Barcha maqolalar - Adabiyot

Mazkur maqolada o‘zbek adabiyotining iste’dodli vakili Usmon Nosir tarjimayi holi, ijodiy faoliyatining o‘ziga xos jihatlari haqida fikr yuritilgan.

Maqolada Erkin Vohidovning badiiy so‘zni idrok etish hamda uning ma’no qirralari va qatlamlarini o‘rganish borasidagi izlanishlari tahlilga tortilgan. So‘zlarning ma’no munosabatlari, tarjimalardagi tafovutlar, mumtoz so‘zning o‘ziga xos jihatlari o‘rganilgan.

Til – millatning ma’naviy boyligidir. Til – davlat timsoli, mulki. Tilni asrash,rivojlantirish – millatning yuksalishi demak. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida davlat tilining maqomi huquqiy jihatdan mustahkamlab qo‘yilgan. Shu tariqa o‘zbek tili mustaqil davlatimizning bayrog‘i, gerbi, madhiyasi qatorida turadigan, qonun yo‘li bilan himoya qilinadigan muqaddas davlat ramziga aylandi.

O‘zbek tilida birlik va ko‘plik, ya’ni son kategoriyasining o‘rganilish masalalariga,tahliliga bag‘ishlanadi. Ko‘plik ma’nolarining tuzilishi, mazmuni, vazifasi va qo‘llanishini, o‘zbek tili tarixida ko‘plikning grammatik ko‘rsatkichlari yozma manbalar asosida aniqlanishi, ko‘plik ma’nosini ifodalovchi morfologiyaga doir ishlarda ot turkumida gram matik kategoriya sifatida o‘rganildi.

Maqolada paralingvistik vositalar haqida qisqacha ma’lumot berilgan hamda ularning o‘rganilish darajasi va ahamiyati ochib berilgan. Murojaatda noverbal shakllari ham keng tahlil qilingan. Shuningdek, lingvistik va nolingvistik aloqalar, ular o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir va qarama-qarshiliklar , ma’lum tasvirni yaratish imkoniyatlari muhokama qilingan. Muloqot jarayonida noverbal vositalarning xususiyatlari masalasi ham yoritilgan.

Why do representatives of different cultures understand and perceive the world so differently?
The most obvious differences are observed in European and Asian ethnic formations.Oriental culture is mostly characterized by contemplation, while Western culture is identified by dynamics where culture should fill human life with new knowledge and beauty.
In fact, the differences between two societies are quite stark. One way or another, but Western and Oriental culture enters into a certain conflict situation in contact with each other. Then the differences between cultures are worthy to study thoroughly and draw a line between the differences. Or maybe these are all false beliefs that are no longer valid in modern society?

Har birimizning hayotimizda axborot olamining ahamiyati tobora kuchayib borayotgani kundek ravshan. «Infosfera» (axborot olami) olis manzillarni yaqinlashtirib, oraliqdagi masofalarni qisqartirmoqda. Mazkur olamda insoniyat tarixining barcha bilimlari jamlangan. Bizdan esa “Infosfera”ning kirish eshigi, undan foydalanish imkonini beruvchi asosiy kalit – internetni bilish talab etiladi, xolos. Bu maqolamiz ta’lim va fan sohasida tobora ahamiyati ortib borayotgan, jahon bilim omborining asosiga aylanayotgan elektron kutubxonalarga dahldor.

Maqolada oilaning jamiyatdagi o‘rni, uning rivojlanishidagi ta’siri, oilalar mustahkamligidagi kamchiliklar, mamlakat miqyosida amalga oshirilgan chor- tadbirlar ilmiy tadqiq etilgan.

Адабиётнинг асл моҳияти миллий руҳнинг бадиий талқинига кўра белгиланиши, муайян ижодкор асарини баҳолашда миллий адабий-эстетик тафаккур асосий мезон эканлиги мақола илмий концепциясини ташкил этган. Қайси тилда яратилган бўлишидан қатъи назар, жаҳондаги ҳар бир халқ адабиётининг энг сара намуналари миллий руҳ ифодаси нуқтаи назаридан илмий таҳлил этилиши зарурияти долзарблик касб этади. Абдулла Қодирийнинг “Ўткан кунлар” романи ХХ аср ўзбек адабиётида ана шу мезонга жавоб бера оладиган асар сифатида таҳлил этилган.

Муаллифнинг фикрича, “Ўткан кунлар” романида миллий руҳ қуйидаги уч тамой ил асосида намоён бўлган: 1) миллат руҳини мужассам этган ўзига хос урф-удумлар, анъаналар, қадриятлар, миллатнинг орзу-армонлари талқини; 2) миллатнинг ўз-ўзига танқидий руҳда қарай олиш салоҳияти ифодаси; 3) асарда миллий шахсиятларга хос собит эътиқоднинг поэтик сувратланиши. Ўз навбатида, бу тамойиллардан биринчиси – миллатнинг ахлоқи, иккинчиси – иродаси, учинчиси – эътиқодини тажассум этади ва бу учлик яхлит ҳолда миллий руҳни ташкил қилади.

Мақола сўнгида тадқиқот натижалари назарий умумлаштирилган.

Ҳазрат Алишер Навоий асарлари – миллат бадиий-эстетик тафаккурининг чўққиси. Наинки ўзбек ёки бошқа туркий халқлар адабиётида, ҳатто жаҳон адабиётида ҳам ижодий камолотнинг бунчалик юксак даражасига эришган мутафаккирни топиш қийин. Шунинг учун ҳам халафлари орасида бирор шоир ёки адиб йўқки, ҳазрат Навоий санъатхонасидан сабоқ олмаган бўлсин. Лекин буюк шоир назмий анъаналарини, муайян поэтик образ ёки рамзлар воситасида бўлса ҳам, такомилга етказган, ривожлантирган ижодкор кўп эмас. Зокиржон Холмуҳаммад ўғли Фурқат лирикаси ана шундай ноёб ижод намуналари сирасига кириши билан алоҳида аҳамиятга эга.

Ulug‘ shoir va mutafakkir Alisher Navoiy “Xamsa”sida ijodiy konsepsiyaga oid qarashlar qanday aks etganligi, ular qanday badiiy-estetik mezonlarda asoslanayotganligi asoslanishini o‘rganish navigatsiya fanining muhim ilmiy muammolaridan biridir. Bu ilmiy muammoni o‘rganish, birinchidan, ulug‘ shoir dunyoqarashining kelib chiqishini aniqlashga asos bo‘lsa, ikkinchidan, ulug‘ mutafakkirning adabiy-estetik qarashlarini chuqurroq o‘rganish, nazariy umumlashmalarni amalga oshirish imkonini beradi. Tabiiyki, bu boradagi qisqacha kuzatishlarimiz muammo tahlilini to‘liq qamrab olgandek bo‘lmaydi. Biz bu masalaning bir qancha muhim jihatlarini yoritib berishga harakat qilamiz.

Maqolada Alisher Navoiy ijodida “ma’ni” (“ma’no”) va “ahli maoniy” (“fikr tashuvchilari”) atamalarining qo‘llanishi va badiiy talqini masalalari tahlil qilingan. Bu tushunchalar buyuk shoir ijodi konsepsiyasining asosini tashkil etishi ilmiy jihatdan isbotlangan.

Til birliklari, jumladan, uning leksik guruhlari ham sistema, struktura va me’yor yoki normalarining dialektik munosabati asosida yuzaga keladi. Bunda sistema el ementlarining yaxlit majmuidan, struktura esa shu majmuaning ichki tuzilishidan iborat bo‘ladi. Binobarin, til hodisalarini sistem-struktur aloqasida o‘rganish, birinchidan, sistema tashkil qiluvchi elementlar yig‘indisini belgilash va, ikkinchidan, mazkur elementlar orasidagi ichki munosabat va aloqalarni aniqlash, ularning o‘zaro pog‘onali (iyerarxik) joylashishi hamda bir elementning ikkinchi elementdan hosil bo‘lish yo‘llarini ochib berishni taqozo etadi. Buni til leksikasidagi so‘zlarni ma’lum guruhlarga ajratib o‘rganishda kuzatish

This article is devoted to identify the scientific researches of the phenomenon of graduonymy in speech patterns. And also, there is given information about forming graduonymic rows and their some important principles.

Ushbu maqolada antonimlarning strukturaviy va funksional xususiyatlari tadqiq etilib, muhokamaga qo‘yilgan.

Ushbu maqolada xalq og‘zaki badiiy ijodi namunalarida diniy motivlar talqini “Ollonazar Olchinbek” dostoni misolida tahlilga tortiladi.

This research is on the onomatopoeia or onomatopoeic expressions or words and meaning of onomatopoeias found in the children’s literature “Paddington” by Michael Bond, data analysis was classified into four classifications, the classification of the types of onomatopoeia based on Bredin (1996), the classification by the sound it describes, onomatopoeia meaning based on dictionary and Contextual meaning. This study was descriptive qualitative research. The result of this research showed that there were 103 onomatopoeia or onomatopoeic words that could be found in the comic. From the 103 expressions, 66 onomatopoeia expressions are similar to 38 onomatopoeic expressions found by the researcher. Based on the types, 23 of the data belong to direct onomatopoeia, 9 belong to Associative onomatopoeia and 6 belong to Exemplary on omatopoeia. Based on the classification of onomatopoeia by the sound it describes the researcher found 17 Human sound data, 21 other sound data, 2 animal sound data, and 1 instrument sound data. Most of the data were direct onomatopoeia because most of the onomatopoeic expressions in the children’s book entitled “Paddington” were words, which represent the sound of action.

1989-yil 21-oktabr… Qalblarni to‘lqinlantirgan mustaqillikning ilk nasimlarini olib kelgan qutlug‘ kun. Ona tilimiz sha’ni va qadr-qimmatini yuksaklarga ko‘tarishga tashlangan mardona qadam.

“Marsiya” termini va tushunchasi badiiy-estetik vazifasiga ko‘ra qadimgi turkiy adabiyotga islom madaniyati bilan birga kirib keldi. Turkiy she’riyatdagi mavjud yig‘i, yo‘qlov, alqov, bitik singari ifoda shakllari qatoridan sobit o‘rin egalladi. O‘rxun-Enasoy bitiklari, Mahmud Qoshg‘ariyning “Devonu lug‘otit-turk” (“Turkiy so‘zlar devoni”)dagi she’riy parchalar qadimgi turkiylar she’riyatini o‘rganishda asos bo‘lib xizmat qiladi. Ushbu obidalarni ilmiy-nazariy jihatdan o‘rganishda adabiyotshunosligimizda salmoqli ilmiy kuzatishlar olib borildi. Mashhur rus turkshunoslari S.Ye. Malov, I.V. Steblevalarning ilmiy tadqiqotlari ham alohida ta’kidlanishga loyiq.

Целью данной статьи является проведение комплексного анализа формирования культуры речи у студентов юридических специальностей. Данное научное исследование проводилось в несколько этапов. Сначала был определен предмет исследования, четко сформулирована тема статьи, обоснована ее актуальность. Далее были определены цель и задачи исследования.
Проведен поиск и изучение научной литературы по данному вопросу.В дальнейшем осуществлялся выбор методов исследования и их обоснование. В исследовании использовались как общенаучные, так и частные методы исследования. Общенаучные методы: комплексный анализ; дедуктивный метод; индукционный метод. В области частных методов можно выделить такие методы, как: историко-правовой; аналитический; формально-правовой; системно-структурный.

Qat’iy qolipga solingan bu jarangdor qo‘shiqlar mavjud kamchilik, qusurlaridan qat’i nazar, albatta, ko‘ngillarda aks sado beradi. So‘ngso‘z o‘rnidagi mazkur maqolada sonet tarixi, ushbu janrga xos xususiyatlar to‘g‘risida muxtasar mulohoza yuritilib, sonetnavis shoirlarning ayni janrga mansublangan she’rlariga xolisona munosabat bildirilgan.

Ushbu maqolada o‘zbek tilining nafis, jozibadorligi, xalqimiz uchun uning tarixiy ahamiyati, o‘zbek tilini yuqori cho‘qqiga ko‘targan she’riyat sultoni A. Navoiyning tilimiz boyishiga qo‘shgan benazir hissasi, o‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi bugungi kunda ona tilimizning birligi va rivojlanishi yo‘lidagi ba’zi bir muammolar va ularning yechimi haqida bayon etilgan.

Maqolada Iqbol Mirzo she’riyatining o‘ziga xos xususiyatlari, shoir ijod idagi yangicha tashbehlar, she’rlaridagi ta’sirchanlik sabablari haqida fikr yuritiladi. Shuningdek, she’rlaridan parchalar tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada Hamid Olimjon asarlaridagi adabiy-estetik ideal xususida fikr bildirilgan.

Xalqimizda «oldingdan oqqan suvning qadri yo‘q», degan ibora bor. Buni men bejizga keltirmayapman va u aynan biz o‘zbekistondagi millatdoshlarga qarata aytilgan achchiq so‘zday tuyulaveradi. Nimaga deysizmi, chunki biz dunyolarga dars bergan buyuk ajdodlarimizning mutlaq merosxo‘ribo‘la turib, ya’niki o‘zbekiston atalmish obod diyorda farovon hayot kechirib, yurt tuprog‘i sog‘inchi, tildoshlar va eldoshlar sog‘inchi nima ekanligini his qilma gan holda umrguzaronlik qilib kelmoqdamiz. Endi tasavvurga ham bir erk berib ko‘ring: qan chadan-qancha o‘zbeklar ayni paytda yer yuzining turli nuqtalaridagi boshqa mamlakatlarda muhojirlikda, boshqa tuzum, boshqacha tutumda hayot kechirib kelishmoqda. Ammo ularning aynan o‘z tiliga bo‘lgan ehtiromi bizni uyaltirib qo‘yadigan darajada butunlay o‘zgacha.