№ 1 (2012)

Тадқиқот объектлари: бир қанча жиноятлар, уларнинг намоён бўлиш шакллари ва мураккаб ягона жиноятлар билан боғлиқ жиноят-ҳукуқий муносабатлар.
Ишнинг мақсади: бир канча жиноят содир этишни тартибга солишга қаратилган ҳуқуқий нормаларнинг тергов-суд идоралари фаолиятида қўлланиш амалиётини назарий қарашлар, хорижий давлатлар қонунчилик тажрибаси ва социологик сўров натижалари асосида таҳлил қилиш оркали жиноят қонунчилигини янада либераллаштириш ва инсонпарварлик тамойилларига мувофиклаштириш юзасидан назарий ва амалий таклиф ва тавсиялар тайёрлаш.
Тадқиқот методлари: билишнинг умумилмий ва фундаментал услуби сифатида диалектик услуб, тизимли-ҳукукий, қиёсий-ҳукуқий, мантиқий-юридик, тарихий, социологик, статистик усуллар, Президент И.Каримов асарлари ва нутқларини ўрганиш асосида тахдилий шарҳлаш усули.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Узбекистан Республикаси Жиноят кодексида назарда тутилган бир канча жиноят содир этишга оид ҳуқуқий нормалар илк маротаба комплекс тарзда ўрганилган, уни қўллаш юзасидан тергов-суд идоралари фаолиятида аникланган муаммолар ва хатоларни бартараф этиш максадида Жиноят кодексининг 54 та моддасига қўшимча ва ўзгартишлар киритиш хакида илмий асосланган таклифлар ва амалиётда фойдаланиш учун услубий тавсиялар тайёрланган.
Амалий ахамияти: тадқиқот натижасида берилган хулоса, таклиф ва тавсиялардан суд ва ҳукуқни муҳофаза қилувчи органларнинг жиноят конуни нормаларини кўллаш фаолиятида фойдаланиш мумкин.
Татбиқэтиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: диссертациядаги асосий хулоса, таклиф ва тавсиялардан Наманган давлат университетида дарс ўтиш жараёнида фойдаланилмокда. Жиноят конунчилигини такомиллаштиришга оид таклифлар Узбекистан Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ва Сената ҳамда Узбекистан Республикаси Президента ҳузуридаги Амалдаги конун ҳужжатлари мониторинги институтига такдим этилган.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: тадқиқот натижалари жиноят қонунини такомиллаштириш ва уни қўллаш амалиётида; жиноят ҳуқуқи назариясини ривожлантиришга оид илмий тадқиқот ишларида; ҳуқукшунос кадрлар ва ўкув манбаларини тайёрлашда қўлланилади.

Тадқиқот объектлари: ўткир лимфобласт лейкозли 420 бемор.
Ишнинг мақсади: BCR/ABL химер онкогенининг учраш частотаси ва генетик вариантларини ўрганиш, хамда Ўзбекистонда Ph-ижобий ўткир лимфобласт лейкозини ташхиси ва даволашни дифференциацияланган протоколини татбиқ этиш.
Тадқиқот методлари: клиник-морфологик, молекуляр-генетик, статистик.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Илк маротаба Ўзбекистонда BCR/ABL р190 генетик маркери вариантининг учраш частотаси аниқландики, у 34% ни ташкил қилди, бунда р210 варианта топилмади. Ўткир лимфобласт лейкозларни даволашни стандарт протоколларининг ретроспектив таҳлили юқори хавф гуруҳи беморларида, стандарт ҳавфга нисбатан, рецидивларнинг юқори фоизини кўрсатди. BCR/ABL-ижобий ўткир лимфобласт лейкозли, химиотерапия билан биргаликда Гливек кабул килган беморларда, Гливек кабул килмаган беморларга нисбатан ремиссияга ишончли равишда 8 мартадан кўпроқ холларда эришилди (%2=7,2; р=0,003; OR=8,25).
Амалий ахамияти: BCR/ABL pl90 химер онкогени детекциясининг молекуляр усули оптималлаштирилиб, амалиётга татбиқ этилдики, бу ўткир лимфобласт лейкозини эрта этапларида дифференциал ташхис ўтказиш, ўтказилаётган даволашга бўлаётган молекуляр жавобни баҳолаш, ҳамда касалликни резистент кечиши ва молекуляр рецидиви ривожланишини назорат килиш имкониятини беради.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: тадкикот натижалари Гематология ва кион куйиш ИТИ клиник амалиётига татбик этилган, иш материаллари ТТАсининг гематология кафедраси ўкув жараёнида қўлланилади.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: гематология.

Тадқиқот объектлари: фебрил нейтропения холатидаги ўткир лейкозга чалинган 272 та бемор.
Ишнинг мақсади: Фебрил нейтропения даврида ўткир лейкоз билан касалланган беморларнинг инфекция қўзғатувчиларнинг резистентлик структурасини бахолаш, хамда даволаш протоколларига киритиш учун антибактериал терапия тактикасини ишлаб чикиш.
Тадқиқот усуллари: Клиник, микробиологик, статистик.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Илк бор репрезентатив материалда Ўзбекистонда ўткир лейкозга чалинган беморларнинг бактериал инфекцион асоратларнинг этиологик структураси аниқланган, улар орасида граммусбат микроорганизмлар устунлик қилади (58,5%). Аниқланганки, бактерияларнинг асосий қўзғатувчи Staphylococcus cpidcrmidis (45,8%), ва оғиз бурун инфекцияси Streptococcus hacmolyticus (36%) хисобланади. Антибиотикга сезгир бўлган бактерия штаммлари цефалоспоринлар гурухига мансуб бўлган цефаперазонга, цефаперазон/сульбактам ва грамманфий бўлган қўзғатувчи цефапимга максимал фаоллиги аникланди ва аминогликозид-амикацинларни эса граммусбат бактериялар фаоллиги аникланди. Бактериал сепсис ўткир лимфобласт лейкозларга нисбатан, лимфобласт бўлмаган лейкозларда кўп учрайди.
Амалий аҳамияти: Ўтказилган тадқиқотлар ўткир лейкоз билан касалланган беморларда оптимал антимикроб терапия тактикасини ишлаб чиқиш, бу ўз навбатида инфекция кўзғатувчига мақсадли таъсир этиш, ўлим холатларни камайиши ва бўлимнинг иқтисодий харажатларини камайтириш имконини беради. Олинган натижалар асосида эмпирик антибактериал терапия протоколига ўзгартиришлар киритилди. Нейтропения даврда биринчи этапда цефаперазон/сульбактам ёки цефапим билан амикацин комбинацияси, оғиз-бурун инфекциясида эса цефаперазон комбинацияси, цефаперазон/сульбактам амикацин билан бўлган комбинацияси тавсия қилинди.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Тадқикот натижалари Гематология ва кон куйиш ИТИнинг клиник амалиётига, ТТА гематология кафедрасида тадқиқот натижаларидан ўкув жараёнига фойдаланилмокда.
Қўлланиш сохаси: Гематология.

Тадқиқот объектлари: металл (А1)-қўрғошин-бор-силикатли шиша (SiCh-PhO-BiOj-AhOj-ТагФО-структураси, Шоттки диодлари.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: босим таъсирига учраган ярим-ўтказгичли тагликдаги металл-шиша-яримўтказгич тузилмаларда 2Vr=31012 см'3 концснтрацияли, Ес =0,4 ±0,03 эВ, ионлашиш энсргиясига эга марказларни қайта за-рядланиши кузатилди ва уларни Ес -0.4 эВ энергия қийматига якин сохадаги сирт холат дифференциал зичлигига таъсири натижасида ўзгариши ўрнатилди; металл (4/)-шиша (PbO-SiCE-BiCh-AliOj-TaiOp)- яримўтказгич (п-Si) тузилмаларни Р=8 кБар га қадар хар томонлама сиқувга учратилганда сиғимни узок муддатли релаксацияси донор типидаги марказ юзага келиши туфайли руй бсриши аниқланди; сиғимнинг нотскис ўзгариш сабаблари камаювчи кучланишларда, акцептор типидаги нуқсонларга эга бўлган компоненталари масса фоизи мое равишда 49:32:15:3:1 бўл-ган PbO-SiCh-BiOrAEOj-TcbO; таркибдаги шиша асосида тайёрланган металл-ши-ша-яримўтказгич тузилма билан боғлиқлиги ўрнатилди; металл (А1)-шиша (РЬО-ЗЮз-ВэОз-АЬОз-ТазОз) - яримўтказгич (Si) тузилмаларнинг генсрацион-рскомбина-цион тавсифларига яримўтказгичдаги Cs киришмасининг таъсири ўрганилди; тагликни сирт сохасида Cs концснтрациясини ортиши билан сирт холат зичлиги камайиши кузатилди.
Амалий ахамияти: олинган натижалар хар томонлама сикув таъсирида мсталл-шиша-яримўтказгичли тузилмаларда рўй бсрадиган жараёнлар ва бунда киришма марказларини ўрни хақидаги физик тасаввурларни кснгайтиришга ёрдам беради.
Татбиқ этиш даражаси ва иктисодий самарадорлиги: яримўтказгичли асбобларни тензометрик хусусиятларини яхшилаган холда олинган натижалар ва ўрнатилган конуниятларни яримўтказгичли асбоблар тайёрлашда фойдаланиш мумкин.
Қўлланиш сохаси: микроэлектроника, яримўтказгичли асбоблар яратилиши.

Тадқиқотларнинг объектлари: турли ёшдаги коракўл қўйларнинг қони ва унинг зардоби, вакциналар.
Ишнинг мақсади: коракўл қўйлари ва қўзиларни колибактериоз касаллигига қарши вакцинациядан олдин ва кейин ҳамда ревакцинация ўтказгандан кейин уларда глюкокортикоид гормонлари динамикасини ва иммун статусный аниқлаш.
Тадқиқот усуллари: гематологик, биокимёвий, гармонал ва иммунологик тадқикот усуллари.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: ишда илк бор коракўл қўйларида колибактериоз касаллигига қарши вакцинация, ревакцинация ўтказилгандан кейин иммун статус ва глюкокортикоид гормонлари динамикаси ўрганилган. Иммунологик реактивлик холатини баҳолашда замонавий тестлардан 11-ОКС, 17-ОКС, гидрокортизон «Ғ» , кортикостерон «В», гидрокортизоннинг кортикостеронга нисбати динамикаси, «Т» ва «В» лимфоцитлар микдори, лизоцим фаоллиги каби тестлардан биринчи марта фойдалинилиб тахдил қилинган.
Амалий ахамияти: илмий тадқиқотда илк бор глюкококртикоид гормонларининг 11-ОКС, 17-ОКС, гидрокортизон «Ғ» , кортикостерон «В», гидрокортизоннинг кортикостеронга нисбати, динамикаси, «Т» ва «В» лимфоцитлар ва лизоцим фаоллиги, колибактериоз касаллигига вакцинация ва ревакцинация ўтказилгандан сўнг аникланган. Олинган натижалардан ветеринария, қоракўлчилик амалиётида ҳамда олий ўқув юрти талабаларининг ўкув жараёнида фойдаланилмоқда.
Тадбиқ этиш даражаси ва иқтнсодий самарадорлигн: колибактериоз қоракўлчиликка катта иқтисодий зарар келтиради. Янги туғилган қўзиларда бу касалликдан ўлим 35-40 % га тенг. Ташқи муҳитнинг инфекцияланиши бартараф қилинади ва инсонларнинг инфекцияланган маҳсулотлар билан заҳарланишининг олди олинади.
Қўлланиш сохаси. Ветеринария ва қоракўлчилик хўжаликлари.

Тадқиқот объектлари: P.bigeminum ва у билан зарарланган қорамоллар, B.calcaratus канаси, унинг личинкаси, кимёвий препаратлар, хайвонлар кони, кон таркибидаги гемоглобин, эритроцитлар, лейкоцитлар, паразитлар.
Ишнинг мақсади: Республикамизнинг турли вилоятлари шароитида қорамоллар пироплазмозининг мавсумий динамикасини ўрганиш, касалликни даволаш ва профилактика килишда маҳаллий хом-ашёлар асосида замонавий талабларга мос равишда ишлаб чиқилган дори воситаларининг самарадорлигини аниқлаш ҳамда амалиётга жорий этиш.
Тадқиқот методлари: эпизоотологик, клиник, паразитологик, гематологик.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Республиканинг турли вилоятлари шароитларида корамоллар пироплазмозининг мавсумий динамикаси ўрганилди. Илк бор синтез килинган диамидин ва ўзбикарб препаратларининг пироплазмозни даволаш ва профилактика килишдаги самарадорлиги аниқланди. Полиамидин-п парепаратини касаллик тарқатувчи Boophilus calcaratus канаси ва корамоллар организмини P.bigeminum дан холи килишдаги таъсири ўрганилди. Биринчи марта ишлаб чикилган полиамидин-п препаратининг пироплазмозни профилактика килишдаги самарадорлиги юқори даражада бўлиши экспериментал тажрибаларда ва ишлаб чикариш шароитида исботланди.
Амалий ахамияти: Олинган тадқиқот натижалари диамидин, ўзбикарб, полиамидин-п препаратларини ветеринария амалиётида қўллаш асосида пироплазмоздан носоғлом қорамолчилик хўжаликларини ушбу касалликдан ҳоли килишда муҳим аҳамият эга. Пироплазмоз қўзғатувчиси P.bigeminum ни криоконсервациялаш усулидан унинг штаммлар коллекцияларини яратишда, экспериментал усулда тажрибалар ўтказишда ва махсус биопрепаратлар ишлаб чиқишда фойдаланилади.
Тадбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: тадқикот натижалари корамоллар пироплазмозини самарали даволаш ва профилактика килишда асос бўлади. Тадқиқотлар асосида Узбекистан Республикаси ҚСХВнинг ДВББ томонидан тасдиқланган «Қорамолларнинг пироплазмидоз касалликларига карши полиамидин-п препаратини қўллаш бўйича Йўрикнома» (Тошкент, 2010) ветеринария амалиётига тадбиқ килинган. Тизимли равишда полиамидин-п препаратини қўллаш бир бош корамолга сарфланган 1 сўм ҳаражат эвазига 234 сўм иқтисодий самара олишга имкон беради. Тадкикот натижаларидан ветеринария паразитологияси бўйича илмий ишлар бажаришда, талабаларни ва магистрларни ўқитишда фойдаланиш мумкин.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: ветеринария.

Тадқиқот объекти: ногирон-болалар, уларнинг сабаблари турмуш тарзи ва турмуш сифати, ота-оналари саломатлиги.
Ишнинг мақсади: болалар ногиронлигининг сабабларини, хавф омилларини комплекс ўрганиш асосида тиббий-ижтимоий ёрдамнинг сифатини ошириш, болалар ногиронлигининг профилактикасини кучайтириш бўйича илмий асосланган тадбирлар ишлаб чиқиш.
Тадқиқот усуллари: тиббий-ижтимоий, ижтимоий-гигиеник,
математик - статистик.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: болалар ногиронлигининг етакчи сабаблари аникланди. Болалар ногиронлигининг даражаси ва структурасида етакчи ўринларни асаб тизими касалликлари, туғма аномалиялар, суяк-мушак ва бириктирувчи тўқима тизими касалликлари эгаллади. Ногирон ва соғлом болаларнинг уй шароити, турмуш тарзини қиёсий ўрганилди, шанслар нисбатини аниқланиб, болалар ногиронлигини шакллантирувчи етакчи хавф омиллар аниқланди, уларни олдини олиш бўйича прогностик жадвал ишлаб чиқилди. Болалар ногиронлигининг шаклланишида ота-оналарнинг турмуш тарзи, зарарли одатлари, оиладаги ўзаро муносабатлар, уй шароити, онадаги мавжуд сурункали ва экстрагенитал касалликлар ҳамда акушер-гинекологик анамнез (кариндошлар ўртасидаги никоҳ, онанинг никохга ўтиш ёши, туғруқлар орасидаги давр, ҳомиладорлик асоратлари ва чақалақнинг туғилган даврдаги ҳолати) катта аҳамиятга эга.
Амалий ахамияти: тадқиқот натижасида болалар ногиронлигини шакллантирувчи хавф омилларини барвакт аниқлаш имконини берувчи прогностик жадвал тузилди. Болалар ногиронлигини олдини олиш, уларга кўрсатилаётган тиббий-ёрдамнинг сифатини яхшилаш бўйича илмий асосланган чора-тадбирлар ишлаб чиқилди.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Тадқиқот натижалари, ишлаб чиқилган тавсияларни соғлиқни саклаш амалиётига тадбик этиш натижасида ногиронларга кўрсатилаётган тиббий-ёрдам сифатини яхшилашга эришилди (18 та далолатнома).
Қўлланиш сохаси: соғлиқни сақлаш, даволаш-профилактика муассасалари, (ҚВП, оилавий поликлиникалар) Ўзбекистон Республикаси тиббиёт олий ўқув юртлари.

Тадқиқот объекти: Лутфуллоҳ Насафийнинг ҳаёти, ижоди ва илмий меросида муҳим ўрин тутган “Фиқҳи Кайдоний” асари.
Ишнинг максади: ХШ аср охири — XIV аср биринчи ярмида яшаб, илмий фаолият олиб борган Лутфуллоҳ Насафийнинг ҳаёти ва ижоди ҳамда унинг “Фиқҳи Кайдоний” асарини бирламчи манбалар асосида ўрганиш; асарга ёзилган шарх, хошия, таржималарни йиғиш ҳамда уларнинг тадқиқини амалга ошириш.
Тадқиқот методлари: тарихий-қиёсий, қиёсий-типологик ва палеографик-кодикологик методлардан фойдаланилди.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Лутфуллоҳ Насафийнинг ҳаёти ва ижоди илмда илк бор тадқиқ этилди, унинг вафот санасига аниқлик киритилди, манбалардан отасининг номи топилди; “Фикҳи Кайдоний” асарининг мазмуни, фикхий ўзига хосликлари, масалаларнинг ёритилиш услублари ўрганиб чиқилди; “Фиқҳи Кайдоний”га битилган 29 та шархлар ва форс, турк тилларидаги таржималар илк бор аникланиб, таҳлил доирасига тортилди; “Фиқҳи Кайдоний”нинг таълим тизимидаги дарсликлардан бири экани аниқланди.
Амалий аҳамияти: диссертация хулосалари ва олинган натижалари ХШ аср охири - XIV аср биринчи ярмида Насаф илмий муҳити, фиқх тарихи, Марказий Осиё маънавий-маданий хаёти, илм-фани, шунингдек, “Фиқҳи Кайдоний” асари ва унинг шарҳ, таржималарини ўрганишда хизмат қилади.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: диссертация натижалари илмий нашрларда, илмий-амалий ва назарий конференцияларда ўқилинган маърузаларда ва эълон қилинган жами 11 та илмий ишда ўз ифодасини топган;
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: диссертация материалларидан исломшунослик, ХШ аср охири - XIV аср биринчи ярмида Насаф илмий ва ижтимоий-маънавий муҳити ҳамда фиқҳ тарихини ўрганишда, шунингдек, олий ўқув юртларида ўқув-услубий қўлланмалар яратишда фойдаланиш мумкин.

Тадқиқот объектлари: мазҳаблар ва диний мутаассиб фирқалар, халқаро экстремисток ва террорчи ташкилотлар.
Ишнинг мақсади: диний мутаассибликнинг тарихий илдизлари, замонавий кўринишлари ва унга қарши курашнинг маърифий асосларини тадқиқ этишдан иборат.
Тадқиқот методлари. Умуминсоний ва миллий кадриятларни уйғунлаштирган мустақиллик ғоялари методологик асос қилиб олинган. Диссертация ишида цивилизацион услуб, умумлаштириш, статистик, тарихий-қиёсий, диншуносликка хос бошқа услублардан ҳам кенг фойдаланилди.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Диний мутаассибликнинг тарихий илдизлари, турли фирка ва окимларнинг гоя ва фаолият услублари атрофлича тахдил этилди. Ахли сунна ақидавий қарашлари асосида уларга берилган раддиялар ўрганилиб, замонавий мутаассиб гурухларни шаклланиши, тарқалиши, уларнинг жамият барқарорлигига хавфи ҳамда унга карши курашнинг маърифий асослари кўрсатиб берилди.
Амалий ахамияти: тадқиқотда диний ақидапарастликнинг пайдо бўлиши, унинг гоявий-тарихий илдизлари, улар фаолиятидаги услуб ва воситалар тадкики унга карши курашда аник самарали натижа берувчи усулларни ишлаб чиқишга хизмат килади.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтнсодий самарадорлиги: мавзуга дойр 15 та мақола, 2 та ўкув-кўлланма, 4 та рисола, «ZiyoNET» интернет-порталида 1 та мақола чоп этилди.
Қўлланиш (фойдаланиш) соҳаси: тадқиқот натижаларидан унга карши курашда аник самарали натижа берувчи усулларни ишлаб чиқиш билан бирга, кенг жамоатчилик, хусусан хукукни мухофаза килувчи идоралар ходимларига хизматда фойдаланиш учун амалий кўлланма сифатида истеъфода этиш мумкин. Шу билан бирга, «Диншунослик», «Исломшунослик», «Ислом тарихи ва манбашунослиги», «Диний экстремизм ва терроризмга карши курашнинг маънавий асослари» фанлари бўйича дарслик, ўқув кўлланма ҳамда махсус курсларда хам фойдаланиш мумкин.

Тадқиқот объектлари: технологии газлар, экологии тизимлар атмосфера ҳавоси ва газлар аралашмасининг заҳарли компоненти бўлган водород фториди.
Ишнинг мақсади: метрологии тавсифлари яхшиланган яримўтказгичли усуллар ишлаб чиқариш, шароитларини мукобиллаштириш, улар асосида водород фторидни концентрациянинг кенг оралиғида автоматик аникловчи селектив сенсорлар ва газоанализаторлар ишлаб чикариш, уларни синовдан ўтказиш хамда ишлаб чиқаришга татбиқ қилишдан иборат.
Тадқикот усуллари: физик-кимёвий усуллар, электроаналитик усуллар-нинг бир тури бўлган яримўтказгичли усул.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: танланган яримўтказгичлар муқобиллаштирилган шароитлардан фойдаланиб, водород фторидни водород, углерод оксиди, метан, углеводород буглари ва бошка газлар иштирокида аниклашнинг юкори сезгирлиги таъминланган. Аниклашнинг сезгирлиги ва сслективлигини таъминлаш, газлар аралашмаси таркибидаги аникланувчи компонентга нисбатан, селектив сорбцион каватга эга бўлган ссзгир элементли сенсорлардан фойдаланишга асосланган. Водород фторидни газлар аралашмаси таркибидан аниклашни юкори сезгирлигини таъминловчи яримўтказгичли сенсорнинг конструкцияси таклиф этилган.
Водород фторид сенсори ва газоанализаторининг метрологии, эксплуатацией, аналитик ва бошка тавсифларига турли омилларнинг таъсири ўрганилган.
Амалий ахамияти: водород фторид концентрациянинг кенг оралигида автоматик аникловчи яримўтказгичли сенсорлар асосида газ анализатор ишлаб чикарилди. Яратилган сенсорлар юкори сезгирлиги, селективлиги, тезкорлиги, шунингдек мустахкамлиги хамда турли хил шароитларда хам ишлай олиши билан ажралиб туради.
Татбик этиш даражаси ва иктисодий самарадорлиги: сенсорларнинг тажрибавий намуналари чикинди газлар таркибидан водород фторидни назорат килувчи газ анализаторлар намуналарини ишлаб чикишда фойдаланилган. Газ анализатор «МАГ-HF» огир шароитларда ишлатилганда баркарор натижаларни кўрсатди ва атмосфера хавоси хамда технологик газларнинг экологик хавфлилик даражасини аниклашда кўлланилиши мумкин.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохасн: атмосфера хавоси ва технологик газлар таркибини назорат килишда, экология, медицина, физикавий ва аналитик кимёда.

Тадқиқот объектлари: Кредит шартномавий муносабатлари бўйича мажбуриятларининг вужудга кслиши, бажарилиши, ўзгартирилиши ва тўхтатилиши жараёнида вужудга келадиган ҳукукий муносабатлар тадқиқот объсктидир.
Ишнинг мақсади: Диссертация тадкикотининг асосий мақсадлари: кредит муносабатларини ҳар томонлама, комплекс илмий-назарий таҳлил қилиш; кредит муносабатларини ҳукуқий бошкаришни тадқиқ қилиш; кредит пул мажбуриятларини тартибга солувчи меъсрларни қўллаш амалиётини ўрганиш; кредит муносабатларини ҳуқукий тартибга солиш муаммоларини таҳлил этиш ва ҳ.қ.
Тадқиқот методлари: Ишда киёсий-ҳуқуқий, тизимли-ҳукуқий усуллар, мантиқий-тахдил усули ва тадқиқотнинг бошка усулларидан фойдаланилди.
Олинган натижалар ва уларнинг янгнлиги: Диссертация тадқиқотининг илмий-амалий ахамияти унинг долзарблиги, илмий янгилиги хам назарий, ҳам амалий хусусиятдаги хулосалари билан бслгиланади.
Амалий ахамияти: Тадқиқотда келтирилган мулоҳазалар ва хулосалардан кредит муносабатларини тартибга солувчи ҳукукий мсъсрларни такомиллаштириш, ҳукукий тартибга солишнинг аникланган нуқсонлари, зиддиятлари ва стишмовчиликларини бартараф килиш мақсадлари борасидаги қонунчилик фаолиятида, қарз бсриш муносабатларини келгусидаги илмий ўрганишда, ҳукуқни қўллаш фаолиятида, ҳуқуқни қўллаш амалиётини такомиллаштириш учун фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва самарадорлиги: Тадкиқот матсриалларидан фукаролик ва банк хукуки бўйича илмий изланишларда, “Фуқаролик ҳуқуқи”, “Банк ҳуқуқи” фанларини, “Шартнома ҳукуки” ва бошка махсус курсларни ўкитишда фойдаланиш мумкин.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: банк конунчилигини
такомилаштириш, фукаро ва банк ўртасидаги муносабатларни тартибга солиш. Тадқиқот матсриалларидан ўкув жараёнида хамда илмий амалий ишлар тайёрлашда фойдаланиш мумкин.

Тадкикрт объектлари: Ғарбий Турк хокрнлигининг шакиланиши; давлаг тузумининг ўзига хос хусузиятлари; маъмурий-худудий тузилиши, вассаллар бошкаруви.
Ишнинг мақсади: Марказий Осиеда милодий VI - VIII асрларда хукм сурган Ғарбий Турк хокрнлигининг давлаг тузуми, маьмурий тизими, вассаллар бошкаруви хамда бошкарувда кўлланилган усул ва воситаларини тадқиқэтишдан ибораг.
Галки кот методлари: тизимли ёндашув ва тизимли тахлил, тадрижийлик, обьективлик, тарихий-киёсицдаврий-муаммовий варетреоспективтахдил.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Ғарбий Турк хоюнлиги давлаг тузумининг ўзига хос жиҳатлари кўрсатиб берилиб, унинг хдрбий-маьмурий бошкарувига хос “Ўн Ўқ” тузилмасинининг генезиси ёритидди. Хусусан, ушбу хоконликнинг ўз “давлаг улуси” бўлгани хдмда у Шаркий Турк хоқонлиги каби ўнг ва сўл ўларок, 5 тадан кабилани ўз ичига олган 2 та харбий-маьмурий қанотга таксимланиб бошкарилгани асосида айнан кандай омиллар ётиши тахлил қилинди. Ғарбий Турк хокрнлигининг ўзига хос танга-пул тизими бўлгани, хоқонлар ўз номлфидан (“жабғу”, “жабғу-хокон”, “хокрн” унвонлфи, этносиёсий ном сифагида “Турк-хокрн” ва “Тарду хоқон”, ‘Тун жабғу-хоюн” каби хукмдор исмлари билан) Чоч вохасвда ўз тангаларини зарб қиддиргани ва уларда хоқонликка хос хокимият рамзлари ўрин олгани аниқланди. Ёзма манбалар ва нумизмагик магериаллар асосида ушбу хоконликнинг давлаг сифагида шаклланиш жараёнида Ябгулик, Ябгу-хоқрнпик, Хоқонлик паллалари каби уч боскични босиб ўтганлиги кўрсатиб беридди. Бир неча ўнлаб кабила бошкарувлари хдмда 20 дан ортик воха хукмдорликларини ўз таркибига олгани хоконлик вассаллар бошкаруввда ўзига хос усул ва воситалар кўллагани ёритидди.
Амалий ахамияти: Диссертациядаги ғоя, хулоса ва фикрлардан ёш тадқикотчилф, грантлар иштирокчилари, ўкув кўлланмалар ва дарсликларни тайёрлэвчи мутахассислар, маьнавият ва маърифаг тарғиботчилари, ўкув юртлари ходимлари фовдаланиши мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва икпкодий самарадорлиги: Тадқиқот мавзу:и бўйича 3 та монография, 3 та рисола ва илмий журналларда 26 та мақола, Республика ва халкаро миқёсцца ўтказилган илмий конференцияларда 54 та макола ва тезис хамда “Ziyonet” интсрнстпортали сайтида 2 та мақола эълон килинган.
Қўлланилиш (фойдаланиш) сохаси: Тадкикрт натижаларидан олий ўқув юртларвда махсус ваумумий курслар ўқиш жараёнцда, ўкув кўлланмалари ва дарсликлар хамда минтака тарихининг тегишли бўлимлфини ёзищда фовдаланиш мумкин.

Тадқикот объектлари: Узбекистан иқтисодиётига хорижий инвестицияларни жалб қилиш усули бўлган ЭИҲлар фаолияти.
Ишиииг мақсади: миллий иқтисодиётни модернизациялаш шароитида ЭИҲларга инвестициялар жалб қилишни фаоллаштиришга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдаи иборат.
Тадқикот методлари: тизимли ёндашув, гурухдаш, қиёсий, иқтисодий тахлил ва таққослаш.
Олинган иатижалар ва уларнинг янгилиги: «эркин иқтисодий ҳудуд» тушунчаси иқтисодий мазмунини очиб берувчи такомиллашган муаллифлик таърифи ишлаб чиқилган; ривожланган ва ривожланаётган мамлакатларда ЭИҲлар фаолиятининг ўзига хос хусусиятлари аниқланди, тавсифланди ва таснифланди; инвестицияларни жалб қилишни фаоллаштиришда ЭИҲларнинг мақсадларидаи келиб чиққан ҳолда, табақалашган имтиёзлар берилиши мақсадга мувофиқлиги асосланган; «Навоий» ЭИИЗда яратилгаи қулай иивестицион муҳитдан самарали фойдаланиш, жумладан айрим маҳсулот турларини ишлаб чиқаришда маҳаллий хом ашёдан фойдаланиш орқали маҳсулот таниархини пасайтириш имкониятлари аиикланди; жахон амалиётида ЭИҲларга хорижий инвестицияларни жалб этиш борасидаги илғор тажрибалардан фойдаланиш юзасидаи амалий тавсиялар берилгаи.
Амалий ахамияти: тадқиқот ишида ишлаб чиқилган илмий таклиф ва амалий тавсиялардан мамлакатимизда ЭИХдарни ташкил этиш ва ривожлантиришнинг мақсадли дастурлари ҳамда алоҳида минтақалар иқтисодиётини ривожлантириш лойиҳаларини ишлаб чиқишда қўлланилиши мумкинлиги билан белгиланади. Диссертация материалларидан олий ўкув юртларида «Хорижий инвестициялар», «Инвестицион сиёсат» фанлари ўкув дастурларини такомиллаштириш ва ўқитишда фойдаланиш мумкии.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: диссертация ишииинг илмий таклиф ва амалий тавсиялардан Навоий вилояти Ташқи иқтисодий алоқалар, инвестициялар ва савдо бошкармаси, «Навоий» эркии иидустриал-иқтисодий зона ДУК дирекцияси, ДАТСК «Узпроммашимпекс» томонидан амалиётда қўллаш учун қабул қилинди. Диссертация материалларидан Тошкент молия институтида «Хорижий инвестициялар», «Инвестицион сиёсат» фанлари ўқув дастурларини такомиллаштириш ва ўқитишда фойдаланилмокда.
Қўлланиш сохаси: Навоий вилояти Ташқи иқтисодий алоқалар, инвестициялар ва савдо бошқармаси, «Навоий» ЭИИЗ, ДАТСК «Узпроммашимпекс», олий ўқув юртлари.

Тадқиқот объекти: Бўлажак касб таълими ўкитувчисини маънавий-ахлокий тарбиялаш жараёни.
Тадқиқот максади: Бўлажак касб таълими ўқитувчисини маънавий-ахлокий тарбиялашнинг назарий-методик асосларини ишлаб чиқиш ва амалиётга жорий этишга оид услубий тавсиялар яратиш.
Тадқиқот методлари: Сиёсий, фалсафий, тарихий, этнографик, педагогик, психологик ва маънавиятга оид илмий-методик адабиётларни қиёсий-танкидий ўрганиш, таҳлил қилиш; педагогик кузатув, суҳбат, анкета сўровлари; тестлар, тажриба-синов; мониторинг, математик-статистик тахдил; тадқиқот натижаларини умумлаштириш.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Бўлажак касб таълими ўқитувчисини маънавий-ахлоқий тарбиялаш муаммоси яхлит тизимда илмий-педагогик жиҳатдан ўрганилганлиги, касб таълими ўқитувчисини шахси ва уларни маънавий-ахлоқий тарбиялаш зарурати педагогик жиҳатдан тахдил этилганлиги, бўлажак касб таълими ўкитувчисини маънавий-ахлокий тарбиялашнинг мазмуни, шакл ва методлари ўқитувчиларга тавсия этилганлиги маънавий-ахлоқий тарбиялаш методикаси ишлаб чиқилганлиги, тажриба ишларида синовдан ўтказилганлиги, амалиётда қўллаш бўйича илмий хулоса ва тавсиялар ишлаб чиқилганлиги билан асосланади.
Амалий ахамияти: Тадкиқот жараёнида ишлаб чикилган умумпедагогик ва илмий-методик тавсиялардан узлуксиз таълим тизимининг барча бўғинларида, педагогик йўналишдаги фанларни ўқитиш жараёнида ва уларни такомиллаштиришда, ўкув муассасаларида маънавий-маърифий ишларни амалга оширишда кенг фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Тадқиқот натижалари муаллифнинг нашр эттирилган 15 та илмий ишларида ўз аксини топган бўлиб, улар асосида ишлаб чикилган илмий-методик тавсиялардан фойдаланилмокда.
Қўлланиш сохаси: Тадқиқот натижаларидан касб таълими йўналишидаги олий таълим муассасалари, касб таълими ўкитувчиларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институтларида кенг қўлланилади.

Тадқиқот объектлари: «Ўзқурилишматериаллари» акциядорлик компаниясининг хўжалик юритиш фаолияти ва бошқарув тизими.
Ишнинг мақсади: корпоратив бошқарув тизимида стратегик менежмент усулларини жорий этиш самарадорлигининг назарий ва амалий жиҳатларини ривожлантириш, уларни бозор талабларига мое тарзда тадқик этиш ва бошкаришни такомиллаштириш борасида услубий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқиш.
Тадқиқот методлари: қиёсий ва иқтисодий тахдил, иқтисодий -математик, статистик гурухдаш, монографик кузатиш, таққослаш, социологик сўровнома, танланма кузатиш ва прогнозлаш.
Олинган натижалар ва уларнинг янгнлнгн: иқтисодчи олимлар томонидан «корпоратив бошқарув» ва «стратегик менежмент» тушунчаларига берилган илмий таърифлар киёсий тахдил этилиб, муаллиф томонидан мазкур тушунчалар моҳияти тизимли гурухдаштирилган ҳолда «корпоратив бошқарув тизими» тушунчасига илмий таъриф берилди ва назарий-услубий жиҳатлари асосланди. Корпоратив бошқарув тизимида стратегик менежмент усуллари ва технологиялари тизимлаштирилди. Қурилиш материаллари саноатида таркибий ўзгариш йўналишлари очиб берилди ва унда иқтисодий ҳолатни яхшилаш борасида илмий-амалий таклифлар киритилди. Корпоратив бошқарувда стратегик менежментни ривожлантиришнинг асосий йўналишлари аниқланиб, компанияда таркибий тузилмани такомиллаштириш, иқтисодий ривожлантириш бўйича илмий-амалий тавсиялар асосланди.
Амалнй аҳамнятн: тадқикотнинг хулосалари республикада корпоратив бошкарув тизимида стратегик менежмент усулларини жорий этишнинг назарий жиҳатларини бойитишга муайян ҳисса бўлиб кўшилади.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: диссертациянинг асосий натижалари ва хулосалари «Ўзқурилишматериаллари» АК, ЎзР Давархитектқурилиш қўмитаси қошидаги капитал қурилишда иқтисодий ислоҳотлар ва нархларни шакллантириш Маркази, Давархитектқурилиш қўмитасининг Лойиҳа институтлари фаолияти мониторинги бошқармаси амалий фаолиятига хамда ТАҚИ ўкув жараёнига татбиқ этилган.
Қўлланиш (фойдаланиш) соҳаси: республика курилиш материаллари ишлаб чиқарувчи акциядорлик жамиятларида ва ўкув жараёнларида фойдаланиш мумкин.

Тадқиқот объекти: тадқиқот объекти даволаш-профилактика муассасаларида бошқарув карорларини қабул қилинишни қўллаб-қувватловчи компьютер тизимларидир.
Тадқиқот мақсади: юрак-кон томир хасталикларининг кун сифатини башоратлаш тезкорлигини ошириш имконини берувчи даволаш муассасалари фаолиятини ташкиллаштиришда бошқарув қарорларини қабул қилинишни қўллаб-кувватловчи компьютер тизимини ва башоратлаш алгоритмларини яратишдир.
Тадқиқот услублари. диссертация ишини бажариш жараёнида математик моделлаштириш, статистика ва ҳисоблаш тажрибаси, шаклларни аниклаш назарияси, ноаник мантиқ аппарати услублари.
Олинган натижалар ва уларнинг долзарблиги: юрак-кон томир хасталиги билан оғриган беморларнинг келиб тушиш частотасини бахолашнишини башоратловчи робастик модель олинган; кун сифатини бахоланиши бўйича коллективлашган карор кабул килиш тизимини куриш усули ва алгоритми, хамда бошқарув карорларини кабул килинишни қўллаб кувватловчи дастурий мажмуа яратилган.
Амалий ахамияти: юрак-кон томир хасталиги учун кун сифатини бахолашнишини башоратлаш ва карор кабул килиш, ахборотга статистик ишлов бериш бўйича кенг кўламли масалаларни ечишга каратилган алгоритмлар ва дастурий воситалар мажмуаси яратилган. Тадқиқот натижалари INTERNET глобал тармогида кенг омма эътиборига хавола этилган.
Тадбик этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: яратилган алгоритмлар ва дастурий воситалар ўзининг амалий тадбикини махсуслаштирилган илмий амалий терапия ва тиббий реабилитация Республика тиббиёт марказида, хамда Республика тезкор тиббий ёрдам марказида топди. 2011 йилда биринчи тадбик объекти бўйича иқтисодий самарадорлик 6142540 сўмни ташкил этди.
Фойдаланиш доираси: яратилган алгоритм ва коллективлашган карор кабул килиш тизими, хамда юрак-кон томир ҳасталиклари учун кун сифатини бахоловчи дастурий воситалар мажмуаси ўз фойдасини даволаш-профилактик муассасаларида, тезкор тиббий ёрдам кўрсатиш масканларида.

Тадқикот объектлари: Ўзбекистои Республикасида фаолият юритаётган солиқ тўловчи юридик шахслар.
Ишнннг максади: иқтисодиётни модериизациялаш шароитида Ўзбекистон Республикасида корпоратив солиқ менежментини ривожлантиришга қаратилган илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
Тадқиқот методлари: занжирли боғланиш, статистик тахлил, таққослаш, гурухдаш, таҳлил ва синтез, омилли таҳлил.
Олингаи натижалар ва уларнинг янгнлиги: корпоратив солиқ менежментининг иқтисодий моҳияти очиб берилди ва такомиллашган муаллифлик таърифи ишлаб чиқилди; мамлакатимизда корпоратив солиқ менежментини ташкил этиш борасидаги мавжуд камчилик ва муаммоларни бартараф этиш борасида илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилди; солиқ рисклари тушунчасининг моҳияти очиб берилди ва солиқ рискларининг оқибатлари келтириб ўтилди; ички солиқ назоратини ташкил этишнинг корхоналар молиявий-хўжалик фаолиятидаги аҳамияти ёритиб берилди ва уни ўтказиш жараёнида эътибор қаратилиши лозим бўлган жиҳатлар, жумладан, солиқ хатолари турлари очиб берилди; солиқ маслахати хизматининг иқтисодий аҳамияти ва бу соҳаии ривожлантириш бўйича амалий тавсиялар ишлаб чиқилди; мамлакатимиз солиқ конунчилиги хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда корпоратив солиқ менежментини самарали ташкил этиш орқали хўжалик субъектлари молиявий барқарорлигини ошириш йўллари таклиф қилинди.
Амалий аҳамияти: тадқиқот ишида ишлаб чиқилган илмий таклиф ва амалий тавсиялардан корхоналар тўловга лаёқатлилигини таъминлашда, соҳага оид қонунчиликии такомиллаштиришда фойдалаииш мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: тадқиқот натижаларидаи Узбекистан Республикаси Молия вазирлиги (2010 йил 23 июль ЁТ/20-01-31-16-313/1784-сонли далолатнома), «Ўздомаҳсулот» АК (2012 йил 30 январдаги далолатнома) фаолиятида амалиётга жорий қилиш учун қабул қилинган. Тадқиқот материалларидан Тошкеит молия институтида (2010 йил 8 сентябрь 8-сонли далолатнома) «Корпоратив солиқ менежменти», «Корпоратив молия стратегияси», «Молиявий менежмент стратегияси», «Солиқ маслаҳати», «Корхоналарда пул оқимларини бошқариш», «Молиявий менежмент» фанлари ўқув дастурларини такомиллаштириш ва ўқитиш жараёнида фойдаланилмоқда.
Қўлланиш сохаси: солик тўловчилар, солиқ маслахати ташкилотлари, олий ўқув юртлари.

Тадқиқот объекти: Касб-ҳунар коллежлари ўкувчиларини маънавий-ахлокий тарбиялаш жараёни.
Тадқиқот мақсади: Касб-ҳунар коллежлари ўқувчиларини маънавий-ахлокий тарбиялашнинг мазмуни, шакл ва мстодларини назарий жиҳатдан янада такомиллаштириш ҳамда амалистга жорий этишга оид методик тавсиялар яратиш.
Тадқиқот методлари: сиёсий, фалсафий, тарихий, этнографик, педагогик, психологик ва маънавиятга оид илмий-методик адабиётларни киёсий-танқидий ўрганиш, таҳлил килиш; педагогик кузатув, суҳбат, анкета сўровлари; тестлар, тажриба-синов; математик-статистик таҳлил; тадкикот натижаларини умумлаштириш.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги:
1. Касб-хунар коллежлари ўқувчиларини маънавий-ахлоқий тарбиялаш долзарб педагогик муаммо сифатида назарий жиҳатдан асосланди ҳамда унинг мазмун-моҳияти ва функциялари ишлаб чикилди.
2. Касб-хунар коллежлари ўқувчиларини маънавий-ахлоқий тарбиялаш йўналишлари бслгиланди.
3. Касб-хунар коллежлари ўқувчиларини маънавий-ахлоқий тарбиялаш мазмунини такомиллаштириш қонуниятлари яратилди.
4. Касб-хунар коллежлари ўқувчиларини маънавий-ахлоқий тарбиялаш шакл ва методлари, воситалари белгиланди.
5. Касб-хунар коллежлари ўқувчиларини маънавий-ахлокий тарбиялашнинг яхлит тизими яратилди.
6. Касб-хунар коллежлари ўқувчиларини маънавий-ахлоқий тарбиялаш тадбирларининг самарадорлик даражаси аниқланди ва илмий-методик тавсиялар ишлаб чиқилди.
Амалий аҳамияти: Тадқиқот асосида ишлаб чиқилган умумпедагогик ва методик тавсиялардан ўрта махсус касб-ҳунар таълими тизимининг барча бўғинларида, ижтимоий фанларни ўқитиш жараёнида ва уни такомиллаштиришда, маънавий-маърифий ишларни амалга оширишда, олий ўқув юртлари, ўқитувчилар малакасини ошириш ва қайта тайсрлаш курсларида, таълим-тарбия, ахлок, маънавият муаммоси билан шуғулланувчи педагог, тарихчи, файласуф, руҳшунос олимлар хамда халк маорифи ходимлари, ўқитувчилар кенг кўламда фойдаланишлари мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги:
Тадқикот натижаларининг илмий хулосалари ва асосий ғоялари Республика илмий-назарий ва илмий конферснцияларда ўқилган маърузалар, «Халк таълими», «Касб-ҳунар таълими», «Узлуксиз таълим», «Бошланғич таълим», «Педагогик маҳорат» журналларида эълон қилинган илмий мақолалар, ҳамда чоп этилган монография, услубий қўлланма ва методик тавсияларда ўз ифодасини топтан. Шунингдек, Республика оммавий ахборот воситаларида чикишлар билан амалистга жорий этилган.
Қўлланиш соҳаси: касб-хунар коллежлари, олий педагогик таълим муассасаларининг касб таълими ўқитувчилари малакасини ошириш марказлари, ўрта махсус, касб-ҳунар таълими педагог ходимларини малакасини ошириш ва уларни қайта тайерлаш институтлари.

Тадқиқот объектлари: Қизилкум палеоген даврининг чўкинди ётқизиқлари формациялари.
Ишнннг мақсади: Қизилкум палеоген даври чўкинди формацияси ётқизиқларининг ҳосил бўлиши шароитлари ва моддий таркибини комплекс ўрганиш, чўкинди ҳосил бўлиш ҳавзасини асосий эволюцион боскичларга ажратиш, фациал бирликларнинг замон ва маконда ўзгариш конуниятларини аниқлаш ва фойдали қазилма конларининг ҳосил бўлишидаги уларнинг ўзаро генетик боғликлигини аниқлаш.
Тадқиқот методлари: чўкинди формациясининг босқичли динамикага асосланган фациал тахлили, кесмаларни биоритмостратиграфик табакалаш ва таққослаш, сув ҳавзасининг гидрокимёвий таркибини белгиловчи оксидланиш-тикланиш, кислотали - ишкорли кўрсатгичларидан келиб чиқиб, комплекс гидрокимёвий шароитлари асосида чўкинди жинсларнинг фациал тахлили.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: палеоген чўкинди ҳавзаси эволюцияси беш босқичга ажратилди. Палеоген денгиз ҳавзасининг трансгрессияси ва регрессияси алмашиши, улкан сабаб, яъни дунё океанининг эвстатик тебраниши билан боғлиқ эканлиги аникланди. Минтақа палеоген ётқизиклари кесмаларининг биоритмостратиграфик табақаланиш ва таккосланиши схемаси тузилди. Динамик фациал бирликлар ва биринчи марта, чўкинди ҳосил бўлиш мухитининг геохимиявий шароитларини ифодаловчи ўзига хос бўлган: сульфатли-доломитли кимёвий, карбонатли биокимёвий и бентонитли физик-кимёвий фациал бирликлар ажратилди.
Амалий аҳамияти: юқори сифатли ишқорли бентонит ва карбонат-полигорскитли Навбахор гиллари ва Вауш ок унсимон доломит конлари, ҳамда Кўкча опокосимон гиллари ва Омантайтау зич доломит конлари нишоналари очилди.
Тадбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Навбаҳор кони негизида йиллик куввати 40 минг тонна бўлган гилмоя кукуни ишлаб чиқарадиган завод қурилди. Ушбу завод ишлаб чиқараётган маҳсулотлар импорт ўрнини босувчи ва экспортга мўлжалангандир.
Қўлланиш (фойдаланиш) соҳаси: стратиграфик, фациал, минерал-геокимёвий мезонларга асосланиб номаъдан конларини минтақавий башоратлаш, уларни кидириш ва баҳолаш.

Тадқиқот объектлари: никоҳ шартномаси соҳасида вужудга келадиган оилавий-ҳуқуқий, шунингдек фукаролик-ҳуқукий муносабатларни ҳуқуқий тартибга солиш тизими.
Ишнинг мақсадн: никоҳ шартномаси юридик табиатини тахдил қилишнинг асосий назарий ва амалий тусдаги муаммоларини аниқлаш ва тадкиқ қилиш.
Тадқиқот методлари: ретроспективлик, мантиқийлик, тарихий-хукуқийлик, муаммоли-мақсадли, қиёсий-ҳуқуқий, тизимли-тузилишли ва илмий билишнинг бошка методлари.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: унда миллий ҳуқуқшуносликда илк маротаба бозор муносабатлари ва иқтисодиётни либераллаштириш шароитида мулкий муносабатларга замонавий ёндашув базасида никоҳ шартномасининг назарий ва ҳуқукий асосларининг комплекс ва чуқур тахдили амалга оширилди. Никоҳ шартномасининг ҳуқуқий табиатини эр-хотин ўртасидаги мулкий муносабатларни оилавий-ҳуқуқий тартибга солишдаги фукаролик-ҳуқуқий восита сифатидаги тушуниш таклиф этилади.
Амалий аҳамияти: тадқиқотнинг натижалари унинг долзарблиги, илмий янгилиги ва назарий ва амалий тусдаги хулосалар билан белгиланади. Тадқиқот янгиликлари ва хулосалари оилавий муносабатларни тартибга солишга оид бўлган ҳуқуқий нормаларни такомиллаштириш бўйича қонунчилик фаолиятида, суд амалиётида, нотариал органлар ва адвокатлик тузилмаларининг ҳукуқни қўллаш амалиётида фойдаланиш мумкин.
Тадбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Оила ва фуқаролик қонунчилигини такомиллаштиришга оид алоҳида таклифлар Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ва Ўзбекистон Республикаси Президента ҳузуридаги амалдаги қонун ҳужжатлари мониторинги институтига юборилган. Диссертациянинг материаллари “Фуқаролик ҳуқуқи” ва “оила ҳуқуқи” ва бошқа фанларда фойдаланиш мумкин.
Қўлланиш (фойдаланиш) сохаси: илмий-тадқиқот фаолияти, қонун ижодкорлиги, ҳукуқни қўллаш амалиёти, ўқув-услбуий фаолият.

Тадқиқот объекти: Жанубий Қорақалпоғистон топонимлари материаллари.
Ишнинг мақсади: Жанубий Қорақалпоғистондаги топонимларни тарихий-этимологик тахлилини амалга ошириш ва хулосаларни умумлаштириш.
Тадқиқот методлари: тавсифий, киёсий-тарихий ва этимологик тахлил усуллари.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Жанубий Қоракалпоғистон топонимлари тарихий-этимологик жихатдан илк бор монографик тарзда ўрганилди; ўзбек топонимикасидаги жой номларининг тарихий-этимологик тадқиқига багишланган адабиётлар илмий-танкидий тахлил килинди ва мавзунинг ўрганилиш даражаси белгиланди; худуддаги аппелятиви туркий сўзлардан бўлган топонимлар этнотопонимлар, антропотопонимлар, фитотопонимлар, зоотопонимлар ва объектнинг табиий-географик хусусияти билан боглик топонимлар тарзида гурухланди хамда тадкик килинди; аппелятиви эроний тиллар мансуб топонимлар кадим эроний таркибли топонимлар ва хоразмий тилига алоқадор элементлар сифатида тадкик этилди; Жанубий Қорақалпоғистондаги топонимларга аппелятив бўлган турли тилларга хос элементлар арабий, мўғул ва рус тили элементлари хамда гибрид таркибли топонимлар тарзида ажратилиб, тахлилга тортилди.
Амалий ахамияти: ишнинг илмий тахдиллари ва назарий хулосалари келгусида ўзбек ва қорақалпоқ ономастикаси муаммоларини тадқиқ килишда, ўзбек ва қорақалпоқ лексикологияси, семасиологияси, топонимик лексикографияси масалаларини ўрганишда илмий-назарий намуна бўла олади, Қоракалпоғистон топонимлари ва Жанубий Қоракалпоғистондаги ўзбек шеваларининг изохли луғатларини тузишда, махсус курслар ўқишда фойдаланиш мумкин. Тадқиқот хулосалари ўзбек ономастикаси бўйича бакалавриат ва магистрлик таълим йўналишлари учун маъруза матнлари тайёрлашда ҳам қўл келади.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодиёт самарадорлиги: тадқиқот натижаларидан ўзбек ва қораколпоқ ономастикаси бўйича дарслик ва ўкув қўлланмалар тайёрлашда, топонимик луғатлар тузишда, махсус курс ва семинарлар ташкил этишда фойдаланиш мумкин.
Қўлланиш сохаси: ономастика, топонимика, лексикология, диалектология, тил тарихи.

Тадқиқот объектлари: пул маблағлари жамғармаларини ташкил этиш, тақсимлаш ва улардан фойдаланиш жараёнида юзага келадиган, давлат молиявий фаолияти билан боғлиқ молиявий-ҳуқуқий муносабатлар.
Ишнинг мақсади: Узбекистан Республикасида давлат молиявий фаолияти институтами комплекс илмий-амалий жиҳатдан тахлил килиш, унинг мамлакат ижтимоий-иқтисодий тараққиётидаги ўрни ва аҳамиятини ўрганиш ҳамда давлат молиявий фаолиятига тааллуқли тегишли ҳуқуқий нормаларни ва уларни кўлланиш амалиётини тахлил килиш йўли билан қонунчилигимиздаги камчиликларини аниқлаш ва уларни бартараф этиш борасида амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
Тадқиқот методлари: тарихий, мантиқий, муаммовий-мақсадли, тизимлаштириш, киёсий, социологик, жорий қонунчиликни тахлил этиш.
Олинган натнжалар ва уларнинг янгилнгн: давлат молиявий фаолиятига оид назарий, ҳукуқий ва амалий масалалар илк маротаба молия ҳуқуқи фани нуктаи назаридан монографик даражада тадқиқ этилиб, давлат молиявий фаолияти институтига оид молиявий-ҳуқуқий муаммоларнинг ўзига хос ечими сифатида янги тушунчалар, илмий-назарий хулосалар, амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилди.
Амалий аҳамиятн: Тадқиқот натижалардан Узбекистан Республикасининг молия қонунчилигидаги давлат молиявий фаолиятини ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштириш борасидаги қонунчилик фаолиятида ва давлат бошқарув органлари фаолиятини янада ривожлантиришда фойдаланилиши мумкин.
Татбиқ этиш даражасн ва иқтнсоднн самарадорлигн: тадкиқот натижаларидан “Молия ҳуқуқи”, “Солиқ ва Банк ҳуқуқи” каби фанларни бакалавриат ва магистратура талабаларига ўкитиш жараёнида хамда молиявий конунчилик муаммолари ўрганишга қаратилган илмий тадқиқот ишларида фойдаланилмокда.
Қўлланиш (фойдаланнш) сохаси: ҳукук ижодкорлиги жараёни, қонунчиликнинг ривожланиш истикболларини тахлил қилишга оид илмий тадкиқотлар; олий юридик ўкув юртларидаги ўқув жараёни.

Тадқиқот объектлари: давлат хокимияти тизимида президентлик институтининг ўрни ва ролига оид ҳуқуқий муносабатлар тизими, юридик фанда мавжуд бўлган ғоялар, тамойиллар ва категориялар, норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар.
Ишнинг мақсади: давлат хокимияти тизимида президентлик институтининг ўрни ва ролини киёсий-ҳуқукий тадқиқ этиш ва бу борада илмий асосланган таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқиш.
Тадқиқот методлари: тизимлилик, тарихийлик, тизимли-таркибий ёндашув, анализ ва синтез, мантиқий-юридик, формал-юридик, қиёсий-ҳукуқий, статистик ва илмий билишнинг бошқа усулларидан фойдаланилди.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: давлат хокимияти ва бошкарувини демократлаштириш шароитида миллий юридик фанда президентлик институтининг давлат хокимияти тизимида тутган ўрни ва роли илк маротаба монографик тарзда конституциявий ҳуқук нуктаи назаридан қиёсий-ҳукукий тадқиқ этилди.
Амалий ахамияти: диссертация хулосалари ва қоидаларидан президентлик института билан боғлиқ қонунчиликни такомиллаштириш, давлат ҳокимияти ва бошкарувини демократлаштириш соҳасида кейинги йилларда кабул килинган бир катор конунларни амалга ошириш механизмларини ривожлантириш, демократик ҳуқуқий давлат ва фукаролик жамиятида президентлик институтининг ўрни ва роли тўғрисидаги билимларни кенгайтириш ҳамда фуқароларнинг ҳуқуқий онги ва маданиятини оширишда фойдаланиш мумкин.
Татбиқ этиш даражасн ва иқтисоднй самарадорлнги: Тадқиқот натижаларидан Узбекистан Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси ва Сената, Мамлакатимизда демократии ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фукаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси ижросига оид давлат ҳокимияти ва бошқарувини демократлаштириш соҳасидаги норматив-ҳукуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш бўйича Комиссия, Узбекистан Республикаси Президенти ҳузуридаги Амалдаги қонун ҳужжатлари мониторинги института фаолиятида фойдаланилмокда.
Қўлланиш (фойдаланиш) со\аси: конун ижодкорлиги жараёни, қонунни кўллаш, илмий тадқиқот ва таълим соҳалари.

Тадқиқот объекти: касб-ҳунар коллежлари шароитида ўқувчиларга инглиз тилини ўргатиш жараёни.
Тадқиқотнинг мақсади: касб-ҳунар коллежи ўқувчиларининг инглиз тилида қўшимча матнлар ўқиш малакаларини шакллантириш оркали бўлажак кичик мутахассисларнинг касбий тайёргарлиги сифатини кўтаришни назарий ва экспериментал асослаб бериш.
Тадқиқот методлари: таълим-тарбия жараёнини кузатиш; тадқиқот соҳасига оид адабиётларни ўрганиш ва таҳлил килиш; сўровнома ўтказиш; тажриба-синов; математик-статистик таҳлил.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: Ўқувчиларга кўшимча матн ўқитиш лингводидактик илмий муаммо сифатида назарий жиҳатдан ва эксперементал тарзда асослаб берилди; КҲК ўкувчиларига кўшимча матн ўқитишнинг ҳозирги аҳволи ўрганилди ва таҳлил қилинди ҳамда матлуб мазмуни аниқланди; КҲК ўкувчилари учун мўлжалланган кўшимча матнлар (Supplementary reader) методик қўлланмаси яратилди; ўқувчиларга кўшимча аутентик (танланган) ва адаптация килинган (тузилган) соҳавий матнлар ўқитиш технологияси ишлаб чикилди.
Амалий ахамияти: тадкиқот натижалари касб-ҳунар коллежларида инглиз тили ўқитиш методикасини яратишда, чет тиллар бўйича ўкув дастурлари, кўлланма ва дарсликлар яратиш хамда илмий тадкиқотлар олиб боришда назарий асос бўлиб хизмат килади.
Татбиқ этилиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: Юнус Ражабий номидаги Тошкент педагогика коллежи, Тошкент маданият коллежи, Хамза номидаги республика мусиқа коллежи, Термиз ва Гулистон санъат коллежларида инглиз тили ўқитиш жараёнида тажриба-синов ишлари амалга оширилди. Тадкикот мазмуни халқаро, республика ва олий ўкув юртлариаро илмий конференциялардаги маърузаларда баён этилган. Натижалар чоп этилган 19 номдаги илмий ишларда ўз аксини топган.
Қўлланилиш сохаси: тадқиқот материалидан касб-ҳунар коллежлари, академик лицейлар, ўрта умумтаълим мактаблари, лисоний ва нолисоний олий ўқув юртларида фойдаланиш мумкин.

Тадқиқот объекти: олий таълим муассасаларида касб таълими педагогларини тайёрлаш жараёни.
Ишнинг мақсади: бўлғуси касб таълими педагогини лойиҳалаштириш фаолиятига тайёрлаш назарияси ва амалиётини асослаб бериш.
Тадқиқот методлари: назарий методлар, эмпирик методлар, талабаларнинг лойиҳалаштириш кўникмалари шакллантирилганлик даражасини аниқлашда эксперт баҳолаш методи; тажриба-синов ишлари.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: талабаларнинг олий ўкув юртида ҳар бир ўқиш даврининг мазмуний ва функционал имкониятларининг ўзига хос хусусиятларидан келиб чиқиб, бўлғуси касб таълими педагогини лойиҳалаштириш компетентлигига тайёрлаш модели ишлаб чикилди. Бўлғуси касб таълими педагогларини ўкув машғулотларининг муаммоли ва топшириқли ёндашувларини амалга оширувчи, мақсадга йўналтирилган мажмуасидан; талабаларнинг ўз педагогик лойиҳаларини амалга ошириш (бажариш) бўйича тадқиқот ишлари моделидан иборат бўлган лойиҳалаштириш фаолиятига жалб қилиш тизими ишлаб чиқилди ва тажрибада исбот қилинди.
Амалий ахамияти: бўлғуси касб таълими педагогини лойиҳалаштириш фаолиятига тайёрлаш модели яратилди ва татбик этилди; бўлғуси педагогии лойиҳалаштириш фаолиятига тайёрлаш дастури синовдан ўтказилди; “Ўқитиш технологияларини лойиҳалаштириш ва конструкциялаш асослари” махсус танлов фанининг ўкув дастури ишлаб чикилди ва татбик этилди.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: асосий хулосалар ва қоидалар, тадқиқот натиажалари нашрий ишларда акс эттирилган ҳамда халкаро, республика ва олий ўкув юртлариаро конференцияларда муҳокама қилинган, татбик қилинганлик тўғрисидаги далолатномаларда тасдиқланган.
Қўлланиш соҳаси: олий ва ўрта махсус касб-хунар таълими тизими.