Хорижий филология №4, 2019 йил
НЕМИС ВА ЎЗБЕК ТИЛЛАРИДА МИФОНИМЛАР АСОСИДА ШАКЛЛАНГАН
ИККИЛАМЧИ НОМЛАШЛАР
Мирсанов Бобомурод Муҳаммадиевич,
ТошДИУ Самарқанд филиали катта ўқитувчиси ф.ф.д (PhD)
Калит сўзлар: терминология, фитонимлар, зоонимлар, мифонимлар, иккиламчи
номлашлар, нақл, ривоятлар, мифология, илҳом манбаи, фантастик тасвир, ўсимлик,
жонзотлар, ассоциатив тафаккур, мифофитоним, мифозоонимлар.
Ҳар бир тилнинг терминологияси
таркибидаги
фитонимлари
ва
зоонимларини кузатар эканмиз, уларнинг
муайян қисми мифонимлар асосида
шаклланган
иккиламчи
номлашлар
эканлигига гувоҳ бўламиз. Бу бежиз эмас,
чунки нақл, ривоятлар халқлар билими
тараққиётининг энг қадимги босқичида
бўлган дунёқарашнинг асосий шакли
ҳисобланади.
Бу
жиҳат
фалсафий
манбаларда яхши изоҳлаб берилган:
“Воқеликни билишнинг, дунёга қарашнинг
ўзига хос усули бўлган мифнинг
характерли хусусияти шуки, ҳамма
нарсалар ва ҳодисалар унда бир-бирига
иштирокчи сифатида идрок этилади.
Бунинг натижасида бир хил буюмларнинг
сифатини иккинчи хил буюмларга бемалол
кўчириш мумкин бўлади. Мифология
табиат
кучларини
жонлантириб
кўрсатишга, уларни ҳиссий образлар,
алоҳида вужудлар (одамлар, ҳайвонлар)
шаклида
тасвирлаб
кўрсатишга
асосланган. Ўша замондаги кишиларнинг
назарида мифик вужуднинг ҳаракатлари
ғайритабиий ҳаракатлар эмас, балки ҳеч
қандай шубҳа туғдирмайдиган одатдаги,
тамомила реал ҳаракатлар бўлиб кўринади.
Зевс ҳақиқатан ҳам момақалдироқ ва
яшинни яратади, “туғдиради”. Атлант
ҳақиқатан ҳам осмон гумбазини елкасида
кўтариб туради. Мифик қаҳрамонларнинг
ақлга сиғмайдиган жасоратлари ҳақиқатан
ҳам бажарилган ишлар деб хаёл қилинади.
Мифологияда бир хил нарсаларнинг
хоссаларини иккинчи хил нарсаларга
осонлик билан кўчирилганлиги сабабли, у
хаёлга кенг майдон очиб беради ва бу
майдонда мифологик тарзда фикр қилувчи
киши ҳар қандай ўзгаришлар қилиши ва
жасоратлар кўрсатиши мумкин бўлади...
Бироқ мифология жамият учун дунёқараш
бўлмай қолгандан кейин ҳам ўз
аҳамиятини сақлаб қолди ва бадиий
ижодда, санъатда илҳом манбаи бўлиб
қолди ” [16; 180-181–б.]. Санъат ва
адабиётда мифология негизида яратилган
образлар реалистик асосларга эга, яъни
воқеликнинг фантастик тасвири ва халқ
орзу – умидларининг бадиий ифодасини
ташкил этади. Масалан, Фирдавсийнинг
“Шоҳнома”, Навоийнинг “Фарҳод ва
Ширин”,
“Садди
Искандарий”
асарларидаги мифологик образлар шулар
жумласидандир [19; 187– б.].
Худди санъат ва бадиий адабиётда
бўлганидек,
инсон
фитонимлар
ва
зоонимлар таркибида учраган мифонимлар
асосида
яратилган
иккиламчи
номлашларда
табиатда
мавжуд
ўсимликлар ва ҳайвонлар феъл –
атворларида, белги – хусусиятларида,
шакл-шамойилида
ҳам
мифологик
образларнинг
белги-хусусиятларини
кўргандек бўлади ёки ўхшашлик топади.
Натижада инсон мифологик образлар
номини реал борлиқдаги ҳали номлаб
улгурмаган ўсимлик ва жонзотларга
беради, шу сабаб бўлиб, мифологик
номлар янги бир денотатнинг номи
сифатидаги ўз фаолиятини бошлайди.
Улар, ўз навбатида, кўплаб тилларга
ўзлашиб, ўша тиллардаги фитонимлар ва
зоонимлар
таркибидаги
ўзига
хос
интернационал характердаги иккиламчи
номларни таркиб топтиради. Бу ҳол ҳам
номлаш
жараёнидаги
ассоциатив
тафаккурга хос ижод маҳсули сифатида
қаралиши керак.
34
Хорижий филология №4, 2019 йил
Шуни ҳам эслатиб ўтиш ўринлики,
мифонимлар
асосида
шаклланган
фитонимлар ва зоонимларнинг кўпчилиги
қадимги Юнонистон ва Римда кенг
тарқалган политеизм, яъни кўп худолик
билан боғлиқдир.
Қуйида
мифонимлар
асосида
шаклланган
мифофитоним
ва
мифозоонимлар ҳақида сўз юритамиз.
Немис тилида
Adonis
– schöner Mann
[10; 326-
б.]
Adonis
[phönik. adon „Herr“]: phönik.-
syr. Vegetationsgott (Zentrum Byblos),
bereits früh in die Grieche. Götterwelt
aufgenommen; jugendlich schöner Geliebter
der Aphrodite, der auf der Jagd von einem
Eber getötet wurde (Lexikon der Antike 1971:
14). Benannt nach Adōnis (gr.Ádōnis), einem
zyprischen Frühlingsheros und Geliebten der
Venus (Aphrodite von Paphos); nach seinem
Tode entsprang aus seinem Blut eine
granatrot gefärbte „Blume”, die durchaus als
Adonis flammea gedeutet werden kann. Der
Name des Frühlingsheroen ist semit., vgl.
phöniz. adōni „mein Herr“,
ʼ
adōn „Herr“
(hebr. ādōn), und ist auf keinen Fall zu
trennen vom Namen des orient.
Vegetationsgottes Tammūz, der offenbar mit
adōni angerufen wurde; in der bekannten
Bibelstelle Ezech. 8, 14 übersetzt die Vulg.
seinen Namen geradezu mit Adonidem,
während die Septuaginta Thammoúz und
Luther Thammus wiedergeben (Genaust
2012: 39), (Spohn, Aichele 2010: 56).[13; 26-
б.]
Адонис –
1) ўлувчи ва тирилувчи
ўсимликлар худоси; мифга кўра, Адонис
ўлдирилган эди, кейин тирилган; қадимги
Рим ва Юнонистонда Адонисга сиғиниш
кенг тарқалган эди... [14;18-б.]
Адонис
(Adonis)
—
айиқтовондошлар оиласига мансуб ўтлар
туркуми... [17;1,135-б.].
Адонис
(Adonis)
—
айиқтовондошлар оиласига мансуб бир
йиллик ва кўп йиллик ўтлар туркуми... 20
га яқин тури бор. Ўрта Осиёнинг тоғли
ерларида ... учрайди... [4;12-б.].
Энциклопедик тавсифда ўсимликка
нима учун
адонис
номиберилганлигининг
сабаби айтилмаган. Эҳтимол, бу ҳол
ўсимлик поясининг тик ва тукли бўлиши,
ўсимликнинг гуллаб бўлганидан кейин
тукларининг тўкилиб кетиши ҳам асос
бўлган бўлиши мумкин. Бундан ташқари,
унинг таркибидаги адонизиднинг юрак
касалликларини даволашда ишлатилиши
ҳам бунга сабаб бўлиши мумкин.
Der Ammonit –
nach dem ägyptischen
Gott Ammon, der mit Widderhörnern
dargestellt wurde: 1. ausgestorbener
Kopffüßer der Kreidezeit. 2. spiralförmige
Versteinerung eines Ammoniten.[3; 80-
б.]
der Ammonit
–
a)
zu einer
ausgestorbenen Gruppe von Kopffüßern aus
dem Mesozoikum gehörendes Tierb)
spiralförmige Versteinerung
eines Ammoniten
[20].
Ammonit
(Deutsch)
Wortbedeutung/Definition:1)
Kopffüßer mit vier Kiemen und einer
spiralförmigen Muschel, der in der Zeit vom
Devon bis zur Kreide gelebt
hat2)
versteinerte Muschel eines
Ammoniten.
Synonyme
: Ammonshorn [21]
Аммонитлар -
[қадимги Миср
худоси Амон номидан (юн. Аммон), у
баъзан
шохли
қўй
қиёфасида
тасвирланган] - кенг тарқалган бош-оёқли
моллюскаларнинг қазилма гуруҳи ...
палеозой ва мезозой эраларида яшаган [14;
33-
б.].
Аммонитлар
(Ammonoidea) -
бош-
оёқли моллюскалар туркуми. Девон
даврида пайдо бўлиб, триас ҳамда юра
даврларида кенг тарқалган. Бўр даврининг
охирида
қирилиб
кетган.
Аммонитлартанаси диаметри 1 м гача
бўлган ясси спирал кўп камерали чиғаноқ
ичига жойлашган. Чиғаноғининг биринчи
камерасида ҳайвон танаси жойлашган,
бошқа камералари ҳаво билан тўлган
бўлиб, юмшоқ ўсимта— ингичка найча
орқали туташган... [17;1, 287-б.].
Бош-оёқли моллюсканинг бошида
жойлашган оёқлар гўё Миср худоси
Амоннинг шохли қўй тасвирига ўхшатиб
номланган. Бунда бошда оёқ бўлиши
билан бошда шох бўлиши ўзига хос
зиддиятли ҳолат. Нима ҳам дердик, айрим
мифонимларнинг иккиламчи номлашга
35
Хорижий филология №4, 2019 йил
жалб қилиниши ҳам реал борлиқдаги
нарсанинг зиддиятли ҳолат касб этилиши
ҳам мифонимларга хосликнинг бир
кўриниши сифатида қайд этилиши
мумкин.
Der Apollo
– 1. Schöner junger Mann,
auch in der Form Apoll. 2. Schmetterling.
3.Planetoid. Nach Apollon, dem griechischen
Gott der Dichtkunst, der Weissagung, der
Musik, des Gesangs und weiterer göttlicher
Attribute. Er war der Gott der klaren Ordnung
und des geistigen Lebens. … – Der
Schmetterling wird nach seinem zoologischen
Namen „Parnassius apollo“ (parnassischer
Apollo) genannt, d.h. auf dem Parnassos
fliegend [11; 7-
б.].
Аполлон
–
1) қадимги юнон
мифологиясида – қуёш, донолик худоси,
санъат ҳомийси, худо – жангчи, каромат
худоси; 2) кўчма. Келишган ва хушбичим,
кўркам эркак [14; 49-б.].
Аполлон
–
3) зоол. Чиройли йирик
кундузги, елканлилар оиласига мансуб
капалак [14; 49-б.].
Ушбу
капалакка
АПОЛЛОН
номининг берилиши бу сўз кўчма
маъносининг келишган ва хушбичим
кўркам маъноси билан боғланади.
17
да берилган яна бир сифат ҳам бу
фикрни қувватлайди: “... Қадимги юнон
санъатида Аполлон қўлида ўқ-ёй ёки
мусиқа асбоби ушлаган ёш йигит
қиёфасида тасвирланган.”
Der Argonaut
–1. In der griechischen
Mythologie ein Mitglied der bis zu 60 Mann
starken Besatzung des Schiffes Argo, die
unter Iasons Führung das Goldene Vlies des
Aietes, des Herren von Aia (Kolches), raubt.
Von dem Namen „Argo“ gibt es zwei
Deutungen : entweder nach dem Erbauer
Argos, einem Fahrtteilnehmer, oder zu griech.
argos
– schnel, glänzend. Athene versetzte
das Schiff als Symbol wagemutiger Seefahrt
an den südlichen Sternenhimmel. 2. Eine
kleine, achtarmige Tintenfischart, das
Papierboot, der Paierenautilus (Argonauta
argo). Das Weibchen sitzt in einer etwas
eingerollten, schiffchenförmigen Kalkschale.
[11; 8-
б.]
Аргонавтлар
(юн. Argonautai; Argo
—
кема номи ваnautes — денгизчи)
—
юнон
мифологиясидаги
қаҳрамонлар.
Аргонавтлар
«Арго»
кемасида аждаҳо қўриқлаб турадиган
олтин терини олиб келиш учун Ясон
бошчилигида Колхидага борадилар ва
сеҳргар Медея ёрдамида уни қўлга
киритиб, Юнонистонга олиб келадилар...
[17; 1,401-
б.].
Аргонавтлар
—
3) зоол. Бош-оёқли
моллюскалар оиласи, уларнинг урғочиси
нарларига нисбатан кўп марта йирик
бўлиши билан бирга, ўз раковинасига эга
[14; 52-
б.].
Зоологик
термин
англатган
моллюскаларнинг
бу
раковинаси
аргонавтларнинг
кемасига
ўхшатиш
асосида иккимламчи номлаш вазифасини
бажарган. Мотивлашув шу билан боғлиқ.
Argusaugen Pl.
Durch Misstrauen
geschärfte, wachsame Augen, Nach der
griechischen Sagengestalt.
Argos
(latein.Argus), einem vieläugigen Riesen mit
dem Beinamen Panoptes (-Allesseher). Hera,
die Gemahlin des Zeus, bestellte ihn zum
Wächter der Io, in die Zeus verliebt war und
die er vor den Nachstellungen Heras in eine
weiße Kuh verwandelt hatte. Hermes tötete
ihn; seine Augen wurden von Hera an die
Schwanzfedern des Pfaus gesetzt. Eine von
Hera geschickte Stechfliege trieb die Kuh im
Wahnsinn von Land zu Land; über den
Bosporus (-Rinderfurt) gelangte sie nach
Asien, wo ihr Zeus wieder menschliche
Gestalt verlieh [11; 8-
б.].
Аргус
–
1)
қадимги
юнон
мифологиясида кўп кўзли паҳлавон-
қўриқчи, унинг уйқуси пайтида ҳам айрим
кўзлари очиқ ҳолда бўлган [14; 52-б.].
Аргус
–
товуқсимонлар туркумининг
қирғовуллар оиласига киради [5;9-б.].
Аргус
—
юнон афсоналаридаги кўп
кўзли паҳлавон, сергак соқчи;
кўзларининг бир нечаси доим очиқ
бўлган. Гера сигирга айлантирилган Ио
(Зевснинг севгилиси)ни қўриқлашни
Аргусга топширади. Гермес Аргуснинг
ҳамма кўзларини ухлатиб ўлдиради ва
Иони озод қилади. Кўчма маънода—
Аргус зийрак, сергак демакдир [17, 1; 402-
б.].
36
Хорижий филология №4, 2019 йил
Аргуслар
—
қирғовулларнинг
иккита, бир-бирига яқин монотипик
уруғлари (Argustanus ва Rheinartia).
Иккинчи даражали оқиш патларида жуда
кўп кўзсимон доғлари бўлади [17; 1,402-
б.].
Аргус
—
Бўйи 30 смча, ранг-баранг
тусли жуда чиройли балиқ [8; 41-б.].
“Зоология
энциклопедияси”дан
олинган икки изоҳда ҳам аргус номли
қушга ҳам, балиққа ҳам нега шундай ном
берилгани изоҳланмаган.
“Ўзбекистон
Миллий
Энциклопедияси”да қушнинг
аргус
деб
номланишига ишора берилган, бироқ унда
балиқ номи қайд этилмаган. Фақат
“Зоология
энциклопедияси”
нинг
балиқларга
ишланган
рангли
XXI
жадвалининг 6 – расмидаги балиқнинг
тасвирида нега
аргус
номи берилгани аён
бўлди: чунки балиқнинг танасида кўп
миқдордаги кўзсимон доғлари бор.
Abelia: Abelie:
nach Abel, Clarke,
1789 -1826, Chirurg und Naturforscher,
bereiste 1816/17 China. Wi. 1: Za. 590 [2; 31-
б.].
Abelie
(Deutsch) Wortart: Substantiv,
(weiblich) 1) eine Pflanze der Gattung
Abelia
.2) eine
strauchförmige, aus Mexiko
stammende
(
Abelia floribunda
) Synonyme: 2)
Erdkrönchen,
Vesaliafloribunda
ю
Übergeordnete Begriffe:
1)
Geißblattgewächs
ю Untergeordnete Begriffe:
1) Chinesische Abelie, Großblütige
Abelie[43]
Асо-Мусо
,
ҳасса-мусо
(Abelia
corymbosa) —
шилвидошлар оиласининг
абелия туркумига мансуб сершох ва
сербарг бута. Қирғизтов, Талас, Шарқий
Чотқол, Сусамир ва Фарғона тоғлари
(Мойлисой, Арслонбоб)нинг ёнғоқзор ва
арчазорларида учрайди. Ёғочи қаттиқ
бўлганидан жуда қадрланади [17;1,458].
Номнинг
ўзидан,
ёғочнинг
қаттиқлиги тавсифидан бу ўсимлик
ёғочидан қадимдан ҳасса ясаш расм
бўлган. Эҳтимол, Мусо пайғамбар билан
боғлиқ ривоят ҳам бўлгандир. Ҳар ҳолда
унинг бундай номланиши бежиз эмас.
der Atlant-en,-
en Pfeiler, Säule in der
Form einer kraftvollen männlichen Figur, die
ein Gebäudeteil trägt [22].
Ein Atlant
ist in der Architektur ein
Gebälkträger in Form einer männlichen
Figur… [11;10-
б.]
Атлант
–
1) қадимги юнон
афсонасида худоларга қарши курашда
иштирок этган титанларга жазо сифатида
осмон
гумбазини
кўтариб
туриш
топширилган [14; 62-б.].
Атлант
–
безак ҳайкалтарошлиги
асари; юнонлар тасаввурида осмон
гумбазини кўтариб турган паҳлавоннинг
номи [17; 1,485-б.].
Атлант
–
юксак умуртқалиларда
биринчи бўйин умуртқаси; калла суяги
билан бириккан бўлади. Шакли ҳалқага
ўхшайди. Бош бурилганда Атлант ҳам бош
билан бирга бурилади [17; 1,485-б.].
Атлант
–
Сатурн йўлдоши
[17;1,485-
б].
Изоҳлардан
зооним
терминини
иккиламчи номлаш орқали мотивлашуви
аён бўлиб турибди.
Victoria
ist die vergöttlichte
des Sieges (lateinisch
victoria
) in der römischen Mythologie,
Schutzgöttin
des römischen Kaisers und
jungfräuliche Hüterin des Reiches. Sie ist die
Entsprechung der griechischen Göttin
Dargestellt wurde sie häufig fliegend und mit
einem Lorbeerkranz als Siegessymbol in der
Rechten [23].
Виктория
–
Рим афсоналарида ғалаба
маъбудаси. Юнонларнинг Никасига тўғри
келади [17; 2,455-б.].
Victoria
ist eine Pflanzengattung in der
Familie der
(Nymphaeaceae), die aufgrund ihrer enormen
Blattgröße im Deutschen auch
Riesenseerosen
genannt werden. Die nur
zwei Arten sind in Südamerika beheimatet
[24].
Виктория
(Victoria)
—
нилуфардошларга мансуб кўп йиллик ўт.
Жанубий Америкадаги Амазонка ва
Ориноко дарёларининг тинч оқадиган
жойларида ўсади. Барги жуда йирик, доира
шаклида, диаметри 2 м гача барг 50 кг гача
юкни кўтара олади [17; 2,455-б.].
37
Хорижий филология №4, 2019 йил
Бу ўсимлик баргининг 2 метргача
диаметрга эга бўлиши, 50 килограммгача
юк кўтара олиши – чинакам ғалаба. Бошқа
изоҳ шарт эмас.
Die erste Definition von
Harpie
im
Wörterbuch ist ein fabelhaftes Monster mit
einem Frauenkopf, einem Vogelkörper und
scharfen Klauen. Eine andere Definition von
Harpyie ist gierige und räuberische Person.
Harpyie ist auch ein tagaktiver Raptor der
Familie der Falconidae, groß, mit einem
mächtigen Schnabel und riesigen
Gewächshäusern. Er lebt in den Wäldern des
tropischen Amerikas und ernährt sich
hauptsächlich von Affen. Art von
Fledermäusen [25].
Die Harpyie
ἅ
ρ
πυια, hárpyia „Reißer“, lat. harpeia) ist
eingeflügeltes
Mythologie. Sie verkörpern die
Sturmwinde und waren die Töchter des
Meerestitanen
und der Okeanide
Elektra. Ihre Zahl schwankt je nach
Überlieferung zwischen zwei und fünf [26].
Harpyie (Harpia harpyja)
–
i
st etwas
größer als ein Steinadler und gilt als einer der
stärksten Greifvögel der Erde.[27] –
Гарпия
олтин бургутдан (беркут) бироз каттароқ
ва ер юзидаги энг кучли йиртқич
қушлардан бири ҳисобланади.
Гарпия
–
1) қадимги юнон
мифологиясида – қанотли аёл-махлуқ.
Гирдоблар маъбудаси. [14;114-б.].
Гарпия
–
йиртқич
қушлар
туркумига, қарчиғайсимонлар оиласига
киради. Унинг патлари юмшоқ ва ўзи жуда
ҳам чиройли бўлади, бошидаги тож
патлари уни яна ҳам кўркам қилади... [5;
22-
б.].
Гарпия
–
3) Осиёнинг шимоли –
шарқида яшовчи кўршапалак [14;114-б.].
Гарпия
мифонимининг ҳам қушнинг,
ҳам сут эмизувчининг номига айланиши
улар иккисининг ҳам қаноти борлиги,
чиройли, ғайритабиийлиги билан боғлиқ,
чунки қанотли аёл –махлуқ ҳам
ғайритабиийдир.
Cassandra:
lat. Cassandra, gr.
Kassandra, in der gr. Mythologie N. des
Priamos, die die Trojaner vor ihrem
Untergang warnte (vgl. Verg. Aen. 2, 247
u.ö.); von Linie auf die Pfl. wie
Andromeda,
Cassiope
usw. auf verwandte Gattungen
übertragen. Wi. 163, vgl. FEW II 1, 459.
[
2;
98-
б.]
,
griec
hischer Mythos:
Tochter des trojanischen
Königs Priamos und der Hekabe. Apoll
verlieh ihr die Gabe der Weissagung, versagte
ihr aber (da sie seine Werbungen zurückwies)
die Kraft zu überzeugen. So sagte sie - ohne
dass jemand ihren Prophezeiungen Glauben
schenkte - den Untergang Trojas voraus und
warnte vergeblich vor dem hölzernen Pferd
(daher
unbeachtete Warnungen
Kassandrarufe) [28].
Die Sumpfmyrte (cassandra)
ist ein
immergrüner Strauch mit einer Höhe von bis
zu 1 m und breiten sich gerade graubraunen
Ästen. Es wächst in Hochmooren und in
sumpfigen Wäldern. Blätter und junge Triebe
enthalten Gift, das für Ziegen und Schafe
gefährlich ist [29].
Кассандра
–
1) қадимги юнон
эпосидаги Троя подшосининг қизи,
башоратчи; унинг машъум башоратларига
ҳеч ким ишонмас эди;
2)
кўчма
. бахтсизликдан хабар
берувчи [14; 224-б.].
Кассандра
–
эрикдошлар
(верескдошлар)га мансуб бута. Барглари
доим яшил, безчалар билан қопланган;
Меваси – кўсакча барг ва ёш новдаларида
андромедоксин глюкозиди бор. Қўй ва
эчкилар учун заҳарлидир [4; 129-б.].
Ўсимлик номи 1- ва 2- маъно билан
ҳам алоқадор, бу алоқадорлик ўсимлик
барг ва ёш новдаларидаги қўй ва эчкилар
учун хавфли бўлган андромедоксин
моддаси билан боғлиқ, яъни унинг
натижаси хавфдан башоратдир.
Im Duden
wird ein Mentor als
„Fürsprecher, Förderer und erfahrener
Berater“ definiert. Ein Mentor stellt der von
ihm betreuten Person, auf Englisch „Mentee“
genannt, Rat, Informationen und Orientierung
zur Verfügung – und das typischerweise in
einem Feld, in dem der Mentor sich gut
38
Хорижий филология №4, 2019 йил
auskennt und der Mentee weniger Erfahrung
hat. Oft haben Mentoren ein Händchen für
Coaching und sind daran interessiert, ihren
Erfahrungsschatz weiterzugeben und Wissen
auszutauschen. Die Betreuung eines Mentees
ermöglicht dem Mentor genau dies [30].
Damit stimmt vollkommen
MITSCHURIN (1929a, S38 eigen Bewertung
seiner anderen Methode, welche von ihm die
Methode „Mentor“ genannt wird, überein
[9;935-
б.].
Ментор
–
(гр. mentor – “Одиссея”
поэмасидаги
Одиссеянинг
ўғли
Телемакнинг тарбиячиси Ментор [42]
номидан олинган бўлиб,
тарбиячи
мазмунини англатади). Ёш дурагайга
пайванд қилинган ёши катта ўсимлик.
Бундай пайванд натижасида ёши катта
ўсимлик ёки ўсимликка ўзининг яхши
хусусиятларини ўтказади ва ментор
(тарбиячи ) вазифасини бажаради... .[41].
Бу ўринда изоҳга зарурат йўқ.
Pegasus, der
- 1. (Mythologie) ein
geflügeltes Pferd aus der griechischen
Mythologie; Flügelpferd. 2. Pferd, das alle
wahren Dichter als Sinnbild der Dichtkunst
reiten; Dichterross; Musenross. 3.
(Astronomie) ein Sternbild [31].
Пегас
–
1)
қадимги
юнон
мифологиясида Зевснинг қанотли оти,
унинг туёқлари зарбидан шоирларга илҳом
берувчи мўъжизавий чашма пайдо бўлган
эмиш [14; 378-б.].
Пегас –
пегассимонлар оиласига
мансуб, Ҳинд ва Тинч океани соҳилларида
тарқалган, ажойиб бир махлуқ. Усти катта
суяк қалқонлар билан қопланган, кичик
оғизчаси узун тумшуғи остига ўрнашган.
Кўкрак сузгичлари кенг, шуълалари
қайрилмайди,
шунинг
учун
унга
афсонавий қанотли от – Пегаснинг номи
берилган. Жануби-шарқий Осиёда бу
балиқни қуритиб, тумор ўрнида тақишади
ёки туристларга ёдгорлик сифатида
сотишади [8; 149-б.].
Мифонимнинг
мифозоонимга
айланиши, яъни мотивлашуви тавсифдан
аён бўлиб турибди.
Sphinx:
Weibliches Ungeheuer und
Todesdämonin im griechischen Mythos,
insbesondere dem Mythos des Ödipus, ein
Mischwesen aus Mensch und Tier erkennbar
an ihrem Frauenkopf, Löwenkörper,
Schlangenschwanz und Adlerflügel, das
denjenigen tötete, der das von der Sphinx
aufgegebene Rätsel (Rätsel), nicht lösen
konnte [32].
Сфинкс
–
2) қадимги юнон
мифологиясида танаси шер, боши ва
кўкраги аёл қиёфасидаги қанотли махлуқ
[14; 493-
б.].
Сфинкс
–
Жанубий Африкада
тарқалган чакма ва тропик Африкада
тарқалган
сфинкс
ҳаёт
кечириши
жиҳатидан ва хулқлари билан бабуинга
ўхшайди, ундан фақат катта – кичиклиги
ва жунининг ранги билан фарқ қилади [6;
12-
б.].
Сфинкс – кўппак балиқ.
Қримда ва
Кавказнинг Қора денгиз қирғоқларида бу
оиланинг
сфинкс-кўппак
балиқ деган
бошқа бир тури учрайди. У бошидаги тожи
узун ва хипчинсимон экани, ранги кўкроқ,
бўйи 7 см бўлиши ва бошқа белгилари
билан денгиз кўппакчасидан фарқ этади [8;
191-
б.].
Сфинкслар
–
йирик капалакларнинг
бир тури [14;493-б.].
Мифонимнинг
мифозоонимга
айланиши, яъни мотивлашуви тушунарли
эмас.
Фаэтон –
1) қадимги юнон
афсонасида Қуёш худоси – Гелиоснинг
ўғли. Фаэтон отасидан оловли аравача
сўраб олган. Бироқ уни бошқаришнинг
уддасидан чиқолмай, бутун дунёнинг ёниб
кетишига бир бахя қолган, шу сабабли
Зевснинг яшини билан ҳалок этилган [14;
534-
б.].
Phaeton
Vögel, die man auf dem
grofsen Ocean zwischen den Wendekereisen,
und auf der nördlichen und südlichen
Hemisphäre angetroffen hat [15;655-
б.].
Фаэтонлар –
курак оёқли қушлар
туркумининг бир оиласи.. Танаси 30-45 см,
оғирлиги 0,9 -1,4 кг. Ним пушти рангда,
қора холлари бор. Думи жуда узун. Оёғи
қисқа, нозик бўлгани учун қуруқликда
қийинчилик билан юради. Ёмон сузади,
бироқ яхши учади.
Мифонимнинг
қуш
номига
айланиши, бизнингча, фаэтон бошқарган
39
Хорижий филология №4, 2019 йил
оловли аравача билан қушнинг ним пушти
рангдалиги қисман ўхшашлиги билан
боғлиқ.
Айрим
мифонимлар
бирикма
терминларнинг аниқланмиш компоненти
сифатида кенг қўлланади. Улар изоҳли
луғатларимизда
ҳам
қайд
этилган.
Масалан,
Fauna
w [benannt nach Fauna, in der
römischen Mythologie Tochter (oder Gattin)
des Wald- und Wiesengottes Faunus],
1)
Tierwelt,
Gesamtheit der in einem
bestimmten Gebiet vorkommenden Tierarten
(Tiere); grob kann man unterscheiden:
Landfauna, Süßwasserfauna und marine
Fauna; auch geographische Untergliederung
möglich: Faunen bestimmter Kontinente,
Länder oder Regionen (tiergeographische
Regionen).
2)
wissenschaftliches Werk über die
systematische Zusammenstellung der
Tierarten eines bestimmten Gebiets. [33]
Фауна
–
[нем. Fauna – ҳайвонот
дунёси < Рим мифологиясида дала ва
ўрмонлар маъбудаси ] Бирор ҳудуд,
мамлакат ёки геологик даврнинг ҳайвонот
дунёси, уларда яшаган ёки яшаётган
ҳайвонлар мажмуи.
Ўзбекистон фаунаси.
Африка фаунаси. Мезазой фаунаси
[18;
4,335-
б.].
Flora
w [benannt nach Flora, der
römischen Blumen-
und
Frühlingsgöttin],
1)
die Gesamtheit aller
Pflanzensippen (der Artenbestand) eines
Gebiets;
2)
eine meist als Buch erscheinende
systematische Zusammenstellung der (Farn-
und Samen-) Pflanzen eines Gebiets. Meist
werden die Taxa auf dem Niveau von Arten
behandelt, beschrieben und verschlüsselt, so
daß sie zur Bestimmung verwendet werden
können. Gegensatz: Fauna. Vegetation
Флора
–
[лот. Flora – Рим
мифологиясида: гуллар, баҳор ва ёшлик
маъбудаси < flos, floris – гул ] Ер
куррасининг бирор қисмида ёки бирор
геологик даврида мавжуд бўлган барча
ўсимликлар мажмуи; ўсимликлар дунёси.
Ўзбекистон флораси. Зарафшон флораси.
Денгиз флораси [18; 4,353-б.].
Демак,
фауна
мифозооним,
флора
мифофитоним ҳисобланади.
Ўзбек тилида қушлардан хўжа
савдогар
номининг
мотивлашувини
кузатиш ҳам мароқлидир. Бу ҳам мифоним
асосида юзага келган номлардан биридир.
Қадим замонларда Бухорода бир
савдогар яшаган экан. Унинг гўзал бир
қизи бўлган экан. Кўп мансабдор кишилар,
бой савдогарлар ва паҳлавон-баҳодирлар
унга совчи қўйишар экан-у, лекин қари
отаси ҳеч кимга кўнмай, қизини ичкарида
сақлар экан. Гўзал қизни бир куни ёш
савдогар йигит кўриб, унга ошиқ бўлиб
қолипти. Унинг қимматбаҳо совға-
саломлари ва ёлворишлари гўзал қиз
отасининг кўнглини юмшатибди-ю, лекин
қизи турмушга чиқиш тўғрисидаги гапни
эшитгиси ҳам келмабди. Ошиқ йигит
ўзининг бутун бор-будини совға-салом
қилишга сарфлаб, хонавайрон бўлибди.
Шунда бояги қиз ундан қутулишни
кўнглига тугиб, уни ёнига чақирипти ва
бутун Бухорога шарманда қилибди. Мазах
бўлиб, кулгига қолганидан бечора йигит
ҳеч қаерга боролмай қолибди. Ғам-
андуҳдан қадди букилиб, одамларнинг
кулги-мазахидан қутула олмай қолган
савдогар йигит нола билан оллоҳга илтижо
қила бошлапти. Самарқанд ва бошқа
муқаддас жойларни бориб зиёрат қилипти.
Оллоҳ ва унинг Расулига ёлвориб,
шармандаликдан қутқаришни ва ўзини
лоақал
парранда
ёки
даррандага
айлантиришни сўрапти. Ахири бориб
илтижоси-ю дуоси мустажо бўлипти ва
бояги савдогар йигит қушга айланиб
қолипти. Одамларни ёмон кўриб, улар
билан учрашмаслик учун хўжасавдогар
узоққа,
қоқ
қуруқ
чўлдаги
қум
тепаликларга кетиб қолипти. Шарманда
бўлганлиги қуш қиёфасига кириб қолган
савдогарнинг ҳеч эсидан чиқмас эмиш.
Мана шунинг учун ҳам бу қуш одамларга
дуч келиб қолганда, тезгина югуриб,
буталар орасига биқиниб оларкан [1; 190-
191-
б.].
Кўринадики, қушнинг номи шу
афсона орқали мотивлашган, буни ортиқча
изоҳлаш ножоиз деб ўйлаймиз.
40
Хорижий филология №4, 2019 йил
Basilisken
(Basiliscus) sind eine Gattung
der Familie der Leguane (Iguanidae). Sie leben
in den tropischen Regenwäldern Lateinamerikas,
meist auf Bäumen an Urwaldseen, Flüssen und
Bächen
].
Аждар калтакесаклар
–
игуаналар
оиласи, тангачалилар туркумига мансуб
калтакесаклар уруғи. Боши, елкаси ва
думининг устида теридан ҳосил бўлган
баланд тожи бўлиши туфайли аждар
калтакесаклар
эркагининг
қиёфаси
афсонавий махлуқ аждарга ўхшайди.
узунлиги 80 см, шу жумладан думи 60 см
[17; 1,140-
б.].
Бу калтакесакнинг номи изоҳли
луғатимизда ҳам қайд этилган:
Аждар
2-
калтакесакларнинг
дарахтларда яшовчи, учишга мослашган,
Жанубий Осиёда тарқалган тури [18;1,44-
б.].
Ном
ўхшашлик
ассоциацияси
маҳсули. Ўхшатиш объект – калтакесак,
ўхшатиш образи – аждар, ўхшатиш белги –
шаклий, кўчим метафора характерида.
Leguane
gehören fraglos zu den
faszinierendsten Reptilien. Ihr Äußeres flößt
Respekt ein und erinnert an prähistorische
Echsen. Viele spielen mit dem Gedanken,
einen dieser attraktiven Leguane im
heimischen Terrarium zu halten. Dabei
vergisst man oft, dass Leguane viel
Sachkenntnis, Zeit und Platzangebot vom
Halter erfordern [36].
Аждарҳолар
–
тангачалилар
туркумининг игуаналар оиласига киради.
Бу уруғнинг 4 та тури бор... Афсонавий
аждарнинг қиёфаси ғайритабиий равишда
жуда
ваҳимали
ва
ёвуз
қилиб
тасвирланган. Аждар деб аталадиган
калтакесакларнинг баъзи бир морфологик
белгилари, чунончи, эркагининг бошидаги
теридан иборат бўлган дўппичаси, умумий
қиёфаси афсонавий аждарнинг бошидаги
тожи ва қиёфасига миниатюр равишда
ўхшаш бўлганлиги учун шу исм берилган
бўлса керак [7; 26-б.].
Аждар, аждарҳо
–
афсонавий
махлуқ. 1) Турли халқлар оғзаки ижодида
қанотли, оғзидан ўт пуркайдиган икки ва
ундан ортиқ бошли афсонавий илон
образи. Ўзбек халқ оғзаки ижодида
ёвузлик тимсоли [17;1,140-б.].
Калтакесакларнинг
бу
турига
берилган номни мифонимлар қаторига
киритиш
мумкин.
Ном
ўхшашлик
ассоциацияси маҳсули, метафорик кўчимга
мансуб.
Денгиз аждарчаси, денгиз чаёни
–
олабуғанамолар туркумининг бир тури.
Қора ва Болтиқ денгизида тарқалган. Бўйи
45 смча. Ранги кулранг ёки қора. Йиртқич,
майда
балиқлар,
креветка
билан
овқатланади. Сузгич ва жабраларидаги
тиканларининг остида заҳарли бези бор.
Тиканлари санчилганда қаттиқ оғритади,
ҳатто қон ва нервга таъсир этиб
заҳарлайди ҳам [8;72-б.].
Балиққа бу икки номнинг берилиши
унинг заҳарли тиканлари орқали емишини
заҳарлаши ва маҳв этиши билан
боғланади. Бундан ташқари, тузилишида
жабралари ва тиканларида ҳамда устидаги
думигача бўлган аррасимон ўсимталари
ҳам оддий балиқлардан ажралиб туриши
аждарча деб аталишига йўналиш берган.
Денгиз аждарчаси номига кўра уни
мифонимлар қаторига қўшиш мумкин.
Die
Echte Trauerweide
(
Salix
babylonica
) ist eine Pflanzenart aus der
Gattung der Weiden (
Salix
) in der Familie
der Weidengewächse (Salicaceae) [37].
Мажнунтол
–
толдошлар
(толгуллилар оиласи)га мансуб дарахт.
Бўйи 8-10 мча. Пояси тик, новдалари
туксиз, ялтироқ, узун ва ингичка, эгилиб
ўсади. Мажнунтол манзарали дарахт
сифатида
ўстирилади.
Новдаларидан
саватлар, шиша идишларнинг ғилофлари
тўқилади [17; 6, 514-б.].
Мажнун тут –
Тут дарахтининг
мажнун тут, пирамидал илонсимон,
компакт ва бошқа формалари ҳам маълум;
улардан асосан, манзарали дарахтлар
сифатида фойдаланилади [12; 260-261-б.].
Бу икки фитонимнинг номланишида
иштирок этган мифоним – Мажнун айрим
маълумотларда тарихий шахс дейилса,
айрим манбаларда мажозий дейилган. 12 –
асрда Абу Бакр ал-Волибий Мажнун
номига нисбат берилган шеърларни тўплаб
девон тузган [17; 6,513-б.].
41
Хорижий филология №4, 2019 йил
Мажнун тут
фитоним мажнунтолга
қиёсан шаклланган: бу тут навининг
новдалари
пастга
эгилиб
ўсиши
мажнунтол новдаларининг эгилиб ўсишига
ўхшатилган.
Мажнунтол
мифофитоними эса
Мажнуннинг
ғамгин
ва
тушкун
қиёфасининг рамзи сифатида юзага келган.
Демак, у ҳам ўхшатиш ассоциацияси
маҳсули сифатида баҳоланиши лозим.
Die Pflanze gehört zur Familie
der Wegerichgewächse (Plantaginaceae).
In
der Natur können wir den Löwenmaul in Süd-
Westeuropa und den Mittelmeerländern
finden, wo er als kurzlebige Staude wächst.
Der populäre Name dieser Pflanze ist
“Löwenmaul”, denn wenn man den Hals der
Blütenblätter drückt, hat man den Eindruck
das es sich ein Löwenmaul öffnet [38].
Аждаргул, итоғиз
(Antirhinum) –
сигирқуйруқдошлар оиласига мансуб бир
йиллик ва кўп йиллик ўтлар (баъзан,
чалабута ўсимликлар) туркуми... гуллари
икки лабли, оғзи юмуқ, шингил
тўпгулларга йиғилган [17; 1, 140-б.].
Аждар
–
1 Афсонавий катта илон.
Ўртанча ботир қараса, ғордан боши
хумдай, узунлиги қирқ газ аждар чиқиб
келаётган эмиш. “Чалпак ёққан кун” [18;
1,44-
б.].
Devzira
ist eine speziell gezüchtete
Reissorte, die nur im fruchtbaren Fergana-Tal
angebaut wird. Die einzigartigen
Bedingungen dieses Ortes ermöglichen es
Ihnen, ein Produkt zu erhalten, das ideal für
die Zubereitung von Pilaws ist und mit
cremefarbenem Pulver bedeckt ist. Devzira-
Reis ist sehr krümelig, samtig und duftend
].
Девзира
–
Маҳаллий шолидан
олинадиган йирик, сув кўтарадиган гуруч.
Ота сопол товоқдаги девзира гуручнинг
курмагини тера бошлади.
Ҳ.Ғулом,
Машъал.
Девзира гуручнинг палови фамл
чойни хуш кўрмайди, аксинча, тўқсон
бешинчи кўк чой унга энг муносиб
чанқовбостидир
. С.Аҳмад, Сайланма [18;
1,586-
б.].
Девзира
–
жайдари арпа шолининг
гуручи.
Девзира
чўзиқроқ,
бошқа
гуручларга нисбатан йирик, музранг
(тиниқ), баъзилари қизғиш. Шунга кўра, у
оқ ва қизил девзира деб икки хил
номланади (17,3,585).
Мазкур
мифонимнинг
гуручга
нисбатан қўлланиши инсоннинг овқатга
ишлатадиган зирага нисбатан йириклигини
бўрттириш натижасида юзага келган:
одамнинг зираси >девнинг зираси; ушбу
қўшма
термин
эллипсислашув
ҳосиласидир:
девнинг зираси> девзира
.
Дев мифонимининг изоҳига эътибор
беринг:
Дев миф. Эртак ва халқ достонларида
шохли, думли, бениҳоят улкан одам
қиёфасида тасаввур этиладиган, эзгуликка
қарши курашувчи хаёлий махлуқ, ёвузлик
тимсоли [18;1,585-б.].
Seide
oder auch
Teufelszwirn
(Cuscuta)
ist die einzige Gattung
der Tribus
Cuscuteae
innerhalb der
der
(Convolvulaceae). Weitere deutsche
Trivialnamen
sind Jungfernhaar, Kletterhur,
Schmarotzerseide und Hexenseide. Die über
200 Arten sind fast weltweit verbreitet, sie
ernähren sich parasitisch
von anderen
Pflanzenarten. Die Textilfaser Seide
ist eine
tierische Faser und hat mit den Pflanzenarten
dieser Gattung nur den Namen gemeinsam.
Der lateinische Name
cuscuta
kommt
wahrscheinlich aus dem Arabischen und ist
verwandt mit griechisch
kadytas
(‚Schmarotzerpflanze‘). [40]
Девпечак
–
ўсимликларга,
дарахтларга чирмашиб ўсадиган бир ва
кўп йиллик зарарли ёввойи ўт: чирмовиқ.
Бир қарич девпечак неча таноб резаворни
нобуд қилади. С.Аҳмад. Сайланма
[18;1,589-
б.].
Девпечак
–
чирмовдошларга мансуб
бир ва кўп йиллик паразит ўсимлик. Пояси
(0,5 –
7,5 мм гача) сарғиш ёки сарғиш
пушти, сершох. Девпечак асосан уруғидан
ва қисман поясидан кўпаяди. Тупроқда
қишлаб чиққан уруғлари март-апрель
ойларида униб чиқади. Ўсимталари
дастлаб кунига 2-3 см, 10 кундан бошлаб
12-
15 см дан ўсади. Ўрта Осиёда 5 тури
тарқалган. Буларнинг ҳар бири 150-200
гача ўсимлик турини зарарлаб, ҳосилнинг
42
Хорижий филология №4, 2019 йил
кўпчилигини нобуд қилади, сифатини
пасайтиради [17;3,591-б.].
Бу ном зарпечакка нисбатан йирик
пояли бўлгани учун шундай ном олган:
зарпечак > девпечак. Қўшма термин
эллиплашув натижасида шаклланган:
девдай печак> девпечак.
Юқоридагилардан аён бўлдики,
немис ва ўзбек тили терминологияси
таркибидаги
фитонимлар
ва
зоонимларнинг муайян қисми мифонимлар
асосида
шаклланган
иккиламчи
номлашлар маҳсулидир, айримлари эса
мифонимлар иштирокида шаклланган
бирикма ва қўшма терминлардир. Улар
орасида қадим Рим ва Юнон мифларига
тегишли мифонимлар бўлиб, кўп тиллар
учун муштарак, яъни интернацион
иккиламчи номлаш орқали шаклланган
мифофитоним ва мифозоонимлар мавжуд.
Шу билан бирга, оз бўлса ҳам, ўзбек
тилининг ўзига тегишли, яъни ўзбек халқи
мифонимлари асосида таркиб топган
миллий характердаги мифофитонимлар ва
мифозоонимлар ҳам бор. Уларнинг
айримлари худолар, маъбудалар, уларнинг
фарзандлари, қадимги мифлар, афсоналар
қаҳрамонлари, эртаклар персонажлари
асосида
юзага
келгандир.
Бундай
иккиламчи номлаш орқали пайдо бўлган
терминлар реал борлиқ ўсимлик ва
жонзотларнинг шакл-шамойили, феъл –
атвори, ранг-тусларини, уларга ўзаро
қиёслаш, ўхшатиш, нисбат бериш билан
боғлиқ тарзда инсоннинг ассоциатив
тафаккури натижасидир.
Адабиётлар
1.
Богданов О.П. Ўзбекистон ҳайвонлари (умуртқалилар) – Тошкент: Ўқитувчи, 1983. –
320 б.
2.
GenaustHelmut, Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen. Zweite,
verbesserte Auflage. Springer basel AG 1983,- S.389.
3.
Duden. Das Fremdwörterbuch. 2015. – 1136 S.
4.
Зокиров Қ.З., Жамолхонов Ҳ.А. Ботаникадан русча-ўзбекча энциклопедик луғат. –
Тошкент: Ўқитувчи, 1973, – 294 б.
5.
Зоҳидов Т.З. Зоология энциклопедияси. Қушлар. ЎзФА нашриёти,- Т.; 1957 . – 127
бет.
6.
Зоҳидов Т.З. Зоология энциклопедияси (Сут эмизувчилар). ЎзФА нашриёти,- Т.:
1960 . –
223 бет.
7.
Зоҳидов Т.З. Зоология энциклопедияси. Амфибия ва рептилиялар (газандалар). – Т.:
Фан, 1969 . – 225 бет.
8.
Зоҳидов Т.З. Зоология энциклопедияси (Балиқлар ва тубан хордалилар). – Т.:
Ўзбекистон. Фан, 1979 . – 276 бет.
9.
Krenke N.P. Wundkompensation Transplantation und Chimären bei Pflanzen. Berlin.
Verlag von Julius Springer. 1933. S.935.
10.
Коnnotation im Deutschen. Eine Untersuchung aus morphologischer, lexikologischer und
lexikographischer Perspektive. Inaugural-Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der
Philosophie an der Ludwig-Maximilians-Universität München. vorgelegt von Bettina Felicitas Birk
aus München 2012- S. 326.
11.
Köster Rudolf. Eigennamen im deutschen Wortschatz. Ein Lexikon. Berlin, 2003: -S 196.
12.
Муҳаммаджонов С., Жонгуразов Ф. Ўсимликшуносликка оид русча-ўзбекча изоҳли
луғат. – Тошкент: Меҳнат, 1989. – 320 б.
13.
Spiridonova G. J. Das Blumen-ABC oder deutsch-russisches etymologisches Wörterbuch
der botanischen Pflanzennamen. –
Ижевск: Изд-во «Удмуртскийуниверситет», 2015. – 302 с., -
c. 26.
14.
Словарь иностранных слов. – Москва: Русский язык, 1989. – 623 с.
15.
TiedemannFriedrich. Zoologie: zu seinen Vorlesungen entworfen Dritter Band. Anotomie
und Naturgeschichte der Vögel. Heidelberg. 1814. S. 550, S.655 ].
16.
Философиядан қисқача луғат. –Т.: Ўзбекистон, 1973, 180-181 – бетлар.
43
Хорижий филология №4, 2019 йил
17.
Ўзбекистон Миллий Энциклопедияси, ўн икки томлик. – Тошкент: “Ўзбекистон
миллий энциклопедияси” Давлат илмий нашриёти, 2006.
18.
Ўзбек тилининг изоҳли луғати. 5 жилдли. –Тошкент, 2006–2008.
19.
Ҳотамов Н., Саримсоқов Б. Адабиётшунослик терминларининг русча – ўзбекча
изоҳли луғати. -Т.: Ўқитувчи, 1979, 187 – бет.
20.
https://www.duden.de/rechtschreibung/Ammonit_Kopffueszer_Fossil
21.
https://www.wortbedeutung.info/Ammonit/
22.
https://de.langenscheidt.com/fremdwoerterbuch/atlant
23.
https://de.wikipedia.org/wiki/Victoria_(Mythologie)
24.
https://de.wikipedia.org/wiki/Victoria_(Gattung)
25.
https://educalingo.com/de/dic-fr/harpie
26.
https://anthrowiki.at/Harpyie_(Mythologie)
27.
https://www.zootier-lexikon.org :harpyie-harpia-harpyia
28.
http://universal_lexikon.deacademic.com/173054/Kassandra
https://frutos.info/5j1i8t-lekarstvennye-rasteniya/_chamedafna-kassandra-mirt-bolotniy-
primenenie-i-poleznie-svoystva
30.
https://www.glassdoor.de/blog/mentor/
31.
https://www.verben.de/substantive/Pegasus.htm
32.
https://www.symbolonline.de/index.php?title=Sphinx
33.
https://www.spektrum.de/lexikon/biologie/fauna/23842
34.
https://www.spektrum.de/lexikon/biologie/flora/25186
35.
https://www.pinterest.de/pin/480548222737320884/nic=1
36.
https://www.das-tierlexikon.de/leguan/
37.
https://deacademic.com/dic.nsf/dewiki/1227563
38.
https://pflanzen-enzyklopaedie.eu/einjaehrige-pflanzen/loewenmaul-antirrhinum-majus/
39.
https://ger.veterinarylabsupply.com/3333177-devzira-rice-use-and-use-in-cooking
40.
https://www.wikiwand.com/de/Seide_(Gattung)
http://n.ziyouz.com/books/kollej_va_otm_darsliklari/biologiya/O'simliklaranatomiyasivam
orfologiyasi%20(L.Kursanov%20va%20b.).pdf
42.
https://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_colier/2118/МЕНТОР
43.
https://www.wortbedeutung.info/Abelie/
Мирсанов Б. Вторичные номинации, сформированные на основе мифов на
немецком и узбекском языках. В этой статье рассматриваются мифофитонимы и
мифозоонимы, сформированные на основе мифов на немецком и узбекском языках, а также
анализируется их формирование.
Mirsanov B. Secondary nominations formed on the basis of myths in the German and
Uzbek languages. This article discusses the mythophytonyms and mythozoonyms, formed on the
basis of myths in the German and Uzbek languages and analyzes their formation.
44
