаmаrаdоrligi vа аniqligini оshirish uchun kаttа sаlоhiyаtgа еgа bо‘lsа-dа, undаn fоydаlаnish mа’lumоtlаr mаxfiyligini tа’minlаsh, АI аlgоritmlаridаgi nоаniqliklаrni bаrtаrаf еtish vа аxlоqiy mе’yоrlаrni sаqlаsh kаbi muаmmоlаrni hаm kеltirib chiqаrаdi.

O'qituvchilarning og'zaki nutq madaniyati darsda samarali muloqot qilish qobiliyatining muhim jihati hisoblanadi. Ushbu maqola bo'lajak o'qituvchilarga tanqidiy muloqot ko'nikmalarini rivojlantirishga yordam beradigan ilg'or og'zaki nutq madaniyatini namoyish etuvchi tajribali trenerlar bilan hamkorlik dasturlarini tashkil etishni o'rganadi. Mentorlik, amaliy seminarlar va uzluksiz fikr-mulohazalar orqali tuzilgan ushbu dasturlar tinglovchilar nutq qobiliyatlarini oshirishlari, talabalarni jalb qilishlari va sinf dinamikasini boshqarishlari mumkin bo'lgan dinamik o'quv muhitini yaratadi. Maqolada bunday dasturlarning o'qituvchilarning stajyor rivojlanishiga ta'sirini maksimal darajada oshirish uchun ularni puxta rejalashtirish va tizimlashtirish muhimligi ta'kidlangan.

Ushbu maqolada mediata’limning asosiy shakllari, qo‘llaniluvchi sohalarining o‘ziga xos jihatlari, mediata’lim usullari haqida ma’lumotlar keltirilgan.

Zamonaviy huquqiy bilimni rivojlantirishda tanqidiy fikrlashdan samarali foydalanishda ijtimoiy-madaniy omillarning ahamiyati katta. Bu omillar huquqshunoslar va olimlarning muammolarga yondashish, qonunlarni sharhlash va yechimlarni amalga oshirish usullarini shakllantiradi. Ushbu maqolada zamonaviy huquqiy bilish rivojida tanqidiy tafakkurdan samarali foydalanishning ijtimoiy-madaniy omillari yoritilgan.

Мазкур мақолада “ёлғон”, “кўрсатув”, “кўрсатма” ва “гувоҳлик” каби назарий тушунчалар илмий жиҳатдан таҳлил қилиниб, бир-биридан фарқли жиҳатлари кенг тарзда ёритилиб, ҳорижий мамлакатларнинг қонунчилиги билан қиёсий таҳлил қилинган ҳолда қайси ҳолатларда берилган ёлғон кўрсатув жиноий жавобгарликка олиб келиши ҳақида фикр юритилади. Шунингдек, 2021-2023 йиллар давомида содир этилган жами ёлғон гувоҳлик бериш жиноятлари кенг миқёсда таҳлил қилинади.

В данной статье рассматриваются вопросы понятия грабежа, а также осуществление субъектами профилактики правонарушений специальной профилактики разбоя. Решение комплексных задач по профилактике разбоя.

В данной статье анализируется уголовная ответственность за содержание сводничество или содержание притонов, связанные с сводничеством или содержание притонов, по уголовному законодательству Республики Узбекистан. Уголовно-правовые нормы охватывают преступления, связанные с сводничеством или содержание притонов; занятие проституцией.

В статье представлены результаты анализа понятия и структуры преступлений против половой неприкосновенности и половой свободы личности. Рассматриваются точки зрения разных авторов на проблему дефиниции половых преступлений, а также приводится данное нами обобщенное определение. Предлагаются классификация данных деяний по характеру посягательства и практические рекомендации по виктимологической профилактике половых преступлений.

Maqolada ozodlikdan mahrum qilingan shaxslarning murojaat qilish huquqlari va ularni ko‘rib chiqishda vakolatli shaxslarning majburiyatlari hamda mahkumlar, jinoyat sodir etishda ayblanayotgan qamoqqa olingan shaxslarning huquqlari va ularning murojaat qilish imkoniyatlari, ijro etuvchi organlarning oldida turgan dolzarb vazifalari to‘g‘risida fikrlar yuritilgan.

В данной статье исследуются правовой статус, структура, современное состояние и основные направления сотрудничества профилактической инспекции с органами занятости и трудовых отношений. Исходя из требований современных условий демократизации страны и развития гражданского общества, разработаны основные принципы и функции деятельности профилактического инспектора на основе изучения и анализа задач, возложенных на органы занятости и трудовых отношений, инспектора профилактики в законодательстве и практике их реализации, а также необходимость четкого определения обоснована.