Doctor axborotnomasi
№
4—2015
18
УДК
616-073: 618. 31
БАЧАДОНДАН
ТАШҚАРИ
ҲОМИЛАДОРЛИКНИНГ
ЭРТА
ДИАГНОСТИКАСИ
© 2015.
М
.
Амонова
,
Г
.
Ш
.
Элтазарова
,
Д
.
И
.
Тугизова
СамМИ
даволаш
факультети
акушерлик
ва
гинекология
кафедраси
РАННЯЯ
ДИАГНОСТИКА
ВНЕМАТОЧНОЙ
БЕРЕМЕННОСТИ
За
последние
годы
внематочная
беременность
является
одним
из
наиболее
часто
встречающихся
заболеваний
,
которое
не
только
угрожает
жизни
женщины
,
а
также
приводит
к
нарушению
дальнейшей
репродуктивной
функции
.
EARLY DIAGNOSTICS OF ECTOPIC PREGNANCY
M. Amonova, G.S. Eltazarova, D.I. Tugizova
In recent years, ectopic pregnancy is one of the most common diseases, not only threatens female life, and also leads of further
disruption of reproductive function.
Ключевые
слова
:
внематочная
беременность
,
диагностика
,
ретроспективный
,
проспективный
,
хорионический
гонадотропин
.
Keywords:
ectopic pregnancy, diagnostics, retrospection, prospection, chorionic gonadotropin.
Мавзуни
долзарблиги
:
Бачадондан
ташқари
ҳомиладорлик
(
БТХ
)
кейинги
йилларда
тобора
кўпроқ
учраётган
касаллик
бўлиб
,
нафақат
бемор
аёл
ҳаётига
хавф
солади
,
балки
аёлнинг
кейинги
ҳаётида
репродуктив
функция
бузилишига
олиб
келади
(
Айламазян
Э
.
К
.,
Рябцева
И
.
Т
. 2013
й
).
БТХ
нинг
диагностикаси
ва
даволаш
гинекология
амалиётида
долзарб
муаммолардан
би
-
ридир
.
Эрта
муддатларда
касалликка
ташҳис
қўйиш
учун
қондаги
хорион
гонадотропин
(
ХГ
)
бета
-
суббирликлари
(
субъединица
)
ни
аниқлаш
лозим
бўлади
.
Қонда
10
МЕ
/
л
хорион
гонадотропин
бўлади
.
Агар
орадан
48
соат
ўтиб
,
такрорий
текшириш
ўтказилганда
ХГ
(
бета
-
суббирликлари
даражаси
2
баравардан
зиёд
кўпайса
,
бунда
БТХ
бўлиши
мумкин
.
Бу
усул
гинекология
амалиётида
тобора
кўп
қулланилмокда
.
Қийин
вазиятларда
диагностик
лапароскопиядан
фойдаланиш
мумкин
.
Фақатгина
кучли
битишмали
жараён
бўлганда
ёки
кўп
қон
йўқотилган
ҳолларда
катта
лапаротомия
бажарилади
(
Гриля
В
.
И
.,
Назаренко
Т
.
С
1998
й
).
Шундай
қилиб
,
клиник
амалиётда
БТХ
диагностика
қилиш
ва
замонавий
технологиялар
-
ни
жорий
этиш
мазкур
патологияга
амалий
ёндошувни
бутунлай
ўзгартирди
.
Аммо
шу
би
-
лан
бирга
БТХ
ўз
вақтида
ташҳислаш
ва
шошилинч
ёрдамни
ўз
вақтида
ташкил
этиш
маса
-
ласи
ҳам
ўз
долзарблигича
колмокда
.
Шунинг
учун
,
биз
мазкур
диссертацияда
қуйидаги
мақсадни
ўз
олдимизга
қўйдик
:
Ишнинг
мақсади
:
РШТЁИМСФ
гинекология
бўлимида
стационар
шароитда
бачадондан
ташқари
ҳомиладорликда
диагностик
тадбирларининг
самарадорлигини
ошириш
.
Текшириш
усули
ва
материаллари
:
Тадқиқот
учун
РШТЁИМСФ
гинекология
бўлимида
бачадондан
ташқари
ҳомиладорлик
билан
50
та
бемор
олинган
.
Улардан
20
таси
I
гуруҳ
(
асосий
ёки
проспектив
), 30
таси
эса
II
гуруҳ
(
ретроспектив
)
ни
ташкил
этади
.
Про
-
спектив
гуруҳдаги
беморларни
клинико
-
биохимик
текшириш
РШТЁИМСФда
ва
махсус
лабаратор
таҳлиллар
«Sangzor»
диагностика
маркази
лабароториясида
ўтказилди
.
Текшириш
вазиваси
:
РШТЁИМСФ
гинекология
бўлимида
2013-2015
йилларда
ётган
касаллар
сони
ва
уларга
нисбатан
БТХ
фоизи
(
жадвал
№
1).
Тадқиқот
изчиллиги
махсус
тузилган
саволнома
орқали
таъминланган
.
Унда
бемор
анам
-
нези
,
ўтказган
гинекологик
ва
соматик
касалликлари
,
оператив
аралашувлар
менструация
бошланиши
,
уни
регулярлиги
,
давомийлиги
оғриқли
ёки
оғриқсиз
кечиши
,
менструал
қон
миқдори
,
жинсий
ҳаёт
регуляр
ёки
регуляр
эмаслиги
,
контрацепциядан
фойдаланиши
,
ҳомиладорликни
сони
каби
маълумотлар
киритилган
.
Doctor axborotnomasi
№
4—2015
19
Расм
2.
БТХ
да
оғриқ
синдромининг
характери
Жадвал
№
1
Аёллар
сони
2013
2014
2015
Жами
ётган
беморлар
сони
,
1096
1106
1062
Шу
жумладан
,
кишлок
ахолиси
712
760
756
БТХ
ташхиси
куйилганлар
сони
14
11
9
ва
фоизи
1,3%
1,0%
0,8%
лапароскопик
операция
12
10
9
килинганлар
сони
85,7%
90,9%
100%
Расм
1
Беморларни
ёшига
қараб
3
та
гуруҳга
бўлинган
1-
гуруҳ
19-25
ёш
; 2 -
гуруҳ
26-31
ёш
: 3-
гуруҳ
32-37
ёш
.
БТХ
ни
ёшга
қараб
учраши
қуйидаги
диаграммада
келтирилган
(
расм
1).
Кўриниб
турибдики
БТХ
ни
энг
кўп
учраши
26-31
ёшда
кузатилаган
.
Буни
бу
даврда
жин
-
сий
активлик
нисбитан
юқори
бўлиши
,
жинсий
йўл
билан
юқувчи
касалликлар
юқиш
хав
-
фи
юқорилиги
,
жинсий
аъзоларда
кўпроқ
оператив
аралашувлар
(
бачадонни
қўл
билан
тек
-
шириш
,
бачадон
бўшлиғини
кириш
,
кесар
кесиш
операцияси
)
шу
даврда
кўп
бўлиши
бу
кўрсаткичлар
бўлишига
сабаб
бўлиши
мумкин
.
Тадқиқот
натижалари
:
Биз
беморларни
қабул
қилинган
вақтидаги
диагноз
ва
стационар
кузатувдан
кейин
қўйилган
клиник
диагнози
ўртасидаги
фарқни
аниқлаш
учун
кузатув
олиб
бордик
.
Бунинг
учун
иккала
гуруҳдаги
БТХ
кузатилган
беморлардаги
турли
гинеколо
-
гик
касалликларни
ўрганиб
чиқдик
БТХ
диагнозини
бошқа
клиник
тасдиқланган
гинеколо
-
гик
касалликлар
билан
қўшилиб
келиши
I
гуруҳдаги
20
та
аёлдан
11
тасида
, II
гуруҳдаги
30
та
аёлдан
22
тасида
кузатилди
.
Кўпинча
беморлар
клиник
диагнозида
иккита
ёки
учта
гине
-
кологик
касаллик
қўшилиб
келган
.
Жинсий
аъзолардаги
сурункали
яллиғланиш
фонида
7
(35%),
бачадон
бўйни
эрозияси
ва
эндоцервицитда
5
та
(25%)
БТХ
ривожланган
.
БТХ
га
ўз
вақтида
диагностика
қўйиш
асосан
ривожланаётган
ёки
най
аборти
типидаги
билинарсиз
клиника
билан
кечаётган
вақтида
қийинчилик
туғдирган
.
Биз
кузатган
иккала
гуруҳда
ҳам
диагностик
қийинчилик
туфайли
беморларга
диагноз
қўйиш
анча
қийинчилик
туғдирди
.
Энг
кўп
кузатиладиган
белги
-
қорин
пастидаги
оғриқнинг
характери
тўғрисидаги
маълу
-
мотлар
қуйидагича
(
расм
2):
қорин
пастида
дардсимон
оғриқ
ретроспектив
гуруҳда
3
та
,
проспектив
гуруҳда
4
та
беморда
,
қорин
пасти
ва
белда
ухтин
-
ухтин
дардсимон
оғриқлар
эса
мос
равишда
7
ва
4
тадан
беморда
кузатилган
,
бу
беморларда
БТХ
га
диагноз
қуйиш
ан
-
ча
қийинчилик
туғдирган
,
кейинчалик
уларда
ривожланаётган
(
узилмаган
)
БТХ
ташҳиси
қўйилган
.
Ретроспектив
гуруҳдаги
20
нафар
,
асосий
гуруҳдаги
12
нафар
бемор
эса
ўткир
қорин
белгилари
билан
мурожаат
этган
,
уларда
қорин
пасти
ва
белда
ўткир
ханжар
санчган
-
Doctor axborotnomasi
№
4—2015
20
Расм
3.
Геморрагик
синдромнинг
пайдо
бўлиш
муддати
Расм
5.
дек
оғриқ
кузатилган
.
Уларга
диагноз
қўйиш
катта
қийинчилик
туғдирмади
,
УТТ
ва
орқа
гумбаз
пункцияси
асосида
уларга
бачадондан
ташқари
ҳомиладорлик
диагнози
қўйилди
.
Учраши
бўйича
иккинчи
ўринда
жинсий
йўллардан
қонли
ажралма
келиши
бўлиб
,
у
асосий
гуруҳда
12
та
,
ретроспектив
гуруҳда
19
та
беморда
кузатилган
.
Кузатишлардан
маълум
бўлишича
,
қон
келиши
фақатгина
БТХ
бузилгандан
кейин
бошланади
.
Ўткир
қорин
белгилари
пайдо
бўлгандан
сўнг
қон
келиши
бошланган
вақтгача
бўлган
муддат
қуйидаги
диаграммада
кўрсатилган
(
расм
. 3).
Кейинги
босқич
УТТ
бўлиб
,
у
асосий
гуруҳдаги
беморларнинг
барчасида
,
ретроспек
-
тив
гуруҳда
эса
27
та
(90%)
беморда
ўтказилган
.
УТТ
асосида
БТХ
га
муваффакиятли
диагноз
қўйиш
ретроспектив
гуруҳда
жами
27
бе
-
мордан
21
тасида
(77,8%),
асосий
гуруҳда
16 (80%)
беморда
кузатилган
.
Ретроспектив
гуруҳдаги
3
та
(11,1%),
асосий
гуруҳдаги
2
та
(10%)
беморда
тухумдон
кистаси
мавжудлиги
диагноз
қўйишни
қийинлаштирган
ва
БТХ
назардан
четда
қолган
.
Шунингдек
,
ретроспек
-
тив
гуруҳдаги
1
та
эндометриоз
ҳолати
ҳам
янглиш
диагноз
қўйишга
сабаб
бўлган
.
Ҳар
ик
-
кала
гуруҳда
2
тадан
беморга
хато
равишда
гидросалпинкс
диагнози
қўйилган
(
расм
4).
Ниҳоят
,
энг
ишончли
диагностика
,
айни
пайтда
даволаш
усули
бу
-
лапароскопия
бўлиб
,
у
ретроспектив
гуруҳдаги
беморларнинг
27
таси
ва
асосий
гуруҳдаги
аёлларнинг
19
тасида
бажарилган
,
жами
4
та
беморда
лапоротомия
усули
ўтказилган
.
Бунга
сабаб
бу
беморлар
қорин
бўшлиғидаги
битишмали
жараёндир
(
расм
5).
Фойдаланадиган
адабиётлар
:
1.
Газета
«
Правда
Востока
»
от
30
января
2010
года
за
№
21 (26715). 29
января
2010
года
состоялось
заседа
-
ние
Кабинета
МинРУз
.
Название
статьи
“
Наша
главная
задача
-
дальнейшее
развитие
страны
и
повыше
-
ние
благосостояния
народа
»
Доклад
Президента
Республики
Узбекистан
И
.
А
.
Каримова
.
2.
Газета
«
Народная
слово
»
от
28
января
2010
год
за
№
19 (4904)
Название
статьи
«
Модернизация
страны
и
построение
сильного
гражданского
общества
-
наш
главный
приоритет
» «
Доклад
Президент
Республики
Узбекистан
И
.
А
.
Каримова
на
совместном
заседении
Законадательной
Палаты
и
Сената
Олий
Мажлиса
Расм
4
Doctor axborotnomasi
№
4—2015
21
РУз
.
3.
Айламазян
Э
.
К
.,
Рябцева
И
.
Т
.
Неотложная
помощь
при
экстремальных
состояниях
в
гинекологии
//
М
.,
2003.
С
. 143.
4.
Аксененко
В
.
А
.
Состояние
репродуктивного
здоровья
и
профилактика
рецидивов
у
больных
с
воспали
-
тельными
заболеваниями
придатков
матки
.
Автореферат
диссертации
….
д
.
м
.
н
.
М
., 2001.
5.
Абдусаламова
К
.
И
.,
Назирова
М
.
Н
.,
Хасанов
Э
.
Х
.
Осложненная
брюшная
беременность
//
Медицинский
Журнал
Узбекистана
. 1990.
№
10.
С
. 18-20.
6.
Абрамян
Р
.
А
.
Роль
лапароскопии
в
диагностике
внематочной
беременостии
//
Экспериза
и
клиника
. 1991.
№
1.
С
. 58-60.
7.
Азлина
Н
.
В
.,
Жуарская
Э
.
К
.
Доржиев
Д
.
Д
К
Вопросы
о
диагностике
трубной
беременности
//
Акушерство
и
гинекология
. 1990.
№
3.
8.
Антонова
Л
.
В
.
Острые
воспалительные
заболевания
придатков
матки
(
этиология
,
клиника
,
диагностика
,
терапия
) //
Автореферат
диссертации
…..
д
.
м
.
н
.
М
., 2000.
9.
Аронов
Б
.
Е
Сочетание
маточной
и
внематочной
беременности
//
Современная
медицина
. 1986.
№
8.
С
. 118
-119.
10.
Батуревич
Н
.
В
.
Гнойное
воспаление
придатков
матки
(
клинико
-
лабораторная
диагностика
) //
Автореферат
диссертации
...
к
.
м
.
н
.
Омск
, 2004.
11.
Бодяжина
В
.
И
.,
Жмакин
К
.
Н
.,
Кирющенков
A.JL
Гинекология
.
М
., 2003.
12.
Бахтияров
И
.
А
.,
Мальцева
М
.
И
.
Значение
УЗИ
в
диагностике
брюшной
беременности
//
Казанский
меди
-
цинский
журнал
. 1991.
№
2.
13.
Баграмян
Э
.
Р
.,
Котляровская
Е
.
И
.
Иммунологический
метод
определения
ХГ
в
моче
//
Акушерство
и
ги
-
некология
. 1993.
№
9.
14.
Байков
М
.
В
.
Исследование
проходимости
маточных
труб
и
оценка
состояния
полости
матки
методом
кон
-
трастной
ультразвуковой
гистеросальпингографии
с
использованием
анэхогенных
и
гиперэхогенных
кон
-
трастных
веществ
//
Акушерство
и
гинекология
. 1998.
№
1.
С
. 29-30.
15.
Буянова
С
.
Н
.,
Смирнова
B.C.,
Симакова
М
.
Г
.
Основные
принципы
современной
диагностики
и
лечения
внематочной
беременности
//
Вестник
Российской
Ассоциации
акушерства
и
гинекологии
. 2002.