(Doctor a\6orotnomasi, Samarqancf
2013, № 4
Фестнии^врача, .Самарканд
16
Najmuddinova D. Q.,
QALQONSIMON BEZ FUNKS1ONAL HOLATINIHOMILADORLAR
Sodiqova N. G.,
INDUSIRLANGAN GIPERTENZIYASIG A TA’SIRI
Vrinboeva D.A.,
Artiqova D.M.,
Tashpulatovu D.U.
Rezyume.
Homiladorlar indusirlangan gipertenziyasi homiladorlik va tug’ruqni asoratli kechishiga, ona va bola sog’lig’iga
salbiy ta’sirlarga olib keladi. Tekshiruvdan maqsad indusirlangan gipertenziyasi bor homiiador ayollarda qalqonsimon bez
fiinksuyasini o’rganish. Gipertenziyasi bor (gestasion yoshi o’rtacha 33,87±0,76) bo’lgan 33 ta homiladorlar tekshirildi. Ulardan
9 tasida past eutireoid sindrom,! 1 tasida subklinik gipotireoz, 13 tasida eutireoz holati aniqlandi. Qalqonsimon bezni funksional
holati har xil bo’lgan homiiador ayollarda gipertenziyani og’irlik darajasi baholandi, unga ko’ra subklinik gipotireozli
homiladorlarda 3-darajali shish, EPS li guruhda gipertenziya og’irlik darajasi va bosh og’rig’i simptomi ko’proq ballni tashkil
etdi. Shunday qilib EPSli homiladorlarda gestozni og’ir kechishi tireoid gormonlaming metabolizmini buzilishi bilan bog’liq
degan xulosaga kelindi, chunki gestozni standart terapiyasidan so’ng T
3
ni normal miqdorlarda o’zgarishi bir necha manbalarda
ko’rsatilgan.
Резюме. Гипертензия, индуцированная беременностью приводит к тому что беременность и роды протекают с
осложнениями, что в последствие влияет на здоровье матери и плода (ребенка). Цель исследования - изучение функции
щитовидной железы у беременных, имеющих индуцированную гипертензию. Изучены (проверены) 33 беременных
женщин (средний возраст 33.87±0,76 года), имеющих гипертензию. Из них определили: у 9 низкий эутериодный
синдром, у 11 субклинический гипотиреоз, и у 13 эутиреодное состояние. У женщин с разной степенью гестоза
оценивается функциональное состояние щитовидной железы. Поэтому у женщин субклиническим гипотереозом отек 3
степени, а у женщин с СЭЛ степени тяжести гестоза и симптом головной боли занимает больше баллов. В итоге у женщин
с СЭП тяжелое течение гестоза связано
с
нарушением метаболизма тиреодных гормонов, потому что после стандартного
лечения гестоза нормальные показатели Т
3
показаны в нескольких источниках.
Summary.
Pregnancy-induced hypertension causes that pregnancy and childbirth is pierced with complications that affect
the health effects of the mother and the fetus (baby). The purpose of research is the study of thyroid function in pregnant women
with induced hypertension. Studied (updated) 33 pregnant women (mean gestational age of 33.87 ± 0,76 years) with hypertension.
Of those identified: at 9 low euteriod syndrome, in 11 subclinical hypothyroidism, and 13 eutireoze condition. Women with
varying degrees of preeclampsia evaluated the functional state of the thyroid gland. Therefore, women subclinical swelling
gipotereozom 3 degrees, and in women with ВОТ severity of preeclampsia and the symptom of headache takes more points. As
a result, women with ВОТ severe course of preeclampsia is associated with a metabolic disorder tireodnyh hormones, because
after standard treatment of preeclampsia normal levels of T
3
are shown in several sources.
Hozirgi
kunda
homiladorlar
indusirlangan
gipertenziyasi (gestoz) homiladorlik va tug’ruqni asoratli
kechishi, ona va bola sog’ligiga jiddiy salbiy ta’sir
kursatmoqda. Gestozni uchrash chastotasi oxirgi yillarda
turli somatik kasalliklari bor ayollarda 40% gacha ortisbi
bilan kuzatilmoqda [1,2,4,6]. Gestoz onalar o’limi
strukturasida uchinchi o’rinni egallab, ayrim mualliflaming
natijalariga ko’ra 30-40% ni tashkil etmoqda [7,8]. Bir
qancha tekshiruvlar olib borilishiga qaramasdan, gestozning
boshlangich mexanizmlari oxirigacha o’rganilmagan [4].
Gestoz patogenezida ona va bolada modda almashinuvining
gipofizar-tireoid tizim buzilishi ham ahamiyatga ega [3,5,6].
Qalqonsimon bez patalogiyasi ayrim hollarda homila
rivojlanishiga salbiy ta’sir ko’rsatib o’lik tug’ilishlarga
sabab bo’lmoqda [10]. Qalqonsimon bez funksional holatini
buzilishi homiladorlarda cheksiz qusish, anemiyalar, yetarli
miqdorda yod mikroelementini tushmasligi, surunkali
arterial gipertenziya natijasida kelib chiqishi mumkin [9,10].
Gestozning har xil o’zgarishlari oqibatida kelib chiqishini
hisobga olib, qalqonsimon bez faoliyatini o’zgarishi
ikkilamchi xarakterga ega bo’lishi mumkin. Hozirgi
davrgacha gestoz og’irlik darajasi tireoid status bilan
bog’liqligi to’liq o’rganilmagan.
Izlanisb maqsadi.
Yuqoridagilami inobatga olib, biz
oldimizga quyidagi maqsadni qo’ydik: indusirlangan
gipertenziyasi bor homiiador ayollarda qalqonsimon bez
funksiyasini o’rganish.
Material va usullar.
Tekshiruvga biz Toshkent shaxar
va Buxoro viloyati Romitan tumani perenatal markazining
homiladorlar patalogiya bo’limida davolanayotgan 33
homiiador ayollarni o’rtacha gestatsion yoshi 33,87±0,76
bo’lgan davrida oldik. Ulaming o’rtacha yoshi 26,3±l,08
yosh. Shulardan 57,5% (20) birinchi homiladorlik, 42,3%
(13) qayta homiladorlik kuzatildi. Nazorat gurihiga 28 ta
sog’lom homiiador ayollar, ya’ni qon bosimi norma
chegarasida bo’lgan ayollar olindi.
c
Do^}ora^6orotnomasi, Samarqand
2013, № 4
Ъестницррача, Самарканд
Ulaming o’rtacha yoshi 25,93±0,9 yosh. Bu ayollarda
surunkali gipertenziya, har xil buyrak kasalliklari, modda
almashinuv buzilishlari bir bo’lgan homilador ayollar va
qalqonsimon bez funksiyasiga ta’sir qiluvchi dori
vositalarini qabul qiluvchi ayollar tekshiruvga kiritilmadi.
Barcha ayollami qalqonsimon bez funksional holatini
baholash uchun gormonal tekshiruv o’tkazildi (TTG, erkin
T
3
, T
4
). Bu tekshiruv natijasiga ko’ra tekshiruvga olingan
homilador ayollar 3 guruhga bo’lindi: 1 guruhga past erkin
T
3
yoki eutireoid patalogiya sindromi bo'lgan ayollar, 2
guruhga subklinik gipotireozli homilador ayollar 3 guruhga
eutireoz holatidagi indusirlangan gipertenziyali homilador
ayollar tashkil etdi. Adabiyotlarda yozilishicha eutireoid
patalogiya sindromi (EPS) deb, organizmda metabolik
o’zgarishlar natijasida deyodinaza fermenti faolligi susayishi
oqibatida T
4
ni T
3
ga konversiyasini jigarda kamayishi
natijasida qonda T
3
miqdorini kamayishiga aytiladi. Ammo
bu holatda gipotireoz klinik belgilari namoyon bo’lmaydi.
Biz barcha bemorlardan to’liq shikoyat va anamnez yig’dik,
qalqonsimon bez palpasiyasi o’tkazdik. Fetoplatsentar
yetishmovchiligini baholash uchun homila UTTsi, umumiy
siydik tahlili, umumiy qon tahlili o’tkazildi. Indusirlangan
gipertenziya og’irlik darajasini aniqlash uchun Goeke
shkalasini Saveleva G.M. modifikasiyasi mezonlari asosida
ball tariqasida hisoblandi [5]. Bu mezonlami shish darajasi,
proteinuriya, SAB, DAB, homiladorlik vaqti, homila
gipotrofiyasi, fon kasalligi bor-yo’qligi kabilar tashkil etadi.
Gormonal tekshiruv immunoferment (IFA) usulida aniqlandi
[3].
«Statistica for Windows 6.0» dasturi asosida statistik
tahlillar qilihdi. O’rtacha arifmetik va standart xatoliklar
asosida natijalar tahlil qilindi. 2 guruh o’rtasudagi farq
Student mezoni asosida baxolandi. Nisbiy kattaliklami
baholash uchun ■£ mezonidan foydalanildi. Xatolik
ehtimolligiga asoslangan holda natijalar ishonchliligi
o’rganildi.
Tekshiruv natijalari.
Qalqonsimon bez funksional
aktivligini baholash uchun TTG, erkin T
3
, erkin T
4
,
aniqlandi. Gormonal fon quyidagicha o’zgardi: 1 guruh
ayollarda TTG miqdori 3,28±0,10 T
3
miqdori 2,17±0,04, T
4
miqdori 18,22±0,52; 2 guruh mos ravishda 4,35±0,10;
3.48±0,21; 16,18=1=0,76; 3 guruhda TTG miqdori 1,75±
0,09, T
3
miqdori 3,78± 0,15, T
4
miqdori 17,23±0,68 bo’lib
o’zgardi.
Jadval 1
Homilador ayollarning qalqonsimon bezning funksional hoiatiga ko’ra gornionlarning o’zgarisbi
Ko’rsatgich
Nazorat
guruhi, n=28
1 guruh, n=9
2 guruh, n=ll
3 guruh, n=13
TTG, mMEDM
2.55±0.11
3.28±0.10
4,35±0,10*
1.75± 0.99
эрТ
3
рто!/1
3.76 ±0.12
2.17±0.04
3.48 ±0.21
3.78± 0.15
эрТ
4
рто1/1
17.21±0.37
18.22 ±0.52
16.18± 0.76
17.23±0.68
p<0,05 nazorat gurihiga ko’ra
Gestozni og’irlik darajasini aniqlash maqsadida Goeke
shkalasi mezonlari asosida Savelyva modifikasiyasi asosida
ball tariqasida hisoblandi [5]. Mezonlarga SAB, DAB, shish,
proteinuriya, homiladorlik vaqti, homila gipotrofiyasi, fon
kasalliklari kiradi. Shu mezonlarga ko’ra 1 guruhda o’rtacha
SAB 151.44±4.84 mm.sim.ust., DAB 101.67±3.90 mm s.u.
2 guruhda o’rtacha SAB 150.36±4.00 mm s.u, o’rtacha DAB
100.71±2.15 mm s.u, 3 guruhda o’rtacha SAB 137,5±1.60,
o’rtacha DAB 92.5’± 0.99 mm s.u ni tashkil qiladi. Shish
darajalari shishlarning tarqalishiga qarab bo’linadi. 1-
darajali shish oyoq va qo’llarda, 2-darajada oyoq- qo’l va
qorin devorida, 3-daraja bulardan tashqari yuz sohasida, 4
darajada esa anasarka kyzatiladi.
Jadval 2
Indusirlangan gipertenziyasi bor homilador ayollarda klinik belgilarni o’zgarishi
Ko’rsatgich
EPS, n=9
Subklinik gipotireoz,
n=ll
Eutireoid holat, n=
13
Nazorat n=28
Gipertenziya og’irligi,bali
9.89±I.O5*
9.64±0.84
8.08±0.64
-
SAB mm s.u
151.44±4.84*
150.36 ±4.00
137.5±l,60
97.14 ±1.24
DAB mm s.u’
101.67 ±3.90*
100.71 ±2.15
92.5± 0.99
63.2 ±0.89
Yurak urish soni 1 min
80.33± 0.73
78.92. ±0.85
77.64± 0.70
78.18±0.57
Bosh og’rig’i %
55.55
45.45
30.76
14.3
p<0,05nazorat guruhiga ko’ra
(Do^ora\porctnomasi, Samarqand
2013, №4
<Вестниқврача, Самарканд
18
Biz tekshiruvga olgan ayollaming 1-guruhida
kirgan, ya’ni EPS li ayollarda bo’lib 55,5%
shishning 1-darajasi 33,3% (3), 2-darajasi 33.3%
aniqlandi, unga mos SAB va DAB ko’rsatgichlari
(3), 3-darajasi 33.3% (3); 2 guruh ayollarda 1-
yuqori bo’ldi. Indusirlangan gipertenziyaning
darajali shish 27.2% (3), 2-darajali shish 27.2%
og’irlik darajasi bo’yicha og’ir daraja EPS bor
(3), 3-darajali shish 45.45% (5); 3 guruhda
homilador ayollarda kuzatilib, 9.89±1.05 ,ballni
shishning 1-darajasi 53.85% (7), 2-darajasi
tashkil etdi.EPS bor homilador ayollardan
30.76% (4), 3-darajasin 15,4% (2) tashkil etdi.
gipertenziyani o’gir kechishi tireoid
Bemorlami indusirlangan gipertenziyasida
gormonlaming metabolizmini buzilishi bilan
bosh og’rig’i bezovta qiladi. Biz kuzatayotgan
bog’liq bo’lish ehtimolligi bor. Chunki gestoz
bemorlaming 1-guruhida 55.5%, 2-guruhda
rivojlangan homilador ayollada metabolik
45,45%. 3-guruhda 30,76% bosh o’grig’i
o’zgarishiar birlamchi hisoblanib, ikkilamchi
kuzatildi. Nazorat gurihida esa bosh og’rig’i
jigarda deyodinaza fermentini faoliigini susayishi
14.3% ni tashkil qildi. Yuqoridagilarga
oqibatida T
4
dan T
3
ga konversiyasini kamayishi
asoslangan holda indusirlangan gipertenziya
kuzaliladi. Gestozni standart terapiyasidan keyin
og’irlik darajasi aniqlandi. Shunga ko’ra 1-
T3 ni normal miqdorda o’zgarishi bir necha
guruhda 1G yengil darajasi 22.2% (2), o’rta 66.7% manbalarda ko’rsatib o’tilgan [5].
(6), og’ir daraja 11.1% (1); 2-guruhda esa engil
Xulosa.
Subklinik gipotireoz guruhli ayollarda
27.2% (3), o’rta 54.5% (6), og’ir daraja 18,2% (2)
3-darajali shish 45,45% bo’lib, boshqa guruhlarga
3-
guruhda engil 53.85% (7), o’rta 46.15% (6) ninisbatan ko’proq uchraydi.
Sistolik arterial bosim
|
ai
tashkil qildi.
va diastolik arterial bosim ko’rsatgichlari, bosh
Shunday qilib, biz tekshirgan homilador
og’rig’i simptomi ko’proq (55,5%) eutireoid
ayollardan subklinik gipotireozi bor patalogiya sindromi bor ayollar guruhida
homiladorlarda 3-darajali shish 45.45 % kuzatildi,
kuzatildi. Gipertenziyaning og’ir darajasi
bu esa boshqa guruh ayollarga nisbatan ko’proq.
eutireoid patalogiya sindromi bor homiladorlarda
Bosh og’rig’i shikoyati esa ko’proq 1 -chi guruhga kuzatilib, 9.89 ballni tashkil etdi.
1 .Кулаков В.И. Экстренное родаразрешение /В.И. Кулаков, И.В. Прошина, Новгород, 1996. - с. 25-26.
2.
Кулаков В.И. состояние акушерско-гинекологической помощи в современных условиях / В.И. Ку-
лаков//Матер. VI Рос.Форума «Мать и дитя» М. - 2004.-с. 6-7.
3.
Мельниченко Г.А. Заболевания щитовидной железы во время беременности: Диагностика, лечение,
профилактика: /Г.А. Мельниченко, В.В. Фадеев, И.И. Дедов. М.: MedEkspertPress, 2003. - 48 с.
4.
Репина М.А. Гестоз как причина материнской смертности / М.А. репина // 2000. — Том XLIX. —
Выпуск 3. - с. 6-9.
5.
Савельева Г.М. Патогенетическое обоснование терапии и профилактика ОПТ гестозов/ Г.М.
Савельева, Р.И. Шалина, Г.Д. Дживилегова
И
Вестник Росс.ассоц. акуш-гин.- 1997. - № 2. - с.32-37.
6.
Сидорова И.С. Гестоз: Учебное пособие. / И.С. Сидорова М: Медицина, 2003. - 416 с.
7.
Современные подходы к профилактике смертности по данным Ивановской области. / Л.А. Дубиц-
кая, Л.Б. Брагина, О.Л. Полянчикова, Е.А. Лялина // Матер. VIII Рос. Форума. - М. - 2006.- с. 628-629.
8.
Фролова О.Г. Кесарево сечение в современном акушерстве / О.Г. Фролова, Т.Н. Пугачева, В.В. Гу-
димова
И
Матер. VI Рос. Форума М. - 2004. - с. 651.
9.
Krentz A.J. Hyperthyroidismassociated with hyperemesis gravidarum. / A.J. Krentz. H. Redman, K. Tay-
lor//Вг J Clin Pract. 1994.-48:75-76.
10.
Maternal hypothyroxinaemia during early pregnancy and subsequent child development: a 3-year follow-
up study.
I
Victor J. Pop, Evelien P. Brouwers, Huib L. Vader et al. // Clinical Endocrinology. 2003. V.59. -
P. 282-283.
