Ushbu maqola tibbiyot maktablarida masofaviy ta'lim sharoitida yangi o'qitish usullarini qo'llashga bag'ishlangan. 2019-2020-yillarda COVID-19 pandemiyasi bilan bog‘liq voqealar mamlakatimiz iqtisodiyoti va sog‘liqni saqlash tizimi uchun nafaqat sinov, balki ta’lim tizimi uchun o‘ziga xos stress-test bo‘ldi. Oliy tibbiy ta'lim tizimi ham bundan mustasno emas, boshqa sohalardagi universitetlarga nisbatan qo'shimcha qiyinchiliklarga duch keldi. Aholining salomatligi va hayotini saqlash uchun zarur bo'lgan karantin sharoitlari tibbiy ta'lim tizimiga ta'sir qildi va ta'sir qilmasligi mumkin emas. 2020-yilning bahorgi semestridan yangi koronavirus infeksiyasi (COVID-19) infeksiyasi olib kirishi va tarqalishining oldini olish chora-tadbirlari munosabati bilan O‘zbekistondagi oliy o‘quv yurtlarida ta’lim masofaviy formatga o‘tkazildi. Bu davrda 170 nafar talaba o‘rtasida ixtiyoriy anonim so‘rov o‘tkazildi. Ta'lim jarayonining masofaviy shakli mustaqil ta'lim tamoyiliga asoslanadi, bunda talabalar o'qituvchidan makonda ham, vaqt ichida ham chetlashtiriladi. Shu bilan birga, talabalar zamonaviy Internet texnologiyalaridan foydalangan holda o'qituvchilar bilan doimiy axborot aloqasini saqlab qolish imkoniyatiga ega. Hozirgi vaqtda ta'limning yangi shakllari talab qilinmoqda, chunki ular farmakologiya fanini o'qitishda favqulodda va samarali yondashuvni shakllantiradi. So'rov natijalaridan ma'lum bo'lishicha, masofaviy ta'lim tizimining elementlaridan foydalanish imkoniyatiga bo'lgan munosabat talabalarning farmakologiya bo'yicha o'z-o'zini tayyorlashini 60-70% ga oshiradi. Tibbiyot maktablarida masofaviy ta’lim pandemiya sharoitida an’anaviy ta’limga muqobil sifatida ishlatilishi mumkin.
Maqolada O‘zbekiston oliy o‘quv yurtlarida turli yo‘nalishlar bo‘yicha bo‘lajak mutaxassislarning yuqori sifatli kasbiy tayyorgarligini ta’minlash uchun aralash ta’limni modellashtirish muammosi ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotning maqsadi oliy ta’lim muassasalari uchun aralash ta’lim modelini ishlab chiqish va uni ta’lim jarayoniga joriy etish natijalarini tahlil qilishdan iborat. Aralash ta'lim modellarini ishlab chiqish va amaliyotga tatbiq etishda bir nechta yondashuvlar mavjud degan xulosaga kelindi. Maqolada aralash ta'lim auditoriyadagi an'anaviy ta'lim jarayonining ma'lum bir sxema bo'yicha amalga oshiriladigan masofaviy ta'lim, talabalarning o'z o'zini tayyorlash va raqamli texnologiyalardan foydalanish bilan oqilona kombinatsiyasi sifatida ko'rib chiqiladi. "Aralash ta'lim" va "gibrid ta'lim" tushunchalari, shuningdek, aralash ta'limning bir nechta mavjud modellari tahlil qilinadi. Oliy ta’lim muassasalarida aralash ta’limning umumlashtirilgan modeli uning vizual tasviri bilan birga ishlab chiqilgan. Ushbu modelni amalga oshirish amaliyotchilarga kunduzgi va masofaviy ta'lim jarayonida turli xil ta'lim faoliyati turlarini ma'lum bir oliy ta’lim muassasasida kutilgan natijalarga erishish uchun zarur bo'lgan uyg'unlikda birlashtirish imkonini beradi. Toshkent kimyo-texnologiya institutida o‘tkazilgan so‘rov natijalari keltirilgan. So‘rov davomida talabalar aralash ta’limning mohiyatini qay darajada tushunishlari, shuningdek, kunduzgi ta’lim jarayonida masofaviy ta’lim elementlaridan foydalanish bilan masofaviy va aralash ta’limdan to‘liq foydalanish o‘rtasidagi farq; karantin davridagi texnologiya; talabalarning an’anaviy, aralash va masofaviy ta’limga munosabati; aralash ta’limning taklif etilayotgan umumlashtirilgan modeli asosida tashkil etilgan ta’lim jarayonini o‘quvchilar qanday idrok etishlari kabi jihatlarga e’tibor qaratildi. Bundan tashqari, aralash ta’limni tashkil etish uchun oliy ta’lim muassasalarida qaysi raqamli texnologiyalar qo‘llanilishi aniqlandi. Umuman olganda, so'rov natijalari ishlab chiqilgan modeldan foydalanishning maqsadga muvofiqligini tasdiqladi va aralash ta'lim sohasida tadqiqotning istiqbolli yo'nalishlarini aniqladi.
Maqolada universitetda ingliz tilini masofaviy o'qitish uchun samarali ta'lim texnologiyalarini joriy etish bilan bog'liq jihatlar ko'rib chiqiladi. Muallifning tibbiy ta’limda Zoom texnologiyasidan foydalanish bo‘yicha tajribasi taqdim etilgan. O‘zbekiston Respublikasi oliy o‘quv yurtlarida chet tilini o‘qitishda masofaviy ta’lim texnologiyalaridan foydalanishning bugungi holati yoritilgan. Zoom elektron taʼlim resursi asosida tibbiyot talabalari uchun chet tilini masofaviy oʻqitishni tashkil etish tajribasi taqdim etildi.
Masofaviy taʼlim oliy o‘quv yurtlarida talabalar va o‘qituvchilar uchun har qanday vaqtda, geografik joylashuvidan qatʼi nazar, qulayligi tufayli ommalashib ketdi. Jahonda avj olgan pandemiya sharoitida masofaviy taʼlim, ayniqsa alohida ahamiyat kasb etadi. Ushbu tadqiqotda masofaviy o‘qitish, uning oliy taʼlimdagi o‘rni, afzalliklari va kamchiliklari haqida fikr yuritiladi.
Maqolada bugunda masofaviy ta’limning qanchalik imkoniyat va qulayliklar yaratib berishi ilmiy tadqiq qilinadi. Masofaviy ta’limning rivojlanish tarixi davlatlar misolida tahlil qilinadi. Jumladan, masofaviy ta’lim jarayonida tashkil etiladigan kurslar nashr etilgan materiallardan iborat bo‘lib, o‘z ichiga uslubiy ko‘rsatmalar, qo‘shimcha ta’lim uchun maqolalar to‘plami, laboratoriya amaliyotlarini bajarish uchun uslubiy ko‘rsatmalar va boshqalarni qamrab olishi xususiyatlari o‘rganiladi.
Hozirgi vaqtda COVID-19 pandemiyasi tufayli Oʻzbekistonning aksariyat oʻrta maktablarida mustaqil taʼlim tamoyillaridan keng foydalangan holda birinchi kurslarda masofaviy oʻqitish, xususan chet tili (asosan ingliz tili) yoʻlga qoʻyilgan. Toshkent pediatriya tibbiyot instituti Pediatriya fakulteti 1-kurs talabalarining COVID-19 pandemiyasi sababli karantin sharoitida “Tibbiy ingliz tili” fanidan mustaqil taʼlim tamoyillari asosida masofaviy taʼlim boʻyicha birinchi tajribasi. Ushbu tadqiqotning maqsadi tibbiy ingliz tilini o'rgatishda, xususan, masofaviy ta'lim sharoitida testlar va vaziyatli topshiriqlar kabi pedagogik strategiyalar o'quvchilarning o'z-o'zini o'rganish ko'nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi va o'quvchilarni baholash usullarini ishlab chiqishda yordam beradi degan taxminni tekshirishdan iborat. o'z-o'zini o'rganish. Shu nuqtai nazardan, maqola masofaviy ta'limning bir qismi sifatida mustaqil ta'limni birinchi o'ringa qo'yadi va innovatsion pedagogik texnologiyalar orqali mustaqil ta'lim ko'nikmalarini rivojlantirish muhimligini ta'kidlaydi. Shundan so'ng eksperimental tadqiqot o'tkaziladi. Ushbu tadqiqot natijalaridan o'quvchilarning o'z-o'zini o'rganish ko'nikmalarini rivojlantiruvchi o'qitish amaliyoti haqida fikr yuritishda ma'lumotnoma sifatida foydalanish mumkin. Nihoyat, mualliflar o'z-o'zini o'rganish ko'nikmalarini o'rgatish uchun tegishli pedagogik usullar bilan yakunlaydilar.
Ushbu qo‘llanma o‘qitishning innovatsion usullari, o‘qituvchilarning yangi pedagogik texnologiyalarni o‘zlashtirish yo‘llari va xususan, masofaviy ta’limdan foydalanish bo‘yicha umumlashtirilgan va tizimlashtirilgan materialni taqdim etishga harakat qiladi. Qo‘llanmada masofaviy o‘qitish usulidan foydalanish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi, metoddan foydalanish maqsadlari, mashg‘ulotlarni o‘tkazish shakli, shuningdek, mashg‘ulotlarga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tkazish bosqichlari ko‘rsatilgan. Mualliflarning fikricha, darslikning nashr etilishi yordam beradi oliy o‘quv yurtlari o‘qituvchilari, bakalavriatlari, aspirantlari o‘qitishning interfaol usullarini, xususan, masofaviy ta’limni o‘rganishlari. Ular o‘z ishlarida amaliy tavsiya va takliflar berishadi.
Mazkur maqolada ta’lim-tarbiya jarayonida raqamli texnologiyalardan foydalanishning zarurati, afzalliklari va masofaviy ta’lim sohasidan foydalanish bo‘yicha statistikalar berilgan.Raqamli texnologiyalardan foydalanish vamasofaviy ta’limning yangi avlod tizimlarini joriy etish lozimligi, masofaviy ta’lim tizimi orqali yangi ko‘nikmalarni yoki mavzuga oid materiallarni o‘rganish tezroq, osonroq va arzonroq ekanligi atroflicha yoritib berilgan.
Yer yuzasida o'zgarishlarni aniqlashning aniqligi
inson va tabiat hodisalari o'rtasidagi munosabatlar va o'zaro ta'sirlarni tizimlari (GIS) erdan foydalanish va er qoplamining o'zgarishi haqida aniq ma'lumot berish imkoniyatiga ega. Ushbu maqolada biz erdan foydalanish va er qoplamining o'zgarishini aniqlash uchun qo'llaniladigan asosiy usullarni o'rganamiz. O'n bitta o'zgarishlarni aniqlash texnikasi ko'rib chiqiladi. Tegishli adabiyotlarni tahlil qilish shuni ko'rsatadiki, eng ko'p qo'llaniladigan usullar tasniflashdan keyingi taqqoslash va asosiy komponentlar tahlilidir. Tasniflashdan keyingi taqqoslash ikki sana o'rtasidagi atmosfera va sensor farqlarining ta'sirini minimallashtirishi mumkin. Tasvirni farqlash va tasvirni nisbatlashni amalga oshirish oson, lekin ba'zida ular aniq natijalarni bermaydi. Gibrid o'zgarishlarni aniqlash ko'plab texnikaning afzalliklaridan to'liq foydalanadigan foydali texnikadir, lekin u murakkab va boshqa usullarning xususiyatlariga bog'liq, masalan, nazorat ostida va nazoratsiz tasniflash. O'zgarishlar vektor tahlilini amalga oshirish qiyin, ammo u o'zgarish yo'nalishi va hajmini ta'minlash uchun foydalidir. So'nggi paytlarda o'zgarishlarni aniqlashda sun'iy neyron tarmoqlar, chi kvadrat, qarorlar daraxti va tasvir sintezi tez-tez ishlatib kelinmoqda. Masofaviy zondlash ma'lumotlari va GISni o'zgarishlarni aniqlashga integratsiyalash bo'yicha tadqiqotlar ham ko'paydi. lekin u o'zgarishlarning yo'nalishi va hajmini ta'minlash uchun foydalidir. So'nggi paytlarda o'zgarishlarni aniqlashda sun'iy neyron tarmoqlar, qarorlar daraxti va tasvir sintezi tez-tez ishlatib kelinmoqda. Masofaviy zondlash ma'lumotlari va GISni o'zgarishlarni aniqlashga integratsiyalash bo'yicha tadqiqotlar ham ko'paydi.
Bugungi kunda ta’lim sifatiga katta e’tibor berilmoqda. Oliy ta’lim muassasasi faoliyati samaradorligining asosiy mezoni mos ravishda mutaxassislar tayyorlashning yuqori darajasi hisoblanadi.yuqori talablar qo‘yiladi. Zamonaviy mutaxassis har tomonlama ma'lumotga ega bo'lishi, nafaqat o'zi tanlagan kelajakdagi kasbi, balki tegishli fanlar bo'yicha ham rahbarlik qilishi kerak. Bunday ma'lumotlarni Internetdan olingan zamonaviy manbalardan olish mumkin.
Ushbu maqolada xorijiy tillarni hozirgi zamondagi o’rni, uni o’rganishning ijobiy jihatlari hamda o’rganishda axborot texnologiyalaridan foydalanish va masofaviy ta’lim, elektron ta’limning ahamiyati
Mazkur maqolada nofilologik ta`lim yo`nalishidagi talabalarning mustaqil faoliyatinin tashkillashtirishda pedagogik sharoitlarni inobatga olgan holda aralash ta`lim muhitini yaratish bilan ta`lim samaradorligini oshishi va talabalarning ingliz tilini o`rganishlariga keng imkoniyatlar ochib beradi. Talabalarning ingliz tilini o`rganishlaridagi mustaqil o`quv-biluv faoliyatini rivojlantirishda to`g`ri tashkillashtirilgan aralash ta`lim muhitining imkoniyatlari yoritilgan. Talabalarning mustaqil o`quv–biluv faoliyati sohaviy chet tili ko`nikmalarini tabaqalashtirilgan umumsohaviy, autentik, differentsial–ijodiy, integrativ–faoliyatli, nofilologik yo`n`lishdagi kontentlar bilan muvofiqlqshtirib tuzish taklifi berilgan. Aralash ta`lim sharoitida talabalarning mustaqil o`quv-biluv faoliyatini rivojlantirish modeli kasbiy kompetentlik va chet tillari ko`nikmalarini loyihalash mexanizmlarini individual, mustaqil, ta`lim subyektlarining manfaatlariga adaptiv sinxronlashtirish asosida takomillashtirishga qaratilgan takliflar ham o`rin olgan. Ijtimoiy soha, hususan, ta`lim va ilm-fan sohalarini rivojlantirish, ta`lim tizimining uzluksizligini yanada takomillashtirish maqsadida sifatli ta`lim xizmatlari imkoniyatlarini oshirish, mehnat bozorining zamonaviy ehtiyojlariga mos yuqori malakali kadrlar tayorlash asosiy vazifalarimizdandir. Jumladan, nofilologik yo`nalishida masofaviy ta`limga o`tish va uning an`anaviy ta`lim bilan integratsiyasini ta`minlash orqali aralash ta`lim (Blended Learning) ni takomillashtirish, oliy ta`limning yagona standartini yaratish va xalqaro diplomlarni tan olish, talabalar va o`qituvchilar mobilligini yo`lga qo`yish yuzasidan ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda.
Maqolada ilm-fan va ta’limda yangi informatsion va kommunikatsion texnologiyalar vositalari qo‘llanilishining yana bir trendi – masofaviy o‘qitish tizimi yoritib berilgan.
Ushbu maqolada masofaviy ta’lim tizimi va uning pedagoglar uchun afzallik jihatlari haqida fikrlar keltirilgan
Through this article, you will get acquainted with the advantages and disadvantages of distance learning, as well as its relevance in the medical field.
Ushbu maqolada masofaviy ta’limda SMART texnologiyalardan foydalanish haqidagi materiallar va ma’lumotlar tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada SMART shaharlar, SMART-iqtisodiyot, SMART-jamiyat, SMART-ta’lim, SMART-universitetlar va boshqalar kabi inson hayotining turli sohalardagi SMART tushunchasining roli tahlil qilingan.