Юрак ишемик касаллиги ва артериал гипертонияси бор бўлган беморларнинг хавф омиллари ва клиник гемодинамик кўрсаткичларини тахлил килиш. Текшурувга олинган ЮИК+AГ беморларда учрайдиган хавф омиллардан чекиш+семизлик+алкогол биргаликда келиши 50% ни, семизлик+гиподинамия 23,6%, алкогол+чекиш 17%, ирсият+алкогол+чекиш 9,44% ташкил қилди. Беморлар 75% ҳолатда бош оғриғига, 64% қулоқдаги шовқинга, 59% ҳолсизликга, 45% тахикардия ва 41 % бош айланиши кузатилди. ВЭМ синамаси иккала гуруҳ беморларда олиб борилди, ЮИК+АГ ли беморларда зўриқиш кучи (пороговая мощность (99,8±2,3) Wt, АГ сиз ЮИК ли беморларда эса (109±3,8) Wt 10,9% га тенг бўлди. Шу билан биргаликда (нагрузка) зўриқиш давомийлиги дастлабки кўрсатгичи ЮИК+АГ ли гуруҳда (8,3±1,8) га тенг бўлган бўлса, АГ сиз ЮИК ли беморларда эса 9,2±2,3 ни 10,8% ташкил этди.
The aim was to study the germination of microorganisms in the mesenteric lymph nodes, liver, spleen, lungs, peripheral and portal blood, peritoneal exudate to assess the intensity of bacterial translocation (BT). It was established that in experimental acute obstruction of the small and large intestines, the intensity of BT or the percentage of germination of microorganisms from the extraintestinal organs of animals was most pronounced in mesenteric lymph nodes and the liver. The intensity of BT was directly proportional to the duration of the experiment.
Генитал сил диагностикасида эндоскопик ва молекуляр генетик текширувларнинг аҳамиятини ўрганиш максадида 389 нафар бепушт аёллар текширилди. Генитал сил аёллар бепуштлигининг салмоқли сабабларидан бири ҳисобланади ва генитал сил бўлган аёлларда 73,2% бирламчи бепуштлик кузатилади. Тадқиқотлар шуни кўрсатдики, эндометрий ва тухумдоннинг лапароскопия ва биопсияси диагностик беморларни текширишда энг муҳим усуллар ҳисобланади. Цервикал каналини, эндометрий биоптатини, менструал қонни, ажралган казеоз массаларни молекуляр-генетик усуллар билан сил микобактерияларига текшириш, генитал сил билан ассоциациялашган репродуктив бузилишларнинг эрта диагностикаси самарасини оширади.
Ushbu maqolada MDH mamlakatlarining iste’mol savatchasi va uni hisoblash uchun zarur bo‘lgan miqdor ko‘rsatkichlari tahlil qilingan. Shuningdek MDH mamlakatlaridan Rossiya Federatsiyasi, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Belarus Respublikalarining tirikchilik uchun zarur eng kam miqdor ko‘rsatkichlari tahlil qilingan.
Мазкур мақола XVI асрда яшаб фаолият юритган тарихчи Ҳофиз Таниш ал-Бухорийнинг Марказий Осиё ва Хуросоннинг сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ва маданий ҳаётига оид маълумотларга бой бўлган “Абдулланома” (“Шарафномайи шоҳий”) асарида Мовароуннаҳр тавсифига оид маълумотлар таҳлилига бағишланган. Мовароуннаҳрнинг тарихий географик жойлашиши, унинг машҳур шаҳарлари, Абдуллахон томонидан Мовароуннаҳрда қурдирилган кўплаб масжид, мадраса, хонақоҳ ва бошқа қурилишлар тўғрисидаги маълумотлар ўрганилади.
Дунё шарқшунослигида жаҳоннинг барча қўлёзма фондларида сақланаётган ирфоний адабиёт намояндалари меросини матншунослик ва манбашунослик нуқтаи назаридан ўрганиш, улар яратган асарларнинг маъно-моҳияти, поэтикаси масалаларига қизиқиш тобора ошиб бормоқда. Замонавий адабиётшунослик, шарқшунослик ва исломшуносликда исломий йўналишдаги адабиётни ўрганиш, хусусан, улардаги комил инсон концепцияси, фалсафий-ирфоний қарашлар, ижтимоий ва одоб-ахлоққа оид масалаларга бағишланган илмий тадқиқотлар кундан-кунга кўпайиб ва теранлашиб бормоқда. Ўзбекистоннинг бир неча минг йиллик бой тарихи ва маданиятини ўрганишда хорижий тадқиқотлар ҳамда манбалар муҳим ўрин тутади. Айниқса, бетакрор илмий меросимизнинг таркибий қисми бўлмиш Шарқ мумтоз адабиёти намояндаларининг диниймаънавий асарларини, хусусан, “Арбаъин” – “Чиҳил ҳадис” асарларини ўрганиш, шу хусусдаги илгари илмий истеъмолга жалб этилмаган манбаларни аниқлаш, таржима қилиш, уларни маҳаллий манбалар билан қиёсий таҳлил қилиш муҳим аҳамиятга эга. Ўзбекистон ФАнинг Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти қўлёзмалар фонди картотекаларини кўздан кечирганимизда 80 га яқин арбаъин асарлари қўлёзмалари ва уларнинг бир неча нусхалари мавжудлиги маълум бўлди. Республикамизда мавжуд қўлёзма фондларида сақланаётган араб, форс-тожик ва туркий тилларда ёзилган кўплаб арбаъин асарлари адабий манбашунослик ва матншунослик нуқтаи назаридан ўрганилмаган. Ўзбекистон ФАШИ қўлёзмалар фондидаги Арбаъин асарлари орасида Нававийнинг “Арбаъин” نيعبرلاا يوونلا ининг 12 та қўлёзма нусхаси мавжудлиги ва бу қўлёзма нусхалар “Шамоили ан-Набий”–ىبنلا ليامش, “Ҳошия” - ةيشاح, “Ал-Ҳисн ул-ҳасийн мин калам саййид ал-мурсалийн” – ملا ك نم نيصحلا نصحلا لا ديس نيلسرم , “Васияти Имоми Аъзам”, “Шарҳу одоби ал-мунозара”, “Қасидат ул-бурда” – “ ةديصق ةدربلا” каби машҳур асарлар билан китобот қилинганлиги унинг халқ орасида анча машҳур бўлганлигини билдиради. Бу эса “Арбаъин” асарининг манбашунослик нуқтаи назаридан илмий қийматини янада оширади. Нававий “Арбаъин” асарининг ёзилган йили номаълум, асар араб тилида ёзилган бўлиб, ўз ичига 42 та ҳадисни жамлаган. Қўлёзма нусхаларда “Арбаъин” даги 42 та ҳадис рақамлаб борилган. Анъанага кўра, айтилаётган ҳадисдан аввал албатта унинг исноди келтирилган. Ҳар бир ҳадис батафсил шарҳланган. Асар турли даврларда, турли хаттотлар томонидан кўчириб келинган. Мазкур қўлёзмалар фондида сақланаётган арбаъинларнинг бир қанча қўлёзма нусхалари хаттотлик ва китобат санъатининг нодир намуналаридан ҳисобланади.