Взаимосвязь морфометрических параметров позвоночника с показателями физического развития у девочек дошкольного возраста

ВАК
elibrary
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
CC BY f
123-126
30
3
Поделиться
Ширинов, Ж., & Тешаев, Ш. (2016). Взаимосвязь морфометрических параметров позвоночника с показателями физического развития у девочек дошкольного возраста. Журнал проблемы биологии и медицины, (4(91), 123–126. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/problems_biology/article/view/3759
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Цель - изучить взаимосвязь между морфологическими параметрами позвоночного столба и показателями здорового на их физическое развитие девочек дошкольного возраста, проживающих в г. Бухаре. Выявлена прямая связь между морфологическими параметрами позвонка и показателями физического развития здоровых девушек. Определены параметры длины позвоночного столба и параметры позвоночных отделов, которые можно рекомендовать в качестве показателей нормального физического развития девочки. Эти изученные показатели также могут быть рекомендованы для раннего выявления позвонковых аномалий здоровой осанки у девочек дошкольного возраста.

Похожие статьи


background image

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2016, №4 (91) 121

УДК: 616-053.2+616.7.

МАКТАБГАЧА ЁШДА БЎЛГАН ҚИЗ БОЛАЛАРДА УМУРТҚА ПОҒОНАСИ МОРФОМЕТРИК

ПАРАМЕТРЛАРИНИНГ ЖИСМОНИЙ РИВОЖЛАНИШ КЎРСАТКИЧЛАРИ БИЛАН

БОҒЛИКЛИГИ

Ж.Н. ШИРИНОВ, Ш.Ж. ТЕШАЕВ

Бухоро Давлат медицина институти, Ўзбекистон Республикаси, Бухоро

ВЗАИМОСВЯЗЬ МОРФОМЕТРИЧЕСКИХ ПАРАМЕТРОВ ПОЗВОНОЧНИКА С

ПОКАЗАТЕЛЯМИ ФИЗИЧЕСКОГО РАЗВИТИЯ У ДЕВОЧЕК ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА

Ж.Н. ШИРИНОВ, Ш.Ж. ТЕШАЕВ

Бухарский Государственный медицинский институт, Республика Узбекистан, г. Бухара

THE RELATIONSHIPS BETWEEN THE MORPHOLOGICAL PARAMETERS OF VERTEBRAL

COLUMN AND INDIXES OF PHYSICAL’ DEVOLOPMENT OF GIRLS AT PRESCHOOL AGE

J.N. SHIRINOV, Sh.J. TESHAEV

Bukhara State Medical Institute, Republic of Uzbekistan, Bukhara

Мақсад Бухоро шаҳрида муқим истиқомат қилувчи мактабгача ёшда бўлган соғлом қиз болалар

умуртқа поғонаси морфометрик параметрлари ва жисмоний ривожланиш кўрсаткичлари орасидаги

боғлиқликни ўрганиш бўлди. Аниқланишича, соғлом қиз болалар умуртқа поғонаси морфометрик

параметрлари ҳамда антропометрик кўрсаткичлар орасида ишонарли узвий боғлиқлик борлиги

аниқланди. Аниқланган умуртқа поғонаси, унинг соҳалари бўйича узунлик параметрлари мактабгача

ёшдаги соғлом қиз болалар учун физиологик ривожланиш меъёр кўрсаткичлари сифатида ва умуртқа

поғонаси билан боғлиқ қомат аномалиялари даражасини аниқлаш учун тавсия этилади.

Калит сўзлар:

қиз болалар, умуртқа поғонаси, жисмоний ривожланиш.

The aim was to study the relationship between the morphological parameters of vertebral column and

indexes of girl’ healthy on their physical development at preschool age that are residing in the Bukhara city. It

was found a direct relation between the morphological parameters of the vertebra and indexes of physical de-

velopment of healthy girls. It was identified the length’ parameters of the vertebral column and parameters of

vertebra’ parts that can be recommended as indicators of the normal physical development for girl. These stud-

ied indexes can be also recommending for early determination of vertebra’abnormalities of healthy posture of

girl at pre-school age.

Key words

:

girls, spine, physical development

Маълумки,

болалар

ва

ўсмирлар

саломатлиги

уларнинг

жисмоний

ўсиш

кўрсаткичлари билан узвий боғлиқ бўлиб,

инсоннинг келажакда жисмоний хамда руҳий

ҳолатини белгилайди [1,3,4,5].

Бугунги кунда морфология соҳасида илмий

ва

амалий

фаолият

юритаётган

мутахассисларнинг асосий вазифаларидан бири

болалар жисмоний ўсиш кўрсаткичларини

доимий истиқомат ҳудуди, турмуш тарзи,

овқатланиш

хусусиятлари

билан

боғлаб

ўрганишдир [5, 8].

Мактаб ёшигача бўлган болалар танаси

турли қисмлари ўлчамларининг ёшга боғлиқ

ҳолда ўзгариши, айниқса умуртқа поғонасидаги

ўзига хос ўзгаришлар постнатал даврнинг муҳим

қисми ҳисобланади.Болаларда умуртқа поғонаси

маълум вазифаларни бажариши билан бирга

постнатал даврдаги ривожланишни ҳам давом

эттиради [2,3].

Одам умуртқа поғонаси муҳим биомеханик

хусусиятларга эга бўлиб, у инсоннинг қомати ва

соғлигининг шаклланишида муҳим ўрин тутади

[8,9]. Кейинги йилларда умуртқа поғонасининг

турли нуқсон ва касалликларининг кўпайиши

натижасида аҳолининг мехнатга яроқсизлик

кўрсаткичлари ошиб бораётганини ҳам алоҳида

таъкидлаш лозим.

Илмий иш мақсади.

Бухоро шаҳрида муқим

истиқомат қилувчи мактабгача ёшда бўлган қиз

болалар

умуртқа

поғонаси

морфометрик

параметрлари

ва

жисмоний

ривожланиш

(антропометрик)

кўрсаткичлари

орасидаги

боғлиқликни ўрганиш бўлди.

Материал ва усуллар

. Тадқиқотларга

Бухоро шахрида муқим истиқомат қилувчи 215

нафар етти ёшгача бўлган, мактабгача таълим

муассасаларида тарбияланувчи соғлом қиз

болалар жалб қилинди. Барча ўрганилган қиз

болалар тадқиқотларга жалб қилинишидан олдин

уларнинг ота-оналаридан ёзма розилик хати

олинди ва шундан сўнггина, мактабгача тарбия

муассасаси ходимлари иштирокида тадқиқотлар

ўтказилди.

Умуртқа поғонаси (“columna vertebralis”)

умумий узунлиги, унинг қисмлари узунлиги,

умуртқалараро дисклар баландлиги анъанавий

усуллар ҳамда рентгенография, компьютер

томографияси, магнит-резонансли томографиядан

фойдаланганган ҳолда амалга оширилди. Умуртқа

поғонаси

параметрларини

ўлчашда

«МLV.Ink.Philips» дастури қўлланилди.


background image

Мактабгача ёшда бўлган қиз болаларда умуртқа поғонаси морфометрик параметрларининг…

122 Проблемы биологии и медицины, 2016, №4 (91)

Соғлом қиз болалар антропометрик

параметрлари Шомирзаев Н.Х. ва ҳаммуаллифлар

[7] тавсия этган усуллардан фойдаланиб,

аниқланди. Улар тана вазни тиббиёт тарозиси

ёрдамида,

узунлик,

айланма,

диаметрал

кўрсаткичлар

стандартлаштирилган

ростомерларда, лентали метрда ўлчанди.

Натижаларни статистик ишлаш анъанавий

вариацион статистика усулларида олиб борилди.

Унда “Microsoft Office Excel-2003” дастурли

персонал компьтердан фойдаланилди. Илмий

тадқиқот ишини ташкил этиш ва ўтказишда

далилларга асосланган тиббиёт тамойилларидан

кенг фойдаланилди [6].

Олинган натижалар ва уларнинг

муҳокамаси.

Олинган натижалардан маълум

бўлишича, чақалоқ қизларда умуртқа поғонаси

умумий узунлиги 21,5 см дан 27,0 см гача (ўртача

24,0±1,2 см) бўлди. Бўйин соҳаси узунлиги 2,0 см

дан 3,0 см гача (ўртача 2,4±0,3 см) бўлгани ҳолда,

умуртқа поғонаси умумий узунлигининг 10,0%

ини ташкил этди. Кўкрак соҳаси узунлиги 10,5 см

дан 14,5см гачани (ўртача 12,3±0,5см) ташкил

этди (умуртқа поғонаси умумий узунлигининг

51,4%). Бел соҳаси ўлчанганда унинг узунлиги

4,0-6,5см (ўртача 4,9±0,4 см) атрофида бўлиб,

умумий узунликнинг 20,5% ига тенг бўлди.

Думғаза қисми ўлчанганда унинг узунлиги ўртача

4,1±0,3 см га тенг бўлгани ҳолда, вариацион

қаторни 3,5 см дан 6,0 см гача бўлган рақамлар

ташкил этди (умумий узунликнинг 17,1%).

Изланишлар шуни кўрсатдики, чақалоқ

қизларнинг тана вазни 3,3 кг дан 3,8 кг гача бўлди

(ўртача 3,5±0,2 кг). Маълумки, чақалоқлар

ҳаётининг дастлабки 3-5 кунида 0,2-0,3 кг гача

физиологик вазн йўқотиш юзага келади,

бошланғич вазн эса туғилганидан 10-12 кундан

кейин тикланади. Қиз чақалоқларнинг бўйи 46,0

см дан 52,0 см гача бўлганлиги (ўртача 49,0±2,2

см) аниқланди. Кўкрак қафаси айланаси 10,7 см

дан 13,7см гача (ўртача 12,2±0,5 см) бўлгани

ҳолда кўкрак қафаси кўндаланг диаметри 6,9 см

дан 10,8 см гача (ўртача 8,9±0,4 см) эканлиги

кузатилди.

Бир ёшли қиз болалар умуртқа поғонаси

узунлиги биз ўтказган тадқиқотларда бир хилда

бўлмади.

Умуртқа поғонасининг умумий

узунлиги 31,0 см дан 33,5 см гача бўлиб, ўртача

32,0±1,5 см га тенглиги аниқланди. Бўйин соҳаси

узунлиги 2,5 см дан 3,5 см гача (ўртача 3,0±0,3

см)

бўлиб,

умуртқа

поғонаси

умумий

узунлигининг 9,4% ини ташкил этди, кўкрак

соҳасининг узунлиги эса 17,5 дан 20,5 см гача

(ўртача 18,3±0,5 см) бўлгани ҳолда, бу умумий

узунликнинг 57,2% ига тенглиги кузатилди, бел

соҳаси узунлигининг ўлчамлари 6,0см ва 6,5см

(ўртача 6,3±0,4 см) оралиғида бўлиб, умумий

узунликнинг 19,7% ини ташкил этди, думғаза

соҳаси бўйича бу кўрсаткичлар қуйидагича тус

олди: узунлиги 4,5 см дан 5,2 см гача, ўртача

узунлик 4,9±0,3 см, умумий узунликнинг 15,3%.

Бир ёшли қиз болаларнинг бўйи 60,6 см дан

76,0 см гача бўлиб, ўртача 68,3±2,7 см ни ташкил

этгани ҳолда, тана вазни 6,8 кг дан 9,6 кг гача,

ўртача 8,2±0,4 кг га тенг бўлди. Кўкрак қафаси

айлана ўлчами 28,3 см дан 33,3 см гача, ўртача

30,8±1,0 см ни, кўкрак қафаси кўндаланг

диаметри 7,9 см ва 11,0 см оралиғида бўлиб,

ўртача 9,6±0,6 см ни ташкил этди.

Икки ёшли қиз болалар умуртқа

поғонасининг умумий узунлиги 34,0 дан 36,6 см

гача бўлди (ўртача 35,3±0,9 см). Бўйин соҳаси

узунлиги 3,1-3,5 см оралиғида бўлиб, ўртача

3,3±0,2 см ни ташкил этди, бу эса умутқа

поғонаси умумий узунлигининг 9,4% га тенг

бўлди. Кўкрак соҳаси узунлиги 19,3 см дан 21,9

см гача (ўртача 20,6±0,3 см) бўлгани ҳолда

умумий узунликнинг 58,4% га тенг бўлди, бел

соҳасининг узунлиги эса 6,4 см дан 7,1 см гача

(ўртача 6,8±0,3 см) бўлиб, умумий узунликнинг

19,3% ига тенг бўлди. Думғаза соҳаси бўйича

параметрлар қуйидагича бўлди: узунлиги 5,0 см

дан 5,5 см гача, ўртача 5,3±0,3 см, умумий

узунликнинг 15,0%.

Икки ёшли қиз болаларнинг бўйи 78,6 см

дан 89,4 см гача бўлиб, ўртача 82,6±4,1см ни

ташкил этди. Уларнинг тана вазни 11,7 кг дан 14,5

кг гача бўлиб, ўртача 13,2±0,7 кг га тенглиги

аниқланди. Кўкрак қафаси айланаси 33,4см дан

36,0 см гача бўлгани ҳолда, ўртача 34,7±1,4 см ни

ташкил этди, кўкракнинг кўндаланг диаметри эса

10,2 см дан 12,0 см гача, ўртача 11,1±0,4 см га

тенглиги аниқланди.

Уч ёшли қиз болалар умуртқа поғонасининг

умумий узунлиги 37,0-39,3 см оралиғида бўлиб,

ўртача узунлик 38,2±1,1 см га тенг бўлди.

Соҳалар бўйича кўриб чиқилганда қуйидаги

натижалар олинди: бўйин соҳаси узунлиги 3,5-4,0

см орлиғида (ўртача 3,8±0,4 см), умумий

узунликнинг 9,9%; кўкрак соҳаси узунлиги 21,5

см дан 22,5 см гача (ўртача 22,0±0,5 см), умумий

узунликнинг 57,6%; бел соҳаси узунлиги 6,5 см

дан 7,8 см гача (ўртача 7,1±0,3 см), умумий

узунликнинг 18,6% и; думғаза соҳаси узунлиги

5,5 см дан 6,2 см гача (ўртача 5,7±0,3 см), умумий

узунликнинг 14,9%.

Текширувлар шуни кўрсатдики, уч ёшли

қиз болаларнинг бўйи 83,0 см дан 94,0 см га етди,

бу ўртача 88,1±4,4 см ни ташкил этди, тана вазни

эса 11,4 кг дан 14,0 кг га етиб, ўртача 12,7±0,9 кг

га тенглиги аниқланди. Кўкрак айланаси эса 46,3-

52,2 аматрофида бўлиб, бу ўртача 47,6±2,3 см ни

ташкил этди, кўкракнинг кўндаланг диаметри

13,9 см дан 18,0 см гача бўлиб, бу ўртача 15,5±0,5

см лиги аниқланди.


background image

Ж.Н. Ширинов, Ш.Ж. Тешаев

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2016, №4 (91) 123

Тадқиқот ўтказиш даврида тўрт ёшга етган

қиз болалар умуртқа поғонаси умумий узунлиги

36,8 см дан 47,8 см гача бўлиб, ўртача 42,3±2,4 см

га тенглиги кузатилди. Шундан бўйин соҳасининг

узунлиги ўртача 4,7±0,3 см (3,5 см дан 6,0 см

гача) бўлиб, бу умуртқа поғонаси умумий

узунлигининг 11,1%га тенг бўлди. Кўкрак соҳаси

узунлиги ўртача 22,8±1,1 см га (15,7 см дан 29,5

см)тенг бўлиб, умумий узунликнинг 53,9% ини

ташкил этгани аниқланди. Бел соҳаси узунлиги

ўртача 6,7±0,3 см (4,8 см дан 8,6 см) бўлгани

ҳолда, умумий узунликнинг 15,8% ни ташкил

этди. Думғаза соҳаси узунлиги ўртача 7,6±0,4 см

ни (5,3 см дан 9,8 см гача) ташкил этиб, бу

умумий узунликнинг 18,0%га етди.

Умуртқа поғонаси узунлигини ўлчаш

баробарида тўрт ёшли қиз болаларнинг узунлик,

айланма ва диаметрал кўрсаткичларини ўлчаш

ўтказилди. Натижалар қуйидагича бўлди: бўйи

ўртача 96,2±4,5 см (88,0 см дан 104,0 см гача);

тана вазни ўртача 14,4±1,0 кг (12,6 кг дан 15,6 кг

гача); кўкрак айланаси ўртача 51,7±2,3 см (49,0 см

дан 55,0 см гача); кўкракнинг кўндаланг диаметри

эса ўртача 16,3±0,4 см (12,4см дан 18,6 см гача).

Беш ёшли қиз болалар умуртқа поғонаси

умумий узунлиги ўртача 43,3±2,1 см (38,0 см дан

44,8 см) бўлди. Соҳалар бўйича кўрилганда

умуртқа поғонаси бўйин соҳаси узунлиги ўртача

5,2±0,3 см га (4,2 см дан 6,2 см гача) етгани

баробарида, бу рақам умумий узунликнинг

12,0%ни ташкил этди. Кўкрак соҳаси узунлиги

ўртача 22,9±1,1 см (15,0 см дан 30,9 см гача)

бўлгани ҳолда, умумий узунликнинг 52,9% га

етди. Бел ва думғаза соҳалари бўйича

кўрсаткичлар мос равишда қуйидагича бўлди:

ўртача 7,2±0,3 см (5,7 см дан 8,8 см гача) - 16,6%

ва ўртача 7,9±0,4 см (6,1 см дан 9,8 см гача) -

18,2%.

Шу ёшдаги қиз болаларнинг бўйи 101,0 см

дан 108,0 см гача бўлиб (ўртача 103,0±5,0 см),

тана вазни 15,6 кг дан 18,2 кг гачани (ўртача

15,7±0,8 кг) ташкил этди. Кўкрак қафасининг

айланма ўлчами 52,2 см дан 57,0 см гача (ўртача

53,4±2,7 см) бўлиб, кўкракнинг кўндаланг

диаметри 13,2 дан 24,6 см га (ўртача 18,9±0,2 см)

етди.

Олти ёшга етган қиз болалар умуртқа

поғонаси умумий узунлиги 40,0 см дан 50,1 см

гача (ўртача 45,5±2,6 см) бўлиб, шундан бўйин

соҳаси умумий узунликнинг 14,1% ни (6,0 см дан

6,8 см гача, ўртача 6,4±0,3 см), кўкрак соҳаси

узунлиги 53,4% ни (17,7 см дан 30,8 см гача,

ўртача 24,3±1,5 см), бел соҳаси узунлиги 17,8%

ни (7,6 см дан 8,6 см гача, ўртача 8,1±0,4 см),

думғаза соҳаси эса 19,8% ни (7,8 см дан 10,2 см

гача, ўртача 9,0±0,5 см) ташкил этди.

Шу ёшдаги қиз болаларнинг бўйи 107,0 см

дан 117,5 см гача (ўртача 112,0±5,1 см) бўлиб,

тана вазни 15,9 кг дан 22,1 кг гачага (ўртача

19,0±1,1 кг) етди, кўкрак айланаси 53,4 см дан

60,4 см гача (ўртача 55,8±0,3 см), кўкракнинг

кўндаланг диаметри эса 14,8 см дан 19,5 см гача

(ўртача 17,5±0,5 см) бўлди.

Етти

ёшли

қиз

болалар

умуртқа

поғонасининг умумий узунлиги 36,3 см дан 56,6

см га (ўртача 46,5±1,5 см) тенг бўлди. Соҳалар

бўйича: бўйин соҳаси умуртқа поғонаси умумий

узунлигининг 12,3% ини (узунлиги 3,9 см дан 7,6

см гача, ўртача 5,7±0,4 см), кўкрак соҳаси

узунлиги 52,5% ини (18,9 см дан 29,8 см гача,

ўртача 24,4±0,6 см), бел соҳаси узунлиги 18,7%

ини (6,8 см дан 10,6 см гача, ўртача 8,7±0,4 см),

думғаза соҳаси эса 21,2% ни (8,3 см дан 11,5 см

гача, ўртача 9,9±0,5 см) ташкил этди.

Етти ёшли қиз болаларнинг бўйи 117,0 см

дан 127,0 см гача бўлиб, ўртача 122,0±5,1 см ни

ташкил этгани ҳолда, тана вазни 16,2 кг дан 21,8

кг гача бўлиб, ўртача 19,0±1,1 кг га етди. Кўкрак

айланаси 54,0 см дан 64,2 см гача (ўртача 60,2±3,1

см), кўкрак кўндаланг диаметри эса 16,9 см дан

19,5 см гача (ўртача 18,2±0,5 см) бўлди.

Умуртқа поғонасининг узунлиги бўйича

ёшга боғлиқ ўзгаришлар динамикаси (расм)

меъёрда морфометрик параметрларнинг одам

ўсиши ва ривожланиши даврларига мос

ўзгарганини кўрсатади.

Умуртқа поғонасининг умумий узунлиги,

тана массаси ва бўйи ўсиш кўрсаткичлари бир ва

икки ёшлиларда юқори бўлиб, уч, беш ва етти

ёшларда пасайиш кузатилди. Кўкрак қафаси

кўндаланг диаметри ва кўкрак айланаси ўсиш

кўрсаткичлари бир ва уч ёшда юқори бўлиб, беш

ва олти ёшда пасайди.

Умуртқа поғонаси умумий узунлигининг

катта қисми кўкрак соҳасига тўғри келди. Бу соҳа

бошқаларига

нисбатан

постнатал

ривожланишнинг биринчи йилларида жадал ўсиб

борди. Бунинг сабабларидан бири кўкрак қафаси

аъзоларининг ўсиши ва функционал ҳолати билан

боғлиқ.

Умуртқа поғонасининг бўйин соҳаси икки

ёшгача секин ўсди, бу ўз навбатида бошни

вертикал тутиш ҳамда бўйин умуртқаларининг

таянч функцияси билан боғлиқ, бу ёшда бўйин

лордози шакллана бошлаши ҳам эътиборга молик.

Икки ёшдан бошлаб умуртқа поғонасининг бел ва

думғаза қисмлари ўсиши сезиларли даражада

секинлашиб борди. Бу ўз навбатида боланинг

юриши билан боғлик бўлиб, тананинг оғирлик

маркази шу соҳага тушиши билан ҳам

изоҳланади.

Беш ёшда умуртқа поғонаси ўсиш тезлиги

секинлашиб, кўкрак кифози, олти ёшда бел

лордози, етти ёшда думғаза кифози шаклланиши

тадқиқотларимизда физиологик меъёр сифатида

қаралди.


background image

Мактабгача ёшда бўлган қиз болаларда умуртқа поғонаси морфометрик параметрларининг…

124 Проблемы биологии и медицины, 2016, №4 (91)

Расм.

Умуртқа поғонаси соҳалари ўлчамларининг бир бирига нисбатан ёшга боғлиқ ўзгаришлари

динамикаси

Хулосалар.

1. Мактабгача ёшда бўлган

соғлом

қиз

болалар

умуртқа

поғонаси

морфометрик параметрлари ҳамда жисмоний

ривожланиш (антропометрик) кўрсаткичлари

орасида ишонарли узвий боғлиқлик борлиги

аниқланди.

2. Тадқиқотлар натижасида аниқланган

умуртқа поғонаси умумий узунлиги, унинг

соҳалари

бўйича

узунлик

параметрлари

мактабгача ёшдаги соғлом қиз болалар учун

физиологик ривожланиш меъёр кўрсаткичлари

сифатида тавсия этилади ва умуртқа поғонаси

билан боғлиқ қомат аномалиялари даражасини

аниқлашда қўллаш мақсадга мувофиқ, деб

ҳисобланади.

Адабиётлар:

1.

Вершувская Г.Г. Динамика антропометриче-

ских характеристик новорожденных и репродук-

тивного поведения женщин коренного населения

Чукотки. Гигиена и санитария. Москва, 2010; 3:

57-61.

2.

Ефимова А.Л. Анализ антропометрических

показателей физического развития детей 5-7 лет в

условиях промышленного города. Педиатрия.

Москва, 2008; 2: 140-146.

3.

Зуфаров А.А., Бахтияров А.Е. Характеристика

корреляционных связей половозрастных и основ-

ных антропометрических показателей у детей в

возрасте 5-6 лет. Педиатрия. Ташкент, 2007; 3-4:

49-54.

4.

Козлов А.И. Долговременные изменения ан-

тропометрических показателей детей в некоторых

этнических группах Российской Федерации. Пе-

диатрия. Москва, 2009; 3: 64-67.

5.

Попова М.А. Мониторинг физического разви-

тия детей первых 2 лет жизни, проживающих в

Ставрополе. Российский педиатрический журнал.

Москва, 2007; 6: 50-51.

6.

Пономарева Л.А., Маматкулов Б.М. Использо-

вание принципов доказательной медицины при

организации и проведении гигиенических иссле-

дований. Методические рекомендации. Ташкент,

2004: 19 с.

7.

Шамирзаев Н.Х., Тен С.А., Тухтаназарова

Ш.И. Морфометрическая характеристика оценки

физического развития детей и подростков. Мето-

дические рекомендации. Ташкент, 1998: 16 с.

8.

Kim P.D.et al. Risk of cervical spine injury and

other complications seen with skull fractures in the

setting of mild closed head injury in young children:

a retrospective study. Pediatr Neurosurg. 2008; 44(2):

124-127.

9.

Zaĭdman A.M., Korel' A.V., Sakharov A.V.

Growth plate structure of the vertebral div in chil-

dren of different age groups. Morphology.

2005;128(4):51-56.

ВЗАИМОСВЯЗЬ МОРФОМЕТРИЧЕСКИХ

ПАРАМЕТРОВ ПОЗВОНОЧНИКА С

ПОКАЗАТЕЛЯМИ ФИЗИЧЕСКОГО

РАЗВИТИЯ У ДЕВОЧЕК ДОШКОЛЬНОГО

ВОЗРАСТА

Ж.Н. ШИРИНОВ, Ш.Ж. ТЕШАЕВ

Целью было изучение взаимосвязи морфоло-

гических параметров позвоночного столба с по-

казателями физического развития здоровых де-

вочек дошкольного возраста, постоянно прожи-

вающих в городе Бухаре. Выявлена прямая связь

между морфологическими параметрами позво-

ночного столба и показателями физического раз-

вития здоровых девочек. Выявленные длинотные

параметры позвоночного столба и его частей

могут быть рекомендованы в качестве показа-

телей нормального физиологического развития и

для определения степени аномалий осанки, свя-

занных с позвоночным столбом у здоровых дево-

чек дошкольного возраста.

Ключевые слова:

девочки, позвоночник, фи-

зическое развитие.

Библиографические ссылки

Вершувская Г.Г. Динамика антропометрических характеристик новорожденных и репродуктивного поведения женщин коренного населения Чукотки. Гигиена и санитария. Москва, 2010; 3: 57-61.

Ефимова А.Л. Анализ антропометрических показателей физического развития детей 5-7 лет в условиях промышленного города. Педиатрия. Москва, 2008; 2: 140-146.

Зуфаров А.А., Бахтияров А.Е. Характеристика корреляционных связей половозрастных и основных антропометрических показателей у детей в возрасте 5-6 лет. Педиатрия. Ташкент, 2007; 3-4: 49-54.

Козлов А.И. Долговременные изменения антропометрических показателей детей в некоторых этнических группах Российской Федерации. Педиатрия. Москва, 2009; 3: 64-67.

Попова М.А. Мониторинг физического развития детей первых 2 лет жизни, проживающих в Ставрополе. Российский педиатрический журнал. Москва, 2007; 6: 50-51.

Пономарева Л.А., Маматкулов Б.М. Использование принципов доказательной медицины при организации и проведении гигиенических исследований. Методические рекомендации. Ташкент, 2004: 19 с.

Шамирзасв Н.Х., Тен С.А., Тухтаназарова Ш.И. Морфометрическая характеристика оценки физического развития детей и подростков. Методические рекомендации. Ташкент, 1998: 16 с.

Kim P.D.et al. Risk of cervical spine injury and other complications seen with skull fractures in the setting of mild closed head injury in young children: a retrospective study. Pediatr Neurosurg. 2008; 44(2): 124-127.

ZaTdman A.M., Korel’ A.V., Sakharov A.V. Growth plate structure of the vertebral body in children of different age groups. Morphology. 2005; 128(4):51-56.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов