Talabalarni texnik ijodkorlik faoliyatiga tayyorlash jarayonidagi mavjud psixologo–pedagogik muammolar (ijodkorlikka o‘rgatishning samarali metodlarini ishlab chiqish, talabalarda ijodiy qobiliyatni rivojlantirish, inson omilini faollashtirish, Shaxs shakllanishi jarayonining psixologik xususiyatlarini tahlil qilish) ularning faolligini oshirish va maqsad sari yo‘naltirish, undan esa ijodkorlik faoliyatga boshqarish borasida tahliliy xulosalar keltirilgan.
Pedagogik faoliyatda kasbiy motivlarning barqarorligi muhim ahamiyat kasb etib, uni rivojlantirish faoliyat turi bilan bog‘liq ko‘plab muvaffaqqiyatlarni ta’minlashi ehtimoldan holi emas. Xizmat faoliyatida motivlar rolini oshirish xuddi, tashkilotlarnikidek ma’lum bir qonuniyatga bo‘ysunadi.
Ushbu monografiyada ketma-ket ikki tomonlama tarjimaning lingvodidaktik xususiyatlari masalasini o‘rganish jarayonida muallif tomonidan ishlab chiqilgan metodikaning eksperimental mashg‘ulotlar doirasida amalga oshirilishi natijalari o‘rin olgan. Monografiyada tadqiqotning zaruriy shartlari, “tarjima” atamasini talqin qilish variantlari, shuningdek, ketma-ket tarjima faoliyati mexanizmlarining ayrim psixolingvistik xususiyatlari bayon etilgan. Tadqiqotning dolzarbligi jamiyatimizning turli sohalarida ro‘y berayotgan tub o‘zgarishlar malakali mutaxassislar – ya’ni malakali ketma-ket tarjimonlarni kasbiy tayyorlash sifatini oshirish zaruratini keltirib chiqarganligi bilan izohlanadi. Monografiyaning maqsadi tarjimonlik fakultetlarining til universitetlarining yuqori (3-4) kurs talabalarini eksperimental sinovdan o‘tkazish natijalarini tavsiflash orqali ishlab chiqilgan metodikaning samaradorligini ko‘rsatishdan iborat. Matematik tahlil va natijalarni hisoblashga alohida e'tibor beriladi. Quyidagi nazariy usullar qo'llanilgan: pedagogik, psixologik, psixolingvistik adabiyotlarni, nutq, ijodiy va kognitiv faoliyat muammolari hamda tarjima nazariyasi va amaliyotiga oid adabiyotlarni o'rganish va tahlil qilish, til universitetlarining yuqori kurslarida ketma-ket tarjimani o'qitish mazmunini tahlil qilish, empirik – Tarjimonlik fakultetida o'quv jarayonini kuzatish; talabalarmi imtixon qilish; o'qituvchi va talabalar o’rtasida so'rov o’tkazish; o'quv eksperimentini o'tkazish, tajriba-sinov ma'lumotlarni tizimlashtirish va umumlashtirish hamda ularni izohlash. Tadqiqot natijalari shundan iboratki, ma'lum darajada, ketma-ket ikki tomonlama tarjimaning o'ziga xosligi ochib berilgan, tarjima jarayonida xotira mexanizmlarini tavsiflanib berilgan, muallif tomonidan reallikka yaqin sharoitda ishlab chiqilgan ketma-ket tarjimani o‘rgatish usulini tillardagi oliy o‘quv yurtlarining yuqori kurs (3-4) talabalariga o‘qitishda qo‘llash natijalarini taqdim etilgan. Muallifning ketma-ket tarjimani o‘rgatish bo‘yicha qarashi ham tarjimashunoslik, ham metodologiya sohasidagi mutaxassislar uchun qiziqarli bo‘ladi.
“Ichak-miya o‘qi” bu markaziy asab tizimi va oshqozon-ichak trakti (OIT) o‘rtasidagi o‘zaro ta’siming ikki yo‘nalishli tizimi bo‘lib, u chambarchas bog‘liq nerv va gumoral yo‘llardan iborat. Hozirgi vaqtda gnotobiologik modeliar yordamida va mikrobiotani antibakterial preparatlar bilan timash xususiyati beruvchi hayvonlarda o‘tkazilgan tadqiqotlar natijasida, ichak bakteriyalari ichak-miya o‘qida muhim ahamiyatga ega bo‘lib, bu erda modulyator va signal yo‘li vositachisi sifatida faoliyat yuritadigan dalillar mavjud.
Imo-ishora, Mimika, Pantomimika,Exologik, ya‘ni aks sado, Signifikatsiya, Daktilogik (barmoq nutqi). Inson er yuzasidan hayot va faoliyat ko΄rsatish davrining dastlabki pallasida asosiy nutq turi sifatida imo-ishora alohida ahamiyat kasb etgan. SHuning uchun etnik stereotiplar asosida muayyan kechinmalarni, ma‘lum axborotlarni shaxslararo munosabat jarayonida uzatish va qabul qilishda ifodalanuvchi tovushsiz, lekin ma‘noli, mazmunli nutq turi imo-ishorali nutq deyiladi. Masalan, o ΄zbeklarda fikrni tasdiqlash old tomonga bosh siltash bilanifodalansa, xuddi shu ma‘noni bulg΄ orlarda boshni sarak-sarak qilish anglatib keladi. Bir xalqda sanash boshmoldoqdan boshlansa, boshqasida jimjiloqdan, birisida barmoqlar bukilsa, ikkinchisida unday qilinmaydi. Aksariyat hollarda imo-ishora his-tuyg ΄usiz namoyon bo ΄ladi va shaxslararo munosabatning tub ma‘nodagi ham quroli, ham vositasi funksiyasini bajarib kelgan. Lekin uni his-tuyg ΄usiz deb nomlash ham ilmiy amaliy qiymatini pasayishiga olib keladi, bu holat uning ijtimoiy funksiyani o ΄zida aks ettiradi, shaxslararo munosabat mag ΄zini tashkil etib kelgan, ba‘zida hozirgi zamonda ham undan keng ko ΄lamda foydalaniladi.
Ushbu maqolada keltirilgan zamonaviy adabiyotda qo‘llanuvchi interfaol metodlar ta‘lim oluvchi talabalarda tahsil davomida ijodiy, tanqidiy, pozitiv, mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirib yetuk mutaxassis bo‘lishlarida qanchalik muhim omil ekanligi ko‘rsatilgan. Hozirgi zamonaviy oliy o‘quv yurtlaridagi interfaol metodlar, innovatsion texnologiyalarni o’quv jarayonida foydalanishga, qollashga bolgan qiziqish, e’tibor kundan-kunga kuchayib bormoqda. Ushbu metodlarning o‘ziga xosligi shundaki, ular pedagog va talabalarning birgalikda faoliyat olib borishlari orqali yuzaga keladi.
Ushbu maqolamizda tilshunoslikning muhim va dolzarb yo‘nalishlatidan biri “Pragmalingvistika ” haqida so‘z yuritilgan. Maqolamizda bu yo‘nalishning asosiy yondashuv va kategoriyalarini ochib berishga harakat qildik. Bu yo‘nalish ,avvalambor, chet tilshunoslari tomonidan fanga alohida oqim sifatida olib kirilganligi va pragmalingvistikaga turli tomondan qarashlari ochib berilgan. Ularning qarashlari va fikr-mulohazalari maqolamizdan joy olgan. Ishimizda pragmalingvistika tadqiqot usuli: asosiy yo‘ndashuvlar va kategoriyalari tadqiqqa tortilgan.
Аналогия – это сходство, регулярность, тождество, повторяемость элементов между двумя объектами. К вопросам о существовании аналогии и её значению уделяется внимание, начиная с древних времен. Например, в учении Демокрита мы можем увидеть что, аналогия помогла ему создать идею об атомном строении. Об этом говорит свидетельство Аристотеля, который излагая взгляды Демокрита и Левкина, пишет: «Атомы имеют сходство с теми пылинками, которые видны в полосе света, входящей через окна: рассеянные повсюду, они суть элемента, из которых состоит вся природа. Подобным же образом учит и Левкиш» [1]
В нынешнюю эпоху глобализации Чайный торговый путь вносит большой вклад в объединение различных народов, стран и культур. Принимая во внимание положительное влияние чая на организм человека, с целью популяризации этого напитка и дальнейшего развития чайной индустрии с 2005 года 15 декабря отмечается как «Международный день чая». Признавая
важное культурное и экономическое значение чая во всем мире, в 2019 г. Генеральная Ассамблея Организации Объединенных Наций провозгласила 21 мая «Международным днем чая» [1]. отмечая, что его производство и переработка способствуют сокращению масштабов крайней нищеты, борьбе с голодом, расширению прав и возможностей женщин (именно они являются основными сборщиками чайного листа) и рациональному использованию земных экосистем.
Одной из актуальных проблем современной педиатрической ревматологии является лечения и реабилитация ювенильных ревматоидных артритов (ЮРА), удельный вес которых значительно вырос среди детского населения в последние десятилетия. Неудовлетворенность результатами применения классических методов физической реабилитации при ЮРА стимулирует изучение альтернативных приемов физического воздействие, таких как интенсивные физические тренировки и интервальная гипоксическая терапия
Maqolada Turkiston xalqlari uchun nihoyatda og‘ir va ziddiyatli bo‘lgan XIX asrning ikkinchi yarmi, XX asrning birinchi choragida yashab, faoliyat olib borgan ma’rifatparvar adib, jonkuyar pedagog Siddiqiy-Ajziyning hayoti va ijod yo‘li haqida fikr yuritiladi. Ushbu adibning xalqimiz ma’rifatini o‘stirish, ijtimoiy ongini rivojlantirish yo‘lida ko‘rsatgan fidokorona shijoati, sabr-matonati, zahmatli mehnati haqidagi mulohazalar bayon qilingan. Shuningdek maqolada Siddiqiy-Ajziy vafot etganidan buyon o‘tgan salkam yuz yil ichida adibning hayoti va ijodiy faoliyatini o‘rganish bo‘yicha amalga oshirilgan deyarli barcha ishlarga munosabat bildirib o‘til- gan. Ulardagi yutuq va kamchiliklar tahlil qilingan.
Siddiqiy-Ajziy XIX asr ikkinchi yarmi, XX asr boshlarida Turkis-tondagi ijtimoiy, madaniy, fikriy va milliy uyg‘onish harakatining jonkuyar vakillaridan biri bo‘laganligi alohida ta’kidlab o‘tilgan.
The article is devoted to the topic of theory and translation tasks. In the article, the author touches upon the problem that researchers may face in the process of translation.