Ушбу мақола лотин ва грек элементлари асосида ташкил топган илмий-техникавий қўшма терминларнинг таржима қилиш масалаларига бағишланади. Мақолада инглиз тилидаги илмий-техникавий терминларнинг ўзбек ва турк тилларида ифодаланиш йўллари ўрганилади.Қўшма терминлар синхроник ва диахроник тарафдан кўриб чиқилади. Маълумки, ҳар бир илмий-техникавий термин ўзбек тилида ўз таржимасига эга эмас. Терминнинг ўзбек тилидаги таржимаси мавжуд бўлмаган ҳолда терминнинг хусусияти, этимологияси ва грамматик томонлари инобатга олиниб, унинг таржимаси таклиф этилади. Терминларнинг барчаси “Materials for Engineers and Technicians” китобидан танлаб олинган.
Бугунги кунда сохага оид адабиёт, хужжат ва кодсксларда ёхуд лугатлардагина эмас, балки аждодларимиз томонидан ёзилган илмий, тарихий ва бадиий асарларнинг чет тиллар, хусусан, инглиз тилига угирилган нусхаларида хам харбий тсрминларни учратиш мумкин. Уз даврида хакикий солнома хисобланган, хозирги кунга келиб хам узининг илмий-адабий кимматини йукотмаган Захириддин Мухаммад Бобурнинг “Бобурнома” комусий асари бир катор таржимонлар томонидан инглиз тилига таржима килинган. Жумладан, Жон Лейдн (1826), Ф.Г. Талбот (1909), Уилям Эрскин, Аннетта Сюзанна Бсвридж (1921)лар шулар жумласидан. Ушбу маколада “Бобурнома” асарини Уилер Тэкстон ва Салман Ружди томонидан инглиз тилига килинган таржимасида кулланилган харбий тсрминларни асл тилда берилган терминларга мувофиклигини киёслаб куриб чикилган.
Бозор иқтисодиётининг ривожланиши иқтисодий назоратнинг энг янги усулларини, инсон эҳтиёжларини максимал даражада қондиришга қаратилган янги иқтисодий фикрлашни шакллантиришнинг муқаррарлигини келтириб чиқаради. Янги бозор муҳити 19-асрнинг 2-ярмида 20-асрнинг бошида AҚШда маркетинг концепциясини вужудга келтирди. ХХ аср бошларида дастлаб AҚШда, кейинчалик дунёнинг кўплаб мамлакатларида кенг ёйилган. Бугунги кунга келиб, маркетинг бозорга асосланган компаниялар фаолиятининг ажралмас қисмига айланди. Ҳозирда бутун жамият асосан маркетинг фаолияти билан шуғулланади. Ҳаёт даражаси - тўғридантўғри маркетинг маълумотларини ўзлаштиришнинг мақсадга мувофиқлиги билан белгиланади, бу эса тадқиқот ва ушбу терминологияни ўзлаштиришга муҳтож ҳисобланади. Маркетинг янги фан сифатида вужудга келган, аммо унинг баъзи таркибий қисмлари (реклама, нарх сиёсати, савдо) бир неча асрлар олдин ишлатилган. "Маркетинг" атамаси инглизча "маркет" сўзидан келиб чиққан бўлиб, сўзма-сўз бозор ва савдо фаолиятини англатади. Қоида тариқасида, ушбу атама рус ва ўзбек тилларига таржима қилинмайди, бу эса ушбу тушунчанинг ажойиб тўлиқлиги билан изоҳланади. Маркетинг нафақат тафаккур тарзи ва иқтисодий фикрнинг йўналиши, балки алоҳида фирмалар, тармоқлар, умуман иқтисодиёт доирасидаги амалий фаолиятдир. Бугунги кунда маркетингнинг 2000 га яқин таърифлари мавжуд. Бироқ, таърифларнинг катта танлови мавжудлигига қарамай, улар бирлашган нарсага эга, яъни: маркетингнинг маълум истеъмолчилар гуруҳлари эҳтиёжларига йўналиши, бозор вазифаларини бажаришга ёндашувлар тўплами, алмашинув орқали эҳтиёжларни қондиришга қаратилган фаолият, эҳтиёжларни кўп қиррали ўрганиш тамойили бўйича ишлаб чиқариш ва сотиш, харидорлар ва уларга мақсадли таъсир кўрсатиш. Маркетинг фаолияти 200 дан ортиқ маркетинг турларини ўз ичига олади, улар ўз навбатида кичик гуруҳларга бўлинади. Терминга берилган кўплаб таърифлар, атаманинг ўрганиш назарияси, унинг хусусиятлари, қўлланиш соҳалари, икки ва уч тилли терминологик луғатларнинг яратилиши, турли ёндашувлар – буларнинг барчаси терминнинг тилшуносликдаги ўрнини тасдиқлайди. Ғарб терминологиясида терминологиянинг мақоми ва унинг тилшуносликдаги ўрни тўғрисида жуда кўп мунозара ва мулоҳазалар мавжуд: атама алоҳида маънога эга лексик бирлик ҳисобланади, атамашунослик эса лексикологиянинг бўлими ҳисобланади. Инглиз тилидаги маркетинг терминологиясининг таҳлили шуни кўрсатадики, оддий маркетинг терминлари от, ҳаракат номи, сифат, ўтган замон ва феъл сўз туркумларидан иборат. Маркетинг терминологиясида мураккаб (қўшма ҳосила) сўзлар ва қисқартмалар мавжуд. Эга отга апостроф ва “с” ҳарфини қўшиш орқали қаратқич келишиги ясалади. Баъзи қўшма сўзларга чизиқча қўйилади. Инглизча бирикмаларда маркетинг атамаларини структуравий таҳлил қилиш усулидан фойдаланилди.
Ушбу мақолада замонавий урду тилида ҳарбий терминология соҳасига тегишли инглизчадан ўзлашган сўзларнинг ишлатилиши кўриб чиқилади. Мақола Покистонда нашр этиладиган Daily Pakistan, Daily Jang газеталари ва Покистон Мудофаа вазирлигининг расмий “Hilal” журналидан тўпланган ашёвий материалларга асосланган. Инглизча ўзлашмаларни тавсифлаш асосини дефиниция тушунчаси ташкил қилади. Бу ишда замонавий урду тилида ҳарбий терминологиянинг асосий хусусиятларини ўрганишга ҳаракат қилинди. Тўпланган ашёвий материаллар ҳарбий лавозимларни билдирувчи, ҳарбий ташкилотларни билдирувчи атамалар, ҳарбий соҳага оид қисқартмалар, ҳарбий қурол-аслаҳалар, ҳарбий кийимлар, ҳарбий ҳаракатларга оид сўзлар ва ҳарбий техника-жиҳозлар каби семантик гуруҳларга ажратиб таҳлил қилинди. Инглизчадан ўзлашган ҳарбий атамаларга оид сўзлар нафақат ҳарбий соҳада, балки адабий тилда ҳам қўлланилади. Бундай сўзлар ҳарбий соҳада қўлланилганида алоҳида мазмунга эга бўлади. Семантик гуруҳлардаги инглизча ўзлашма сўзларни таҳлил қилиш натижасида аён бўлдики, Покистоннинг ҳарбий соҳасига инглиз тилидан ҳарбий лавозимларни билдирувчи атамалар, ҳарбий ташкилотларнинг номлари ва у билан боғлиқ қисқартмалар гуруҳига жуда кўп сўзлар ўзлашган. Ҳарбий ҳаракатларга оид ва ҳарбий кийимларга оид инглизча ўзлашмалар семантик гуруҳига нисбатан камроқ сўзлар кириб келганини сезиш мумкин. Покистон ҳарбий соҳасида қўлланиладиган инглизча ўзлашмалар ҳам фонетик, ҳам график жиҳатдан урду тилига мослаштирилгани алоҳида аҳамият касб этади. Бир қарашда, бундай инглизча сўзларни урдуча сўз деб ўйлаш ҳам мумкин. Демак, инглизча ўзлашмалар Покистоннинг ҳарбий соҳасида маҳаллийлашиш жараёнини юқори даражада амалга оширмоқда дейиш муболаға бўлмайди. Aшёвий материалнинг ҳар бир таҳлили урду тилида нашр этиладиган замонавий матбуотдан олинган мисоллар билан тасдиқланган. Таҳлилларга асосланиб, инглиз тилидан ўзлашган сўзлар матбуотда кенг қўлланилиши тасодифий ҳодиса эмас деган хулосага келинди. Мисолларда учраган инглиз ўзлашмалари бир тилли ва икки тилли луғатларда мавжуд бўлиб, уларнинг урду тилидаги эквиваленти йўқ.
Хар бир миллий тил тизимида узига хос хукукий терминлар ва хужжатлар мавжуд булиб, шубхасиз, булажак хукукшунослар, судьялар, конун химоячи-лари ва иш юритувчиларни ииглиз тилини самарали урганишлари учун замин яратади. Мустакил Узбскистонда юкори малакали хукукшунос мутахассислар тайсрлаб чикариш хамда республикамизда халкаро ва хорижий конуншунослик амалиётини хисобга олган холда миллий хукукий тизимни ривожлантириш борасида, турли сохалар буйича чет тилидан она тилига ёки она тилидан чет тилига таржима килишда ишлатиладиган укув терминологии лугатларни яра-тиш лозим. Юридик мазмундаги атамалар инсонларнинг хукукий муносабат-ларига оид масалаларни акс эттиради.
Ушбу узбскча-русча-инглизча юридик атамалар лугати олий таълим муассасалари талаба ва курсантлари хамда прфессор-укитувчилари учун юридик мавзулардаги адабиётларни укиш ва тушуниш хамда таржима килиш учун зарур булган атамаларни уз ичига олган.
Хозирги илгор технологиялар даврида юридик терминологиянинг мавзуси нихоятда кенг булиб, у кундалик турмушдан тортиб фан ва технологияларнинг энг илгор сохаларига кириб боради. Шундай экан, тилдаги юриспруденциям оид лексик катлам хам кулами жихатидан катта ва уни ташкил килувчи сузлар маъноси структурасининг мураккаб булиши табиий. Шу нуктаи назардан ушбу лугатга юридик соханинг асосий фаолиятини акс эттирадиган атамаларни киритишга харакат килинди. Лугатни тузишда фойдаланилган асосий манбалар жумласига F.Ахмедов ва X- Бектемировлар томонидан тайёрланган “Русча-узбекча юридик атамалар лугати” хамда инглизча изохли, инглизча - русча ва инглизча - узбекча умумий ва махсус лугатлар киради. Ушбу лугатда берилган купгина атамалар рус ва ииглиз тилларига таржима килинган.
Лугатга алифбо тартибида жойлаштирилган узбек тилидаги атамалар ва фразеологик бирикмалар берилди. Лугатда узбекча юридик атамаларнинг таржималари рус ва инглиз тилларида уз аксини топган.
Мазкур лугат Узбекистан Республикасининг Жиноят кодекси ва Жиноят-процессуал кодекслари асосида тузилган булиб, 3300 дан ортик атамаларни уз ичига олган. Лугат илмий ходимлар, таржимонлар, укитувчилар, академик лицей, олий укув юртлари талабалари, докторант ва мустакил изланувчилар хамда инглиз тилига кизикувчи мустакил урганувчилар ва кенг китобхонлар оммаси учун мулжалланган.
В данной статье будут рассмотрены двусложные медицинские термины современного китайского языка, образованные по атрибутивной модели слово-сложения. Эта модель в рамках данной лексико-семантической группы еще не была объектом специального исследования. Так, языковые единицы, образованные по данной модели, являлись материалом для решения задачи систематизации представлений о речевом словообразовании. Термины – это специальные понятия. Специфика их состоит в том, что прежде всего они не теряют своей целостности, какими бы способами не передавалось их содержание. Независимо от того, являются ли термины односложными словами или многосложными словосочетаниями, они всегда представляют собой один знак, которому соответствует одно понятие. Основное отличие термина от общеупотребительного слова заключается в специализированности значения термина. Термины обычно используются в специальных сферах общения для обозначения и выражения специальных понятий.
Япон жамиятида 家-ie –“Уй” жуда муҳим ва кенг қамровли тушунча ҳисобланади. Уй - уй эгаси ва оиладан ташкил топган яхлит системадир. 家-ие –“Уй” сўзи яшаш жойи, оила, оилавий гуруҳни, бирор уруғга тегишлиликни, меросхўр, ижтимоий мавқе каби турли маъноларни англатиши кўриб чиқилади. Ушбу мақолада主人сюдзин –эр, 家内(канаи)-хотин, 奥さん(окусан)-рафиқани, 嫁(ёмэ)-келин каби терминларнинг 家-ие –“Уй”га боғлиқлиги изоҳланади. Қавм-қариндошлик бирликларининг қиёсий-солиштирма тадқиқотлари кўпгина олимлар томонидан олиб борилган. Бундан ташқари, антропологик, диалектик жиҳатдан, тарихий-типологик, прагматик жиҳатдан қилинган тадқиқотлар кузатилди. Япон тилининг қариндош-уруғчилик номларининг ўзига хослиги ҳақида энг аввало европалик ва америкалик олимлар (Эмбрее, Норбеcк, Koрнелл, Беардлей, Бефу, Фишер), кейинчалик япон олимлари (Судзуки,Фужи,Комори) чуқур тадқиқотлар олиб боришган. Ушбу мақолада асосан қариндош-уруғчиликка оид лексик бирликларнинг 家-ие –“Уй”га боғлиқлиги жиҳатдан олиб борилган тадқиқотлар таҳлилга тортилади. Қариндошчилик номларининг қўлланилувида Уй мезон сифатида олинадиган ижтимоий позиция, статус номлари (positional terminology, social status) сифатида олинадими ёки Ўзини марказда қўйиб аниқ маънодаги қавм-қариндошлик терминлари (kinship terminology) ёки ўзгарувчан текноним(modified teknonymy)сифатидами ,オイコニミーойконим(oikonymy , oikos (イエ) жиҳатдан қараб ишлатиладими бу 4 хил қараш мунозарали мавзу ҳисобланади. Бугунги кунгача қилинган тадқиқотларда қавм-қариндошлик бирликларининг маънолари таҳлилга тортилмаган, шу бирликлар қўлланилишида шахс тафаккуридаги ўзига хос тушунчалар етарлича ўрганилмаганлиги аниқланди.
Ushbu maqolada harbiy terminologiyaning o‘ziga xos xususiyatlari (o‘zbek va ingliz tillari materiallari bo‘yicha) ko‘rib chiqiladi. Tanlangan mavzuning dolzarbligi bir qator omillar bilan belgilanadi, jumladan: harbiy terminologiyaning so'z shakllanishi va tarkibiy xususiyatlarini chuqurroq o'rganish zarurati; terminologiyani tartiblangan tizim sifatida ko‘rib chiqish imkonini beruvchi qiyosiy tahlil doirasidagi terminologiya tadqiqotining ahamiyati; shuningdek, masalalarning yetarli darajada ilmiy ishlab chiqilmagani va hokazo.Maqolaning maqsadi ingliz va oʻzbek tillaridagi harbiy atamalarni qiyosiy tahlil qilish boʻlib, bu nafaqat oʻzbek va ingliz tilidagi harbiy atamalarni solishtirish, balki ularning oʻziga xos xususiyatlarini ham ajratib koʻrsatish imkonini beradi. Xususiyatlari. Muallif tomonidan olib borilgan tahlillarga asoslanib, ingliz va o‘zbek tillaridagi harbiy atamalarning asosiy xarakteristikasi boshqa terminologik xususiyatlar qatorida u yoki bu narsaga imkon beruvchi bir qator belgilar bilan belgilanadigan alohida faoliyat sohasi ekanligi qayd etilgan. so'z yoki ibora harbiy terminologiya sifatida tasniflanadi.
Инсон ҳаёт фаолиятининг узвий қисми ҳисобланган тиббиёт соҳасининг узлуксиз тараққиёти ўрганилаётган объектларнинг янги номларини киритиш ва барқарорларини ривожлантириш орқали лексиканинг терминологик қатламини мунтазам тўлдириб бориш имконини беради. Турли фанларда терминологиянинг умумистеъмолдаги сўзлар миқдоридан ҳам ошиб кетаётгани махсус лексикани ўрганиш заруратини келтириб чиқаради. Aйниқса, 2019 йили 17 ноябрда Хитойда аниқланган, 2(SARC-CoV-2) туфайли келиб чиққан, оғир ўткир нафас олиш синдроми, янги юқумли касаллик COVID - 19 короновирус инфекцияси, ҳозирги кунда бутун дунёда пандемия ҳолатининг юз беришига олиб келди. Бу эса, тиббиёт терминологиясини чуқур ўрганиш долзарб масалаларидан бири эканлигини яна бир бор тасдиқлайди. Ушбу мақолада хитой тили тиббиёт терминларининг ясалиш хусусиятлари; сўз қўшиш, аффиксация усуллари, терминларнинг ясалишида фаол иштирок этадиган суффикслар, ярим суффикслар, префикслар ва ярим префиксларни аниқладик. Хитой тилидаги тиббиётга оид лексикада бошқа тиллардан ўзлашган терминлар ҳам салмоқли ўрин эгаллаганлиги кўриб чиқилди. Хитой тилидаги тиббиётга оид лексикада бошқа тиллардан ўзлашган терминлар ҳам салмоқли ўрин эгаллайди; а соф фонетик ўзлаштириш аксарият ҳолларда бу моддаларнинг номларида 夫 南 西 林[fūnánxīlīn] «фурацилин», уларнинг кўпчилиги семантик ўзлаштирилган муқобилига эгалиги因素林[yīnsùlín] и胰岛素[yídǎosù] «инсулин», улардан баъзилари иккита график вариантда қўлланилиши мумкинлиги 阿摩西林 [āmóxīlín] ва 阿莫西林 [āmòxīlín] «амоксициллин»кўриб чиқилди. Қисқартирилган мураккаб сўзлар тиббиёт матнларини тушунишда қийинчиликлар туғдиради, чунки улар турли йўллар билан тузилган ,шу боис хитой тилида аббревиацияларни (脱氧核糖核酸 [Tuōyǎng hétáng hésuān] «дезоксирибонуклеин кислотаси» = 脱氧核酸 [Tuōyǎng hésuān] «ДНК»), яъни қисқартмаларни алоҳида ўрганиб чиқилди. Тиббиётга оид терминларнинг ясалишини тадқиқ этиш асносида аксарият терминлар ва терминологик сўз бирикмалари қўшиш ва аффиксация усулида ҳосил қилинишини аниқладик. Буларни тизимлаштириш эса хитой тилидаги янги терминларни таржима қилишнинг методологик асосларини аниқлашга имкон беради. Мақолада Горелов В.И., Попова Д.Е., Хоречко У.В., Фролова О.П., . Очиров О.Р., Суперанская, А.В., Суперанская, А.В., .Каримов А.А., Носирова С.А.,Хашимова С.А., Мустафаева С. каби рус ва ўзбек тилшунос олимларининг мавзуга оид ишлари ўрганилиб, тегишли хулосалар берилди.
Мазкур мақолада инглиз, ўзбек ва турк тилларида учрайдиган илмий-техникавий атамаларнинг баъзи ажралиб турувчи ва ўхшаш хусусиятлари кўриб чиқилган. Мақолада илмий-техникавий атамаларнинг тилларга кириб келиш йўллари билан бир қаторда содда, мураккаб ва сўз бирикмали атамалар, уларнинг таржимаси ва маънолари келтирилган.
Ушбу маколада инглиз ва узбек тилларида кулланиладиган харбий термииларнииг структур хусусиятлари борасида бахс юритилади. Харбий тсрминлар кушин турларини ифодаловчи, харбий штаб, умумтактик, харбий тоиографик, харбий саф ва харбий-ташкилий фаолиятга оид тсрминлар гурухларига ажратиб, таснифланди. Тадкикотга оид тупланган материаллар тахлилидан инглиз ва узбек тили харбий терминларини хосил килишда аффиксация, конверсия ва композицион усулларнинт сермахсул усуллардан эканлиги маълум булди. Бундам ташкари, инглиз ва узбек тиллари харбий терминларининг умумий микдорини кайси суз туркумларига мансублигини билиш максадида тсрминлар лингвостатистик усул мезонларига асосланиб таснифланди. Шу билан биргаликда, хозирги инглиз ва узбек тили харбий тсрминологиясида мавжуд кискартмаларнинг суз ясовчи элементлари билан боглик структур моделлари хам куриб чикилди.
Ушбу маколада х,арбий техника лутатининг лингвомаданий ва семантик хусусиятлари урганилган. Дунё жадал суратда узгаришлар ичида усиб бормокда ва у билан бир пайтда барча сохалардаги технологиялар хамда уларга тааллукли терминлар хам узгармокда. Мазкур маколада инглиз тилининг харбий терминлар базасида содир булаётган ана шу узгаришлар куриб чикилди.
Маълумки, Ўзбекистон шарқшунослари томонидан араб тили лексикологияси араб тилшунослигининг бошқа соҳаларига нисбатан кам ўрганилган. Шу боис, мақолада бунги кунда ушбу соҳанинг муҳим лексик қатлами саналган ҳуқуқий терминлар, хусусан араб тилидаги жиноят-ҳуқуқи терминлари тадқиқ қилинди. Тадқиқот ишида термин тушунчаси, ҳуқуқий терминлар, жиноят-ҳуқуқи терминлари, шунингдек асрлар давомида маълум бир тарихий босқичларни босиб ўтган араб давлатларининг қонун тили тарихи ҳамда фикҳ методологиясининг асосий устунларидан ҳисобланган Қуръон ва ҳадислардан келтирилган мисоллар илмий адабиётлар таҳлили асосида ёритиб берилган. Қуръони карим сураларининг оятларида ҳуқуқнинг турли соҳалари, жумладан, жиноят ҳуқуқига тегишли бир қатор қонун-қоидалар мавжуд бўлиб, улар диний ҳуқуқ тушунчалари билан суғорилгандир. Қуръони каримда бир неча оғир жиноят турлари ҳақида сўз юритилган. Жумладан, ўғрилик, босқинчилик, қасддан одам ўлдириш, тан жароҳатини етказиш, порахўрлик, зино, туҳмат, жосуслик, исён, спиртли ичимликларни истеъмол қилиш, ота-онанинг қасддан ўз фарзандини ўлдириши, судхўрлик ва бошқалар. Шу сабабли мақолада Қуръон ҳамда ҳадислар араб ҳуқуқий тилининг шаклланишига таъсир кўрсатган омил сифатида таҳлил қилинган. Исломнинг иккинчи манбаи ҳисобланмиш суннатларда ҳам қатор жиноят ҳуқуқига оид терминлар келтирилган бўлиб, Имом ал-Бухорийнинг «Ал- жомеъ ас-саҳиҳ» ҳадислар тўпламидаги жиноят ҳуқуқига оид жиноят ва жазо масалаларини ўзида акс эттирган саҳиҳ – ишончли ҳадислар тадқиқот манбаи сифатида ўрганилган. “Олтин силсиласи: Саҳиҳул Бухорий” номли ҳадис тўпламларининг 3, 4 ва 8-жузларида жиноят турлари ва уларда кўзда тутилган жазо масалалари ифодаланган ҳадислар ҳам ўрин олган. Мақолада “Ҳаддлар китоби (боб)” дан келтирилган хамр ичиш ва ўғирлик қилишда пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) томонидан қўлланган жазолар тўғрисидаги ҳадислар, “Гувоҳликлар китоби” дан эса яширинган кишининг гувоҳлиги, бирор нарсага бир ёки бир нечта гувоҳ гувоҳлик бериши, адолатли гувоҳлар, ноҳақ гувоҳликка гувоҳ қилиниш ҳақидаги ҳадислар, “Диялар китоби” деб номланган бўлимдан эса ўша давр амалиётида мавжуд бўлган аниқ жиноят ишлари тафсилотини баён қилган ҳолда қасддан одам ўлдириш ва тан жароҳати етказиш ва шу каби бошқа жиноий қилмишларни ўз ичига олган ҳадислар ўрин олган. Қуръон оятлари, ҳадис ҳамда суннатларда келтирилган фиқҳий-ҳуқуқий масала ҳамда терминлар ҳозирги араб тилидаги жиноят ҳуқуқи терминларининг пайдо бўлиши ва шаклланишида асос бўлиб хизмат қилгани қатор мисоллар орқали исботланган.
The rapid progress of science and technology, the global integration of countries, and the ongoing production processes are heavily influenced by languages worldwide. It’s important to highlight that effectively utilizing the extensive knowledge gained in global linguistics when studying economic terms in Uzbek and English, as well as the structure and regulation of dictionaries, can yield positive outcomes.
Maqolada ingliz va o‘zbek tillarida qo‘llaniladigan harbiy atamalarning tarkibiy xususiyatlari ko‘rib chiqiladi. Harbiy atamalar harbiy turlari, bosh shtab, umumiy taktik, harbiy topografik, harbiy unvonlari va harbiy tashkiliy faoliyatiga koʻra guruhlarga boʻlingan. To‘plangan tadqiqot materiallarini tahlil qilish natijasida ingliz va o‘zbek tilidagi harbiy atamalarni shakllantirishda affiksatsiya, o‘zgartirish va kompozitsiya usullari eng samarali ekanligi aniqlandi. Bundan tashqari, ingliz va o‘zbek tillaridagi harbiy atamalarning umumiy soni qaysi so‘z turkumlariga mansubligini aniqlash maqsadida atamalar lingvistik-statistik metod mezonlari bo‘yicha tasniflandi. Shu bilan birga, zamonaviy ingliz va o‘zbek harbiy terminologiyasidagi mavjud qisqartmalarning hosilaviy elementlari bilan bog‘liq strukturaviy modellar ko‘rib chiqildi.
Латинский язык - фундамент медицины. Медицинская терминология - эта система, объединяющая терминологию ряда медико-биологических дисциплин. Изучение клинического термина основывается на анализе отдельных компонентов, именуемых терминоэлементами. Терминоэлементом называется любой словообразовательный элемент (корень, основа, приставка, суффикс), который обладает стабильным значением и образует термины одного смыслового ряда. В качестве терминоэлемента могут использоваться и числительные. Для медицинского персонала очень важно хорошо знать и глубоко понимать значение тех или иных морфем, которые напрямую влияют на смысловое значение слов. Кроме того, числительные можно встретить не только в медицине, но и в других науках.
Мақолада “Форс тили ва адабиёти академияси”нинг таклиф қилаётган янги терминлари ва уларнинг соҳа терминологиясида қўлланилиши борасидаги таҳлиллар ўз аксини топган. Муаллиф транспорт терминларидаги дублетлик ва уларнинг даврий нашрларда, шунингдек, соҳа адабиётларида ифодаланиши юзасидан хулосаларини келтирган.
Ushbu maqolada yuridik tarjima va uning xalqaro huquq hujjatlarini sharhlashdagi roli ham nazariy, ham amaliy nuqtai nazardan ko'rib chiqilgan. Nazariy jihatlarga kelsak, fuqarolik huquqi va umumiy huquq tizimlari nuqtai nazaridan huquqiy tarjima, xalqaro huquqda yuridik tarjimaning holati, sodda til tamoyillari, yuridik so'zlarning ekvivalentligi haqida so'z boradi. Shunga ko'ra, huquqiy tarjima va xalqaro huquq hujjatlarini sharhlash o'rtasidagi o'zaro bog'liqlik ko'rib chiqilgan