Atash-Nomlash Hodisasining Milliyligi Sezgi Va Hislarninggina Mahsuli Bo‘lib Qolmay, Unda Munosabat Ham Katta Ahamiyatga Ega. Munosabat Esa Asosiy Diqqatning Atalmishni Nomlovchi Subyekt Uchun Ahamiyati Va Qiymati Bilan Belgilanadi. Ushbu Ahamiyatlilik Til Birliklarining Lisoniy Qiymatini Muayyanlashtiradi. Atash Nomlash Jarayonining Milliy Mentalitet Va Ahamiyatlilik Bilan Bog‘lanishi Tilshunoslarni Qadimdan Qiziqtirib Keladi. Bu Esa Fanda Qiyosiy-Tarixiy Yo‘nalishning Shakllanishiga Asos Bo‘ldi. Turkiy Va Forsiy So‘zlarning Lisoniy Qiymati Masalasi Bilan Qiziqqan Mutafakkir Alisher Navoiy Mazkur Tillardagi Farqlarni Ayrim Lisoniy Epizodlar Asosida Ravshan Tushuntirib Bergan. Olimning Qarashlari “Yazikovaya Znachimost” Termini Ostida F. De Sossyur Ta’limotida Rivojlantirildi.
Встатье впервые изучены парафразы узбекского языка. Также были представлены предварительные представления о типах парафраз. На сегодняшний день парафразы не изучены в монографии не только в узбекском языкознании, но и во всем мировом языкознании, которое не является отдельным, специальным объектом научных исследований. Хотя пересказы активно используются в нашей устной и письменной речи как одно из средств художественной образности, они являются одним из факторов, показывающих богатство языка, широту смысловых возможностей. Парафразы служат для того, чтобы сделать речь впечатляющей, ясной, логичной и уникальной. В мировой лингвистике имеется всего несколько статей, дающих краткое определение парафраза в словарях, наряду с комментариями, отмечая, что парафразы имеют свои особенности в рамках средств художественного изображения и должны изучаться отдельно. Следовательно, отдельное изучение этого образного выражения с научно-теоретической точки зрения, выяснение его природы, раскрытие его сущности являются одной из задач, требующих решения в современном общем языкознании, особенно стилистике. В основу работы положены достижения в области языкознания, категории диалектической философии: всеобщность и специфичность, причина и следствие, возможность и действительность, единство формы и содержания, ясность и абстракция. Проблема перефразирования (образного выражения), являющегося одним из средств выразительности, наглядно показывающим богатство любого языка, до настоящего времени не являлась предметом отдельного исследования. Но есть определенные представления о перефразировании, хотя и немного о его месте в языке и речи. Наблюдения показывают, что с общеязыковой точки зрения один и тот же термин употребляется в таких инвариантах, как парафраз, перифраз, перифраз, и отмечается, что речь является одним из наиболее действенных средств выражения. Мы сочли необходимым использовать в нашей статье термин парафраз. Потому что, прежде всего, этот термин широко используется в общей лингвистике. То есть упоминается отдельно в монографиях, пособиях, учебниках и статьях; во-вторых, и это главное, термин парафраз четко определяет характер изучаемого явления. Кстати, часть «пара» в термине «парафраз» означает сходный или смежный, то есть пару. Общеизвестно, что пересказы в языке возникают в результате более глубокого изучения и познания мировых событий, увеличения способности человеческого мышления. Развитие техники и науки, тот факт, что люди, являющиеся владельцами языка, его создателя, находятся в полном контакте с соседними странами, в результате расширения торговли с ними, также увеличивают количество пересказов за счет слова переходили из одного языка в другой. Поэтому мы стремились рассмотреть парафразы языка (языков) вместе с историческим обществом - его историей, в связи с развитием народа.
Today, Uzbek literature can be considered one of the most developed and unique in Central Asia. It is a unique phenomenon in the region, the uniqueness of which is explained by the fact that the country is geographically in the heart of Asia, and genetically belongs to the Islamic cultural traditions. Indeed, the translation of the masterpieces of our literature into foreign languages and their worthy place in the treasury of world literature is of special importance today. At the same time, it is difficult to say that at present the translation of works of art from Uzbek into foreign languages is carried out sufficiently. The rich Uzbek culture reflected in the works of art remains a mystery to foreign readers. However, the growing interest of our literature lovers in the rich culture of the Uzbek people, in our classical and modern literature, shows that there is a serious need for the translation of samples of our literature. The issues of scientific study of the problems related to the translation of literary texts and the verification of published translations remain relevant. In the texts of fiction or poetry, language is not only a means of conveying information, but also a means of its artistic reproduction, conveying the aesthetic value of the work. In addition, the literary text is also a source of information about foreign culture. The value of comparative translation studies is that they make a significant contribution to the development of specific translation theories within specific language pairs.
This article is devoted to the study of the theoretical aspects of the problems associated with word choice in literary translation, in which the main focus is on the views of foreign and Uzbek translators on this topic. Some of the comments and conclusions made in the article may be useful to the creators in the future translation process.
Ishda yozuvchi Shoyim Bo‘tayev hikoyalaridagi obrazlarda davr va qahramon masalasi, hikoyalaridagi davr va ijtimoiy muhit, qahramon ruhiyati tahlil qilindi.
Taqlidiy so‘zlar kishi ruhiyati, uning holati, shuningdek, kishini o‘rab turgan obyektiv borliq to‘g‘risida poetik tasvir yaratishda muhim uslubiy vosita bo‘la olishi mumkin. Ulardan nutq jarayonida foydalanish badiiy adabiyotning barcha janrlarida ma’lum darajada qo‘llanilsa-da, nazmga
nisbatan nasrda kengroq kuzatiladi
Ushbu maqolada o‘zbek adabiyotshunosligidagi dolzarb masalalardan biri peyzaj bilan bog‘liq badiiy obrazning jadid she’riyatida qo‘llanilishi, badiiy estetik vazifalari tahlil etilgan. Unda mumtoz adabiyotimizda keng qo‘llanilgan peyzaj bilan bog‘liq badiiy obrazlar tadqiq etilib, jadid shoirlari ijodida mazkur obrazlarga yangi ma’no va mazmun yuklanganligi yoritib berilgan. Bu esa maqola muallifiga jadid she’riyatining dunyoviy va ijtimoiy mohiyatini chuqurroq anglash va tushunishga imkon yaratgan.
Maqolada Cho‘lpon, Abdulla Avloniy, Hamza Hakimzoda Niyoziy she’rlari misolida peyzaj bilan bog‘liq obrazlarning XX asr boshlari o‘zbek she’riyatidagi o‘rni o‘rganilgan. Jadid shoirlari ijodida ko‘p uchraydigan “quyosh, “oy” , “yulduz”, “bulut”, “barg” , “gul”, “yo‘l” , “tong yeli”, “shamol”, “binafsha”, “qish”, “ko‘klam” singari ko‘plab obrazlarning zohiriy va botiniy qirralari kuzatilib, muayyan umumlashmalar chiqarilgan.
Ushbu maqolada Me’roj kechasining she’riyatda aks etishi muhokama qilinadi. Me’roj kechasini tasvirlashda Alisher Navoiy, Furqat va Abdulla Oripovning ijodidan misollar keltirib, tahlil qilinadi va bu uchijodkor she’rlaridagi mavzuning mushtarak va farqli jihatlari o‘rganiladi. Payg‘ambarimiz Muhammad (s. a. v.) ga na’t yanglig‘ yaratilgan asarlarda me’roj kechasining tasviri alohida o‘rin tutishi, bu kechaning musulmon sharq adabiyotida o‘ziga xos obraz darajasiga ko‘tarilgani, shuningdek, Isro va Me’roj kechalarining farqi xususida mulohazalar bayon etilgan. Bu tasvirlar mumtoz shoirlarimizda yuksak pafos bilan yo‘g‘rilganligi va A.Oripovda sokin va bosiq holatda yoritilganligi badiiy asarlardan keltirilgan misollar yordamida dalillanadi. Me’roj kechasidagi voqea- hodisalar ketma-ketligi har uchala ijodkorning she’riy asari misolida ko‘rib chiqiladi va shular asosida ilmiy xulosalar chiqariladi.