Тадқиқот объекти: мулоқот шахсини вокелантирувчи бадиий диалог.
Тадқиқотнинг мақсади: мулоқот шахси намунасини унинг бадиий диалогда воқеланган когнитив дискурсив хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда шакллантириш.
Тадқиқот методлари: тавсифий метод, стилистик анализ, коммуникатив-прагматик метод, когнитив моделлаштириш методи, параметризация методи, инференция методи, маданиятлараро қиёслаш методи.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: 1) мулоқот шахсининг модели семантик-стилистик, коммуникатив-прагматик, лингвокогнитив ва лингвомаданий сатхлар йиғиндиси асосида аниқланди; 2) бадиий дискурсда «ажратилганлик» когнитив тамойилиини амалга оширувчи мулокот шахсининг семантик-стилистик ва прагматик кўрсаткичлари ўрганилди; 3) мулокот шахси унинг когнитив моделини белгиловчи концептуал белгилар асосида тадкик қилинди; 4) Мулокот шахси тадқиқ қилинаётган муаммолар доирасига бадиий диалогда маданий концептларнинг воқеланиши ва унинг миллий-маданий ўзига хослиги, алоҳида намаунавий турларини фарқлари масалаларини хам қамраб оладиган лингвокултурологик ёндашув асосида ўрганилди.
Амалий ахамияти: тадқикот иши натижаларидан матн интерпретацияси, когнитив лингвистика, стилистика, лингвокультурология фанлари бўйича маъруза ва семинар машғулот дарсларнини ўтказишда, диссертациялар, дарсликлар, ўкув қўлланмалар ёзишда фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва унинг самарадорлигн: Тадқикот натижалари олий ўкув юртларининг инглиз филологияси факультетларида стилистика ва матн тахлили, қиёсий стилистика, матн лингвистикаси, когнитив тилшунослик фанлари бўйича маъруза ва амалий машғулот дарсларини олиб боришда қўлланилмоқда.
Қўлланиш соҳаси: умумий тилшунослик, когнитив лингвистика, матн интерпретацияси, лингвокультурология, гендер лингвистикаси.
Мазкур мақолада корейс классик қиссаларининг матнларида когнитив лингвистика атамаларидаги “яхшилик” ва “ёмонлик” концепти инсон тафаккурининг универсал тушунчаси сифатида кўриб чиқилади, унинг мазмуни ва моҳияти корейс қиссалари материали асосида очиб берилади.
Тадқиқот объекти: инглиз ва ўзбек тилларидаги инсоннинг ташки кўринишини тасвирловчи қўшма сўзлар.
Тадқиқотнинг максади: инглиз ва ўзбек бадиий матнларидаги инсон ташқи кўринишини тасвирловчи қўшма сўзларнинг лингвокультуралогик ва гендер хусусиятларини тадқик қилиш.
Тадқиқот методлари: компонент таҳлил методи, контекстуал таҳлил методи, статистик метод ва лингвокультуралогик тахдил методи.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги. Ишда: 1) инсон ташки кўринишини тасвирловчи кўшма сўзлар хар томонлама ва комплекс равишда тавсифланди; 2) инсон ташки кўринишини характерловчи кўшма сўзларнинг лингвокультуралогик ва гендер жиҳатларига кўра моҳияти очиб берилди; 3) инсон ташки кўринишини характерловчи кўшма сўзларнинг миллий-маданий ўзига хослиги кўриб чиқилди; 4) қўшма сўзлар лингвокультурема сифатида кўриб чиқилди; 5) инсон ташқи кўринишини тасвирловчи кўшма сўзларда стилистик услублар ва метафорик номинацияларнинг тутган ўрни ўрганилди ва б.
Амалий ахамияти: тадкиқот натижаларидан инглиз тили лексикологияси, стилистикаси, шунингдек, тилларнинг қиёсий типолоогияси, лингвокультуралогия фан ва курслари бўйича маърузаларни ўқишда, диссертация, дарслик ва ўкув кўлланмаларини ёзишда фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси: тадқиқот натижалари ЎзДЖТУ таржимонлик ва инглиз филологияси факультетларида ўқитиладиган қиёсий стилистика, матн интерпретацияси, қиёсий типология, лекискология каби фан ва курслар бўйича маъруза ва амалий машғулотлар жараёнига татбиқ қилинган.
Қўлланиш сохаси: умумий тилшунослик, стилистика, қиёсий тилшунослик, когнитив тилшунослик, лингвокультуралогия, матн интерпретацияси, гендершунослик.
Мазкур мақола Япония маданияти ва япон тилига бағишланган бўлиб, бугунги кунда замонавий тилшуносликда халқларнинг дунё манзараси ва тил манзараси масалалари бўйича тадқиқотларга бағишланган. Турли тиллар ва маданиятлар, хусусан, япон тили ва маданияти бўйича мазкур масалаларнинг ўрганилиши юзасидан кўплаб фактик материал тўпланган. Шу билан бирга, ҳар бир тил ва маданият бўйича алоҳида олинганида қайси омил етакчи бўлиши ҳақида, яъни қачон тил инсонлар ахлоқига таъсир қилиши, ёки аксинча, қайси ҳолатда тил хусусиятлари ҳаёт шарт–шароитларидан келиб чиқиши масаласида ҳам аниқ бир қараш йўқ. Дунёнинг япон тили манзарасини тадқиқ этиш масаласи борасида илк қадамлар ташланмоқда, аммо бу йўналишда ҳам турлича ёндашувлар юзага келганлиги ҳақида батафсил ёритилган.
Данная статья посвящена бурному развитию когнитивно-дискурсивного направления в языкознании, выделению новых категорий и более глубокому запрету существующих. Когнитивный анализ языковой деятельности и единиц языковой системы свидетельствует о том, что язык, являющийся результатом мышления человека, обобщает и выражает знания, обладающие свойством оценки в процессе обработки, хранения и передачи объективных знаний о действительности
The term corpus linguistics is now very popular. The compilation of a corpus of language texts is included among the priority areas of work of the academies. In paremes formed on the basis of the name “insect,” homonymy is observed between words that resemble the name of the insect and units that are homophones with the lexeme denoting the name of the insect. Direct homonymy is expressed by the lexemes mole, worm, donkey (dial. scorpion), and “burga” - “burgan” act as homophones. The creation of text corpora is considered by a number of scientists as the most important humanitarian task of linguistics. This article explains the concept of corpus linguistics and discusses its theoretical foundations.
Maqolada o‘zbek tilida turlicha nomlar bilan ataladigan shifobaxsh o‘simlik nomlarini lingvistik izohlash, keng omma uchun tushunarli bo‘lgan variantlarni o‘rganish, dorivor o‘simlik nomlarining etimologik tavsiflari xususiyatlari xususida so‘z boradi.
В статье рассматриваются авторский корпус и его значение в современном глоссарии, мир пушкинского авторского корпуса, чешский писательский корпус, авторский корпус Шекспира и их недостатки. Интерфейс авторского корпуса состоит из различных конструкций и структур, и автор несет ответственность за его полноту, интерфейс должен быть привлекательным и впечатляющим. Создание интерфейса основано на дизайне национальных или современных функций, интерфейс должен включать жизнь и творчество художника в фотографиях. Корпус лингвистики — очень быстро развивающаяся отрасль мира компьютерной лингвистики, которая достигла больших успехов в этом отношении. Корпус лингвистики также преподается как наука в мировых университетах. Предметом этой дисциплины является теория и практика построения корпуса, такие как особенности тела и основы программирования. Корпус лингвистики занимается общей теорией и практикой компьютерной лингвистики, формированием языкового тела и компьютерными технологиями. В статье рассказывается о современных информационных технологиях, которые создали огромные возможности для языковой функциональности. Компьютерный перевод, редактирование, анализ, электронный словарь и тезаурус являются доказательством нашего мнения. Особенно создание современных электронных словарей и культуры их использования является одним из эффективных способов изучения языка. В частности, роль языковых зданий, созданных и развивающихся быстрыми темпами во всем мире при демонстрации способности и способности владеть языком, очень велика. Цель статьи — изучить лингвистические основы корпуса узбекского языка, изучить
лингвистическую ценность лингвистического корпуса, историю корпусного языкознания, изучить авторскую лингвистику корпусов, ее особенности в социальном, лексикологическом, образовательная и другие сферы.
Jahonda olib borilayotgan ilmiy tadqiqotlardan ko‘rishimiz mumkinki, tilshunoslik tibbiyotning nevrologiya bo‘limi bilan uzviy aloqada bo‘lib samarali natijalarga erishib kelmoqda. So’nggi davrlarda psixologiya, nevrologiya va tilshunoslik fanlarining oralig’ida neyrolingvistika nomi bilan yuritiluvchi yangi fan tarmog’i vujudga keldi. Nutqiy axborot jarayoni, ya’ni kishilarning o‘zaro nutq yordamida bir-biriga axborot berish va bir-biridan axborot qabul qilish jarayoni bir qancha fanlarning o‘rganish obyekti sanaladi. Xususan, bu jarayon tilshunoslik va psixologiya fanlari tomonidan keng o‘rganilgan. Tilshunoslik kishilarning asosiy aloqa vositasi bo‘lgan til va uning bevosita aloqa-aralashuv jarayonida voqelanuvchi nutqni ajratgan holda, ichki tuzilish, tuzilish birliklari, bu tuzilish birliklarining nutqiy jarayonda turli-tuman voqelanishi, «ichki tuzilish»dan «tashqi tuzilish»ga o‘tishning asosiy bosqichlari va yuqoridagi ikki tuzilishning o‘zaro munosabatlari kabi qator masalalarni atroflicha o‘rgandi va bugungi kunda dolzarb masalalardan hisoblanadi
Ushbu maqolada qiyosiy tilshunoslik va madaniyatshunoslikning yangi sohasi, uning hajmi, obyektlari, maqsadlari va vazifalari ko‘rib chiqiladi. Ushbu yo‘nalish til va madaniyatni ona tili obyektivi orqali taqqoslaydigan tilshunoslik va qiyosiy tilshunoslik oralig‘idagi yo‘nalish hisoblanadi. Qiyosiy tadqiqotlarning asosiy printsiplari va tahlilga turli xil yondashuvlar aniqlandi. Tilshunoslik va Madaniyatshunoslik chorrahasida paydo bo‘lgan va tilda aks etgan va mustahkamlangan xalq madaniyatining namoyon bo‘lishini o‘rganadigan yangi bilim sohasi — lingvokulturologiya asoslarini ishlab chiqish. Madaniyat lingvistik shaxsning tafakkurini, til toifalari va tushunchalarini qanday shakllantirishi va tashkil qilishi, tilning asosiy funktsiyalaridan biri — madaniyatni yaratish, rivojlantirish, saqlash va tarjima qilish vositasi qanday amalga oshirilishi ko‘rsatilgan. XXI asr tilshunosligi.tilni nafaqat aloqa va bilish vositasi, balki millatning madaniy kodi sifatida ko‘rib chiqadigan yo‘nalishni faol ravishda rivojlantirmoqda. Ushbu yondashuvning asosiy asoslari V.Gumboldt, A.A.Potebni va boshqa olimlarning asarlari bilan asos solingan.