Hozirgi paytda tilshunoslikda sintaktik strukturalar turlicha tuziladi. Sintaksis tilshunoslikning
bo'limi bo'lib, uning mavzusi tilning sintaktik tuzilishi hisoblanadi. Sintaktik birliklari va ular o'rtasidagi
munosabatlar shakllanadi. Vaziyatlar og'zaki iboralar uchun o'ziga xosdir, chunki har xil shartli ma'nolar har
doim ma'lum harakatlar va sharoitlarga hamroh bo'ladi va leksik jarayonga asoslangan bo’ladi. Iboralar
sintaktik birlik sifatida gapda ifodalanadi. Jumlada iboralar va boshqa so'z birikmalari sintaktik vositalar
yordamida shakllanadi
Tilshunoslikda sintaktik strukturalar turlicha tuziladi. Sintaksis tilshunoslikning bo'limi bo'lib, uning
mavzusi tilning sintaktik tuzilishi hisoblanadi. Sintaktik birliklari va ular o'rtasidagi munosabatlar
shakllanadi. Vaziyatlar og'zaki iboralar uchun o'ziga xosdir, chunki har xil shartli ma'nolar har doim ma'lum
harakatlar va sharoitlarga hamroh bo'ladi va leksik jarayonga asoslangan bo’ladi. Iboralar sintaktik birliksifatida gapda ifodalanadi. Jumlada iboralar va boshqa so'z birikmalari sintaktik vositalar yordamida
shakllanadi
Ushbu maqolada mualliflar rus tilidagi amaliy mashg'ulotlarda grammatik materialni tashkil qilish tamoyillarini ko'rib chiqadilar. Sintaktik printsip funksional-nutq, kasbiy-pedagogik va grammatik vazifalarga bo'ysunadigan o'quv holatlari va matnlarning lug'atini faollashtiradi va so'z boyligini kengaytirishga yordam beradi.
Maqolada arxitektura va badiiy temir-beton buyumlari qoliplarini ishchi yuzalarida qo‘llash uchun kompozit termoreaktiv epoksid polimer materiallari va qoplamalarining edirilishbardoshliligini, adgezion mustahkamligini, hamda fizik-mexanik xossalarini oshirish usullari muhokama qilinadi
Maqolada harbiy terminologiyaning lingvistik xususiyatlarining xilma-xilligi AQSh armiyasining "Reynjer darsligi" jangovar nizomlari misolida ta'kidlangan. Harbiy hujjatlarning morfologik va sintaktik xususiyatlari tahlil qilindi. U Nizomning o'ziga xos xususiyatlarini aks ettiradi. Harbiy terminologiya tushunchasi ham ko'rib chiqildi.
The turning of language into language of internet and computer technologies is depend on developing, and forming degree of computer linguistics that is continue of its. Especially, for artificial intellect modeling of natural language is considered the main task of computer linguistics. In this article is discussed about importance of corps linguistics and the role of setting in its modeling. It is clarified that setting is linguistic and extra linguistic selection of special tags into texts and its component parts. For setting of each part of speech will be produced forms of special linguistic model.
Ushbu maqolada murakkab gaplarda bosh va ergash gaplarning tuzulishi masalalari muhokama qilinadi. Maqola murakkab gap tarkibidagi sintaktik bog’lanish turlarining xususiyatlarini aniqlashdan iborat.
This article investigates the linguocultural differences and similarities between English and Russian proverbs by means of literature review conducted by different authors and suggests comparative analysis of English and Russian proverbs that would allow readers to explore the linguistic and cultural nuances between these two languages. Moreover, it delves into the structural differences, cultural themes, and metaphorical expressions found in English and Russian proverbs.
Oxirgi o‘n yilliklarda matnning avtomatik tahlil instrumentlarini ishlab chiqishda va matnni tabiiy tilida razmetka (belgilash) sohasiga oid yangiliklarda misli ko‘rilmagan darajada sifatli o‘zgarishlar yuz berdi [1,2,8,9]. Bu hodisani soha mutaxasisslari sifatiy sakrash deb baholashdi. Bu sakrash zamonaviy kompyuter lingvistikasi sohasida erishilgan yutuqlar, usullarni faol o‘zlashtirish va kompyuter fani hamda statistikasi, mashina o‘qiydigan matn ma’lumotlari hajmining eksponensial o‘sishi, shuningdek elektron lingvistik resurslarning rivojlanishi sababli yuz berdi. Lingvistik tahlilning zamonaviy instrumentlari matnning nafaqat grammatik (morfologik, sintaktik) xususiyatlarini, balki matnning ba’zi semantik va pragmatik xususiyatlarini ham avtomatik tarzda razmetka (belgilash)ga imkon berdi. Tabiiy tilni mashina to‘laqonli tushunishi, avvalgidek futurologiya sohasi zimmasiga qolyapti, ammo komyuter lingvistikasi texnologiyasi matn materiallarini tadqiq qilishning yangi imkoniyatlarini ochib berdi.
O‘zbek tilida birlik va ko‘plik, ya’ni son kategoriyasining o‘rganilish masalalariga,tahliliga bag‘ishlanadi. Ko‘plik ma’nolarining tuzilishi, mazmuni, vazifasi va qo‘llanishini, o‘zbek tili tarixida ko‘plikning grammatik ko‘rsatkichlari yozma manbalar asosida aniqlanishi, ko‘plik ma’nosini ifodalovchi morfologiyaga doir ishlarda ot turkumida gram matik kategoriya sifatida o‘rganildi.
The article deals with investigating the significance of writing in mixed ability classes using modern innovative technologies while teaching a foreign language. Since learners should be able to learn English fluently and appropriately they should develop their reading, listening, writing and speaking skills. Namely, the aim of teaching a foreign language is a communicative activity of learners. Hence, the appropriate use of modern innovative technologies and strategies associated with fostering writing proficiency among students with varying skill levels.
Maqolada ilk bor o‘zbek tili parafrazalari o‘rganildi. Parafraza turlari haqida dastlabki fikrlar ham keltirildi. Nafaqat o‘zbek tilshunosligida, balki butun jahon tilshunosligida ham shu kungacha parafrazalar alohida, maxsus ilmiy tadqiqot ob’ekti bo‘lmagan hamda monografik planda o‘rganilmagan. Parafrazalar og‘zaki va yozma nutqimizda badiiy obrazlilik vositalaridan biri sifatida faol qo‘llaniladi, ular tilning boyligini, semantik imkoniyatlari kengligini ko‘rsatuvchi omillardan biridir Jahon tilshunosligida parafrazalar yuzasidan mulohazalar bilan bir qatorda ixcham ta’rif berilgan, parafrazalarning badiiy tasvir vositalari doirasida o‘ziga xos xususiyatlari borligi va ularni alohida o‘rganish zarurligi qayd etilgan bir nechta maqolalar mavjud. Binobarin, bu obrazli iborani ilmiy-nazariy nuqtai nazardan alohida tadqiq etish, mohiyatini ochib berish bugungi umumiy tilshunoslik, ayniqsa, stilistika fanining hal etilishi kerak bo‘lgan masalalardan biridir. Maqolada tilshunoslik sohasidagi yutuqlar, dialektik falsafa kategoriyalari: umumiylik va xususiylik, sabab va natija, imkoniyat va voqelik, shakl va mazmun birligi, ravshanlik va mavhumlik asosida yaratilgan. Har qanday tilning boyligini yaqqol ko‘rsatuvchi ifoda vositalaridan biri bo‘lgan parafraza (tasviriy ifoda) muammosi hozirgacha alohida tadqiqot mavzusi bo‘lmagan. Lekin parafrazalar haqida uning til va nutqdagi o‘rni haqida oz bo‘lsada ma’lum fikrlar mavjud. Kuzatishlar shuni ko‘rsatadiki, umumiy tilshunoslik nuqtai nazaridan bir xil atama parafraza, perifraz, perifraza kabi invariantlarda qo‘llanadi va nutq eng samarali ifoda vositalaridan biri ekanligi qayd etiladi. Maqolamizda parafraza atamasini qo‘llashni lozim topdik. Chunki, birinchi navbatda, bu atama umumiy tilshunoslikda keng qo‘llaniladi. Ya’ni monografiya, o‘quv qo‘llanma, darslik va maqolalarda alohida tilga olinadi; ikkinchidan, eng muhimi, parafraza atamasi o‘rganilayotgan hodisaning mohiyatini aniq belgilaydi. Darvoqe, parafraza atamasidagi “para” qismi o‘xshash yoki qo‘shni, juftlik ma’nosini bildiradi. Ma’lumki, tildagi parafrazalar dunyo hodisalarini chuqurroq o‘rganish, bilish, inson tafakkur qobiliyatini oshirish natijasida vujudga keladi. Texnika va ilm-fan taraqqiyoti, til egasi, uning yaratuvchisi boʻlgan xalqning qoʻshni davlatlar bilan toʻliq aloqada boʻlishi, ular bilan savdo-sotiqning kuchayishi natijasida parafrazalar ham koʻpayib borib, so’zlar bir tildan ikkinchi tilga o’tadi. Shuning uchun biz til (tillar)ning parafrazalarini tarixiy jamiyat – uning tarixi bilan birga xalq taraqqiyoti bilan bog‘liq holda tekshirishni maqsad qildik.
В статье рассматривается одна из наиболее употребительных служебных форм – частица –ми в сопоставительном аспекте в тюркских языках. Стилистически эта форма используется в разговорном стиле на всех трех языках с синтаксическими, семантическими и функциональными общими и специфическими особенностями. Это важно для изучения лексических, синтаксических процессов в узбекской, турецкой и киргизской грамматике, определения степени употребляе- мости частиц в трех языках, и наконец, анализа грамматических отношений между тюркскими языками.
The article deals with the typological research on causative category in English and Karakalpak languages and represents causative semantics of both languages. Comparative analysis is done using the examples that were taken from literary text. Moreover, causative expression is distinguished by the fact that each language has its own means of expression, syntactic structures, lexical and grammatical forms.