№ 5/S (2025) “Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika” jurnalining maxsus soni

Ushbu maqolada irrealis konseptuallashuvining asosiy prinsiplari  va uning boshqa zamonlarda ham kelishi haqida to‘xtalib o‘tilgan. Irrеаlis bеlgilаri tеgishli vаziyаt ifοdаsining irrеаlis hοlаtini tо‘g‘ridаn tо‘g‘ri kοdlаydigаn yοki nοrеаllikni ifοdаlοvсhi kοnsерsiyаni аks еttirаdigаn kо‘rsаtkiсhlаr sifаtidа fаrаz yοki tаxmin qilingаn vοqеlik sifаtidа bеlgilаngаn. Irrеаlis kо‘rsаtkiсhlаrining οxirgi xususiyаti еsа kοnsерtuаl kοdlаshni о‘z iсhigа οlаdi, сhunki ulаr аmаlgа οshmаgаn vаziyаtlаrni аks еttiruvсhi kοnsерsiyаni kοdlаydi. Irrеаlisning shаrt еrgаsh gарlаrdа qо‘llаnilishi, mа’lum bir nuqtаdа muqοbil vаriаnt izlаshni аnglаtаdi.  Shundаy qilib, lingvistik hοlаtlаrni kеyinсhаlik tilshunοslikdа irrеаlis vа rеаlis hοdisаlаri bilаn bir nесhtа tillаrning tοifаlаrini tаqqοslаsh οrqаli sοlishtirish mumkin.

Mazkur maqolada O‘zbekistonlik yoshlarning ijtimoiy tarmoqlardagi yozishmalarida xushmuomalalik va insof kabi pragmatik strategiyalar qanday qo‘llanishi tahlil qilinadi. Chet elda kompyuter vositasida amalga oshiriladigan muloqot (CMC) pragmatikasi allaqachon rivojlanib ulgurgan bo‘lsa-da, O‘zbekistonda bu boradagi tadqiqotlar hanuz kam uchraydi. Ushbu maqolada Graysning Kooperativ prinsip va maksimlari, Braun va Levinsonning xushmuomalalik nazariyasi hamda LichnI,ing insof maksimlariga tayangan holda, Telegram va Instagram kabi platformalardan olingan real yozishmalar tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, o‘zbek yoshlari onlayn muloqotda yuzni saqlash, boshqalarni ranjitmaslik, bilvosita rad etish va emoji, punktuatsiya orqali ohangni yumshatish kabi strategiyalardan faol foydalanishadi. Ushbu maqola raqamli savodxonlik va madaniy pragmatikani rivojlantirishda ham amaliy ahamiyatga ega.

Mazkur maqolada ingliz va o‘zbek badiiy adabiyotida evfemizmlarning qo‘llanilishiga xos xususiyatlar hamda ularning pragmatik funksiyalari tizimli tarzda tadqiq etiladi. Evfemizm – bu ijtimoiy yoki madaniy jihatdan nojoiz, qo‘pol yoki yoqimsiz deb hisoblangan tushunchalarni yumshatilgan, ijtimoiy maqbul shaklda ifodalovchi lingvistik vosita bo‘lib, badiiy matnlarda u axloqiy-estetik mezonlarga asoslangan nutq madaniyatining ifodasi sifatida namoyon bo‘ladi. Ingliz adabiy kontekstida evfemistik birliklar ko‘proq siyosiy to‘g‘rilik, senzura va individ huquqlari bilan uzviy bog‘liq holda shakllansa, o‘zbek adabiyotida ular an’anaviylik, diniy-axloqiy qadriyatlar va milliy mentalitetga asoslanadi. Maqolada ilg‘or tilshunoslar qarashlari, adabiy matnlar tahlili hamda evfemizmlarning madaniy kontekstda qanday kommunikativ vazifalarni bajarishi o‘rganiladi. Shuningdek, evfemizmlarning xushmuomalalikni  saqlash, hissiy yukni yumshatish kabi pragmatik funksiyalari qiyosiy yondashuv asosida yoritib beriladi.

Mazkur maqolada tilshunoslikda “okkazionalizm” fenomenining lug‘aviy-terminologik aniqlanishi hamda uning xususiyatlari ko‘rib chiqilgan. Dastlab ushbu terminning G‘arb lingvistikasidagi “nonce word” tushunchasi bilan o‘xshash va farqli jihatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, okkazionalizmning individual ijod mahsuli ekanligi, muvaqqat vazifadorligi hamda semantik-badiiy yangilik kiritishdagi o‘rni yoritiladi. Okkazional birliklarning matn kontekstida ishlatilishi, ularning lug‘aviy me’yor darajasiga yetmay qolishi, ba’zan esa neologizmga aylanib ketishi bo‘yicha misollar keltiriladi. Maqola lingvopoetika, psixolingvistika va kognitiv lingvistika nuqtai nazaridan okkazionalizm fenomenining tadqiq etilish istiqbollarini ham namoyish etadi.

Ushbu tadqiqot o‘zbek va ingliz tillaridagi metaforaviy iboralarni qiyosiy tahlil qilishdan iborat. Metafora obrazli tilning muhim tarkibiy qismi sifatida madaniy qadriyatlar, dunyoqarash va fikrlash tarzini aks ettiradi. Tuyg‘ular, tabiat va ijtimoiy munosabatlar kabi umumiy mavzularni o‘rganish orqali tadqiqot universal naqshlarni va madaniy o‘ziga xos metaforalarni ta’kidlaydi. Tahlil badiiy matnlardan, maqollardan, kundalik nutqdan to‘plangan misollar asosida amalga oshiriladi. Topilmalar shuni ko‘rsatadiki, ba’zi metaforalar umumiy insoniy tajriba tufayli baham ko‘rilgan bo‘lsa, boshqalari har bir til jamoasining o‘ziga xos an’analari va muhitida chuqur ildiz otgan.

Ingliz tilining tarixi va evolyutsiyasi – bu madaniyat, siyosat va kommunikatsiya o‘rtasidagi murakkab o‘zaro aloqalarni ochib beruvchi qiziqarli va ko‘p qavatli mavzu. Siz hech o‘ylab ko‘rganmisiz, nega ingliz tili shunchalik ko‘p o‘zlashgan so‘zlar, g‘ayrioddiy grammatik qoidalar va murakkab imlo qoidalariga ega? Biz ingliz tilining qadimiy ildizlaridan tortib, uning zamonaviy holatigacha bo‘lgan hayratlanarli tarixini o‘rganamiz. Ingliz tilining qanday rivojlanganini va bugungi kunda global tilga aylanganini bilish uchun biz bilan qoling.Ushbu maqolaning mohiyati quyidagicha: dunyo bo‘ylab taxminan 1,5 milliard odam so‘zlashadigan ingliz tili ulkan lug‘at boyligi va murakkab tuzilishga ega bo‘lib, ko‘p asrlar davomida shakllangan. Maqolada ingliz tilining dastlabki german qabilalariga borib taqaladigan ildizlari hamda butun tarix davomida lotin, fransuz va boshqa tillarning unga ko‘rsatgan ta’siri o‘rganiladi. Shuningdek, til evolyutsiyasining muhim bosqichlari, jumladan, qadimgi ingliz tili (Old English), o‘rta asr ingliz tili (Middle English), ilk zamonaviy ingliz tili (Early Modern English) va zamonaviy ingliz tili (Modern English) tahlil qilinadi. Biz ushbu davrlarda sodir bo‘lgan o‘zgarishlar, rivojlanish, ta’sirlar va yo‘qotishlarga e’tibor qaratamiz

Ushbu maqolada ingliz va o‘zbek tillaridagi bilim va bilimsizlik mavzulariga oid maqollarning stilistik xususiyatlari o‘rganildi. Metafora, ohang, tuzilish hamda madaniy ramzlarning qo‘llanishida asosiy farqlar aniqlangan. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, o‘zbek maqollari ko‘pincha ritmik parallelizm, axloqiy ohang va jamoaviy hamda dehqonchilik hayotiga xos aniq tasvirlarga tayanadi. Ingliz maqollari esa, odatda, qisqa, metaforik va amaliy yoki kinoyali ohangda bo‘lib, falsafiy va individuallikka asoslangan qarashlar ta’sirida shakllangan. Ushbu stilistik tanlovlar madaniyatlararo tafakkurda bilim, donishmandlik va ijtimoiy qadriyatlarga bo‘lgan munosabatni qanday aks ettirishini ko‘rsatadi. Maqollarda ishlatilgan badiiy til vositalari va ularning tuzilishining yodda saqlanishi va tarbiyaviy funksiyasiga ta’siri baholandi. O‘zbek maqollarida ochiq-didaktik ifoda ustuvor bo‘lsa, ingliz maqollarida mavhumlik va ko‘p ma’nolilik kuzatiladi. Maqol tarjimasi va talqinida madaniy kontekst muhim rol o‘ynashi ta’kidlandi. Ushbu tadqiqot qiyosiy tilshunoslik, madaniyatlararo kommunikatsiya va paremiyologiya fanlariga hissa qo‘shadi.

Ushbu maqolada idioma tushunchasi, uning tarjima qilishdagi muammolari va amaliy misollar tahlil qilinadi. Ingliz va o‘zbek tillaridagi idiomalar solishtirilib, tarjima yondashuvlari o‘rganiladi.

Ushbu maqolada o‘zbek va ingliz tillari o‘rtasida sport yangiliklari matnlarini tarjima qilishda ekvivalentlikka erishishdagi qiyinchiliklar tahlil qilinadi. Sport jurnalistikasi odatda qisqa, ifodali va madaniy jihatdan bog‘liq tildan foydalanadi, bu esa mos tarjima usullarini topishni yanada murakkablashtiradi. Maqolada sport matnlariga rasmiy va dinamik ekvivalentlik nazariyalarini qo‘llashga e’tibor qaratilgan va yuzaga keladigan asosiy leksik, uslubiy hamda tuzilmaviy muammolar aniqlab berilgan. Ikkala tildagi real misollar asosida tadqiqot ekvivalentlikdagi tafovutlarni bartaraf etish va tarjimada funksional aniqlikka erishish uchun amaliy strategiyalarni taklif qiladi.

Ushbu maqolada zamonaviy pedagogik texnologiyalar yordamida nemis tili ta’limi jarayonida talabalar va o‘quvchilarning mustaqil fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirish masalalari tahlil etilgan. Interaktiv metodlar, raqamli platformalar, topshiriq asosida o‘qitish, ko‘p tomonlama muloqotga asoslangan mashg‘ulotlar orqali mustaqil fikrlashni shakllantirish imkoniyatlari yoritilgan. Shuningdek, maqolada real dars jarayonidan olingan amaliy misollar va tavsiyalar keltirilgan.

Ushbu maqola Uilyam Labovning sotsiolingvistikaga qo‘shgan hissasini o‘rganadi va uning Martha’s Vineyard hamda Nyu-York shahrida olib borgan til variativligi bo‘yicha tadqiqotlari til ta’limida o‘quvchiga yo‘naltirilgan mustaqil ishlarni ishlab chiqishda qanday foyda berishi mumkinligini ko‘rsatadi. Labovning natijalari til ijtimoiy identitet, guruhga mansublik va madaniy hamkorlikni aks ettirishi hamda shakllantirishini namoyon etib, til va jamiyat o‘rtasidagi aloqaga muhim tushunchalar beradi. Shu xulosalarga tayangan holda maqola Labov metodologik yondashuvi mazmunli va kontekstga asoslangan topshiriqlarni yaratish, talabalarning mustaqilligi, tanqidiy tafakkuri va sotsiolingvistik xabardorligini rivojlantirish uchun mustahkam poydevor ekanini ta’kidlaydi. Talabalarni til ishlatilishining haqiqiy tahliliga jalb etish yanada chuqur mushohada qilishga undaydi va an’anaviy dars jarayonini shaxsga yo‘naltirilgan hamda ijtimoiy ahamiyatga ega o‘quv tajribasiga aylantirishga yordam beradi. Bu ayniqsa talabalarni mustaqil va mas’uliyatli til foydalanuvchilari sifatida tayyorlashga intiladigan til universitetlari uchun muhimdir.

Insoniyat yaratilganidan to bugunga qadar an’anaviy va ramziy kurash – yovuzlik va ezgulik bahsi adabiyotda, san’atda hamda maishiy hayotda davom etmoqda. Buning tasdig‘i sifatida qator badiiy va milliy obrazlarni keltirishimiz mumkin. Xalq og‘zaki ijodida ham ijobiy qahramonlar hamda ularga doim turli to‘siq va muammolar tug‘diruvchi salbiy obrazlar an’anaviy tarzda uchraydi. Bunday obrazlar bilan bir qatorda xayoliy-mifologik obrazlar borki, ular bosh qahramonda yordam berib, faqat yaxshiliklar qiluvchi ezgu ruhlar yoki aynan buning aksini qiluvchi yovuz yaratiliqlarga bo‘linadi. Bu kabi obrazlarni jin, pari, dev kabi kotegoriyalarga bo‘lishimiz mumkin. O‘zbek miflarida, umuman, o‘zbek folklorshunosligida insonga zarar beruvchi ayol qiyofasidagi kuchlarning o‘ziga xos o‘rni mavjud bo‘lib, bu qatorda Qora Umay bilan birga Alvasti, Sariq qiz, Mortu, Ajina, Maston, Oq qiz kabilarni sanash mumkin. Ularga bog‘liq ishonchlarning xalq orasida mingyillardan buyon yashab kelayotgani, hamda ayni xususiyati tufayli badiiy adabiyotga ham o‘ziga xos ta’siri ahamiyatga molik. Biz ushbu maqolamizda yovuz yaratiliqlar ichida o‘ziga xos xusisiyatlari bialn alohida o‘rin egallagan obraz Mortu fenomeni hamda uning mifologiyadagi o‘rni haqida so‘z yuritamiz.

          Kristofer Marloning “Buyuk Temur” asari Amir Temur tarixiy shaxsning kuchli adabiy timsoli bo‘lib, shuhrat, g‘oliblik va olimning murakkab dinamikasini o‘rganadi. Ushbu maqola Marloning Amir Temur obrazini Uyg‘onish davri dramasi obyektivi orqali tahlil qiladi, dramaturg bosh qahramonning yuksalishi va keyingi ma’naviy qulashini qanday dramatiklashtirishini baholaydi. Ushbu asar orqali Marlo tarixiy hikoyani fojiali ulug‘vorlik bilan uyg‘unlashtirib, jozibali dramatik portret yaratganini yaqqol ko‘rish mumkin.

mazkur maqolada Xayriddin Sultonning “Ishonch telefoni” qissasi asosida retrospektiv syujet va badiiy psixologizmning o‘zaro uyg‘unligi tahlil qilinadi. Qissadagi voqealar rivoji hozirgi zamondan qahramonning o‘tmishiga qaytishlar orqali ochib borilishi retrospektiv syujet xususiyatlarini belgilaydi. Qissadagi ruhiy iztirob, jamiyatdan begonalashuv, yolg‘izlik kabi mavzular badiiy pzixologizm vositalari - ichki monolog, ramziy tasvirlar, ichki ziddiyatlar orqali ifodalanadi. Maqolada qahramonning ichki kechinmalari, o‘z-o‘zini anglash jarayoni va jamiyat bilan bo‘lgan munosabatlari psixologik nuqtai nazardan yoritilib, retrospektiv syujetning bu tahlildagi ahamiyati ochib berilgan.

Ushbu maqolada yozuvchi Xayriddin Sultonovning noadabiy qatlamga oid leksik birliklardan stilistik maqsadda foydalanish usullari tahlil qilinadi. Badiiy matnda so‘zlashuv uslubi, lahjaviy va jargon so‘zlar, og‘zaki nutq ifodalari orqali obraz yaratish, muhitni jonlantirish va stilistik kontrast hosil qilish mexanizmlari o‘rganiladi. Maqolada Xayriddin Sultonov va boshqa zamonaviy yozuvchilarning asarlari misolida noadabiy leksik qatlamdan badiiy foydalanishdagi mahorat tahlil qilinadi. Tahlillar shuni ko‘rsatadiki, bunday leksik birliklar yozuvchi uslubining jonli va tabiiy bo‘lishiga xizmat qiladi, ammo ularning me’yorida va funksional ishlatilishi muhim omil hisoblanadi.

Mazkur maqolada Navoiyning manoqib asarlarida qo‘llangan harakat va holat fe’llarini ma’no tarkibini tahlil qilishda mushtarak (arxisema), birlashtiruvchi (integral) sema va farqlovchi (differensial) sema tushunchalari misollar yordamida tahlilga tortilgan. Shuningdek, asarlarda ishlatilgan fe’llarning eski o‘zbek adabiy tilidagi semantik qurilishi va hozirgi o‘zbek adabiy tilida ma’no kengayishi va torayishi yuz bergan hodisalar ham ochib berilgan.

Ушбу мақола рус ва ўзбек бадиий асарларида эпиграфларнинг функционал таҳлилига бағишланган. Тадқиқот давомида эпиграфларнинг семантик, прагматик ва интертекстуал функциялари аниқланди, шунингдек, уларнинг икки халқ адабий анъанасидаги қўлланиши таққослаб ўрганилди. Алоҳида эътибор эпиграфнинг матнни қабул қилишда маънавий ва эмоционал йўналиш берувчи восита сифатидаги ролига қаратилади. Методология сифатида рус ёзувчилари Ф.М. Достоевский, А.С. Пушкин ва ўзбек муаллифлари А. Қодирий, Ў. Хошимов асарларининг қиёсий таҳлил қилинди. Тадқиқот натижалари эпиграфлар кўп қирралихусусун, тузилиш, композицион, идеологик ва эстетик вазифаларни бажаришини кўрсатди.

Gazetalar tarixan lingvistik korpuslarning rivojlanishi va boyitilishida muhim rol o‘ynab, zamonaviy til qo‘llanishi, ijtimoiy-siyosiy nutq va jurnalistik uslubning asosiy manbai bo‘lib kelgan. Ushbu maqola gazeta matnlarining korpus tilshunosligidagi ahamiyatini o‘rganib, ularning lug‘at boyligi, sintaktik tuzilishi va tilning vaqt o‘tishi bilan o‘zgarishiga qo‘shgan hissasini tahlil qiladi. Tadqiqot gazeta mazmunining jamoatchilik bilan muloqot, g‘oyaviy shakllantirish va lingvistik tendensiyalar haqida qimmatli ma’lumotlar berishini ta’kidlaydi. Bundan tashqari, maqolada gazetalarga korpus ma’lumotlari sifatida tayanishning cheklovlari va muammolari, jumladan tahririyat ta’siri, mintaqaviy nomutanosiblik va so‘zlashuv tilining yetishmasligi masalalari muhokama qilinadi. Maqola yanada keng qamrovli lingvistik tahlil uchun gazeta materiallarini boshqa og‘zaki va yozma manbalar bilan uyg‘unlashtiradigan muvozanatli korpus yaratish yondashuvini tavsiya etish bilan yakunlanadi.

Ushbu maqolada sun’iy intellekt (SI) texnologiyalarining tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini shakllantirish va rivojlantirishdagi o‘rni tahlil qilinadi. Tanqidiy fikrlash – bu murakkab muammolarni hal qilish, dalillarga asoslangan qarorlar qabul qilish va mustaqil fikrlash qobiliyatidir. Sun’iy intellekt asosidagi vositalar, jumladan, o‘rganishga yo‘naltirilgan algoritmlar va interaktiv platformalar orqali o‘quvchilar va talabalarda tanqidiy tahlil qilish, muammolarga boshqa burchakdan yondashish ko‘nikmalari shakllanadi. Maqolada SI vositalarining didaktik imkoniyatlari, amaliy tajribalar va ilg‘or xorijiy misollar asosida o‘rganiladi. Xulosa sifatida, SI tanqidiy fikrlashni rivojlantirishda samarali vosita bo‘lib xizmat qilishi ta’kidlanadi.

Ushbu maqolada Jek Londonning asosiy adabiy asarlarida inson va tabiat o‘rtasidagi munosabatlarning murakkab linguakultural jihatlari o‘rganiladi. Ekokritika va madaniy lingvistika konsepsiyalaridan foydalangan holda, London til vositalari orqali nafaqat tabiat manzaralarini tasvirlagani, balki chuqur ildiz otgan madaniy qarashlar, qadriyatlar va falsafani qanday ifodalagani tahlil qilinadi. Yavvoyilik chaqirigʻi, Oq Soʻyloq va Olov yoqish kabi asarlar tahlili orqali Londonning hikoya qilish uslubi, so‘z tanlovi va obrazlar inson va tabiat o‘rtasidagi kurash, moslashuv va o‘zaro bog‘liqlikni qanday aks ettirishini ko‘rsatadi.

Ushbu maqolada shaxs identifikatsiyasida grafologik ekspertizaning ahamiyati va roli ilmiy asoslar, metodologiya hamda sud amaliyoti nuqtai nazaridan batafsil tahlil qilinadi. Grafologiya-shaxsning qo‘lyozma namunalari orqali uning muallifligini topish va imzo qalbakilashtirilishini aniqlashda qo‘llaniladigan ilmiy yo‘nalish sifatida ko‘rib chiqiladi. Maqolada grafologik ekspertizaning imkoniyatlari, cheklovlari, shuningdek, zamonaviy texnologiyalar yordamida olib borilayotgan tahlil usullari ko‘rib chiqilgan hamda yozuv namunalarining shaxsga xos psixomotor xususiyatlari va yozuvning tabiiy yoki bosim ostida yozilganligini aniqlashda grafologiyaning roli yoritilgan. Maqola natijalarida grafologik ekspertizani yanada takomillashtirish va sud amaliyotida uning ishonchliligini oshirish uchun zamonaviy metod va vositalarni joriy etish zarurligi ta’kidlanadi.

Ushbu maqolada logistika sohasiga oid inglizcha va o‘zbekcha atamalarning semantik xususiyatlari qiyosiy tahlil qilinadi. Logistika terminlari xalqaro iqtisodiy munosabatlar, transport va ta’minot tizimlarida keng qo‘llaniladi. Ingliz tilida shakllangan ko‘plab atamalar o‘zbek tiliga to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zlashgan yoki tarjima qilingan bo‘lsa-da, ularning semantik aniqligi va kontekstual ekvivalentligi har doim ham to‘liq saqlanmagan. Terminlarning shakllanishi, o‘zlashuvi, tarjima usullari (transliteratsiya, kalkalash, muqobil so‘zlash) hamda semantik farqlari tahlil qilindi. Misollar asosida ayrim atamalarning o‘zbek tilida noto‘g‘ri yoki yetarli darajada aniqlik bilan qo‘llanmasligi aniqlanib, ushbu sohada yagona terminologik yondashuvga ehtiyoj mavjudligi ko‘rsatildi.

Ushbu maqolada biotexnologiya atamalarining geterogen (turli manbali) tuzilmasi uning multidisiplinar (ko‘p sohalar bilan bog‘liq) asosiga tayangan holda tahlil qilinadi. Biotexnologiya biologiya, kimyo, tibbiyot, genetika, muhandislik va axborot texnologiyalari kabi fanlar bilan kesishganligi sababli, bu sohalardan o‘zlashtirilgan terminlarni o‘z ichiga oladi va natijada murakkab hamda qatlamli terminologik tizim shakllanadi. Tadqiqotda terminlar shakllanishini tasniflashda S.G. Kazarinaning klassifikatsiyasidan foydalanilib, biotexnologiya atamashunosligi turli leksik manbalar asosida shakllangan geterogen model sifatida ko‘riladi. Maqolada keltirilgan aniq misollar asosida asosiy terminlar turli ilmiy sohalarda semantik (ma’no) jihatdan qanday o‘zgarishi ko‘rsatib beriladi. Tadqiqot natijalari ilm-fan va sanoat sohalarida samarali muloqotni ta’minlash uchun yagona va aniq terminologiyaga ehtiyoj borligini ta’kidlaydi. Ingliz tilidagi biotexnologiya atamalarining shakllanishida biologiya, kimyo va tibbiyot fanlari eng katta ta’sirga ega ekani aniqlangan.

Maqolada zamonaviy rus tilidagi ikkilamchi nominatsiya jarayonlari o'rganiladi. Kundalik leksikada ko'chma ma'nolar hosil bo'lish mexanizmlari tahlil qilinadi, asosiy semantik o'zgarish turlari (metafora, metonimiya), ularning madaniy xususiyatlar va ijtimoiy o'zgarishlar bilan bog'liqligi ko'rib chiqiladi. Semantik transformatsiyalar qonuniyatlari va ikkilamchi nominatsiyaning til tizimini rivojlantirishdagi ahamiyatiga alohida e'tibor qaratiladi.

Ushbu maqolada toponimik obyektlarga nom berish, ularni o‘zgartirish, huquqiy va ilmiy asoslari hamda toponimlarning madaniy-ma’naviy ahamiyati tahlil etilgan. Toponimlarning tasnifi, ayniqsa oykonimlar, urbonimlar, gidronimlar kabi guruhlar misolida keng yoritilgan. Shu bilan birga, sohaga ulkan hissa qo‘shgan olimlarning ilmiy ishlari tahlil qilingan. Maqolada toponimik tadqiqotlarning tilshunoslik, tarix, etnografiya va geografiya bilan bog‘liqligi alohida qayd etilgan.