№ 7(65) (2025)

XIX asrning ikkinchi yarmi va XX asr boshlarida Muhammad Rahimxon II Feruz davrida Xivadagi adabiy-ma’naviy muhitda yashab ijod qilgan mashhur shoir va xattot Komil Devoniy bo‘lib, u o‘zining ko‘p qirrali ijodi, xususan, lirik she’rlari, xattotlik faoliyati va manbashunoslik jihatdan muhim bo‘lgan qo‘lyozmalari bilan ajralib turadi.

Ushbu maqolada Komil Devoniyning hayoti, ijodi va xattotlik faoliyati asosiy ilmiy manbalar va qo‘lyozmalarga tayanilgan holda tadqiq qilinadi. Komil Devoniy hayoti, adabiy merosi hamda xattotlik faoliyati o‘rganiladi. Komil Devoniy ko‘p qirrali ijodkor bo‘lib, Feruz saroyi atrofidagi adabiy doiralarda shoir, kotib, naqqosh va musiqashunos sifatida faoliyat yuritgan. Uning merosi bir nechta devon va bayoz qo‘lyozmalarida saqlanmoqda. Bu qo‘lyozmalar, ayniqsa, o‘z qo‘li bilan ko‘chirilganlari matnshunoslik va manbashunoslik tadqiqotlari uchun muhim manbadir. Maqola tazkiralar, qo‘lyozma asarlar va zamonaviy tadqiqotlar asosida tayyorlangan bo‘lib, Komil Devoniyning an’anaviylik bilan bir qatorda ma’rifatparvarlik qarashlari ham yoritiladi. Uning she’riyati, axloqiy g‘oyalari va ma’rifiy mazmuni Xorazm jadid adabiyoti vakillari qatorida munosib o‘rin egallashiga sabab bo‘lgan.

Helminthic infections are among the most prevalent parasitic diseases globally, especially in low- and middle-income countries. While their effects on physical growth and nutritional status are well-documented, recent interdisciplinary research has uncovered a profound impact on neurodevelopmental trajectories in children, particularly regarding cognitive abilities and speech acquisition. This extended article systematically explores the epidemiological landscape, the neurobiological mechanisms behind helminth-induced developmental deficits, and the socioeconomic consequences of these impairments. The study is grounded in empirical findings from a controlled cohort and enriched with theoretical analysis, offering practical recommendations for early detection, treatment, and policy-level intervention.

Dociastaurus maroccanus (Marokash chigirtkasi)-hozirgi kunda noan‘anaviy oqsil ishlab chiqarish bo‘yicha biotexnologiyada va oziq-ovqat sanoatida istiqbolli yo‘nalishlar obyektidir.Marokash chigirtkasi bir qancha foydali xususiyatlarga ega bo‘lib,ularda ko‘p miqdorda oqsil,quruq moddalar, vitaminlar,makro va mikroelementlar mavjud. Garchi hasharotlardan organizm uchun kerakli bo‘lgan oqsil olinsada, ulardan qanday texnologik usullar yordamida oqsil olishimiz haqida juda oz tajribaga egamiz.Bu maqolada biz Marokash chigirtkasidan olingan oqsilning ahamiyati, afzalliklari va olinish usullari haqida ma’lumotga ega bo‘lamiz.

This article explores the concept of green economy, its significance at both the international and national levels, and the current state of its implementation in Uzbekistan. The author analyzes the challenges faced in promoting green economy and offers practical recommendations for advancing this sector.

Ushbu maqolada O‘zbekiston Respublikasi qishloq xo‘jaligi tizimida faoliyat yuritayotgan fermer xo‘jaliklarida mehnat munosabatlarini huquqiy jihatdan tartibga solish masalalari keng yoritilgan. Xususan, yangi tahrirdagi Mehnat kodeksi, amaldagi normativ-huquqiy hujjatlar, xalqaro tajriba hamda fermer xo‘jaliklarida mehnat shartnomalarining huquqiy holati, mehnatni muhofaza qilish choralari, ayollar va voyaga yetmaganlar mehnatini himoya qilish masalalari chuqur tahlil etilgan. Shuningdek, mavjud muammolar yechimi yuzasidan taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Mazkur maqolada XX asr avangard san’atining mazmun-mohiyati, uning san’atdagi yangilik sifatidagi o‘rni va o‘quvchilarda estetik tafakkurni shakllantirishdagi ahamiyati yoritilgan. Shuningdek, kubizm, futurizm, dadaizm, sürrealizm va boshqa yo‘nalishlar qisqacha tahlil qilingan. Maqolada avangard san’atni o‘rgatishning pedagogik asoslari, innovatsion va interaktiv metodlar orqali ta’lim jarayoniga samarali integratsiya qilish yo‘llari ko‘rsatib o‘tilgan. O‘quvchilarni mustaqil fikrlashga, san’atni yangicha anglashga undovchi metodik tavsiyalar ham berilgan.

Ushbu maqolada Qoraqalpoq amaliy san’ati vositasida talabalarning kreativ loyihalash qobiliyatlarini rivojlantirish metodikasi tahlil qilinadi. Milliy san’at elementlarini zamonaviy pedagogik va texnologik yondashuvlar bilan uyg‘unlashtirish orqali talabalar ijodiy fikrlash, dizayn qilish va estetik didni shakllantirish bo‘yicha samarali ko‘nikmalarga ega bo‘lishlari ko‘rsatib o‘tiladi. Maqolada interaktiv va amaliy mashg‘ulotlar, innovatsion texnologiyalarni qo‘llash hamda loyiha asosida o‘qitish metodlari orqali kreativlikni rivojlantirish bo‘yicha so‘z borgan.

alohida ta’lim ehtiyojlariga ega bo‘lgan bolalarning rivojlanishidagi psixologik xususiyatlar, jumladan, kognitiv, emotsional va shaxsiy rivojlanishdagi qiyinchiliklar ko‘rib chiqiladi. Psixologik-pedagogik qo‘llab-quvvatlashning asosiy jihatlari, shuningdek, turli xil cheklovlarning (eshitish, ko‘rish, nutq, aqliy qobiliyat buzilishlari) bilish jarayonlari, hissiy soha va ijtimoiylashuvning shakllanishiga ta’siri yoritib berilgan. Bunday bolalarni ta’lim muhitiga muvaffaqiyatli integratsiyalash uchun individual yondashuv, inklyuziv muhit va moslashtirilgan o‘qitish usullarining muhimligi ta’kidlanadi. Alohida ta’lim ehtiyojlariga ega bo‘lgan bola shaxsiyatining rivojlanishini tizimli ravishda qo‘llab-quvvatlash zarurligini asoslovchi zamonaviy tadqiqotlar, mahalliy va xorijiy ilmiy yondashuvlar taqdim etilgan.

Maqolada Turkistonda jadidchilik va matbuotning shakllanishi va rivojlanishi, shuningdek, o‘lkaning eng yirik shaharlaridan biri bo‘lgan Qo‘qon shahrida jadidlarning davriy matbuotning shakllanishi va rivojlanishiga qoshgan hissasi yoritib o‘tilgan.

Tadqiqot jarayonida tarixiylik tamoyili, qiyosiy tahlil, tizimlashtirish, tasniflash, muammoviy-xronologik hamda fanlararo yondashuv kabi usullardan foydalanilgan.

Bu davrda Qo‘qon shahrida chop etilgan “Kengash”, “Yurt”, “Hurriyat” kabi jurnallar va “Oktyabr varaqasi”, “Qizil yoshlar”, “Tutqun” kabi varaqalar xaqida ma’lumotlar berib o‘tilgan.

Ushbu maqolada madaniy birliklar, konsept tushunchasi, pragmatika va uning mazmun-mohiyati hamda bu birliklarning tilshunoslik fanida tutgan o`rni, Abdulla Oripov she`riyati-yu ularda pragmatikaning roli haqidagi qarashlar aks etgan.

Маколада Ўзбекистонда хотин-қизларнинг норасмий бандлиги, унинг ҳажми, сабаблари ва ижтимоий-иқтисодий хатарлари таҳлил қилинади. Асосий омиллар сифатида гендер сегрегацияси, касб танлашда чекловлар ва ижтимоий ҳимоянинг етишмаслиги кўрсатилган. Давлат томонидан бандликни формаллаштириш, аёл тадбиркорлигини ривожлантириш ва ижтимоий қўллаб-қувватлашни кучайтириш чоралари кўриб чиқилади. Хотин-қизларнинг иқтисодий мустақиллигини ошириш ва меҳнат бозоридаги заифликни камайтириш учун комплекс ислоҳотлар зарурлиги таъкидланади.

Ushbu maqolada zamonaviy iqtisodiyotning ajralmas tarkibiy qismiga aylangan elektron tijorat sohasidagi nizolarni onlayn hal qilish tizimining mazmuni, mohiyati, shuningdek O‘zbekiston Respublikasining milliy qonunchiligiga joriy etish zarurati huquqiy asoslar bilan ochib berilgan. Mazkur maqolada elektron savdoning iqtisodiy ahamiyatini, uning milliy yalpi ichki mahsulotga qo‘shayotgan hissasini hamda tadbirkorlik subyektlari va iste’molchilar o‘rtasida yuzaga keladigan nizolarni hal qilishda an’anaviy sud tizimlariga qaraganda onlayn hal qilish imkoniyatlarini asoslab bergan.

XIX asr oxiri – XX asr boshlarida Xorazm adabiy muhitida shakllangan bayozchilik an’anasi o‘zbek mumtoz adabiyoti namunalarining qo‘lyozma holida saqlanishi va avlodlarga yetib kelishida muhim vosita bo‘lgan. Ana shu jarayonning faol ishtirokchilaridan biri sifatida tanilgan Otaniyoz Qora Oxun Niyoziy o‘zining g‘azal, muxammas, musaddas, qasida va boshqa janrlardagi she’rlari bilan mazkur madaniy-ilmiy jarayonda munosib o‘rin egallaydi. Uning ijodiy merosi faqat devon holida emas, balki ko‘plab bayoz qo‘lyozmalarida ham saqlanib qolgan.

Ushbu maqolada Niyoziy asarlari kiritilgan qo‘lyozma bayozlar manbashunoslik va matnshunoslik nuqtai nazaridan ko‘rib chiqiladi. Qo‘lyozmalar tarkibi, hajmi, yozuv xususiyatlari, kotiblar to‘g‘risidagi ma’lumotlar, shuningdek, muqova va tashqi tuzilish elementlari tahlil qilinadi. Tadqiqot orqali shoirning adabiy merosini ilmiy muomalaga kiritish va Xorazm adabiy muhiti doirasida tutgan o‘rnini aniqlashtirishga xizmat qiluvchi asosiy manbalar aniqlanadi.

Maqolada qadimiy tabobatda keng qo`llanilgan kunjut urug`i tuzilishi, tarqalishi hamda sog`liq uchun foydali xususiyatlari yoritilgan. Yurak-qon tomir tizimi, ovqat hazm qilish jarayoni va immunitetni mustahkamlashdagi roli ilmiy manbalar asosida tahlil qilinadi. Shuningdek, kunjutning tarkibidagi muhim biofaol moddalar, vitamin va minerallarining inson organizmiga ijobiy ta`siri haqida ma`lumotlar keltirilgan. Maqola sog`lom turmush tarziga intiayotganlar, tabiiy mahsulotlarga qiziqayotganlar hamda xalq tabobatiga oid bilimlarni chuqurlashtirishni istaganlar uchun foydali bo`lishi mumkin.

Mazkur maqolada Simarubadoshlar oilasiga mansub Aylant (Ailanthus) turkumi, ayniqsa Ailanthus altissima — Xitoy shumtoli daraxtining biologik, ekologik va xo‘jalik xususiyatlari yoritilgan. Uning iqlim va tuproq sharoitiga chidamliligi, shahar ekologiyasida tutgan o‘rni, tabiiy va antropogen muhitda tutgan o‘rni tahlil qilinadi. Shuningdek, ko‘chatlantirishdagi afzalliklari va ayrim salbiy ekologik ta’sirlari ham keltirilgan.

Maqola orqali Qishloq xo’jaligi sohasida mehnat munosabatlarining qay darajada tartibga solinganligi, ishchilarning qanday huquq va majburiyatlari borligi, sohada qilinayotgan va qilinishi kerak bo’lgan islohotlar haqida bilib olishingiz mumkin.

В области   плоскости   рассмотрим  уравнение Эйлера-Пуассона-Дарбу

Exinatsiya o’simligi dorivor o’simliklar oilasiga mansub bo‘lgan o‘simlik. Uning dorivorlik xususiyatlari tibbiyotda o‘rganilgan. Shu bilan bir qatorda bu o‘simlikdan qishloq xo‘jaligida ham keng foydalaniladi.

Ushbu maqola Respublikamiz hududida o’tgan asrda iqlimlashtirilgan, dorivorlik va oziq-ovqat ahamiyatiga ega kovrak va sassiq kovrak turlarini, kelib chiqish xususiyatlari, geografik tarqalishi va bioekologiyasini o’rganishga bag’ishlangan tadqiqot natijalaridan biridir. Bu o’simlikning ildizi guli poyasi va meva tanasi shifobaxsh xususiyatiga ega. Uning shirasi tarkibidagi modda yuqori fiziologik faoliyatga ega moddalar mavjud.

Mazkur maqolada ingliz tili ta’limida qo‘llanilayotgan zamonaviy va innovatsion o‘qitish usullari tahlil qilinadi. Xususan, kommunikativ yondashuv, vazifaga asoslangan o‘qitish (task-based learning), aralash o‘qitish (blended learning) va raqamli texnologiyalar hamda platformalardan foydalanishning samaradorligi yoritiladi. Tadqiqot natijalari, ushbu metodlarning talaba bilim darajasini oshirish, o‘quvchilarning motivatsiyasini kuchaytirish va XXI asr kompetensiyalarini shakllantirishdagi o‘rnini ilmiy-nazariy va eksperimental usullar asosida tahlil qiladi. Natijalar asosida zamonaviy o‘qitish usullarini samarali tatbiq etish uchun pedagogik tavsiyalar ham ishlab chiqilgan.

Mazkur maqolada o‘zbek va ingliz tillaridagi frazeologizmlar hamda idiomalarning lingvistik xususiyatlari, ularning tuzilishi, ma’no qatlamlari va milliy madaniyatdagi o‘rni tahlil qilinadi. Tilshunoslikda frazeologik birliklar bir millatning tafakkuri, urf-odati va dunyoqarashini ifodalovchi vosita sifatida qaraladi. Ingliz va o‘zbek tillari misolida frazeologizmlar va idiomalar tarkibiy tuzilishi, semantik xususiyatlari, tarjima jarayonidagi muammolar va ekvivalentlik masalalari o‘rganildi. Qiyosiy tahlil asosida ikki tildagi o‘xshash va farqli jihatlar ochib berildi, hamda ularning tarjima strategiyalari haqida xulosalar berildi. Mazkur maqola til o‘rganuvchilar, tarjimonlar hamda frazeologiya sohasidagi tadqiqotchilar uchun muhim nazariy hamda amaliy ahamiyatga ega.

Ushbu maqolada daraxt va buta o‘simliklarining asosiy ekologik omillarga — yorugʻlik, namlik, harorat, tuproq va shamolga nisbatan munosabati o‘rganilgan. O‘simliklarning bu omillarga bo‘lgan adaptatsiyasi, o‘sish sur’ati va yashash areallari ekologik sharoitga bog‘liqligi tahlil etilgan. Ekologik omillar va o‘simliklarning o‘zaro munosabati asosida ularni to‘g‘ri tanlash va parvarishlash orqali o‘rmonchilik va ekologik barqarorlikni ta’minlash imkoniyatlari ko‘rsatib berilgan.

Maqolada O‘zbekistonda ekologik barqarorlikni ta’minlash borasida amalga oshirilayotgan ishlar, ularning natijalari va boshqa masalalarda fikr yuritiladi.

Клозапин – атипичное антипсихотическое средство с доказанной эффективностью, которое широко используется в клинической практике. Однако, его применение сопряжено с высоким риском развития серьзных побочных эффектов. Угрожающие жизни состояния при приеме клозапина могут быть следствием идиосинкразии, острого отравления в результате непреднамеренной передозировки назначенного препарата, суицидального поведения, криминальных действий.

В последние годы наблюдается рост острых отравлений клозапином – препаратом, относящимся к группе атипичных нейролептиков. Лекарственный препарат используется во всем мире для лечения шизофрении, маниакального синдрома и других расстройств, но также его применяют злоумышленники в преступных целях.

В статье рассматриваются особенности использования фразеологизмов в произведениях современной писательницы Д. Рубиной, а также приемы индивидуально-авторских преобразований фразеологических единиц.