Maqolada badiiy matnda so‘zning lug‘aviy va poetik ma’nosi anglatayotgan ko‘lami xususida fikr yuritiladi. Matnni idrok va tadqiq etishda har bir so‘z ma’nosi alohida ahamiyatga ega ekani ta’kidlanib, so‘z va ma’no munosabatlari tadqiq etiladi. Lug‘aviy ma’no matn mohiyati va muallif maqsadini to‘la ifoda etolmagan hollarda so‘zning poetik ma’no yetakchilik qilishi tahlil qilingan.
Ushbu maqolada Kul tigin bitigtoshida qo‘llangan ayrim leksik birliklar semantikasiga e’tibor qaratilgan. Shuningdek, yodnomada ifodalangan so‘zlar qadimgi turkiy til, eski turkiy til, eski o‘zbek adabiy tili manbalari hamda hozirgi o‘zbek adabiy tili bilan qiyosiy o‘rganilgan. Natijada bu atamalarning davrlar o‘tishi bilan rivojlanishi, o‘zgarishi va zamonaviy adabiy tilga ko‘chishi, faol qo‘llangan leksema turli omillar bois arxaiklashib qolishi, u o‘rnini boshqa tillardan o‘zlashgan so‘zlarga bo‘shatib berishi singari masalalarga oydinlik kiritilgan.
Mazkur maqolada o‘zbek tilida ot va sifat turkumiga oid bo‘lgan abstrakt so‘zlarning sinonimik munosabatlari o‘rganilgan. Abstrakt sinonim so‘zlardagi farq ma’noning hajmida, ma’no darajalarida, uslub, qo‘llanish vaqti va doirasi bilan bog‘liqligi aniqlangan. Mazkur semantikali so‘zlar sinonimiyasining denotatav va konnotativ jihatlari tahlil qilingan. Nutqiy sinonimiyaning abstrakt so‘zlar orqali yuzaga chiqishi yoritilgan.
Today, Uzbek literature can be considered one of the most developed and unique in Central Asia. It is a unique phenomenon in the region, the uniqueness of which is explained by the fact that the country is geographically in the heart of Asia, and genetically belongs to the Islamic cultural traditions. Indeed, the translation of the masterpieces of our literature into foreign languages and their worthy place in the treasury of world literature is of special importance today. At the same time, it is difficult to say that at present the translation of works of art from Uzbek into foreign languages is carried out sufficiently. The rich Uzbek culture reflected in the works of art remains a mystery to foreign readers. However, the growing interest of our literature lovers in the rich culture of the Uzbek people, in our classical and modern literature, shows that there is a serious need for the translation of samples of our literature. The issues of scientific study of the problems related to the translation of literary texts and the verification of published translations remain relevant. In the texts of fiction or poetry, language is not only a means of conveying information, but also a means of its artistic reproduction, conveying the aesthetic value of the work. In addition, the literary text is also a source of information about foreign culture. The value of comparative translation studies is that they make a significant contribution to the development of specific translation theories within specific language pairs. This article is devoted to the study of the theoretical aspects of the problems associated with word choice in literary translation, in which the main focus is on the views of foreign and Uzbek translators on this topic. Some of the comments and conclusions made in the article may be useful to the creators in the future translation process.
Narsa-predmet va hodisalarning belgisini bildirish sifatning semantik asosidir. Belgi bildirish xususiyati va tabiati jihatidan tub va nisbiy sifatlar bir-biridan qisman farqlanuvchi o‘zgachaliklarga egadir. Sifatlar frazeologik iboralar tarkibida ham tez-tez qo‘llanilishini ham ta’kidlab o‘tish joiz. Har bir tilda frazeologik iboralar tuzilishi, lеksik-sеmаntik, funksiоnаl uslubiy vа sintаktik vаzifаlаri, shuningdеk, o‘zigа хоs shаkllаnish хususiyatilаrigа egа bo‘lgаn til birligidir. Ushbu maqolada italyan tilidagi sifat komponentli frazeologik iboralar va ularning semantik xususiyatlari tahlil qilinadi. Sifat komponentli frazeologik iboralarga oid misollar orqali, frazeologik iboralarda eng ko‘p qo‘llaniladigan sifatlar tahlili ham berilgan.
Taqlidiy so‘zlar kishi ruhiyati, uning holati, shuningdek, kishini o‘rab turgan obyektiv borliq to‘g‘risida poetik tasvir yaratishda muhim uslubiy vosita bo‘la olishi mumkin. Ulardan nutq jarayonida foydalanish badiiy adabiyotning barcha janrlarida ma’lum darajada qo‘llanilsa-da, nazmga nisbatan nasrda kengroq kuzatiladi
Bugungi kunda mamlakatimizda aksiyadorlik jamiyatlari korporativ boshqaruv
mexanizmini rivojlantirish borasida ko‘plab ijobiy o‘zgarishlarga ega bo‘lgan bo‘lsada, biroq
xalqaro amaliyotda kompaniyalar istiqbolini prognoz qilishda keng foydalaniladigan korporativ
baholash instrumentlarini joriy etishning amaldagi holati bo‘yicha ijobiy xulosaga kelish qiyin.
Aynan moliyaviy qarorlar qabul qilishda investitsion risklarni baholash, korporativ baholash
mexanizmini muhim elmentlaridan biri hisoblanadi. Kompaniyalar faoliyatiga moliyaviy risklar
ta’sirini baholash nazariyasini ishlab chiqishda erishilgan yutuqlarga qaramay, ko‘plab
muammolar hal etilganicha yo‘q, ularni hal qilish metodologiyasi va uslubiy bazasi amaliyot
talablaridan ortda qolmoqda, hamda asosiy yondashuvlar va masalalar bo‘yicha fikrlardagi
farqlar kuzatilmoqda
Mazkur monografiyada kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni
moliyalashtirishni uslubiy asoslari va amaliy ahamiyati bilan bog‘liq
jarayonlar tadqiq etilgan. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
faoliyatini moliyalashtirish shakllari va uni amal qilish mexanizmining
tashkiliy asoslari tizimlashtirilgan. O‘zbekistonda kichik biznes va
xususiy tadbirkorlik faoliyatini moliyalashtirishning me’yoriy-huquqiy
asoslari, bu borada mavjud qonunchilik tizimini tadbirkorlik faoliyatini
rivojlantirishga ta’siri tizimlashtirilgan. Tijorat banklari tomonidan
kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni moliyalashtirish tizimini
takomillashtirishga doir shart-sharoitlar va mavjud imkoniyatlar
asoslangan. Tijorat banklarining kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
faoliyatini moliyalashtirish jarayonidagi muammolar umumlashtirilib,
kreditlash mexanizmini takomillashtirish imkoniyatlari ko‘rsatib
o‘tilgan.Kichik biznes faoliyatini moliyashtirishning xorij tajribasi va
undan samarali foydalanish biznes va xususiy tadbirkorlikni
moliyalashtirish tizimini takomillashtirish yo‘nalishlariga doir ilmiy
taklif va amaliy tavsiyalar berilgan.
Monografiya professor o‘qituvchilar, ilmiy tadqiqotchilar,
amaliyotchilar, magistrantlar va mazkur muammoli jarayonga
qiziquvchi keng kitobxonlar jamoasi uchun mo‘ljallangan.
В статье представлены актуальные методические способы, используемые для инновационного преподавания составной части фундаментальной науки патологии – патологической анатомии. Генеральной идеей является использование максимально возможных тактических приемов для пробуждения реальной мотивации у студентов для внеаудиторной самостоятельной работы с учебной и дополнительной научной литературой. Важным аспектом считаем необходимость научить обучающихся записывать лекционные материалы, вести конспектирование ключевых моментов разбираемых тематических вопросов предстоящих занятий. Инновационные способы преподавания, включающие в себя полный спектр возможностей медиатехники, дают положительный результат. Студенты в итоге демонстрируют не только рост количества знаний, но имеет место и повышение методического качества учебного процесса. В целом, обучающиеся получают базовые компетенции, которые будут, несомненно, использоваться для продолжения приобретения качественных знаний и умений для успешного и эффективного применения в избранной специальности врача.
Андрей Дон, Гульсара Реймназарова , Постумия Шарипова , Азиза Нишанова , Обид Миртурсунов
Ushbu maqolada chet tillarini o'rganishda raqamli texnologiyalardan foydalanishning bir qancha samarador imkoniyatlari o’rganiladi va tahlil qilinadi. Raqamli texnologiya tushunchasi va uning chet tillarini o'qitishda qo'llanilishining turli zamonaviy usullari solishtiriladi va batafsil ko'rib chiqiladi. Raqamli texnologiyalarning uslubiy, didaktik va tarbiyaviy xususiyatlari ham tahlil qilinadi. Bundan tashqari, maqola mualliflari raqamli texnologiyalar asosida ta’lim jarayonining samaradorligini oshirishning xilma-xil algoritmlarini taklif qiladilar, shuningdek, tildan tilga tarjima qilish va til o'rganish uchun mo’ljallangan ba'zi uslubiyatlar va vositalarni taklif qilishadi.
В этой статье мы попытаемся дать некоторую информацию о типах передачи смысла в узбекских народных загадках, структурно-семантических аспектах и стиле загадок. Загадка, являющаяся одним из наиболее лаконичных и забавных жанров народного творчества, с незапамятных времен признана одним из главных инструментов определения мудрости, смекалки и повышения бдительности людей у всех народов. Они являются одним из элементов, играющих важную роль в развитии человека.
Ushbu maqolada oʻzbek va ingliz tillari izohli lugʻatlarining tarixi va taraqqiyot bosqichlari haqida ma’lumot keltirilgan. Shuningdek, har ikkala til izohli lugʻatlarida aynan fe’l soʻz turkumining berilish tartibi misollar bilan koʻrsatilgan va ularning oʻzaro oʻxshash va farqli tomonlari tipologik jihatdan tahlil qilingan.
Maqolada Erkin Vohidovning badiiy so‘zni idrok etish hamda uning ma’no qirralari va qatlamlarini o‘rganish borasidagi izlanishlari tahlilga tortilgan. So‘zlarning ma’no munosabatlari, tarjimalardagi tafovutlar, mumtoz so‘zning o‘ziga xos jihatlari o‘rganilgan.
Oʻzbek tili leksik tarkibi va grammatik vositalari shu tilning boyligi hisoblanadi. Oʻzbek tilining lugʻaviy tarkibi juda uzoq davrlardan beri leksik semantik hamda shakliy tuzilishiga koʻra ma’lum oʻzgarishlarga uchrab bugungi holatga kelgan. Oʻzbek tili leksikasining tarixiy shakllanishini bilish uchun soʻzlarni tarixiy etimologik jihatdan oʻrganib, ularni etimologik qatlamlarga ajratish zarur. Ushbu maqolada qa= umumturkiy asosidan yasalgan leksemalar etimologiyasi tahlil etildi.
В данной статье на основе примеров поясняются лексемы арабского языка и их употребление в исходном и заимствованном значениях, а также место употребления этих лексем и выражений, их лексико-семантические особенности.
She’riyatda tuyg‘u, idrok va ifoda so‘z andozasiga sig‘maydi. Ma’no qirrasi
tushuncha va g‘oyani birlashtiradigan rishta, integrativ munosabat izchil semantik
maydonni hosil qiladi. Lug‘aviy konstruksiya tashbeh va obrazga tenglashuvi
tafakkur mexanizmini shakllantiradi. Muqoyasa asosida so‘z ma’no ko‘chish usuli va
yondosh poetik tafakkur tipi sifatida metafora badiiy nutqqa mansub hodisa
hisoblanadi. To‘g‘rirog‘i, tushuncha estetik muddaoga yo‘naltirilishi uning ma’nomohiyatini belgilaydi. Ifoda malakasi she’r ruhiyatida tasavvur miqyoslarini
kengaytirish barobarida rivoya texnikasini takomillashtiradi. Qayta kashf qilingan imkoniyat adabiy talqin jozibasini ta’minlaydi. Til materialidan estetik baholash
mezoniga ko‘chadigan istiloh inson ongosti qatlamlarini harakatga keltiradi. Vaholanki, "shoir so‘z tanlovi va ma’noni g‘oyada uyushtirish darajasi hissiy idrokni shakllantiradi. Maqsadga yo‘naltirilgan jarayonda voqelikka munosabat o‘zgaruvi asnosida tasavvur yangilanadi. Poetik illyuziya aslida ifodani teranlashtirishga xizmat qiladi. Unda nisbat va muqobillik jipslashadi" [2, 281]. Ingliz olimi Kristofer Koduell
nazariy mushohadasida tasvir emotsional bo‘yoqdorligi hamda so‘z estetik quvvathofizasiga urg‘u berilsa-da, obraz tayanch markazini belgilaydigan metaforani
nazarda tutadi. Keng ma’noda majoz shakli nisbat va muqoyasa yordamida o‘quvchi didini yuksaltiradi. Anglangan haqiqatdan anglanmagan mohiyat sari borish uning
tabiatini belgilaydi. E’tiborli jihati shunda, metaforizm umumnazariy muammo sanalsa-da, she’rda ijodkor fitratiga mansub shaxsiy xarakter kasb etadi. Aynan istiora badiiy nutqqa bezak berish barobarida muttasil ravishda estetik predmet yig‘iqligini ifoda mustaqilligi qadar yo‘naltiradi
В данной научной статье изложены некоторые методические вопросы по проведению семинарского занятия на тему “Философия и её роль в жизни общества” по вузовскому курсу философии. В соответствии с планом занятия рассмотрены вопросы объекта, предмета, структуры, основного вопроса, функции и роли философии в жизни общества.
В данной статье представлены методические и дидактические основы формирования информационно-коммуникативной компетентности студентов, способы получения больших возможностей в воспитании и обучении в начале образовательной системы, умножены этапы развития интеллектуальных способностей студента. Кроме того, профессиональная компетентность будущих учителей, развитие научно-технического сотрудничества в широком смысле также выделены с методической точки зрения
Maqolada bugunda masofaviy ta’limning qanchalik imkoniyat va qulayliklar yaratib berishi ilmiy tadqiq qilinadi. Masofaviy ta’limning rivojlanish tarixi davlatlar misolida tahlil qilinadi. Jumladan, masofaviy ta’lim jarayonida tashkil etiladigan kurslar nashr etilgan materiallardan iborat bo‘lib, o‘z ichiga uslubiy ko‘rsatmalar, qo‘shimcha ta’lim uchun maqolalar to‘plami, laboratoriya amaliyotlarini bajarish uchun uslubiy ko‘rsatmalar va boshqalarni qamrab olishi xususiyatlari o‘rganiladi.
Теоретические идеи и предложенные методические рекомендации, представленные в данной монографии, обусловлены возможностью реализации данных идей и предложений в совершенствовании содержательно-методической системы обучения студентов китайскому языку, повышении эффективности процесса обучения китайскому языку. Также представлено методическое обеспечение лингводидактических игр-заданий, направленных на развитие устной речи на китайском языке, методические рекомендации по разработке игр и модификации существующих игр, а также описаны как материалы исследования теоретических и практических занятий на курсах подготовки учителей, так и процесс создания нового поколения учебной литературы по обучению китайскому языку.
В монографии всесторонне рассматриваются вопросы трансформации мирового порядка в контексте процессов современного регионального строительства в Центральной Азии. Анализируются теоретико-методологические подходы к изучению категории «мировой порядок», изложено авторское видение эволюции принципов Вестфальской модели в условиях глобализации и предложена трансформационная модель мирового порядка с позиции теоретического плюрализма. Исследованы особенности, условия и факторы трансформации современного мирового порядка через призму региональных процессов в Центральной Азии. Изложены авторские концептуальные подходы к проблемам регионализма и регионального порядка в Центральной Азии в условиях трансформации современной международно политической системы. Подробно анализируются внешняя политика государств региона в контексте их национальных стратегий развития и позиции внерегиональных акторов в отношении центральноазиатского регионализма. Особое внимание уделено системообразующей роли Республики Узбекистан в Центральной Азии в свете реализации собственной новой внешнеполитической доктрины. Монография предназначена для магистрантов, докторантов, преподавателей и научных сотрудников, а также студентов бакалавриата по направлению «Международные отношения и политические науки». Она будет полезна также читателям, интересующимся международными отношениями и внешней политикой.
В статье рассмотрены экономическая сущность анализа финансово-хозяйственно-цифровой деятельности предприятий и её методическое обеспечение, внутренние и внешние факторы, учитываемые в процессе анализа, обоснована целесообразность применения инструментов финансового менеджмента в методическом обеспечении данного особого вида анализа, разработан инструментарий обеспечения полноты, объективности и реальности полученных результатов анализа с помощью эффективных методов финансового менеджмента.
В данной статье рассмотрены методические рекомендации, касающиеся процесса работы со студентами в классе «Фортепианный ансамбль». Обоснованные мнения и комментарии в рамках темы цитируются на протяжении всей статьи. Выводы и предложения даны в конце статьи.
В статье дается научное обоснование языковой и речевой истории антонимов в узбекском языкознании, а также их стилистическим особенностям. Освещался вопрос научных исследований, проводимых различными учеными в рамках языковых уровней, их методологических возможностей.