Maqolada media texnologiyalarining zamonaviy globallashuv sharoitida millat tushunchalari va tushunchalariga ta'siri ko'rib chiqiladi. Mualliflar ommaviy kommunikatsiyalarning milliy o'ziga xoslikni shakllantirish va mustahkamlashdagi rolini tahlil qilib, media platformalarning global integratsiya jarayonlari bilan o'zaro ta'siriga e'tibor qaratadilar. Maqolada zamonaviy media tendentsiyalari milliy madaniyat, til va tarixiy me'yorlarni idrok etishga ta'sir ko'rsatadigan millat obrazining qurilishiga qanday ta'sir ko'rsatishi ko'rib chiqiladi. Tadqiqot, shuningdek, ommaviy axborot vositalarini modernizatsiya qilish va global axborot almashinuvi natijasida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan qarama qarshiliklar va ziddiyatlarga e'tibor qaratadi va bu jarayonlarga ijtimoiy-madaniy dinamika va siyosiy o'zgarishlar nuqtai nazaridan aks ettiruvchi nuqtai nazarni taklif qiladi. Mualliflar tez o'zgaruvchan axborot landshaftida milliy o'ziga xoslikni shakllantirish kontekstida media ta'kidlaydilar.
Hozirgi kunda Facebook, Twitter va LinkedIn kabi ijtimoiy media platformalari juda keng tarqalgan. Odamlar shunchaki shaxsiy profillarni va ulardan onlayn va oflayn ulanishlarning virtual tarmoqlarini yaratish uchun foydalanishlari mumkin. Facebook bugungi kunda 890 milliondan ortiq faol foydalanuvchiga ega, Twitter va LinkedIn esa mos ravishda 284 million va 300 millionga yaqin. Garchi odamlar orasida ijtimoiy mediadan foydalanish Qoʻshma Shtatlarda paydo boʻlgan boʻlsa-da, ijtimoiy media foydalanuvchilarining 80 %dan ortig’i hozirda Qoʻshma Shtatlarning norezidentlari boʻlib, ijtimoiy medianing global jozibadorligini va uning biznes va servis sohasidagi hayotiy ahamiyatini namoyish etadi. Ushbu loyiha akademiklar, tadqiqotchilar, turizm sanoatidagi tadbirkorlarga va hukumat amaldorlariga ijtimoiy media marketingning ahamiyati ko‘rsatishdan iborat.
Тадқиқот объекта: оммавий ахборот воситалар тили.
Тадқиқот мақсади: оммавий ахборот воситалари тилининг нутқ маданиятини меъёрий, коммуникатив ва этик аспектларда тадқиқ килишдан иборат.
Тадқиқот методлари: диссертацияда куйидаги методлардан фойдаланилди: лингвистик тавсиф методи, семантик-стилистик метод, компонент тахлил методи, матн билан боғлиқ тахлил, киёсий метод, акустик анализ (радио ва телевидение) методи, ижтимоий сурок методларидан фойдаланилган.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: нутк маданиятининг меърий, коммуникатив ва этик аспектларида оммавий ахборот воситалари ( газета, телевидение ва радио) тили илк бор монографик тадқиқот объекта сифатида тадқиқ этилди; оммавий ахборот воситалари тили ва нутқ маданияти масалаларини тилшуносликда ўрганиш принциплари аниқланди; нутқ маданиятининг замонавий концепцияси ёритилди ва оммавий ахборот воситалари талида нутк маданияти намоён бўлишининг ўзига хос хусусиятлари кўрсатилди; замонавий ОАВ тилининг хусусиятлари тахлил этилди; оммавий ахборот воситалари тилининг миллийлиги очиб берилди; газета тилининг социопсихолингвистик ва функционал-коммуникатив хусусиятлари ўрганилди; газета тилининг экспрессивлиги ва ундаги нутқий-маданий баҳоси аниқланди; телевидение ва радио тилининг хусусиятлари ёритилди ва уларнинг экспрессивлиги, нутқий-маданий баҳоси аникланди; оммавий ахборот воситаларида нутк маданиятининг меъёрийлик аспектида тадқиқ қилинди; оммавий ахборот воситаларида нутк маданиятининг коммуникативлик аспекта ёритилди; оммавий ахборот воситаларида нутк маданиятининг этик аспекта тахлил этилди; оммавий ахборот воситалари талида нутк маданияти аспектларининг ўзаро боғликдик жиҳатлари очиб берилди.
Амалий ахамияти: тадқикот натижаларидан умумий ва ўзбек тилшунослиги, нутк маданияти, услубият ва матн тахлили, социолингвистика, психолингвистика, риторика ва журналистика йўналиши бўйича машғулотлар ўтказишда, диссертациялар, монографиялар, дарсликлар, ўқув қўлланмалар ёзишда фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси: Диссертация иши натижалари ва материалларидан Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг халқаро журналистика факультета, Ўзбекистон Милий университетининг ўзбек тилшунослиги (нутқ маданияти ва нотиқлик санъати йўналиши) кафедрасида “ОАВ тили, услуби”, “Матбуот тили, услуби”, “Электрон ОАВ тили, услуби”, “Оммавий онгни шакллантиришда ОАВ тилининг ўрни”, “Нутқ сифатлари”, “Нутқ маданияти асослари” фанлари ва курслари бўйича маъруза ва амалий машғулот дарсларини олиб боришда кенг фойдаланилмоқда.
Қўлланиш сохаси: умумий ва ўзбек тилшунослиги, социолингвистика, психолингвистика, услубият, нутк маданияти асослари, нотиқлик санъати.
Maqolada ommaviy axborot vositalarining nafaqat kommunikativ, balki har qanday zamonaviy jamiyatning ijtimoiy-madaniy hayoti uchun vosita sifatidagi ta'riflari ko'rib chiqiladi. Ommaviy axborot vositalarida tilning ishlashini o'rgangan olimlarning ta'riflari keltirilgan. Shu munosabat bilan uning paydo bo'lishining nazariy asoslari va ijtimoiy shart-sharoitlari, ommaviy axborot vositalarining o'rni, ommaviy axborot vositalarining ta'rifi, media lingvistikasining asosiy kategoriyasi sifatidagi o'ziga xos funktsiyalari ko'rib chiqilib, ommaviy axborot vositalari matnlarining turlari tavsiflanadi.
Even though researchers cannot agree on basic definitions, materiality in one way or another frequently serves as the foundation for many theorists' analytical process of separating language from media. The materiality of the medium itself—aspects like participant structure, remediation, and entextualization—is the main topic of this chapter. By focusing on materiality, one can start to examine some facets of entextualization as a process where a text's ability to be both integrated into and removed from its surroundings depends on its capacity as a material form. The primary analytical contradiction in this chapter is between co-presence and mediated communication. It covers the analyses that arise when one views mediated communication as the antithesis of immediacy. It also emphasizes how materiality has the power to change the definition of a mediator and how humans and non-humans could be framed in novel ways when it comes to mediating communication.
Media-ta’lim texnologiyalari doimiy ravishda yangi ma’lumotlar, bilim va ko‘nikmalar yetkazib beruvchi hisoblanadi. Media ta’lim texnologik jihatdan zamonaviy jamiyatga integratsiyalashgan. Faol, maqsadli shaxsni tayyorlash va tarbiyalashga qaratilgan ta’lim tizimi jamiyatning zamonaviy texnologik va ijtimoiy voqeliklariga mos kelishi, o‘z amaliyotida media ta’lim texnologiyalaridan faol foydalanishi zarur. Adabiy asarlarni multimedia o‘quv qurollaridan foydalangan holda o‘rganish o‘quvchilarning yozuvchining badiiy olami, poetikasining o‘ziga xosligi haqidagi tasavvurlarini idrok etish va boyitishning samarali usullaridan biriga aylanishi mumkin.
Syujetning klassik shakli, asosan dramatik, epik va liro-epik asarlarda uchraydi. Syujet (fransuzcha syujet) - tasvirlanayotgan yoki bayon etilayotgan narsa degan ma’noni anglatadi. Qahramonlarning o’zaro murakkab munosabatlari asar syujetini tashkil qiladi. Qahramonning o’zaro munosabatlari esa voqeada namoyon bo’ladi. Shu ma’noda voqea-hodisalar sistemasi asar syujetining asosini tashkil etadi. Shunday asarlar ham bo’ladiki, ularda voqealar tartibi ko’zga yaqqol tashlanib turadi. Odatda, sarguzasht xarakteridagi asarlar syujetida xuddi shu holat seziladi. Masalan, X.To’xtaboyevning «Sariq devni minib...» romanida syujetning shu turi mavjud. Shunday asar bo’ladiki, ularning syujetda xarakterlar ham shaklan, ham mazmunan birinchi o’rinda turadi. Bunday asarlarda voqealar tizmasi u qadar tashkil qiluvchilik kuchiga ega bo’lmaydi. Asarda voqea-hodisalar xarakterlar mantiqi asosida tartiblashtiriladi. Voqealar tartibi esa tez tez o’zgarib, yangilanib turadi. Ba’zan bir bobdagi voqea keyingi bobda davom etmaydi. Voqeadan mantiqan voqea kelib chiqmaydi. Odatda, avtobiografik asarlar shunday xarakterga ega bo’ladi. Masalan, Oybekning «Bolalik» N.Safarovning «Navro’z» va hakozo.
Bu maqolada raqamli media an’anaviy va ommaviy axborot vositalarini auditoriya bilan ta’minlash, hamda yangi komunikasiya jihozlari bilan ta’minlash, global va mahalliy brendlar uchun strategik ahamiyatga ega bo‘lgan raqamli media vositaga aylangan.Internet, reklama kanallari, axborot vositalari, gazeta jurnallarga kata e’tibor qaratiladi. Raqamli media muhitining o‘ziga xos xususiyatlariga egadir. Maqola ilmiy izlanishlarga hamda, reklama tajribalariga asoslanadi.
В эпоху глобализации развитие языков продолжается. Из года в год в мир СМИ врываются термины из разных сфер, новые слова. Благодаря этому особое внимание уделяется нормам литературного языка, орфографической грамотности. Среди них особое место занимает медиаграмотность. В данной статье представлена информация об особенностях и значении медиаграмотности.
The activities of the media are essentially axiological, they are based on the distribution of a system of views on the world, which is structured according to a certain set of values. From the media space, the vital content of culture, the layer of deep values of culture as the creative basis of its human linguistic ability, reflects the national landscape of the journalistic text. The technical means of disseminating and assimilating values can include various genres of journalism, professional styles, images, technology of processing and interpreting facts, writing and influencing the audience. The collective background knowledge that complements and organizes the media text is based on mental perceptions, the psychological principles of information processing specific to the local producer and recipient of mass communication begin with the semantics of folk spirituality.