Zamonaviy jamiyatda og'iz bo'shlig'i kasalliklari gumanitar, ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga ega. Bugungi kunda tishlarning parchalanishi va periodontal kasallik nafaqat kattalar orasida, balki dunyodagi yosh populyatsiyalar orasida eng keng tarqalgan tish kasalligi bo'lib qolmoqda. So'nggi paytlarda sog'lom bolalarga nisbatan o'tkazilgan epidemiologik tadqiqotlar natijalariga ko'ra tish patologiyasi bilan kasallanish darajasi yuqori va 12-15 yoshdagi sog'lom yosh guruhlari orasida karies tarqalishi 63,3-83 yosh, 4% va 81,7 88,7%, intensivligi 3,02 -3,75 va 4.6-5.73 va sog'lom 12 yoshli bolalar guruhida periodontal to'qima kasalliklarining tarqalishi 37,8% dan 50% gacha, 15 yoshli bolalar guruhida 57,7% dan 84,7% gacha. Kariesning tarqalishi maktabgacha va maktab yoshidagi aqliy zaiflashgan bolalarda ham yuqori, kariyes intensivligi esa 13-18 yoshdagi engil aqliy sustkashlik (MAD) bo'lgan bolalarda yuqori. Ushbu ko'rsatkichlar yoshga qarab oshadi va asosiy kasallikning og'irligiga bog'liq. Biz nogiron bolalardagi tish kasalliklarining oldini olish bo'yicha dasturni amalga oshirdik, ammo ularning aksariyati aqliy zaiflik va mo''tadil zaifligi bo'lgan bolalarga qaratilgan bo'lib, ularda nafaqat aqliy zaiflik darajasi, balki ularni og'zaki o'qitish ham hisobga olingan parvarish qilish qobiliyatlari, ijtimoiylashuv darajasi va bolaning ovqatlanishi.
Темир танқислиги камқонлигининг турли даражалари билан хасталанган241 нафар эмизикли аёллар текширилди.
Улар кўкрак сутидаги озуқа ингредиентлари (оқсиллар, ёғлар ва карбон сувлар) ҳамда энергия қиймати оналарнинг ёши, туғишлар сони, лактация муддати ва касалликнинг даражасига боғлик равишда ўзгаришлари аниқланди. I – даражали шундай тоифали камқонли эмизувлиаёллар борки, уларнинг кўкрак сути таркибидаги оқсил, ёғлар ва карбон сувлари ва калориялари паст бўлади. Камқонликни II даражаси бор аёлларда кўкрак сути таркибидаги овқат ингредиентлари ва калориялари анча пасаяди. Ёши 30 дан ўтган аёлларда эса ундан ҳам кўпроқ камаяди, ундан ташқари, 3 ва ундан кўп туққан ва 6 ойдан кўпроқ эмизадиган аёллар лактацияси эса ундан ҳам кўп пасаяди. Кўкрак сутини энергетик қиммати карбон сувлар хисобига ушланиб турилади. III оғирлик даражасидаги камқонликнинг ҳамма гурухларида кўкрак сутидаги овқат ингредиентлари ва калориялари билинадиган даражада “пасайиши” ва овқат моддалари ва уларнинг болаларида ҳам энергия кимматининг ўзлашиши пасайиши, яъни алиментар – танқисликни ривожланишида асосий холат бўлиб хисобланади.
Талабалар орасида интеграцияланган симуляция тренингларни ўтказиш ўзига хос бир тайёрлов зина бўлиб, клиник ўқитиш босқичига ўхшатгандай ўқитиш ва мураккаброқ клиник вазиятлар ечимини қабул қилишда ишлатилади. Талабалар ёзги ишлаб чиқариш амалиётини шунчаки назария ёзувлари билан тугатибгина қолмай балки, амалиётда ўқитиш жараёнини анча юқори даражадаги мутахасислар амалий кўникмаларини қўллаб, симуляция технологияларидан тўғри фойдаланиб ўқитиш мақсадга мувафиқдир.
Yangi koronavirus 2 og’ir o’tkir respirator sindrom (SARS) (SARS-CoV-2; shuningdek 2019-nCoV deb nomlanadi) 2019 yil dekabr oyidan Xitoyning Uxan provinsiyasidan boshlanib, butun dunyoga jiddiy zarar yetkazdi. Koronavirus-2 og’ir o’tkir respirator sindrom chaqirgan kasallik juda yuqumli. COVID-19 – bu jamoat sog’lig’ini saqlash sohasida global favqulotda vaziyat bo’lib, homiladorlik davrida sog’lig’iga jiddiy muammo tug’dirishi mumkin. Homilador ayollar organizmida fiziologik va immunologik funksiyalarining o’zgarishi sababli bu infeksiyani yuqtirish xavfi yuqori hisoblanadi.
Klinik amaliyotda stomatologlar ko'pincha endodont va parodont to’qimalarining birlashgan zararlanishiga duch kelishadi. Ushbu holatlar endodontoperodontal shikastlanishlar (EPSH) deb ataladi va endodont va parodontdagi yallig'lanish va destruktiv o'zgarishlar bilan kechadigan parodontal kasallikning kombinirlangan shikastlanishini anglatadi. Ushbu murakkab patologiya shifokor uchun diagnostika nuqtai nazaridan muhim muammolarni keltirib chiqaradi va ularning klinik ko'rinishlari, endodontiya va parodontologiyada diagnostika va davolash tamoyillari to'g'risida keng bilim va tushunishni talab qiladi. Parodontal to'qimalarda yallig'lanish jarayoni tishlarning pulpasiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi: II darajali umumiy parodontit bilan pulpada qaytarilmas o'zgarishlar tishlarning 54-56 foizida aniqlangan. Parodont, pulpa va periodontdagi surunkali yallig'lanish odontogen o'chog’i sifatida qaraladi, bu esa o'z navbatida surunkali stomatogen o'choqning tarkibiy elementi hisoblanadi. Ushbu muammolarni hal qilish bu sohadagi tadqiqotchilar uchun dolzarb hisoblanadi.
Ma’lumki, so‘nggi yillarda respublikamizda tilga bo‘lgan e’tibor jadal sur’atlarda rivojlanib bormoqda. Shu munosabat bilan yurtimizning turli hududlarida yashovchi aholi shevasining o‘zbek adabiy tiliga munosabati masalasini o‘rganish dolzarb masalaga aylandi. Ushbu maqolada Qashqadaryo viloyati Yakkabog‘ tumani Terak qishlog‘i shevasiga xos bo‘lgan oziq-ovqat nomlari leksikasini tahlil qilish va uning o‘zbekadabiy tiliga munosabati masalasini o‘rganish bosh mezon qilib olingan.
This article aims to show the development of translation studies through three concepts of descriptive translation studies; product-based, processbased, and functional-based translation studies. The readers are introduced to some famous translation scholars including their view of translation studies. At the further discussions, this study lets the readers acknowledge the main issues on translation studies, focusing on the debate of equivalence versus variations in intertextual texts analysis. Some tendencies of variations, such as different grammar and sentence structure, diglossia leakage, and pragmatic consideration are also presented to present to what extent variations occur during investigation processes. Therefore, regarding those tendencies, this study is closed by the description of Matthiessen's proposals about points of consideration to construct a parameter to measure meaning variations. This study may help those who are interested to conduct translation researches and help them by giving options of which theories is beneficial to their analysis. It is undoubtedly right that translation is important to disseminate information. In line with this premise, the number of translation professionals are getting higher. However, the development of translation studies through researches remains stagnant. In fact, the result of translation researches tends to help human daily life in term of evaluation, designing translator machines, and cultural studies.
В статье рассматривается устойчивое развитие регионов, на основе эффективного использования местного туристического потенциала как уникального фактора экономического роста для стран мира. Также, уделяется особое внимание обеспечению экономического роста в регионах, повышению роли и значения туризма, в особенности внутреннего туризма, в решении важнейших социальных проблем (занятость, доходы, человеческий капитал и др.).
Odatda xo‘jalik yurituvchi subyekt rahbariyatining auditorlik tashkilotining aniqlangan buzilishlarni bartaraf etish maqsadidamoliyaviy hisobotga tuzatishlar kiritish to‘g‘risidagi fikriga qo‘shilmasligi salbiy. Texnologik sohadagi o‘sish moliyaviy ma’lumotlarni qayta ishlashni kengaytirdi. Kompyuterga oid asosiy suiiste’molliklar quyidagi shartsharoitlar mavjud bo‘lganda yuz berishi mumkin:
– kompyuterga yoki terminalga bevosita kirish;
– ma’lumot fayllariga kirish;
– vositalardan shaxsiy maqsadlarda foydalanish imkoniyatlarining mavjudligi;
– tizimiy axborotning qulayligi;
– kompyuter dasturlariga kirish imkoniyati.
Auditorlik tashkiloti tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektning hisoboti to‘g‘risidagi fikrni ifoda etish va shu fikr asosida tuzilgan auditorlik xulosasi uchun to‘liq javobgardir.