Инглиз тилини амалий мақсадда эгаллаш нафақат ундан келгусида касбий фаолиятда фойдаланиш, балки талабанинг умумий маданияти, тафаккурини ривожланиб боришига имкон яратади. Бунинг учун олий таълим муассасаларида инглиз тили дарсларини самарадорлигини янада ошириш, дарсларда талабаларни мутахассисликка оид соҳавий манбалардан мунтазам бохабар этиб боришни тақозо этади. Талабалар ихтисосликка оид матнлар билан ишлашни билиши керак, чунки ихтисосликка оид матнларда расмий белгилар, соҳавий атамалар кўпроқ учрайди
Боқи Зокирович Холидовни мамлакатимизнинг аксарият кекса ва ўрта ёш арабшунослари аввало у кишининг барчага яхши маълум ва машҳур бўлган “Араб тили дарслиги”муаллифи сифатида яхши билишади. Бу олим Ўрта Осиё давлат университети (ҳозирги Ўзбекистон Миллий университети)нинг Шарқшунослик факультети қошидаги Араб филологияси кафедрасининг салоҳиятли раҳбари, ажойиб илм-фан ташкилотчиси ва араб тилини ўрганаётган талабалар учун меҳрибон, ғамхўр устоз эди. Мадраса талабаси ўлароқ Б.Холидов араб тили билан бирга форс тилини ҳам мукаммал эгаллаган эди. Тилларни яхши билиши боис у 1942-1947 йилларда Эронда Совет Армияси офицери даражасида форс тили таржимони вазифасини ҳам адо этди.
Мақолада тиббиёт олийгоҳлари талабаларини бўлажак касбий фаолиятга тайёрлаш жараёнидаги психологик педагогик омиллар, талабалар ўртасида мотивация ва ўз-ўзини фаоллаштиришни шакллантиришнинг турли усуллари ва ёндашувлари, шунингдек, ўқув жараёнининг муваффақиятига таъсир қилувчи омиллар муҳокама қилинади. Талабаларга индивидуал ёндашиш, рағбатлантирувчи ўқув муҳитини яратиш, ўз ўзини баҳолаш ва қўллаб-қувватлашга катта эътибор берилади. Мақола муаллифи томонидан тиббиёт олийгоҳлари талабаларини бўлажак касбий фаолиятга тайёрлашда психологик ва педагогик омиллар муҳим аҳамиятга эга эканлиги ва ўқув жараёнида албатта эътиборга олиниши кераклиги таъкидланади.
Айни пайтда тарих фанлари доктори, професссор, таниқли олим Ўктам Мавлонов билан қачон ва қандай вазиятда танишганимни, рости, эслай олмайман. Аслида ўтган асрнинг саксонинчи йиллари биринчи ярмида ўша пайтдаги ТошДУнинг тарих факультетида олдинма кетин ўқиганмиз. Бошқа курсларда ўқийдиган талабалар орасида фақат ётоқхонада яшайдиганларини яқиндан билардим, қолганларини эса шунчаки танирдим. Афтидан, Ўктам Мавлонов ҳам ётоқхонада яшамаган, адашаётган бўлсам маъзур тутасизлар. Аммо, хонаси келганда айтиш керакки, ётоқхонада яшамаган ва пахта теримида иштирок этмаган талаба талабаликнинг чинакам руҳини ҳис эта олмайди, бу туйғуни фақат бошдан кечирганларгина билади, холос.
Поступательное развитие любого государства независимо от исторически сложившихся традиций, географии и других аспектов невозможно без учета таких важных составных, как постоянный анализ состояний здоровья населения, динамики медико-демографических показателей. Учитывая вышеуказанное, правительство Республики Узбекистан регулярно проводит оценку состояния здоровья населения в целом и в особенности, женщин репродуктивного возраста, способных производить здоровое потомство, поскольку будущее любого государства определяется количеством и качеством трудоспособного населения. Предусматривается проведение медико-демографических исследований для оценки состояния здоровья молодых супружеских пар, а также параллельное изучение медико- демографической и социальной ситуации в регионах с высоким уровнем рождаемости, принимая во внимание молодежь и молодые пары, вступающие в брак
Тадкркрт объекты: педагогика олий таълим муассасасида таълимдаги инновацион ўзгаришлар шароитидаги шахсга йўналтирилган парадигмага асосланган таълим жараёни.
Тадқиқрт предметы: педагогика олий таълим муассасасида талабаларнинг билимлар мажмуасини эгаллаш даражаси ҳамда шахсга йўналтирилган технологияларни амалга ошириш шароитлари ва воситаларининг педагогик мониторинги.
Тадқиқот мақсадп: педагогик мониторингни илмий ходиса сифатида хар томонлама назарий ва амалий ўрганиш ҳамда уни шахсга йўналтирилган парадигмада педагогика олий таълим муассасасига татбиқ этиш тизимини ишлаб чиқиш.
Тадқикрт усуллари: муаммо бўйича адабиётларни ўрганиш ва тахдил килиш, сўровномалар ўтказиш ва уларни бахолаш, тест ўтказиш, педагогик тажриба, математик статистика усуллари.
Олинган натызкалар вауларнинг янгилиги: педагогика олий таълим муассасасида талабалар билим даражасини педагогик мониторинг ўтказиш тизими ишлаб чикилди ва татбик килинди; педагогик мониторинг тизимининг ташкилий модели ишлаб чикилди; педагогик мониторинг ходисаси шахсга йўналтирилган таълим жараёни парадигмаси контекстида кўрилади.
Амалий аҳамияти: индивидуал ўқув режалари; ташҳис қўйиш методикаси, дарслар сценарийси; педагогик мониторинг бўйича методик тавсиялар ишлаб чикилди; педагогик мониторингни педагогика олий таълим муассасасининг шахсга йўналтирилган таълим жараёнига татбик этиш йўллари, шакллари ва усуллари курсатилди.
Татбиқ қилинганлик даражаси: тадқиқот натижалари 12 та мақолада ўз аксини топди; асосий хулосалар ва қоидалар халқаро, республика ва институтлараро конференцияларда мухокама қилинди.
Татбик, к/илиш соҳаси: умумий ўрта, ўрта-махсус, хунар (коллежлар ва академик лицейлар) ва олий мактаблар.
Уқув жараёнида таълим олувчиларнинг мотивациясини ошириш шуниси билан муҳимки, айнан мотивациянинг ўрни билан талабалар томонидан инсонларга кўмаклашиш мақсадида танланган касбий фаолиятининг самарадорлиги, таълимий мақсадларга эришиш фаоллиги интенсивлиги изоҳланади.
Мазкур мақола тиббий таълим жараёнида талабаларни ўз-ўзини рағбатлантириш ва ўз-ўзини фаоллаштиришга йўналтириш муаммосига бағишланади. Мақолада тиббиёт талабаларида ўз-ўзини рағбатлантириш ва ўз ўзини фаоллаштиришни ривожлантиришга, шунингдек, билим даражасини оширишга ёрдам берадиган метод ва технологиялар тавсифланган. Мақолада ўқитишнинг фаол усулларидан, жумладан, ролли ўйинлар, амалий тадқиқотлар, симуляциялар ва вебинарлардан фойдаланиш тиббиёт талабалари ўртасида мотивация ва фаолликни ривожлантиришга ёрдам беришини кўрсатадиган тадқиқот натижалари келтирилган. Мақола маълумотлари тиббиёт олий ўқув юртлари ўқитувчилари, шунингдек, ўқув жараёнида ўз-ўзини рағбатлантириш ва ўзини фаоллаштиришни ривожлантирмоқчи бўлган талабалар учун фойдали бўлиши мумкин.
Ушбу мақола муаллифи маърифатпарвар аллома Ризоуддин Фахриддин ўғли (ХИХ аср) «Одоби таълим» («Тарбия одоби») китоби асосида ўтказилган тадқиқот натижасида ёзилган. Мақолада китобнинг ёзилиш сабаблари, Шарқда тарбия, таълим-тарбияга қаратилаётган эътибор кўринишлари ва бу борадаги аждодларимизнинг саъй-ҳаракатлари ҳақида сўз боради. Мақолада Ризоуддин Фахриддин ўғлининг таълим ва тарбияга оид асарлари ҳақида сўз юритилиб, улар орасида «Одоби таълим» китобининг катта аҳамияти ва аҳамияти алоҳида таъкидланган.Асарни адабий манба сифатида ўрганишдан мақсад унинг мазмун-моҳиятини қамраб олишдан иборат. Айниқса, фанга муносабат, бунда ўқитувчининг ўрни, таълим ва бошқа кўплаб мавзулар замирида яна нималар ётади. Шунингдек, мақолада бу мавзуда кўплаб олимлар қалам тебратган бўлсада, муаллиф бу масалаларга ўзига хос тарзда ёндашган, маърифатпарвар олим, ислом файласуфи, устоз сифатида ижод қилган ва ижод қилган. Бундан ташқари, мақолада иш мавзусининг кенглиги, шунингдек, ўқитувчиларга берилган кўрсатмалар ва маслаҳатлар, жумладан, илмий маълумотлар, истеъдод ва қобилият, қаердадир юмшоқ, қаердадир хушмуомалалик ва қаердадир мағрур бўлиш қобилияти қайд этилган. буларнинг барчаси асарда образли тасвирланган. Шунга кўра, бу иш гўёки нафақат ўқитувчилар, балки талабалар учун ҳам дастурдир. Шунингдек, у йўлда қийинчиликлар, жиддий интилишлар ва, албатта, бу интилишларнинг натижалари ва бошқа кўп нарсалардан ташқари, билимларни эгаллаш билан боғлиқ. Бир сўз билан айтганда, бу асар 1902 йилда ёзилган бўлсада, ҳозирги даврда ҳам ўз қадр-қимматини йўқотмаганлигини таъкидлаш мумкин. Ўқувчиларни асар билан
кенгроқ таништириш мақсадида «Одоби таълим»дан айрим парчалар келтирилади.
Яъни, бу парчалар илм-фанга, ўқитувчиларга қаратилган бўлиб, уларнинг асосий маъноси тарбия ва таълим одобига қаратилган.
Для врача умение наблюдать за больным, замечать факты нездоровья больного, мельчайшие проявления симптомов болезни, выделять внутреннюю картину болезни, анализировать, разбираться и применять различные диагностические методы важны. Владеть, уметь проявлять сообразительность и творческие навыки врачу просто необходимы.
Ҳозирги даврда ўсиб келаётган авлоднинг муаммоларини ўрганиш, тахлил қилиш ва шу асосда уларнинг ечимини топиш эҳтиёжи тобора ортиб бормоқда.Ёшлар жамият ҳаётининг муҳим субъекта эканлиги боне, уларнинг ижтимоий сифатларини жамиятнинг шакл шамойилига қараб тавсифлаш мумкин. Бу ўринда ёшлар таркибида ўқувчи ва талабалар алоҳида кўзга ташланади, уларнинг ижтимоий ҳолати ёки эгаллаётган касблари билан тавсифланади. Ёшларга дойр сиёсат йўналиши бир қанча ривожланган давлатларда XX аернинг 60-70 йилларида мустақил соҳа сифатида шаклланди.
Мазкур мақолада академик касаллик тарихларини ретроспектив таҳлили асосида талабалар томонидан ички касалликлар пропедевтикасини ўрганишда юрак қон томир тизимини текшириш усулларининг мунозарали масалалари ва қийинчиликлари баён этилган. Физикал текшириш усуллари – сўраб суриштириш, кўздан кечириш, пальпация, перкуссия, аускультация, ташхис қўйишда ҳали ўз аҳамиятини йўқотмаган ва тиббиёт олийгохлари талабаларига дарс беришда алоҳида эътибор талаб этади.
Мақолада функционал овқатланиш маҳсулотларидан фойдаланиб, организмда ош тузини пасайтиришни таъминлаш самарадорлигини баҳолаш натижалари келтирилган.
Изланишлар калийга бой ва натрий миқдори кам бўлган маҳаллий маҳсулотлардан тайёрланган “NUMA Функционал овқатланиш маҳсулотлари функционал овқатланиш маҳсулотларини қабул қилган талабаларда сийдик орқали натрийнинг чиқариб юборилиш даражасининг ошишига олиб келиши исботлаб берилган.
Ушбу мацолада замонавий ёш талабалар ўқитиш жараёнида интерактив компютер ўйинларининг ўрни та улил цилинган.
Муаллиф фикрича, интерактив компютер ўйинларининг махсус ўқув дастурларига кўшиш талабаларнинг мавзуни интерактив холда ўзлаштиришини кўрсатиб берган.
Современный этап цивилизационного развития, переход к постиндустриальному, информационному обществу требует от системы высшего образования, как социокультурного института, обновления содержания его функций, приведения образовательных программ в соответствии с потребностями современного уровня производства и общества.
Мамлакатимизда демократик ҳуқуқий давлат қуриш ва фуқаролик жамиятини шакллантириш мақсадида ижтимоий ҳаётнинг турли жабҳаларида, жумладан, олий таълим соҳасида ҳам туб ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Маълумки, олий таълим соҳасида янги авлод дарсликлари туркуми яратилган бўлиб, улар талабаларнинг кенг кўламли билим олишларига хизмат қилмоқда. Олий юридик таълим соҳасида ҳам талабалар барча юридик фанлар бўйича янги авлод дарсликларидан фойдаланишмоқда. Бу жараён бардавом бўлиб, жамиятимизда, қонунчиликда, суд-ҳуқуқ соҳасида кечаётган чуқур ўзгаришлар ва янгиликлар асосида дасликлар янгиланиб, такомиллашиб бораверади.
Мазкур мақолада ўқув жараёнининг муҳим таркибий қисмларидан бири ва ички касалликлар пропедевтикасини ўрганишда талабаларнинг мустақил билим ва илмий-ишлаб чиқариш фаолиятини педагогик бошқариш ва назорат қилиш воситаси сифатида талабаларнинг мустақил ишларининг роли кўрсатилган. “Ички касалликлар пропедевтикаси”фанини ўқитишда талабаларнинг мустақил дарсдан ташқари ишларининг турлари назарий жиҳатдан асосланган ва таклиф қилинган.
Ушбу мақолада инглиз тилини чет тили сифатида ўқитишда видео материаллардан фойдаланишнинг баъзи жиҳатлари кўриб чиқилган. Амалий машғулотларнинг ҳар бир босқичида талабаларнинг чет тилини муваффақиятли қабул қилишини таъминлайдиган муҳим вазифалар тўплами мавжуд бўлиб, бу уларнинг чет тилини ўрганиш мотивациясини оширади. Видео материаллар қизиқишни уйғотади, нутқ намунаси бўлиб хизмат қилади, ўқувчиларнинг таржима қилинадиган тилнинг лингвистик ва маданий хусусиятлари ҳақидаги билимларини кенгайтиради, шунингдек, кейинги мунозаралар учун амалий материалларни тақдим этади. Чет тилини ўқитишда видеодан фойдаланиш ўқитувчилар ва талабалар учун чет тили маданиятини пухта эгаллаш учун катта имкониятлар очиб беради. Видео манбалар аудио ва босма нашрларга нисбатан кўпроқ маълумот узатиш ҳусусиятига эга эканлиги ёритилиб берилган.
Визуал маълумот нутқнинг аниқ маълумотларини ва тил хусусиятларини яхшироқ тушуниш ва мустаҳкамлашга имкон беради, чунки визуал қўллаб-қувватлаш маънони тўлиқ ва аниқ тушунишга ёрдам беради, диққат ва хотирани фаоллаштиради ва тинглаш ва нутқ қобилиятларини ривожлантиришга ёрдам беради.