Mazkur maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini tarbiyalashda estetik tarbiyaning mazmun va mohiyati yoritildi, o‘quvchilarni tabiat bilan tanishtirishda sinfdan tashqari mashg‘ulotlarning tutgan o‘rni, shuningdek, estetik tarbiyani takomillashtirishning o‘ziga xos xususiyatlari aniqlandi, dars jarayonida o‘quvchilarning estetik tarbiyasini rivojlantirishda zamonaviy ta’lim texnologiyalaridan foydalanildi, o‘quvchilarning estetik tarbiyasini shakllantirishda tabiiy fanlarning o‘rni va samaradorligi aniqlandi, o‘quvchilarning tafakkuri, ularning dunyoqarashi, xatti-harakati, o‘quvchilarning estetik tafakkurini rivojlantirishda o‘qitishning barcha shakllari: dars, darsdan tashqari ishlar, ekskursiya va sinfdan tashqari mashg‘ulotlarda o‘quvchilarga estetik tarbiya berish orqali tafakkurni shakllantirish imkoniyatlari aniqlandi.
Маълумки, кафедра олий таълимни ҳаракатга келтирувчи ва асосий вазифаларни бажарувчи механизм ҳисобланади. Олий таълим тизимида таълим жараёнининг сифат ва самарадорлигини ошириш биламизки кафедралар фаолиятига боғлиқ. Таълим жараёни самарадорлигида энг муҳим механизм кафедралар фаолиятини сифат жиҳатдан юксалтиришдир. Фикримизча, кафедра мудири компетентлиги юқори бўлиши яъни мавжуд назарий билим, кўникма ва малакаларнинг мажмуасини амалиётга тўла мустақил ва ижодий қўллай олсагина, нафақат кафедрада балки олий таълим муассасаларида таълим сифати ва самарадорлиги ошишига хизмат қилади.
Мазкур мақолада инсонлар учун ташқи борлиқни билиш учун асосий вазифалардан бирини бажарадиган “кўриш” туйғусининг бошқа сезгилар билан ўзаро чамбарчас боғлиқлигини инглиз ва ўзбек тилларида мақоллар орқали таҳлил қилиш ҳақида сўз боради. Кўриш сезгисининг психолингвистик табиатини таҳлил қилинар экан, кўриш жараёни қандай кечиши ва унинг натижаси инсон хотирасида қандай сақланиши масаласи ҳам таҳлил қилинади. Бу масалани тадқиқ қилишда эса “Дунёнинг лисоний манзараси” назариясининг асосий доктриналари ҳақида фикрлар билдирилади.
Ushbu maqola zamonaviy ilmiy makonda estetikaning rolini tahlil qiladi. Estetik ong va badiiy jarayon, insonning estetik ongini san’at ta’sirida shakllantirish imkoniyatlari, san’atning sinergetik xususiyatlarini o‘rganish katta ilmiy va amaliy ahamiyatga ega. San'at asarlarini talqin qilish, ularning madaniy va tarixiy ahamiyatini ochib berish orqali biz ma'lum bir tarixiy davr, madaniy an'analar va madaniy universalliklar, dunyo qiyofasi haqida ma'lum bilimlarga ega bo'lamiz. Shuning uchun ham ilmiy, ham amaliy ahamiyatga ega bo'lib, san'atda uzoq muddatli an'analar va asosiy qoidalarni, shuningdek, zamonaviy falsafiy metodologiya, fan yutuqlari, innovatsion texnologiyalar, ijodiy usullarning ta'sirini o'rganishdir. Estetika falsafiy fan sifatida badiiy mezon chora-tadbirlarini ishlab chiqadi va amaliy faoliyatga tadbiq etadi.
Мазкур илмий мақолада қадимги Ҳиндистон маданияти, эстетикаси ва санъатининг фалсафий-герменевтик таҳлили берилган бўлиб, бадиий-эстетик дунёқараш тамойиллари ва фалсафий дунёқараш хусусиятлари кўриб чиқилган.
Maqolada tildagi farqlarning uchta asosiy omili yoki sabablari ko'rib chiqiladi: tabiat, madaniyat va idrok etish. Madaniy sohaning har qanday xususiyati tilda mustahkamlangan. Lingvistik farqlarni milliy marosimlar, urf-odatlar, marosimlar, folklor va mifologik g'oyalar, timsollar bilan aniqlash mumkin. Ma'lum nomlarda kontseptsiyalashtirilgan madaniyat modellari butun dunyoga tarqaldi va hatto ma'lum bir xalq madaniyati bilan tanish bo'lmaganlarga ham ma'lum bo'ldi.
Лингвокультурологиянинг асосий бирлиги маданий концептдир. Маданий концепт бу ментал бирлик бўлиб, онгдаги ментал ва психик ресурслар бирликларини ифодалашга ҳизмат қилувчи, ҳамда инсон тажрибаси ва билимларини акс эттирувчи информацион тузилма (Е.С.Кубрякова), маданиятнинг асосий бирлиги (В.И.Карасик), инсон онгидаги маданиятнинг ҳужайраси (Ю.С.Степанов). Концептга бўлган лисоний-маданий ёндашув концептни маданиятнинг таянч бирлиги сифатида қабул қилишни тақозо этади ва маълум бир маданият учун муҳим бўлган тушунчаларни ўзида акс эттиради.
Концептнинг тузилиши мураккаб. Ю.С.Степанов концептнинг уч таркибий қатламини ажратади: (1) асосий, бош белги; (2) қўшимча, ёки бир неча кўшимча, “пассив" белгилар: (3) ташқи, лисоний шаклда акс эттириладиган, одатда, умуман эътиборга олинмайдиган ички шаклни. Олимларнинг кўпчилиги (С.Г. Воркачев, В.И. Карасик, Маслова В.А.), концептнинг мураккаб тузилма эканлигини қайд этишади ва уни асосини куйидагилар ташкил этади деб таъкидлайдилар: 1) маъно; 2) образ; 3) қадриявий.
Концепт тузилишидаги конституентлар концепт майдонини ёки концептосферани ҳосил қилади. Миллий концептосфера - бу конкрет миллат учун характерли ҳисобланган концептларнинг йиғиндисидир, Концепт ўзида концептуал бўлак, элементларни тақдим этади. Унинг элементлари конкрет коммуникатив жараёнларда ўзларини намоён килади.
Fire/Water концептларининг лексик сатҳда вербаллашувини таҳлил қилиш натижасида биз қуйилагиларни аниқладик:
1) Fire/Water концепти лексик сатҳда лексик бирликлар, синонимлар ва антонимлар, қўшма сўзларда орқали ифодаланади;
2) ‘Fire’ концептининг ядровий концептуал маънолари қўйидагилардан ташкил топади: а) олов – иссиқлик ва ёритиш қуроли; б) олов – офат, улим, халокат, синов, азоб, ҳавф; в) олов – ёнғин; г) олов – хис туйғу;
‘Water’ концептининг ядровий концептуал маънолари қўйидагилардан ташкил топади: а) сув – таъмсиз, рангсиз ва хидсиз суюқлик; б) сув – водород ва кислороддан ташкил топган; в) сув – ичимлик суви ва сув таъминотини амалга оширувчи система; г) сув – индустрияда қўлланувчи модда.
3) ўрганилган барча тил бирликларда асосан олов концептининг иккита концептуал маъноси ифодаланади: а) олов – ёнғин; б) олов – уруш қўроли, отиш қўроли. Сув концепти эса асосан а) бефойда ва б) сув – офат маъноларини ўзида мужассам этади.
‘Fire’ концептининг фразеологик бирликларда вербаллашувини таҳлил қилиш натижасида fire компонентли фразеологик бирликларда асосан Fire концептининг образлилик ва қадриявий қисмлари ўз ифодасини топишини кўриш мумкин. Ижобий эстетик баҳо қўйидаги концепуал белгиларда ўз аксини топган: олов бу 1) ижобий ҳис туйғулар (севги, дўстлик, ёктириш); 2) интилувчанлик, тиришқоқлик; 3) мотивация қўроли. Салбий эстетик баҳо вайронагарчилик, ёнғин, уруш тушунчаларини ифодаловчи тил бирикмаларинингконцептуал белгиларида ўз аксини топган. Олов бу 1) ёнғин, офат, халокат; 2) уруш ва отишқўроли; 3) салбий хис-туйғулар: жаҳлдорлик; 4) қийин синов, азоб; 5) вақт танқислиги; 6) танқид қўроли ва хк.
‘Water’ компонентли фразеологик бирликларда, сув 1) ҳаётдаги турли вазиятларни ифодаловчи хосса; 2) бошқа суюқликларга нисбатан фойдасиз ва арзон; 3) муқаддас суюқлик сифатида изоҳланади. Шу билан бирга, сув ва олов вайронагарчилик, табиий офат каби концептуал белгиларни ўз семантикасида акс этади.
Шундай қилиб, инглиз лингвомаданиятида олов асосан салбий буёқдорликга эга бўлиб, вайронагарчилик, азоб, уруш, ёнғин каби тушунчалар билан боғлиқ. Бу оловнинг табиий офат эканлиги, чўғ олганда уни тўхтатиб бўлмаслиги, уруш қўроллари асосан ўтга алоқадорлиги (ўқ, снаряд, пушка, бомба) билан боғлиқ. Олов тушунчасининг инсон хис-туйғулари билан боғлиқ эканлиги, кишининг физиологик хусусиятлари билан боғлиқ (инсоннинг жаҳли чиққанда, уялганда, севиб қолганда қизариши, бадан хароратининг кўтарилиши ва ҳк.).
В данной статье говорится о процессе понимания коммуникативного смысла текста, а также рассмотрены механизмы понимания текста. Процесс понимания представляет собой определённую последовательность действий.
Фразеологизм - турғун бирикмаларнинг образли, кўчма маънога эга тури бўлиб, тил эгасининг дунёни, ҳодисаларни ўзига хос кўришини намоён этади. Фразеологизмлар ҳар доим халқ дунёқараши, жамият тузилиши ва ўз даврининг мафкурасини билвосита акс эттиради. Ф. И. Буслаев асосли таъкидлаганидек, фразеологизмлар ўзига хос кичик дунё бўлиб, улар аждодлар томонидан авлодларга мерос қилиб қолдирилган ахлоқий қоидалар ва ҳаққоний фикрларни ўз ичига олган қисқа, ҳикматли ифодалардир. Фразеологик бирликлар бир тилдан иккинчи тилга асосан тўрт хил йўл билан - аслият тилидаги бирликка компонентлар таркиби, грамматик қурилиши ҳамда маъно ва услубий вазифаси мос эквивалентлар, бошқа хоссалари фарқ қилгани ҳолда, маъно ва услубий вазифаси ўхшаш муқобил вариантлар, калка усулида ва тасвирий йўсинда таржима қилинади. Фразеологизмлар сўзма-сўз таржима қилиш имконини бермайди: улар бошқа тилнинг фразеологик эквивалентини қидириб топишни талаб қилади, чунки фразеологик маъно эмоционал маъноли ва стилистик ифода билан бирга келади. Мақолада фразеологик бирликлар бир тилдан иккинчи тилга таржима қилиш тўрт хил йўл билан амалга оширилиши “Замонавий корейс насри антологияси”да ўзбек тилига таржима қилинган ҳикоялардан олинган мисоллар ёрдамида таҳлил қилинди. Турли тиллардаги фразеологизмларининг бир-бирига ҳар жиҳатдан ўхшашлиги аксарият ҳолларда бу халқларнинг турмуш шароитлари, урф-одатлари ва мантиқий мушоҳадаларидаги муштараклик билан изоҳланади. Бинобарин, корейс ва ўзбек тилларининг бир оилага мансублиги, бу тил соҳибларининг дунёқараши, менталитети, турмуш шароитларининг муштараклиги уларнинг лафзларида кўпгина умумий фразеологизмларни шаклланишига сабаб бўлган. Таржимада бундай муштарак, яъни эквивалентга эга бўлган фразеологизмлар деярли муаммо туғдирмайди. Ҳар бир лисоний ҳамжамиятнинг дунёни ўзига хос тарзда акс эттириши табиий ҳолдир. Шу нуқтайи назардан муайян лисоний ҳамжамиятдаги фразеологизмлар ўзга маданиятга хос бўлмаслиги, бошқа тилда ўз эквивалентига ёки муқобил вариантига эга бўлмаслиги мумкин. Бундай ҳолда кўпроқ таржима амалиётининг тасвирий ёки калка усулига мурожаат қилинади.
Maqolada bolalarni maktab taʼlimiga tayyorlashda talab qilinadigon asosiy jihatlar nimalardan iborat ekanligi haqida gap ketadi. Maktab hayoti bolalarga yangi bir dunyoni ochib beradi, bu davrida bolalarning asosiy faoliyatlari o’zgaradi, maktab taʼlimiga tayyorlash muammolari, tayyorlashning jismoniy, shaxsiy (ruhiy), aqliy, maxsus tayyorgarlik bosqichlari haqida so‘z yuritiladi
Ushbu ilmiy maqola o‘zbek va ingliz tillaridagi reklama matnlarining lingvistik va madaniy elementlarini o‘rganish va o‘zaro taqqoslashga harakat qiladi. Ushbu tadqiqot reklamalar tarkibiga kiritilgan turli lingvistik va madaniy xususiyatlarni chuqur o‘rganadi va tahlil qiladi, ularning alohida madaniy kontekstlarda maqsadli auditoriyaga ta'siriga alohida e'tibor beradi. Puxta o‘rganish va talqin qilish orqali ushbu tadqiqot til, madaniyat va reklama strategiyalari o‘rtasidagi murakkab o‘zaro bog‘liqlikni yoritadi va natijada madaniyatlararo reklama aloqasini yaxshilash uchun qimmatli tushunchalarni taqdim etadi. Tizimli tadqiqot yondashuvidan foydalangan holda, tadqiqot oʻzbek va ingliz tillarida reklama tilining koʻp qirrali jihatlarini oʻrganadi. U o‘z auditoriyalariga xabarlarni samarali etkazish uchun til tanlash, ritorik vositalar va ishontirish usullari ushbu ikki tilda qanday moslashtirilganligi va turlicha qo‘llanilishini o‘rganadi. Bundan tashqari, tadqiqot ushbu reklamalarda namoyon bo‘ladigan madaniy jihatlarni, masalan, qadriyatlar, ramzlar va ijtimoiy me’yorlarni o‘rganadi, bu ularning maqsadli madaniyatlari doirasida reklamalarning samaradorligi va qabul qilinishiga katta ta'sir qiladi.
This article is about the role of classroom observation in Uzbek secondary schools. In this article you can see such kind of analysis of classroom observation in Uzbek secondary schools. And, I compared and contrasted the role of the classroom observation in schools. I compared the advantages and disadvantages of the classroom observation.