ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2017
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
54
Қ
.
Мехмонов
,
ТДЮУ
Фуқаролик
ҳуқуқи
кафедраси
мустақил
изланувчиси
КОМПЬЮТЕР
ДАСТУРЛАРИ
ВА
МАЪЛУМОТЛАР
БАЗАСИНИ
ЯРАТИШ
БЎЙИЧА
ШАРТНОМАВИЙ
МУНОСАБАТЛАР
ТИЗИМИ
Аннотация
:
мақолада
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
бўйича
шартномалар
тизими
ўрганилган
.
Муаллиф
унда
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратишда
қўлланиладиган
шартномалар
конструкциясини
,
уларни
буюртма
асосида
яратиш
,
шунингдек
ҳақиқий
зарарни
ва
бой
берилган
фойдани
қоплаш
масалаларини
таҳлил
қилади
.
Хулосада
муаллиф
қонунчиликка
ўзгартиш
киритишни
таклиф
қилган
.
Калит
сўзлар
:
шартномалар
тизими
,
буюртманинг
муаллифлик
шартномаси
,
веб
-
сайтлар
яратиш
,
компьютер
дастури
,
мутлақ
ҳуқуқлар
,
интеллектуал
мулк
ҳуқуқини
бузганлик
учун
жавобгарлик
.
Аннотация
:
В
статье
рассматривается
система
договоров
по
созданию
компьютерных
программ
и
ба
-
зы
данных
.
Автор
анализирует
договорные
конструк
-
ции
,
применяемые
при
создании
компьютерных
про
-
грамм
и
базы
данных
,
вопросы
создания
компьютер
-
ных
программ
и
базы
данных
по
заказу
,
а
также
воз
-
мещения
ущерба
и
упущенной
выгоды
.
В
заключении
автор
предлагает
внести
изменение
в
законодатель
-
ство
.
Ключевые
слова
:
система
договоров
,
договор
авторского
заказа
,
создание
веб
-
сайтов
,
компьютерная
программа
,
исключительное
право
,
ответственность
за
нарушение
права
интеллектуальной
собственности
.
Annotation:
The article deals system of contracts to
create computer programs and databases. The author
analyzes the contract structure used in the creation of
computer programs and databases, the creation of
computer programs and databases on request, as well as
damages and lost profits. In conclusion, the author
proposes to amend the legislation.
Key words:
system of contracts, the contract of
author's order, the creation of websites, computer
software, the exclusive right, the responsibility for violation
of intellectual property rights.
Бозор
муносабатлари
шароитида
кўплаб
интеллектуал
мулк
объектларини
яратишда
шартномавий
механизмлар
қўлланилади
.
Гарчи
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базаси
бевосита
муалиф
(
лар
)
нинг
саъй
-
ҳаракатлари
,
ташаббуслари
,
ижодий
меҳнати
натижасида
яратилсада
,
мазкур
жараёнда
тарафлар
ҳуқуқлари
ва
манфаатини
рўёбга
чиқариш
,
тижорат
муомаласида
фойдаланиш
имконини
берувчи
шартномавий
муносабатлар
алоҳида
ўрин
эгаллайди
.
Тарафлар
ўртасида
тузиладиган
шартномаларда
яратиладиган
интеллектуал
мулк
объектига
доир
асосий
ва
муҳим
шартлар
ўз
ифодасини
топади
.
Замонавий
ахборот
-
коммуникация
технологияларининг
ривожланиши
ушбу
соҳага
ҳам
шартномавий
муносабатларни
кенг
жорий
этилишига
имкон
бермоқда
.
Хусусан
,
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
юзасидан
шартномавий
конструкциялар
ижтимоий
ҳаётнинг
жабҳаларида
кенг
қўлланилмоқда
.
Одатда
,
интеллектуал
мулк
объектини
муомалада
бўлиши
юзасидан
турли
фуқаролик
-
ҳуқуқий
шартнома
конструкциялари
қўлланилади
.
Жумладан
,
илмий
тадқиқот
,
тажриба
-
конструкторлик
ва
технология
ишлари
пудрати
шартномаси
,
илмий
-
техникавий
инновацион
маҳсулот
яратиш
бўйича
шартномалар
,
муаллифлик
шартномалари
ва
турли
лицензия
шартномалари
ва
бошқалар
.
Компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасига
нисбатан
эса
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
;
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
товар
сифатида
олди
-
сотди
шартномаси
;
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасидан
фойдаланиш
бўйича
лицензия
шартномаси
;
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасига
нисбатан
мутлақ
ҳуқуқни
бошқа
шахсга
ўтказишга
доир
шартнома
;
хизмат
вазифасини
бажариш
тартибида
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратишга
доир
шартнома
;
ҳақ
эвазига
хизмат
кўрсатиш
шартномаси
доирасида
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
;
пудрат
шартномаси
бўйича
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
ва
бошқа
шартномалар
.
Биз
қуйида
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
юзасидан
тузиладиган
асосий
шартнома
конструкциялари
ҳамда
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базаси
ўртасидаги
ўзаро
боғлиқлик
ва
нисбатни
тадқиқ
қиламиз
.
Компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратишда
қўлланиладиган
шартнома
сифатида
буюртманинг
муаллифлик
шартномасини
алоҳида
кўрсатиб
ўтиш
лозим
.
Фуқаролик
кодексининг
1067-
моддаси
мулкий
ҳуқуқлар
фақат
муаллифлик
шартномасини
тузиш
йўли
билан
ҳуқуқ
эгаси
томонидан
бошқа
шахсга
ўтказилиши
мумкинлигини
назарда
тутади
. “
Муаллифлик
ва
турдош
ҳуқуқларни
ҳимоя
қилиш
тўғрисида
”
ги
Қонуннинг
41-
моддаси
эса
буюртманинг
муаллифлик
шартномасини
белгилаб
беради
.
Унга
кўра
муаллиф
буюртманинг
муаллифлик
шартномаси
бўйича
асарни
шартнома
шартларига
мувофиқ
яратиш
ва
уни
буюртмачига
топшириш
мажбуриятини
олади
.
Бунда
шартнома
бўйича
яратилган
асарга
бўлган
шахсий
номулкий
ҳуқуқлар
муаллифга
тегишли
бўлади
ва
ундан
бегоналаштирилмайди
.
Юридик
адабиётларда
муаллифлик
шартномаси
муаллифлик
ҳуқуқини
энг
кўп
ва
энг
кенг
тарқалган
ҳимоя
шакли
деган
фикр
-
мулоҳазалар
ҳам
учрайди
[1,
49-
бет
].
Шу
билан
бирга
,
муаллифнинг
мулкий
ҳуқуқларини
бошқа
шахсга
ўтказиш
мутлақ
ҳуқуқларни
бошқа
шахсга
ўтказиш
тўғрисидаги
муаллифлик
шартномаси
асосида
ёки
мутлақ
бўлмаган
ҳуқуқларни
бошқа
шахсга
ўтказиш
тўғрисидаги
муаллифлик
шартномаси
асосида
амалга
оширилиши
мумкин
.
Мутлақ
ҳуқуқларни
бошқа
шахсга
ўтказиш
тўғрисидаги
муаллифлик
шартномаси
фақат
ушбу
ҳуқуқлар
ўтказилаётган
шахс
асардан
муайян
усулда
ва
шартномада
белгиланган
доирада
фойдаланишига
рухсат
беради
.
Ф
.
Семенихиннинг
фикрича
,
буюртманинг
муаллифлик
шартномасида
яратиладиган
муаллифлик
ҳуқуқи
объекти
аниқ
белгиланиши
акс
ҳолда
тарафлар
келишиб
олмаганлиги
сабабли
бундай
шартномани
ҳақиқий
эмас
,
деб
топиш
хавфи
вужудга
келади
[2, 34-
бет
].
Бу
ўринда
шартнома
предмети
ҳақида
алоҳида
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2017
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
55
тўхталиб
ўтиш
лозим
бўлади
.
Масалан
,
вебсайтни
яратиш
бўйича
тузиладиган
шартномада
техник
топшириқ
,
веб
сайтни
тайёр
ҳолатга
келтириш
муддати
аниқ
белгиланиши
мақсадга
мувофиқ
.
Бунда
техник
топшириқда
веб
сайтга
қўйиладиган
асосий
талаблар
,
ҳажми
,
қандай
маълумотлар
бўлиши
,
уни
бошқа
дастурий
таъминот
билан
интеграциялаш
,
янгиланиб
туриши
,
веб
сайтни
бошқариш
ва
ҳ
.
к
.
шартлар
белгилаб
қўйилади
.
Давлат
органлари
учун
яратиладиган
веб
сайтларга
нисбатан
улар
ҳам
бевосита
компьютер
дастури
ва
маълумот
базаси
бўлганлиги
сабабли
техник
топшириқ
белгиланган
тартибда
экспертизадан
ўтказилади
.
Бу
ўринда
ўринли
савол
туғилади
.
Бугунги
кунда
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
юзасидан
асосан
қандай
шартномалар
тузилмоқда
?
Таъкидлаш
лозимки
,
Ўзбекистон
Республикасида
амалга
оширилаётган
изчил
ислоҳотлар
ижтимоий
ҳаётнинг
барча
жабҳаларида
инсон
манфаатлари
устуворлигини
таъминлашга
алоҳида
эътибор
берилмоқда
.
Жисмоний
ва
юридик
шахсларнинг
мурожаатларига
ўз
вақтида
муносабат
билдириш
,
уларнинг
ҳуқуқ
ва
манфаатлари
рўёбга
чиқиш
таъминланмоқда
.
Бу
борада
Ўзбекистон
Республикасининг
“
Электрон
ҳукумат
тўғрисида
”
ги
2015
йил
9
декабрдаги
Қонуни
алоҳида
роль
ўйнайди
.
Мазкур
Қонуннинг
28-
моддасига
кўра
электрон
давлат
хизматлари
ариза
берувчиларга
давлат
органларининг
расмий
веб
-
сайтлари
орқали
ҳамда
давлат
органлари
томонидан
кўрсатиладиган
интерактив
давлат
хизматларидан
фойдаланишнинг
ягона
нуқтаси
бўлган
Ягона
интерактив
давлат
хизматлари
портали
орқали
кўрсатилади
.
Шу
боисдан
айнан
барча
давлат
органлари
,
ташкилотлар
томонидан
расмий
веб
сайтларни
яратиш
уларни
белгиланган
талабларга
мос
равишда
фаолият
юритишини
таъминлаш
муҳим
вазифа
сифатида
қаралмоқда
.
Мазкур
жараёнда
электрон
давлат
хизматлари
кўрсатувчи
давлат
органлари
электрон
давлат
хизматлари
кўрсатиш
тартиби
тўғрисидаги
ахборотни
ўз
расмий
веб
-
сайтларига
жойлаштиради
.
Бу
эса
,
махсус
дастурий
таъминотни
яратишни
тақазо
этганлиги
,
давлат
органи
ёки
ташкилотларда
бу
борада
махсус
билим
ва
кўникмага
эга
бўлган
мутахассис
йўқлиги
сабабли
алоҳида
шартнома
тузиш
орқали
ташкилотлар
расмий
веб
сайтларини
яратиш
ишлари
амалга
оширилмоқда
.
Давлат
маблағлари
ҳисобига
яратиладиган
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасига
нисбатан
мутлоқ
ҳуқуқлар
алоҳида
эътиборга
молик
.
Бунда
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратишдан
олдин
буюртмачи
аввало
техник
топшириқни
шакллантириши
ва
белгиланган
тартибда
текширувдан
ўтказишни
талаб
қилинади
.
Чунки
фақат
замонавийлик
ортидан
қувиб
,
хавфсизлик
масаласини
эсдан
чиқариб
бўлмайди
.
Айниқса
,
хавсизлик
бевосита
ахборот
коммуникация
технологиялари
соҳасида
алоҳида
долзарб
масала
бўлиб
қолмоқда
.
Шу
боисдан
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базаси
,
энг
аввало
,
хавфсизлик
талабларига
жавоб
бериши
,
давлат
ва
жамият
манфаатларига
зарар
етказишни
олдини
олиши
ҳам
зарур
ҳисобланади
.
Фикримизча
,
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
бўйича
тузиладиган
шартнома
конструкциялари
тизими
қуйидагилардан
иборат
:
1.
Буюртманинг
муаллифлик
шартномаси
.
Мазкур
шартнома
натижасида
янги
ижодий
фаолият
натижаси
иш
берувчи
билан
меҳнат
муносабатларида
бўлган
хизмат
вазифасини
бажарувчи
ходим
–
муаллифнинг
бевосита
иштирокида
компьютер
дастури
ва
маълумотлар
базаси
яратилади
;
2.
Пудрат
шартномаси
бўйича
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
.
Бунда
компьютер
дастури
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
илмий
-
текшириш
,
тажриба
-
конструкторлик
ва
технология
ишлари
пудрати
шартномасига
мос
келади
;
3.
Ҳақ
эвазига
хизмат
кўрсатиш
шартномаси
бўйича
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
.
Бунда
аксарият
ҳолларда
компьютер
дастури
янгитдан
яратиш
асосий
ва
устувор
аҳамиятга
эга
бўлмасдан
,
балки
мавжуд
компьютер
дастурини
янада
такомиллаштириш
,
модернизациялаш
,
янгилаб
туриш
каби
хизматлар
кўрстилади
;
4.
Хизмат
вазифасини
бажариш
тартибида
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
.
Бунда
ҳам
соф
маънода
янги
интеллектуал
мулк
объекти
яъни
компьютер
дастури
ва
маълумотлар
базаси
яратилади
.
Ушбу
шартномалар
воситасида
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратишда
давлат
маблағларидан
фойдаланилган
тақдирда
яратиладиган
объектга
нисбатан
,
хусусан
мутлақ
ҳуқуқни
кимга
тегишли
бўлиши
,
хавфсизлик
талабларини
белгилаш
муҳим
ҳисобланади
.
Компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
бўйича
шартнома
иштирокчиларини
ўз
мажбуриятларини
бузганлик
учун
жавобгарлик
ҳақидаги
масала
ҳам
ниҳоятда
умумий
тарзда
ҳал
этилган
.
Фуқаролик
кодексининг
1070-
моддаси
муаллифлик
шартномаси
бўйича
жавобгарликни
назарда
тутади
.
Унда
муаллифлик
шартномаси
бўйича
мажбуриятларни
умуман
ёки
тегишли
даражада
бажармаган
тараф
бошқа
тарафга
етказилган
зарарнинг
ўрнини
,
шу
жумладан
бой
берилган
фойдани
қоплаши
шартлиги
кўрсатилган
.
Бу
ўринда
шартнома
юзасидан
етказилган
зарарни
қоплаш
масаласи
гарчи
жиддий
баҳс
-
мунозарага
сабаб
бўлмаса
-
да
,
бой
берилган
фойдани
қоплаш
масаласи
бир
мунча
баҳсли
ҳисобланади
.
О
.
Оқюловнинг
фикрича
,
ушбу
шартномалар
фуқаролик
-
ҳуқуқий
шартномаларнинг
турлари
ҳисобланар
экан
,
уларнинг
иштирокчилари
,
агар
ушбу
шартномалар
предметининг
хос
хусусиятлари
бошқача
ёндашувни
талаб
қилмаса
,
қабул
қилинган
мажбуриятларни
бузганлик
учун
ФКнинг
324–339-
моддаларида
баён
этилган
умумий
нормалар
,
шунингдек
ФКнинг
14-
моддасидаги
зарарларни
қоплаш
тўғрисидаги
норма
бўйича
жавобгар
бўладилар
[3, 465-
бет
].
Назаримизда
,
шартнома
мажбуриятини
бажармаслик
ёки
лозим
даражада
бажармасликда
айб
мавжуд
бўлиши
лозим
.
Бу
ўринда
етказилган
зарарни
қоплаш
бўйича
жавобгарлик
ҳажмини
белгилашда
ҳақиқий
зарар
миқдоридан
ортиқ
бўлмаслиги
керак
.
Неустойка
миқдорини
белгилашда
унинг
умумий
миқдори
тўланган
аванс
ва
ҳақиқий
зарардан
ортиқ
бўлиши
мақсадга
мувофиқ
эмас
[4, 482-
бет
].
РФ
ГК
1290-
моддаси
шу
қоидадан
келиб
чиққан
ҳолда
муаллифлик
шартномаси
бўйича
жавобгарликни
белгилайди
.
Назаримизда
,
бой
берилган
фойдани
қоплаш
интеллектуал
мулк
ҳуқуқи
объектларига
нисбатан
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2017
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
56
қўлланилиши
ҳар
доим
ҳам
ўзини
оқламайди
.
Айниқса
,
ижодий
жараён
,
илм
-
салоҳият
,
иқтидор
талаб
қилинадиган
компьютер
дастурлари
ва
маълумотлар
базасини
яратиш
муаллифлик
шартномасини
бажармаганлик
ёки
лозим
даражада
бажармаганлик
учун
ҳақиқий
зарар
билан
чегараланиш
мақсадга
мувофиқ
бўлади
.
Фикримизча
,
ФКга
1070-
моддасини
қуйидаги
таҳрирда
ўзгартириш
мақсадга
мувофиқ
:
1070-
модда
.
Муаллифлик
шартномаси
бўйича
жавобгарлик
Мутлақ
ҳуқуқни
ўтказиш
бўйича
тузиладиган
шартномада
ва
лицензия
шартномаси
бўйича
муаллифнинг
жавобгарлиги
агар
шартномада
бундан
кам
миқдор
кўрсатилмаган
бўлса
,
бошқа
тарафга
етказилган
ҳақиқий
зарар
билан
чекланади
.
Буюртманинг
муаллифлик
шартномасини
бажармаганлик
ёки
лозим
даражада
бажармаганлик
учун
муаллиф
буюртмачига
авансни
қайтариши
,
шунингдек
агар
шартномада
назарда
тутилган
бўлса
,
унга
неустойка
тўлаши
лозим
.
Бунда
тўланиши
лозим
бўлган
тўловларнинг
умумий
миқдори
буюртмачига
етказилган
ҳақиқий
зарар
билан
чекланади
.”
Адабиётлар
рўйхати
:
1.
Тошев
Б
.
Муаллифлик
ҳуқуқи
. –
Т
.:
Мерос
, 1997.
–
Б
. 49.
2.
Семенихин
В
.
В
.
Договор
авторского
заказа
на
примере
договора
на
разработку
сайта
с
типовым
договором
.
Бухгалтерский
учет
в
издательстве
и
полиграфии
. 2011,
Выпуск
№
7, -
С
.37.
3.
Ўзбекистон
Республикаси
Фуқаролик
кодексига
шарҳ
. 3
жилд
. (
биринчи
қисм
)
Адлия
вазирлиги
. -
Т
.:
Baktria Press, 2013. –
Б
. 800.
4.
Комментарий
к
Гражданскому
кодексу
Россий
-
ской
Федерации
(
учебно
-
практический
).
Части
первая
,
вторая
,
третья
,
четвертая
. – 2-
е
изд
.,
перераб
.
и
доп
. /
Под
ред
.
С
.
А
.
Степанова
. –
М
.:
Проспект
;
Екатерин
-
бург
:
Институт
частного
права
, 2009. –
С
. 1504.
О
.Rakhmonov,
Senior scientific researcher of the Center of Legal
Researches of TSUL
TASKS OF STANDARDS AND METHODS OF
CORPORATE GOVERNANCE (EXPERTISE OF USA)
Аннотация
:
Мақолада
Ўзбекистон
ва
Америка
Қўшма
Штатлари
қонунчилигида
давлатнинг
акциядорлик
жамиятларидаги
иштироки
масаласи
,
уларнинг
корпоратив
-
инвестициявий
муҳити
нуқтаи
назаридан
корпоратив
бошқарувнинг
ўзига
хос
хусусиятлари
,
қимматли
қоғозларнинг
ҳуқуқий
тартиби
ёритилиб
,
амалий
аҳамиятга
эга
бўлган
таклиф
ва
тавсиялар
илгари
сурилган
.
Калит
сўзлар
:
корпоратив
бошқарув
,
акциядорлик
жамиятлари
,
қимматли
қоғозларнинг
ҳуқуқий
тартиби
,
очиқ
обунадаги
корпорациялар
,
қимматли
қоғозлар
фирибгарлиги
.
Аннотация
:
В
статье
рассмотрены
вопросы
уча
-
стия
государства
в
акционерных
обществах
,
особенности
корпоративного
управления
с
точки
зрения
корпоративно
-
инвестиционного
климата
,
пра
-
вового
урегулирования
ценных
бумаг
в
Узбекистане
и
Соединённых
Штатах
Америки
,
а
также
выдвинуты
практические
предложения
и
рекомендации
.
Ключевые
слова
:
корпоративное
управление
,
ак
-
ционерное
общество
,
правовое
урегулирование
цен
-
ных
бумаг
,
корпорации
в
открытой
подписке
,
мошен
-
ничество
в
ценных
бумагах
.
Annotation:
The article considers issues of state par-
ticipation in joint-stock companies, features of corporate
governance from the point of view of corporate and in-
vestment climate, legal regulation of securities in Uzbeki-
stan and the United States of America, and practical sug-
gestions and recommendations are put forward.
Key words:
corporate governance, joint-stock compa-
ny, legal settlement of securities, corporations in open
subscription, securities fraud.
The presence of state corporations in the United
States also has a decisive institutional nature, mainly two
types of corporations:
1) full state (federal, state) corporations;
2) private enterprises financed by the state.
The second type of corporation is private, where the
government participates as a common shareholder,
although the government's participation as a controlling
shareholder in the government is legal, but its actions are
not limited to minority shareholders, but rather federal,
state corporate laws, to ensure that [1, pp. 10-11].
In addition, the state expands as a minority
shareholder in such private corporations. The main reason
for this is that corporations that do not control the state but
act as minority shareholders are more likely to provide
legal protection to their investors [2, pp.46-48].
One of the most important factors that led to the
development of the corporate investment environment in
the United States is the existence of extremely stringent
requirements, norms and effective implementation that
require regular periodic disclosure of financial information
on its activities. Most of them are associated with various
financial and institutional reports, which contain detailed
information on activities, productivity, types of shares,
shares, nominal value, transactions with primary and
