30 нафар соғлом ўспиринлар бошларининг ТРГ лари таҳлил қилинганида, 97% ҳолларда, антропометрик нуқталарни бир-бирига боғлайдиган чизиқлар ўртасида, шунингдек ушбу чизиқларнинг кесишиши натижасида ҳосил бўлган бурчакларнинг.қийматлар ўртасида статистик жиҳатдан ишончли, мутаносиб (коррелятив) боғлиқлик борлиги аниқланди. <N бурчак тўртталов учбурчакнинг ҳар хил қийматларга эга бўлган чўққиси бўлиб, аммо ∆N D1 D, ∆N d1 d, ∆N E e учбурчакларда, одатда, бу бурчакнинг қиймати бир хил ва 24 ± 1° га тенг. Ўспиринларда бу бурчакнинг 2° дан ортиқ камайиши юқори жағ ва бурун бўшлиғининг торайганлигидан далолатдир. Иккита ∆N E E ва ∆N d d учбурчакларнинг юзаларини юқоридаги формуладан фойдаланиш натижасида ва бурун бўшлиғининг фронтал телерентгенопроекцион юзасини палитра ёрдамида ҳисоблаш натижалари ўзаро таққосланилганида эса, ушбу икки усул билан олинган кўрсаткичлар ўртасида 9:10:19 нисбатда мутаносиблик мавжудлигини тасдиқланди. Хулоса. Биз томонимиздан фойдаланилган ТРГ тестлари жарроҳ шифокорлар учун ринохондроостеопластик операциялар тактикасини танлаш, шунингдек юқори жағи торайган беморларни ортодонтик даволаш режасини тузиш нуқтаи назаридан фойдадан хои эмас
Мақолада 7-14 ёшдаги аллергик ринит билан оғриган болаларни текшириш таҳлили келтирилган. Риноскопия маълумотлари ва бурун функцияси кўрсаткичлари асосида бурун шиллиқ қаватининг асосий функцииялари (нафас олиш, ҳимоя, бурун секрецияси рН муҳити) нинг бузилиши йил давомидаги АР ва мавсумий АР га нисбатан АР нинг комбинацияланган шакллари бўлган болаларда кўпроқ намоён бўлиши аниқланган. Бурун секретларининг цитологик расмини ўрганишда бурун бўшлиғи ва параназал синуслардаги аллергик ва яллиғланиш жараёни киприкли эпителиал ҳужайраларнинг йуқолиши билан кечиши аниқланган. Эпителий ҳужайра деструксиясининг ошиши билан паралел равишда суртмада гранулоцитлар сони кўпаяди, бу эса нейтрофил лейкоцитлар томонидан бурун шиллиқ қаватининг инфилтрацияланишидан далолат беради. Нейтрофилларни йўқ қилиш даражаси йил давомидаги АР ва АР нинг комбинацияланган шакллари билан ортади.
Полипоид риносинусит жуда кенг тарқалган, аммо ҳозирги кунгача бурун бўшлиғи ва бурун олди ён бўшлиқларнинг жуда кам даражада ўрганилган патологияси бўлиб ҳисобланади. "Полип" сўзининг ўзи (юнонча полий - кўп ва йирингли оёқ) - бу ошқозон ичак тракти, нафас олиш ва сийдик чиқариш йўллари, бачадон каби аъзоларнинг шиллиқ пардалари сатҳидан бўртиб турадиган, ҳар хил ўсмаларга ухшаш патологик шаклланишини белгилаш учун ишлатиладиган умумий атама.. Полиплар этиологик, патогенетик ва морфологик нуқтаи назардан бир ҳил бўлмаган, яхши сифатли ўсмалардан аллергик ёки яллиғланишли табиатнинг гиперпластик шаклланишига қадар бўлган турли хил касалликларнинг ранг-баранг тасвирини акс эттиради. Шунинг учун бурун олди ён бўшлиқларнинг, масалан, ошқозон-ичак тракти ёки сийдик йўлларининг полиплари этиологияси ва патогенезида ўхшашликларни излаш бефойда. Полипоид риносинусит - бу мутлақо на этиологик, на морфологик ва на патогенетик ҳеч қандай тарзда бошқа локализация полиплари билан боғлиқ эмас, у мустақил касаллик,. Бурун бўшлиғи ва бурун олди ён бўшлиқларнинг полиплари яхши сифати ўсмалар гуруҳига ҳеч қандай алоқаси йўқ, гарчи баъзида улар "Хавфсиз бурун ўсмалари" бўлимида дарсликларда нотўғри жойлаштирилган бўлса. Кўп сонли полиплар мавжуд бўлганда, "полипоз" атамаси қўлланилади, гарчи "кўп сонли полиплар" ва "полипоз" шартли равишда айтиладиган бўлса. Кўпгина тадқиқотчиларнинг фикрига кўра, "полипоз" атамаси полиплар сони 10 - 20 дан ошганда қўлланилиши керак. Баъзан сиз "бурун полипози" атамасини учратишингиз мумкин, бу грамматик ёки "бурун полипози" га тўлиқ мос келмайди, инглиз тилидаги адабиётларда кенг тарқалган ушбу касалликнинг таърифи «nasal polyposis» билан учраб туради. Aммо шунга қарамай, бизнинг фикримизча, ушбу этиопатогенетик шаклнинг энг тўғри номланиши "полипос риносинусит" бўлади, чунки бу бурун олди ён бўшлиқлар ва биринчи навбатда ғалвирсиомн суякнинг лабиринт ҳужайралари бу локализациянинг дастлабки манбаи бўлиб ҳисобланади.
Allergik rinit - bu burun shilliq qavatining IgE vositachiligidagi yallig'lanishiga (alergenlardan kelib chiqqan holda) asoslangan kasallik bo'lib, har kuni quyidagi belgilarning kamida ikkitasi bilan tavsiflanadi: burun tiqilishi, burun oqishi (rinoreya), aksirish, burun bo'shlig'ida qichishish. Allergik rinit ko'pincha boshqa allergik kasalliklar, masalan, bronxial astma, allergik konyunktivit, atopik dermatit bilan birlashtiriladi va bu global tibbiy va ijtimoiy muammo hisoblanadi. Allergik rinit jiddiy, hayot uchun xavfli kasallik bo'lsada, uning tibbiy va ijtimoiy ahamiyati bolalar, o'spirinlar va kattalar orasida, ayniqsa, o'tkir va surunkali sinusit, otitis media, bronxial astma bilan birgalikda tarqalishining yuqori darajasi bilan bog'liq.