Bugungi kunda to‘g‘ri ovqatlanish, sog‘lom turmush tarzi kabi talablar kundan kunga ortib bormoqda. Lekin yurtimiz aholisi qadimdan yog‘li (jumladan margarin) mahsulotlarni ko‘p miqdorda istemol qilib kelayotganligi, yuqorida keltirilgan talablarni bajarish bir muncha muammolarni yaratib kelmoqda. Ushbu muammolarni bartaraf etishning samarali yechimlaridan biri kundalikda istemol qilinadigan mahsulotlarni tarkibini o‘zgartirish va talab darajasiga tushirish hisoblanadi. Tadqiqot ishida margarin mahsulotlari uchun tayyorlanadigan yog‘li asosni polito‘yinmagan yog‘ kislotalariga boyitish orqali, olinadigan mahsulotning biologik qiymatini oshirishga erishish hisoblanadi. Buning uchun an’anaviy salomasdan to‘liq voz kechib, mol yog‘i, paxta palmitini va soya moyi asosida olingan pereeterifikatsiyalangan aralashma taklif etilmoqda.
Maqolada arpabodiyonning asosiy xususiyatlari ta’siri bayon qilinadi. Arpabodiyonning kimyoviy tarkibi va ozuqaviy qiymati ko’rsatilgan, apabodiyonning turli xil farmatsevtika qo’llanilishi va uni turli kasalliklarda qo’llash samaradorligi ko’rib chiqiladi. Muayyan tibbiy sharoitlarda va kasalliklarda arpabodiyonning inson tanasiga ta’siri alohida tahlil qilinadi.
Andiz (Inula) – qoqidoshlar oilasiga mansub ko‘p yillik o‘tlar turkumi haqida keltirilgan. O’zbekistonda va dunyoda dorivor o’simliklarni biologik faol moddalar tarkibini o’rganishga ham katta e’tibor berilmoqda, chunki inson tanasidagi gormonlar, vitaminlar, aminokislotalar, fermentlar bilan bog’liq bo’lgan optimal miqdori va nisbati fiziologik jarayonlarning normal o’tishini ta’minlaydi va ularning yetishmasligi inson tanasida turli xil patologik jarayonlarning rivojlanishiga sabab bo’lishi mumkin
Choy - eng qimmatli ta'mga ega, parhez va dorivor moddalarning noyob konsentrati. Hech bir ichimlik biologik qimmatli, shifobaxsh fazilatlarning bunday boy majmuasiga ega emas. Choyning terapevtik va profilaktik ta'siri uni zamonaviy tibbiyotning muhim vositalaridan biriga aylantiradi. Ichimlikka ogohlantiruvchi ta'sir ko'rsatadigan alkaloidlar (kofein, teobromin va teofillin) bilan bir qatorda, choy barglari biologik qimmatli moddalarni o'z ichiga oladi: tanin, turli vitaminlar, mikroelementlar, efir moylari, eruvchan azotli birikmalar va barcha muhim aminokislotalar. U ichimlikka o'ziga xos shifobaxsh xususiyatlarni beradigan ko'plab turli xil fenolik birikmalarni o'z ichiga oladi va choyning tarkibi haqidagi hozirgi bilim darajasi uning sifatini aniqlashning ob'ektiv mezonlarini topishga va sub'ektiv organoleptik va estetik baholash toifalaridan qisqa va befarq tilga o'tishga yordam beradi. raqamlardan.
Moyli ekin xomashyosi sifatida poliz urug‘larining texnologik xossalari, fizik-mexanik, fizik-kimyoviy va kimyoviy tarkibining yuqoriligi va taqqoslash yo’li bilan aniqlanadi. Urug‘larining rivojlanishida tarkibi muhim ahamiyatga ega. urug‘dan yuqori unumda moyi va protein ajratib olish bilan izohlanadi [1, 2, 3, 4].
Bugungi kunda o‘simlik moylarini ishlab chiqarishda ekstraksion benzin qo‘llanib kelinmoqda. Ushbu erituvchi bir necha yillar davomida o‘simlik moylarini ishlab chiqarish samaradorligini oshirish uchun xech bir qo‘shimchalar bilan boyitilmagan yoki uning o‘rniga boshqa turdagi erituvchi qo‘llanilayotgani yo‘q. Shu sababdan ushbu tadqiqot ishimizda ekstraksion benzin o‘rniga uning analogini taklif etdik. Olingan natijalar asosida taklif etilayotgan analogda an’anaviy ekstraksion benzinga nisbatan ham jarayonni jadallashtirish, ham olinadigan moyning sifatini oshirish mumkinligi aniqlangan.
Shokolad va shokolad mahsulotlari tarkibida kakos moyi qo’llanilishi lozim. Biroq kakos moyining tannarxi qimmatligi sababli unung o’rinbosarlari ishlab chiqilgan. Maqolada shokolad mahsulotlari tarkibida qo’llaniladigan kakos va uning o’rnida ishlatiladigan yog’lar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Shuningdek shokolad mahsulotlari tarkibida qo’llaniladigan qandolat yog’lari va kakos yog’i o’rinbosarlarining fizik-kimyoviy ko’rsatkichlarini tahlil qilish natijasida olingan natijalar keltirilgan. Tadqiqot natijasida tahlil qilingan yog’larning tarkibidagi tran yog’ kislotalar miqdori standart meyorlaridan ko’p ekanligi aniqlandi.
Paxta moyinining sifat kо‘rsatkichlariga turli xil regantlarning ta’siri tadqiq qilingan va maqbul reagentlar tanlangan. Paxta moylarini ishqoriy rafinasiyalashda an’anaviy kaustik sodaning bir qismining о‘rniga natriy silikatning suvli eritmasidan foydalanish moyning sifat kо‘rsatkichlarini yaxshilashi aniqlangan. Paxta moyini an’anaviy kaustik soda va natriy silikatning suvli eritmalari bilan bosqichli rafinasiyalash texnologiyasi ishlab chiqilgan.
Anesteziologiya yangi mutaxassislik sifatida 160 yildan sal ko'proq vaqtni egallaydi, agar uning paydo bo'lishini efir behushligi birinchi marta qo'llanilgan paytdan boshlab (1846) deb hisoblasak, ammo bu 160 yil jarrohlik va boshqa ko'plab sohalarning rivojlanishida inqilobiy inqilob bo'ldi. tibbiyot. Endotraxeal behushlik tufayli ko'krak bo'shlig'iga kirish mumkin bo'ldi va o'pka va yurakdagi operatsiyalar kundalik amaliyotga aylandi. Jarrohlik mukammalligining cho'qqisi yurak va boshqa organlarni transplantatsiya qilish edi. Bularning barchasi anesteziologiya oldiga operatsiya qilingan organizmning hayotiy funktsiyalarini nazorat qilishning yangi usullari va vositalarini ishlab chiqish vazifasini qo'ydi. Vaqt o‘tishi bilan behushlik texnikasi ko‘lami sezilarli darajada kengaydi, zamonaviy anesteziya va nafas olish apparatlari, intraoperativ nazorat uchun monitorlar, bir martalik sarflanadigan materiallar va boshqalar paydo bo‘ldi, bu esa mahalliy anesteziologiya va intensiv terapiyaning rivojlanishiga asos bo‘ldi.
Kovrak turkumi vakillarinining shifobaxshlik xususiyatlari bevosita ularning kimyoviy tarkibi bilan bog‘liq. Shu sababli, turkum vakillarining kimyoviy tarkibini ko‘plab olimlar o‘rganib kelishmoqda. Ushbu maqolada Ferula L. turkumi vakillari o‘zida saqlagan muhim kimyoviy birikmalar va ularning o‘rganilishi haqida qisqacha ma’lumot berilgan.