Повышение эффективности лечения гнойно-воспалительных заболеваний в эксперименте путём применение лазерных (со 2 лазер и фотодинамической терапии) методов лечения

CC BY f
169-174
89
4
Поделиться
Тешаев O., Муродов, А., Садиков, . Р., & Маликов, Н. (2018). Повышение эффективности лечения гнойно-воспалительных заболеваний в эксперименте путём применение лазерных (со 2 лазер и фотодинамической терапии) методов лечения. Журнал проблемы биологии и медицины, (1 (99), 169–174. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/problems_biology/article/view/2302
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Цель: улучшить лечение гнойно-деструктивных ран путем местного применения СО2-лазера и фотодинамическая терапия в эксперименте. Материалы и методы: модель гнойной раны воспроизведена в 80 г.самцы крыс MP Thick (2002) с некоторыми изменениями. Животные с третьих суток были разделены на 4 группы: 1) 20 крыс с физиологической регенерацией, 2) 20 крыс со стандартной терапией и 3) 20 крыс с ФДТ 4) 20 крыс с включением комплексного лечения общепринятыми методами, СО2 лазером (JZ- 3А) 3 раза в день до очищения раны от некротических налетов и ФДТ. Изучали плоскостную геометрию, сроки заживления, показатели периферической крови и морфологию биоптатов из раневого ложа и стенки на 1-е, 3-и, 7-е и 10-е сутки эксперимента. Результаты. Фотодинамическая терапия в комплексе СО2-лазеров оказалась недостаточно эффективной инвазивной терапией гнойных ран и позволяет рекомендовать ее использование в клинической практике для лечения локальных гнойно-деструктивных заболеваний мягких тканей. Комплексное применение ФДТ и СО2-лазера приводит к более раннему очищению от гноя, активному формированию грануляционной ткани и сокращению сроков полной эпителизации раневой поверхности. Выводы: Комплексное лечение СО2-лазером и фотодинамической терапией является наиболееэффективен, по сравнению с другими методами, изученными отдельно

Похожие статьи


background image

Биология ва тиббиёт муаммолари 2018, №1 (99)

171

УДК: 616-002.3+089-08:591.2

ЮМШОҚ ТЎҚИМАЛАР ЙИРИНГЛИ-ЯЛЛИҒЛАНИШ КАСАЛЛИКЛАРИНИ ТАЖРИБАДА

ДАВОЛАШДА ЛАЗЕР (СО

2

ЛАЗЕРИ ВА ФОТОДИНАМИК ТЕРАПИЯ) УСУЛЛАРИНИ

ҚЎЛЛАШ ОРҚАЛИ ДАВОЛАШНИНГ САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ

О.Р. ТЕШАЕВ, А.С. МУРОДОВ, Р.Р. САДИКОВ, Н.М. МАЛИКОВ

Тошкент Тиббиёт Академияси, Ўзбекистон Республикаси, Тошкент шаҳри

ПОВЫШЕНИЕ ЭФФЕКТИВНОСТИ ЛЕЧЕНИЯ ГНОЙНО-ВОСПАЛИТЕЛЬНЫХ

ЗАБОЛЕВАНИЙ В ЭКСПЕРИМЕНТЕ ПУТЁМ ПРИМЕНЕНИЕ ЛАЗЕРНЫХ (СО

2

ЛАЗЕР И

ФОТОДИНАМИЧЕСКОЙ ТЕРАПИИ) МЕТОДОВ ЛЕЧЕНИЯ

О.Р. ТЕШАЕВ, А.С. МУРОДОВ, Р.Р. САДЫКОВ, Н.М. МАЛИКОВ

Ташкентская Медицинская Академия, Республика Узбекистан, г. Ташкент

EVALUATING THE EFFECTIVENESS OF TREATMENT OF PURULENT-INFLAMMATORY

DISEASES IN THE EXPERIMENT BY USING LASER (CO2 LASER AND PHOTODYNAMIC

THERAPY) TREATMENT METHODS

O.R. TESHAEV, A.S. MURODOV, R.R. SADYKOV, N.М. МАLIKOV

Tashkent Medical Academy, Republic of Uzbekistan, Tashkent

Мақсад:

Юмшоқ тўқималар йирингли-деструктив касалликлари даво самарадорлигини СО

2

лазер

ва фотодинамик терапияни экспериментда махаллийқўллаш орқали яхшилаш.

Материал ва услублар.

Йирингли яра моделини 80 та каламушда М.П. Толстых (2002) услубини бироз модификациялаган ҳолда

яратилди.Тажрибадаги ҳайвонлар 3 суткадан сўнг 4 гуруҳга бўлинди:1). 20 каламуш регенерациянинг

физиологик кечиши кузатилди. 2). 20 каламуш ананавий стандарт даволанди. 3). 20 каламуш ФДТ

билан даволанди. 4). 20 каламуш ананавий стандарт даво билан космплекс равишда СО2 лазер(JZ-3A)

ва ФДТ қўлланилди. Тажриба давомида планиметрия, яра битиши, периферик қон кўрсатгичлари ва

жарохат туби ва деворидан олинган морфологик биоптатлар 1,3,7 ва 10 кунлар текширилди.

Натижалар

. ФДТ ва СО

2

лазер йирингли яраларни даволашнинг етарли даражада таъсир кўрсатувчи

самарали ноинвазив усули эканлигидан далолат беради, ҳамда ушбу усулни юмшоқ тўқималарнинг

ўткир махаллий йирингли-деструктив касалликларини даволаш учун клиник амалиётда қўллашга асос

бўлиб хизмат қилади. ФДТ ва СО

2

лазерни биргаликда қўллаш яранинг йирингдан тезроқ тозаланишига,

грануляция шаклланишини фаолаштириб, яра юзаси эпителизация муддатини қисқартиради.

Хулоса:

ФДТ ва СО

2

лазерни биргаликда қўллаш бошқа ўрганилаётган услублар билан таққослаганда

жуда самарали услубдир.

Калит сўзлар

: юмшоқ тўқималар йирингли-яллиғланиши, СО

2

лазери, фотодинамик терапия.

Objective:

Improve the treatment of purulent destructive wounds by topical application of CO2 laser and

photodynamic therapy in the experiment.

Materials and methods

: purulent wound model reproduced in 80

male rats by MP Thick (2002) with some modification. Animals from the third day were divided into 4 groups:

1) 20 rats with physiological regeneration, 2) 20 rats with standard therapy, and 3) 20 rats PDT 4) rats 20

inclusion complex treatment with conventional methods, the CO2 laser (JZ- 3A) 3 times daily until the wound

cleansing from necrotic raids and PDT. Studied plane geometry, healing time, peripheral blood counts and

morphology of biopsies from the wound bed and the wall on the 1st, 3rd, 7th and 10th day of the experiment.

Results

. Photodynamic therapy in a CO2 laser complex was not sufficiently effective invasive treatment of

purulent wounds and allows to recommend its use in clinical practice for the treatment of local purulent-

destructive diseases of soft tissues. Complex application of PDT and CO2 laser leads to an earlier cleansing

from the pus, the active formation of granulation tissue and shortening deadlines complete epithelialization of

the wound surface.

Conclusions:

Complex treatment with CO2 laser and photodynamic therapy is the most

effective, as compared to other methods studied separately.

Key words

: Pyo inflammatory diseases of soft tissues, СО

2

laser, photodynamic therapy.

Тиббиёт

илмида

эришилган

муваффақиятларга қарамай, тери ва юмшоқ

тўқималарнинг йирингли-септик патологияси

билан оғриган беморларни даволаш масалалари ўз

долзарблигини йўқотмай қолмоқда. Жароҳатнинг

бактериологик

ифлосланганлиги

яранинг

яллиғланиш жараёнини сақлаб туради ва

репаратив жараёнлар кечишини сезиларли

даражада секинлаштиради [1, 4]. Патоген

микроблар антибиотик турғунлиги ва шифохона

ичи инфекцияси ҳозирги кунда ҳам охиригача

ечилмаган муаммо бўлиб қолмоқда. Шу сабабли


background image

Юмшоқ тўқималар йирингли-яллиғланиш касалликларини тажрибада даволашда лазер …

172 2018, №1 (99) Проблемы биологии и медицины

тери ва юмшоқ тўқималарнинг турли этиологияли

инфекцион касалликларини маҳаллий даволашда

муқобил технологиялар ва усулларни ишлаб

чиқиш давом этмоқда [3, 5].

Ушбу муаммони ҳал этишда сўнгги

вақтларда

лазерли

фотодинамик

терапия

муваффақиятли равишда қўлланилиб келмоқда [5,

6, 9, 12]. Фотодинамик терапия йирингли

касалликларни даволашнинг нисбатан бир мунча

янги усули ҳисобланади, ҳамда ҳозирги кунга

келиб бу усулни аксарият клиник йўналишларда

қўллаш учун юқори даражадаги салоҳиятга

эгадир.

Сенсибиллашган

тўқималар

ва

ҳужайраларда синглент кислороди, хусусан ўсма

ҳужайралари, микроорганизмлар, шу билан бирга

ҳалокатли таъсир кўрсатадиган эркин радикаллар

ва юқори даражада фаол биологик объектлар

ажралиб чиқиши билан фотокимёвий реакция

ривожланади [2, 3, 8, 10, 11].

Мақсад:

Тажрибада СО2 лазери ва

фотодинамик терапияни маҳаллий қўллаш

хисобидан

йирингли-деструктив

яраларни

даволаш усулларини яҳшилаш.

Материал ва усуллар.

Тажрибани ўтказиш

учун 80 та эркак оқ каламушлар қўлланилди.

Барча каламушларда йирингли яра модели М.П.

Толстых (2002) услубини бироз модификациялаш

йўли билан яратилди.Аввалдан каламуш тос-сон

сохасининг соч олиб ташланган ва икки марта

антисептик билан ишлов берилган даметри 2,5

смли тери юзаси юза фасциягача тери ва тери

ости ёг қаватигача кесилиб, кейин эса Кохер

қисқичи билан жароҳат ёнлари ва мускуллар

эзилиб, 24 соатли микроб (Staphylococcus aureus

ва

Escherichia

coli

музей

штаммлари)

аралашмаси1 млда 10

9

микроб таначалари бўлган

2 мл ҳажмда киритилди. Ундан сўнг,

герметикликни

ҳосил

қилиш,

яранинг

жароҳатланишини,

ҳамда

ўраб

турган

микроорганизмларга тарқалишини олдини олиш

мақсадида яранинг четларига чегараларининг

баландлиги 1,2 см, ҳамда айланаси 2,5 см бўлган

пластмас халқа тиқиб , ҳалқа икки томондан

тикиб қўйилиб, халқа ичига стерилланган дока

шарчалар қўйилиб, тери алоҳида келтирувчи

тугунли чоклар орқали ёпилди. Шундан кейин

боғламларнинг кемириб ташланиши ва бир-

бирига жароҳат етказишларини олдини олиш

учун каламушлар алоҳида алоҳида қафасларда

сақланди. Бунда овқат ва сувдан фойдаланиш

эркин холда бўлган.Бунда 2 та каламуш

генерализацияланган инфекциядан ҳалок бўлди.

Тажрибада каламушларда йирингли яра 48

соатдан кейин шаклланди ва яллиғланишнинг

барча классик аломатлари мавжуд эди. Хайвонлар

3-суткадан бошлаб олиб бориладиган даво

услубига қараб 4 гуруҳга бўлинди (жад. 1).

Фотодинамик терапияни (3- гуруҳ) докали шарча

олингач ва жароҳат водород пероксид билан

ювилгач яра водород пероксиди эритмаси билан

ишлов берилиб, 0,005% метилен кўки сувли

эритмасида ҳўлланган стерилланган дока шарча

ёрдамида яра юзасига 1-2 мм қалинликда эритма

суртиш билан яра юза қисми бутунлай қопланиб,

ФДТ сеанси амалга оширилди. Аппликация

қилинганидан кейин 30 дақиқа ўтгач қувват

зичлиги 200мВт/см2 ФДУ-1 (Ўзбекистон)

қурилмаси билан майдонга ҳар куни 10 дақиқа

давомида жами 6 сеанс [10]. 4-гуруҳдаги

ҳайвонларда 3-кунига келиб ананавий даво, СО

2

лазер (JZ-3A) сеанси 3 марта ҳар куни яра

йирингли –некротик пардадан тозалангунча

амалга оширилди. Фотодинамик терапия худди

ўша шароитда амалга оширилди.Жараҳат

жараёнининг морфологик кечишини баҳолаш

мақсадида 1,3,7 ва 10-суткаларида яра туби ва

деворларидан

тўқима

намуналари

олиб

текширилди.

Даво эффективлигини баҳолаш учун

каламушлар

умумий

ҳолати,

жароҳат

жараёнининг маҳаллий ўзгариши ва яра битиши

кечиш устидан динамик кузатув олиб борилди.

Жадвал 1.

Ҳайвонларни гуруҳларга бўлиниши

Кузатув гуруҳлари

Каламушлар

сони

1 Жароҳат жараёнини табиий кечишини кузатиш

18

2 Традицион даво усули (жароҳат хирургик ишлови, антибактериаль даво-

цефтриаксон, маҳаллий-левомиколь малҳами)

20

3 Жароҳатга жараёнига фотодинамик терапия таъсирни ўрганиш

20

4 Жароҳатга традицион даво усули, СО2 лазер ва фотодинамик терапия билан

биргаликда қўлланилганда таъсирини ўрганиш

20

Тери контракциясининг тезлиги, яра

атрофида гиперемиянинг (қон кўпайиши) юзага

келиши ва йўқ бўлиши, бирламчи ва иккиламчи

струп (қора қўтир) хосил бўлиш тезлиги, ярадан

ажралаётган суюқлик характери – унинг ранги,

ҳиди, миқдори кузитилди ва баҳоланди.

Периферик қон кўрсаткичлари ўзгаришлари,

ярадан микроорганизмлар тарқалиш суръатининг


background image

О.Р. Тешаев, А.С. Муродов, Р.Р. Садиков, Н.М. Маликов

Биология ва тиббиёт муаммолари 2018, №1 (99)

173

сифат ва миқдор ўзгаришлари кузатилди.

Даволаш самарадорлигини баҳолаш мажмуасига

қуйидаги кўрсаткичлар киритилди: лаборатор,

термометрик, ярадан ажралаётган суюқлик

тавсифи ва миқдори, планиметрик (яра

майдонининг ўзгариши), яраларнинг тозаланиш

муддатлари, грануляциялар пайдо бўлиш вақти,

морфологик, бактериологик усул кўрсаткичлари.

Олинган сонли материал вариацион

статистика усулида қайта ишланди.

Олинган натижалар ва уларни баҳолаш.

Тажрибанинг 3-суткасида 1-гуруҳ ҳайвонларида

турли даражада намоён бўлган интоксикация

белгилари мавжуд бўлиб, бундан қон лейкоцитар

шаклининг ўзгариши, жумладан: лейкоцитоз,

нейтрофилларнинг

етилмаган

шакиллари

сонининг ошиши, плазма ҳужайраларининг пайдо

бўлиши, моноцитлар ва лимфоцитлар сонининг

камайиши, ҳамда ЛИИ кўрсаткичининг ошиб

кетиши (6-8 тагача стандарт бирликлар) далолат

берар эди.2-гуруҳда эса даволашнинг анъанавий

усули бошланганидан кейин 3 кун ўтгач, ЛИИ

кўрсаткичларининг

2,9±0,15

стандарт

бирликларгача пасайиши қайд этилди, ярага лазер

усуллари (СО

2

лазер ва ФДТ) орқали қўшимча

таъсир кўрсатиш холатида ЛИИ кўрсаткичнинг

янада кўпроқ пасайиб кетиши содир бўлган

1,9±0,17 стандарт бирликларгача. ФДТ қўллаш

билан

йирингли

яраларни

даволаш

бошланганидан кейин 10 кун ўтгач ЛИИ

кўрсатгичи меъёрий рақамларга тўғри келган

бўлса,

бир

вақтда

назорат

гуруҳлари

ҳайвонларида бу кўрсаткич юқорилигича қолган,

яъни у 2,19±0,18 ва 1,93±0,18 стандарт

бирликларга тенг бўлган.

Таклиф

этилаётган

даво

усулини

самарадорлигини тасдиғи даво натижасида

тажриба ҳайвонларида кузатув давомида тана

хароратиниг ижобий ўзгаришидир. Бевосита

даволаш

бошланишидан

аввал

хамма

гуруҳлардаги ҳайвонларда ректал ҳарорат

бошланғич кўрсаткичлари: 38,7°С-39,3°С га тенг

эди.

1-гуруҳ ҳайвонларида ректал ҳароратнинг

бир оз пасайиши фақатгина 10-кунга келиб қайд

этилди. Умумий қабул қилинган стандарт

даволанишда бўлган 2-гуруҳ ҳайвонларида ректал

ҳарорат пасайиши7-кунга келиб қайд этилди.

Шунга ўҳшаш ўзгаришлар фақат ФДТ

даволанишида бўлган 3-гуруҳ ҳайвонларида ҳам

аниқланди. Ҳарорат пасайишининг энг сезиларли

холати 3-кунга келибоқ, фотодинамик даволаш ва

даволашнинг анъанавий усуллари орқали таъсир

кўрсатиш мажмуаси қўлланилган, 4-гуруҳ

ҳайвонларида қайд қилинди.

Барча гуруҳдаги тажриба ҳайвонларида

даволаш бошланишидан бир кун аввал яра

майдони ўртача 745±23,2 мм(жад 2)ни ташкил

қилган.

Текшириш жараёнида ўртача гиперемия ва

яра ён томонларининг шишганлиги, ҳамда унинг

туби кулранг хира қоплам билан қопланганлиги

кузатилди. Ярани ўраб турган тўқималарда

диапедез қон қуйилишили бўлаклар юзага келди.

Динамикада

амалга

оширилган

планиметрик

тадқиқотлардан

олинган

маълумотлар 2-жадвалда келтирилган. Бу ерда

турли гуруҳ ҳайвонларида даволаш ишлари

бошланганидан кейин қўлланилаётган даволаш

шакли таъсири остида юз берган яра юзаси

майдонининг

ўртача

олинган

кўрсаткич

ўзгаришлари акс этирилган.

Динамик

кузатувда

физиологик

регенерация секинлик билан йирингли ўчоқ

ўлчамлари кичрайиб борди. Традицион даво

натижасида эса йирингли ўчоқ ўлчами сезиларли

кичрайиб 3,7 ва 10 суткаларда 1-гуруҳга нисбатан

1,17;1,27 ва 1,45 мартани ташкил қилди. Фақат

ФДТ ниқўллаганда(3-гуруҳ) ҳам жароҳат майдони

қисқариб 1-гуруҳга нисбатан 1,24;1,33 ва 1,52

марта камайди ва традицион даво олган

каламушлардан сезиларли фарқ қилди. Янада

йирингли ўчоқ кичрайиши 4-гуруҳда СО

2

лазер ва

ФДТни биргаликда қўллаганда кузатилиб 1,9;

2,41 ва 4,78 мартага 1-гуруҳга нисбатан, 1,62; 2,41

ва 3,3 мартага 2-гуруҳга нисбатан, 1,52; 1,81 ва

3,14 мартага 3-гуруҳ каламушларига нистатан

камайгани тегишли муддатларда кузатилди.

Жадвал 2.

Динамикада йирингли ўчок планиметрик кўрсатгичларни (мм

2

) қисқариши, M±m

Гуруҳлар

Текширув муддати

давогача

3 суткада

7 суткада

10 суткада

1

745±23,2

723,0±19,0

661,5±15,9

а

581,4±11,3

а

2

745±23,2

619,0±16,1

а,б

518,8±17,1

а,б

401,3±10,3

а,б

3

745±23,2

581,6 ±10,2

а,б

495,8±6,8

а,б

381,8±8,3

а,б

4

745±23,2

381,6±8,3

а,б,в,г

274,6±9,1

а,б,в,г

121,6±3,6

а,б,в,г

Яра юзасининг тозаланишини динамикада

баҳолашда, даволаш қўлланилмаган 1-гуруҳ

хайвонлар яра юза қисмининг йирингли некротик

массалардан тозаланиши 17 (16,5±0,7) кунга

келиб кузатилган, 2-гуруҳ ҳайвонлар яра

юзасининг тозаланиши 10-кунга (9,4±0,8) келиб,

3-гуруҳ ҳайвонларда эса яра юзасининг

тозаланиши 7-кунга (6,3 ±0,8) келиб қайд этилди,


background image

Юмшоқ тўқималар йирингли-яллиғланиш касалликларини тажрибада даволашда лазер …

174 2018, №1 (99) Проблемы биологии и медицины

4-й гуруҳ ҳайвонлари яра юзасининг тозаланиши

даволаш бошланганидан кейин 6-кунга (5,2±0,9)

келиб кузатилди.

Биз

амалга

оширган

тадқиқотлар

натижаларига кўра даволаш муолажалари

бошланганидан кейин 1-гуруҳ хайвонларида 4-

хафта бошида (23,6±1,1), 2-гуруҳ ҳайвонларида 3-

хафта бошида (15,1±0,9), 3-гуруҳ хайвонларида 9-

кунга келиб (8,8+0,9), 4-гуруҳ ҳайвонларида 7-

кунга келиб (7,1±0,3) яранинг грануляцион

тўқима билан тўлиши кузатилди.

Амалга

оширилган

тадқиқотлар

маълумотларига кўра, 4-гуруҳ хайвонларнинг яра

юзаси майдони нисбатан анча тезроқ қисқариб

борди. Яралар контрактацияси ва грануляция

жараёни, назорат гуруҳи хайвонларининг ушбу

жараёнлари билан таққослаганда тезроқ кечиши

кузатилди. Бу яна бир бор даволашнинг

анъанавий

усулларини

СО

2

лазери

ва

фотодинамик терапия билан комплекс қўллаш,

ўрганилаётган

бошқа

усулларни

алоҳида

таққослашга нисбатан самарали эканлигини

исботлайди.

Йирнгли-жароҳат жараёнига комплекс даво

таъсирини чуқурроқ ўрганиш мақсадида биз

зарарланиш

ўчоғидан

биоптатлар

олиб

морфологик текширув ўтказдик. Барча гуруҳ

хайвонларида тажриба ўтказиш бошланишидан

аввал, кенг кўламдаги инфильтрация холатида,

полиморф-ядровий лейкоцитлар орқали тўқима

таркибларининг

яллиғланиш-некротик

ўзгаришлари аниқланди (расм 1).

Ўзгармаган тўқималар билан чегарада

демаркацион лейкоцитар деворлар ва яққол

ифодаланган қон билан тўлган томирлар

кўринишидаги гемо- ва микроциркуляциявий

бузилишлар, уларнинг қон плазма оқсиллари ва

қон шаклий элементлари, стазларга нисбатан

деворларининг

ўтказувчанлиги,

томир

деворларининг периваскуляр ва ўчоқли қон

қуйилишили фибриноид некрози даражасининг

ошиб кетиши аниқланди.

Морфологик

тадқиқотлар

шуни

кўрсатадики, юмшоқ тўқималар йирингли-

деструктив яраларни анъанавий усул билан

даволаш етарли даражада самарадор бўлмай,

фақатгина терининг юза тўқималари тузилмасида

яллиғланиш-деструктив ўзгаришлар фаоллигини

сусайтиришга таъсир этади холос. Дерманинг

чуқур қатламлари ва тери ости мушакларида эса

патоморфологик ўзгаришлар кузатиш мудатлари

якунлангунигача сақланиб қолади.

Традицион даво олган ҳайвонлар гуруҳида

сезиларсиз

даражада

яллиғлани-деструктив

жараёнининг тери юза тўқима структураларида

камайиши кузатилди (расм 2). Аниқланган

дисциркулятор

бузилишлар

ҳам

тажриба

кузатувининг охиригача сақланиб қолди, бу дерма

чуқур

қатламлари

шишганлиги

ва

инфильтрациялар сақланиб қолишининг сабаби

эканлиги шубхасиздир. Буларнинг барчаси

грануляцион тўқима етилиши, фибробластлар

пролиферацияси ва яра юза сохасининг

эпителизациясининг сусайишига олиб келади.

Расм.1.

Йирингли яра ўчоғи давосиз. Тери

эпидермиси яраланиши, шиши ва дерманинг

лейкоцитар инфильтрацияси. Бўяш: гематоксилин-

эозин.Катт-ш: ок.10, об.20.эозин. Катт-ш: ок.10,

об.20.

Расм.2.

Ананавий даво усулида. Мушаклараро

бириктирувчи тўқимада 7 суткада лейкоцитар

инфильтрацияни сақланиши. Бўяш: гематоксилин-

эозин.Катт-ш: ок.10, об.20.эозин. Катт-ш: ок.10,

об.20.


background image

О.Р. Тешаев, А.С. Муродов, Р.Р. Садиков, Н.М. Маликов

Биология ва тиббиёт муаммолари 2018, №1 (99)

175

Расм. 3.

Интерстициал ва периваскуляр

лимфогистиоцитар инфильтратнинг гистиоцитар

хужайралар пролеферациясини сақланиши. Бўяш:

гематоксилин- эозин.да. Катт-ш: ок.10,

об.90.эозин. Катт-ш: ок.10, об.90.

Расм. 4.

ФДТ дан сунг 10 суткада ҳам

лимфогистиоцитар инфильтратнинг гистиоцитар

хужайралар пролеферациясини мушаклараро

интерстиций сақланиши. Бўяш: гематоксилин-

эозин.да. Катт-ш: ок.10, об.90.эозин. Катт-ш:

ок.10, об.90.

Йирингли-деструктив яраларни фақат ФДТ

ёрдамида

даволаш

яранинг

грануляцион

тўқималар билан тўлиши ва унинг кейинги

эпителизацияси муддатининг секинлашувига

олиб

келувчи

тикланиш

жараёнининг

ифодаланганлигига бир мунча суст таъсир

кўрсатади (расм 3).

Анъанавий даволаш усулини СО

2

лазери ва

ФДТ билан биргаликда амалга ошириш йирингли-

деструктив яранинг барча сохаларига сезиларли

даражада самарали таъсир кўрсатади. Даволаш

натижасида яллиғланган тўқиманинг барча

сохаларида

тўқимавий

тузилашлар

деструкцияланиши билан ўткир лейкоцитар

инфильтрация йўқ бўлади, бу эса ўз навбатида

ярага

оид

жараён

экссудатив-альтератив

даврининг қисқаришига олиб келади.

Микроциркулятор

йўналишда

бузилишларнинг

кузатилаётган

сезиларли

даражадаги камайиши яранинг йиринг-некротик

детритдан

тезлик

билан

тозаланиш

ва

нейтрофиллар

фагоцитар

фаоллигининг

зўрайишига сабаб бўлди. Буларнинг барчаси

грануляцион тўқиманинг бир мунча эрта ва фаол

шаклланишига, макрофагал ва фибробластик

қатор ҳужайра элементлари пролиферациясининг

фаоллашувига, грануляцион тўқиманинг тез

етилиши ва фиброзланишига олиб келди, бу эса

оҳир

оқибатда

яра

юзаси

тўлиқ

эпителизацияланиши муддатининг қисқаришини

таъминлади (расм 4).

Олинган натижалар кўрсатадики таклиф

этилган даво усули бошқа даво усулларига

қараганда йирингли-деструктив ярларга жуда

самарали таъсир этади. Тегишли тўлқин

узунлигида

ёруғлик

таъсирида

фотосенсиблизатор синглет кислород ва бошқа

биологик актив компонентлар ишлаб чиқаради ва

улар турли молекулаларга (оқсиллар,тўйинмаган

ёг кислоталари, нуклеин кислоталар) ва ҳужайра

структураларига (мембрана, фермент тизими,

генетик қурилма ва бошқ.) оксидловчи таъсир

кўрсатиб

ўз

навбатида

патогенларнинг

зарарсизлантирилишига олиб келади[9, 10, 11].

Экспериментал-клиник изланишлар кўрсатдики

invivoда ФДТ нинг асосий нишони капилляр

тўрнинг эндотелий ҳужайраларидир [7, 8, 11].

Тахмин

қилиш

мумкинки

перфузиянинг

бузилиши ва кейинчалик гипоксемик некроз

ҳужайра

структураларитўғридан-тўғри

зарарланиши

билан

биргаликда

ҳужайра

ҳалокатининг муҳим варианти ҳисобланади[13,

14].

Хулоса:

Фотодинамик терапия ва СО

2

лазер

биргаликда

қўллаш

йирингли

яраларни

даволашнинг етарли даражада таъсир кўрсатувчи

самарали ноинвазив усули эканлигидан далолат

беради,

ҳамда

ушбу

усулни

юмшоқ

тўқималарнинг ўткир махаллий йирингли-

деструктив касалликларини даволаш учун клиник

амалиётда қўллашга асос бўлиб хизмат қилади.

Адабиётлар:

1.

Абаев Ю.К. Справочник хирурга. Раны и ране-

вая инфекция. - Ростов н/Д: Феникс, 2006. - с 9-

11.

2.

Баженов Л. Г., Садыков Р. А., Миришова Ш.

И., Баженова С. С. Возможности фотодинамиче-

ской терапии в инигибировании роста грибов ро-

да candida. //Иммунопатология, Аллергология,

Инфектология. - 2010. -№1. - С.217-219.

3.

Баранов Е.В., Буравский С.К., Третъяк С.И.

Антибактериальная фотодинамическая терапия в

комплексном лечении пациентов с гнойно-


background image

Юмшоқ тўқималар йирингли-яллиғланиш касалликларини тажрибада даволашда лазер …

176 2018, №1 (99) Проблемы биологии и медицины

септической патологией // Материалы Научно-

практическая конференция с международным

участием. - Гродно, 2011. -С.3-5.

4.

Гинюк В. А. Использование фототерапии для

лечения гнойных ран и возможность ее примене-

ния у больных с острым парапроктитом // Воен-

ная медицина. -2010. - №3.-С.79-83.

5.

Дербенев В.А., Азимшоев А.М., Шарифов А.Д.

Фотодитазин в комплексном лечении гнойных

ран // Российский биотерапевтический журнал. -

2007.- №1.- С.14-16.

6.

Кумова И.В., Жмакин А.И., Жук И.Г. Микро-

биологическое обоснование эффективности при-

менения фотодинамической терапии в колорек-

тальной хирургии // Медицинский журнал БГМУ.

- 2007. - №1.- С.58–60.

7.

Лихванцева В.Г., Будзинская М.В., Шевчик

С.А. и др. Первый клинический опыт применения

фотодинамической терапии с применением отече-

ственного фотосенсибилизатора «Фотосенс» в

офтальмоонкологии // Российский биотерапевти-

ческий журнал. - 2005.- Т.2, №4.- С. 39-40. (11)

8.

Меерович И.Г., Стратонников A.A., Рябова

A.B. и др. Исследования оптического поглощения

сенсибилизаторов в биологических тканях invivo

// Российский биотерапевтический журнал.- 2004.-

Т.3, №2.- С. 54-55.(14)

9.

Рычагов Г.П., Русинович В.М., Гинюк В.А. К

обоснованию фотодинамической терапии при

гнойной патологии //Актуальные вопросы совре-

менной хирургии: материалы науч. конф., по-

свящ. 60-летию со дня рождения проф. Ю.С.

Винника.- М.-Красноярск, 2008.- С.387–391.

10.

Садыков Р.А., Касымова К.Р, Садыков Р.Р.

Технические и научные аспекты фотодинамиче-

ской терапии. - Ташкент, 2012.- 167 с.(17)

11.

Самлин Р.М., Стенько А.А., Жук И.Г., Брагов

М.Ю. Основные направления фотодинамической

терапии в медицине //Новости хирургии. - 2008. -

№3.- С.155-162.(19)

12.

Luksiene

Z.,

ZukauskasA.Prospects

of

photosensitization in control of pathogenic and

harmful micro-organisms //Journal of Applied

Microbiology.- 2009.- №3.- P.1-6.

13.

Spaide R., Sorenson J., Maranan L. Photodynamic

therapy with verteporfin combined with intravitreal

injection of triamcinolone acetonide for choroidal

neovascularization // Ophthalmology. - 2005.-

Vol.112(2).- P.301-304.(27)

14.

Tavares A., CarvalhoC., Faustino M.et

al.Antimicrobial photodynamic therapy: study of

bacterial recovery viability and potential development

of resistance after treatment // Mar. Drugs.- 2010.-

Vol.8.- P.91-105.

ПОВЫШЕНИЕ ЭФФЕКТИВНОСТИ

ЛЕЧЕНИЯ ГНОЙНО-ВОСПАЛИТЕЛЬНЫХ

ЗАБОЛЕВАНИЙ В ЭКСПЕРИМЕНТЕ

ПУТЁМ ПРИМЕНЕНИЕ ЛАЗЕРНЫХ (СО

2

ЛАЗЕР И ФОТОДИНАМИЧЕСКОЙ

ТЕРАПИИ) МЕТОДОВ ЛЕЧЕНИЯ

О.Р. ТЕШАЕВ, А.С. МУРОДОВ, Р.Р. САДЫКОВ,

Н.М. МАЛИКОВ

Ташкентская Медицинская Академия, Республика

Узбекистан, г. Ташкент

Цель:

Улучшение методов лечения гнойно-

деструктивных ран за счет местного применения

СО

2

лазера и фотодинамической терапии в

эксперименте.

Материалы и методы.

Модель

гнойной раны воспроизводили у 80 крыс-

самцовметодом М.П. Толстых (2002), с некоторой

модификацией. Животные с третьих суток были

разделены на 4 группы: 1) 20 крыс с

физиологическим течением регенерации, 2) 20

крыс со стандартной терапией, 3) 20 крыс с ФДТ,

4) 20 крыс комплексным лечением с включением

общепринятых методов, СО

2

лазера (JZ-3A) 3 раза

ежедневно до очищения раны от гнойно-

некротических налетов и ФДТ. Исследованы

планиметрия, сроки заживления, показатели

периферической крови и морфология биоптатов

из дна и стенок раны на 1-е, 3-й, 7-е и 10-е сутки

опыта.

Результаты

. Фотодинамическая терапия в

комплексе СО

2

лазером оказалась достаточно

эффективным не инвазивным методом лечения

гнойных ран и позволяет рекомендовать его

применение в клинической практике для лечения

местных гнойно-деструктивных заболевания

мягких тканей. Комплексное применение ФДТ и

СО

2

лазера приводит к более раннему очищению

от

гноя,

активному

формированию

грануляционной ткани и укорочению сроков

полной эпителизации раневой поверхности.

Выводы:

Комплексное лечение с применением

СО

2

лазера и ФДТ является наиболее

эффективным, по сравнению с другими

изучаемыми способами в отдельности.

Ключевые слова:

Гнойно-воспалительные

заболевания мягких тканей, СО

2

лазер,

фотодинамическая терапия.

Библиографические ссылки

Абаев Ю.К. Справочник хирурга. Раны и раневая инфекция. - Ростов н/Д: Феникс. 2006. - с 9-11.

Баженов Л. Г., Садыков Р. А., Миришова Ш. И., Баженова С. С. Возможности фотодинамической терапии в инигибировании роста грибов рода candida. //Иммунопатология, Аллергология, Инфектология. - 2010. -№ 1. - С.217-219.

Баранов Е.В., Буравский С.К., Третьяк С.И. Антибактериальная фотодинамическая терапия в комплексном лечении пациентов с гнойно-септическом патологией // материалы научно практическая конференция с международны n участием. - Гродно, 2011. -С.3-5.

Гинюк В. А. Использование фототерапии длз лечения гнойных ран и возможность ее примене ния у больных с острым парапроктитом // Воен ная медицина. -2010. - №3.-С.79-83.

Дербенев В.А.. Азимшоев А.М., Шарифов А.Д Фотодитазин в комплексном лечении гнойны? ран // Российский биотерапевтический журнал. 2007.-№1.-С. 14-16.

Кумова И.В., Жмакин А.И., Жук И.Г. Микро биологическое обоснование эффективности при менения фотодинамической терапии в колорек тальной хирургии // Медицинский журнал БГМУ -2007.-№1.- С.58-60.

Лихванцева В.Г., Будзинская М.В., Шевчш С.А. и др. Первый клинический опыт применен» фотодинамической терапии с применением отече ственного фотосенсибилизатора «Фотосенс» i офтальмоонкологии // Российский биотерапевтн ческий журнал. - 2005.- Т.2, №4.- С. 39-40. (11)

Меерович И.Г., Стратонников А.А., Рябов; А.В. и др. Исследования оптического поглощении сенсибилизаторов в биологических тканях invivc .. Российский биотерапевтический журнал.- 2004.

Рычагов 1.11., Русинович В.М., 1 инюк В.А. К обоснованию фотодинамической терапии при гнойной патологии //Актуальные вопросы современной хирургии: материалы науч, конф., по-свящ. 60-летию со дня рождения проф. Ю.С. Винника.- М.-Красноярск, 2008.- С.387-391.

Садыков Р.А., Касымова К.Р, Садыков Р.Р. Технические и научные аспекты фотодинамической терапии. - Ташкент, 2012.- 167 с.( 17)

Самлин Р.М., Стенько А.А., Жук И.Г., Врагов М.Ю. Основные направления фотодинамической терапии в медицине //Новости хирургии. - 2008. -№3.- С. 155-162.(19)

Luksiene Z., ZukauskasA. Prospects of photosensitization in control of pathogenic and harmful micro-organisms //Journal of Applied Microbiology.- 2009.- №3.- P.1-6.

Spaidc R., Sorenson J., Maranan L. Photodynamic therapy with verteporfin combined with intravitreal injection of triamcinolone acetonide for choroidal neovascularization // Ophthalmology. - 2005.-Vol. 112(2).- P.301-304.(27)

Tavares A., CarvalhoC., Faustino M.et al.Antimicrobial photodynamic therapy: study of bacterial recovery viability and potential development of resistance after treatment // Mar. Drugs.- 2010.-Vol.8.- P.91-105.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов