No. 4 (2025) JOURNAL OF SCIENCE-INNOVATIVE RESEARCH IN UZBEKISTAN

Mazkur maqolada boshlang‘ich sinf ona tili darslarida matn ustida ishlashning ta’limiy va tarbiyaviy ahamiyati keng tahlil qilingan. Ta’limiy jihatdan matn bilan ishlash o‘quvchilarning savodxonligini oshirish, og‘zaki va yozma nutqini rivojlantirish, grammatika va stilistik sezgirlikni shakllantirish, mantiqiy tafakkur hamda ijodiy fikrlash qobiliyatlarini mustahkamlashga xizmat qiladi. Tarbiyaviy jihatdan esa, axloqiy fazilatlarni singdirish, vatanparvarlik hissini shakllantirish, ijtimoiy muloqot madaniyatini rivojlantirish hamda ekologik tarbiya berishda muhim omil hisoblanadi. Muallif matn ustida ishlash samaradorligini oshirish uchun interaktiv metodlarni qo‘llash, tanqidiy va ijodiy tafakkurni rivojlantiruvchi topshiriqlar berish zarurligini ta’kidlaydi. Maqolada matn ustida ishlashning o‘quvchilarning har tomonlama rivojlanishiga ta’siri ilmiy-nazariy jihatdan asoslangan.

Zamonaviy kasblarga o‘qitish, bugungi kunda ish bozorining tezkor o‘zgarishlariga mos ravishda ta'lim tizimini yangilash zaruratini aks ettiradi. Ushbu maqolada, zamonaviy kasblarning talablari, innovatsion usullar va texnologiyalar yordamida o‘qitish jarayonini takomillashtirish yo‘llari ko‘rib chiqiladi. O‘qituvchilar uchun yangi metodikalarni qo‘llash, talabalarni amaliy ko‘nikmalar bilan ta'minlash va ish beruvchilar bilan hamkorlik qilish orqali o‘qitish samaradorligini oshirish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Maqola, shuningdek, kasb-hunar ta'limining rivojlanishi uchun muhim bo‘lgan zamonaviy tendentsiyalarni ham yoritadi.

Ushbu maqolada migratsiya termining mohiyati, shuningdek, dunyoning turli  mintaqalari, xususan, iqtisodiyoti va madaniyatiga ta’siri haqida ma’lumotlar keltirilgan.

Bugungi kunda dorivor o‘simliklarga bo‘lgan qiziqish tobora ortib bormoqda, butun dunyo pandemiyasida insonlar sog‘lig‘iga alohida eʼtibor berishi, salomatlik sirlaridan xabardorligi ortishi, qarigan va surunkali kasalliklarga chalingan insonlar immun tizimini faollashtirish uchun tabiiy vositalarni afzal ko‘rishi, tabiiy vositalarning mutloq zararsizligi va foydasi ushbu sohada ilmiy tadqiqotlarga investitsiyalar hajmining va xalqaro bozorlardagi dorivor o‘simliklarga bo‘lgan talabning keskin ortishiga sabab bo‘ldi.

This article extensively discusses the theoretical and practical foundations of regional dialectology. In particular, it analyzes the phonetic, lexical, and grammatical features of dialects formed in different regions. The historical development of dialectology, scientific schools, and modern research methods are described. The study explores regional dialects of the Uzbek language, their differences, and their influence on the standard language. The relevance of the topic is also highlighted in terms of language preservation, the study of cultural heritage, and language policy.

Stomatit — bu og’iz bo’shlig’i shilliq epiteliy qavatining yallig’lanishidir. Odatda, stomatit bolalik bilan bog’liq kasallikdir. Biroq, hozirgi vaqtda ushbu kasallik kattalarda ham tobora ko’p kuzatilmoqda.Yallig’lanish ko’pincha lablarda, yonoqlarda, tanglayning ichki yuzasida uchrashi mumkin. Ba’zida stomatit til ostida ham kuzatiladi. Kasallik rivojlanishi sabablari atrof-muhitning salbiy ta’siri va organizmning immun qobiliyatlarining sustlashishidir.

Mazkur maqolada qadimgi yunon tarixchilari, xususan, Gerodot, Strabon va Arrian asarlarida tilga olingan O‘rta Osiyo xalqlarining harbiy hayoti va urf-odatlari yoritilgan. Unda sak, massaget, xorazmiy, sug‘d, parikan va boshqa qabilalarning hayot tarzi, harbiy strategiyalari hamda jangovar qurollari haqida batafsil ma’lumotlar berilgan. Qadimgi yunon tarixchilari sak-massagetlarning yuqori darajadagi harbiy mahorati, otliq qo‘shinlarining harakatchanligi va ularning jang taktikalari haqida qimmatli tarixiy dalillarni keltiradilar. Shuningdek, maqolada qadimgi O‘rta Osiyo qabilalarining Ahmoniylar Eroni tarkibidagi harbiy xizmatlari va mashhur Massagetlar malikasi To‘marisning Kayxusrav qo‘shinlari ustidan qozongan g‘alabasi haqida ham so‘z yuritilgan.  

Mazkur maqolada oilaviy huquqiy munosabatlarning nazariy asoslari, ularning huquqiy tabiati va ishtirok etuvchi subyektlarining huquqiy maqomi tahlil qilinadi. Oilaviy huquqiy munosabatlar jamiyatda muhim o‘rin tutadi va fuqarolarning shaxsiy hamda mulkiy munosabatlarini tartibga soladi. Maqolada ushbu munosabatlarning shakllanishi, rivojlanishi va ularni tartibga soluvchi huquqiy normalar, shuningdek, ishtirokchilar doirasining huquqiy tavsifi keltiriladi.

Ushbu maqolada biologiya terminologiyasining leksik-grammatik xususiyatlari va ularni standartlashtirish masalalari tadqiq etilgan. Biologik terminlarning shakllanishi, so'z yasalish usullari, grammatik strukturasi va zamonaviy o'zbek tilida qo'llanilish xususiyatlari tahlil qilingan. Terminologiyani tartibga solish va standartlashtirish borasidagi mavjud muammolar va ularning yechimlari ko'rib chiqilgan.

Ushbu maqolada ekologik xavf tushunchasi va uning huquqiy tabiatiga oid masalalar tahlil qilinadi. Ekologik xavf asosida yuzaga keluvchi huquqiy munosabatlarning nazariy asoslari, xalqaro huquqiy me’yorlar va O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi doirasidagi milliy mexanizmlar atroflicha ko‘rib chiqilgan. Muallif ekologik xavf subyektlari, huquqiy tartibga solish shakllari, hamda ekologik javobgarlik turlarini tahlil qiladi. Maqolada ekologik xavfni samarali boshqarish va huquqiy tartibga solish bo‘yicha ilmiy asoslangan xulosa va takliflar ilgari surilgan.

Ushbu maqolada talabalar bo‘sh vaqtini mazmunli o‘tkazishga qaratilgan tashkiliy, ma’naviy-ma’rifiy va ijodiy ishlar tizimlashtirib tahlil qilinadi. Bo‘sh vaqtni to‘g‘ri rejalashtirish orqali ularning ijtimoiy faolligi, intellektual salohiyati va ma’naviy kamolotiga ijobiy ta’sir ko‘rsatish imkoniyatlari asosli misollar bilan yoritilgan.

Zamonaviy ta'lim tizimida talabalar nafaqat nazariy bilimlarni o'zlashtirishlari, balki amaliy ko'nikmalar orqali jamiyatga foydali bo'lishni ham o'rganishlari kerak. Ijtimoiy loyihalar - bu talabalarning ijtimoiy, intellektual va ma'naviy rivojlanishi uchun muhim vosita hisoblanadi. Ular yosh avlodni ijtimoiy mas'uliyatli, tashabbuskor va jamoatchilik faoliyatida faol ishtirok etadigan shaxslar sifatida tarbiyalashda katta ahamiyatga ega

Mazkur maqolada O‘zbekistonda ichki turizmning rivojlanish imkoniyatlari va uning iqtisodiyotga ta’siri tahlil qilinadi. Mahalliy turizmning ahamiyati nafaqat iqtisodiy, balki madaniy va ekologik jihatdan ham katta. Maqolada ichki sayyohlikning mahalliy biznesni qo‘llab-quvvatlash, yangi ish o‘rinlarini yaratish va mintaqalararo tenglikni ta’minlashdagi roli ko‘rib chiqiladi. Shuningdek, axborot texnologiyalarining va raqamli platformalarning turizm sohasida qo‘llanilishi, iqlim va ekologik barqarorlikni saqlash, mahalliy resurslardan samarali foydalanish masalalari yoritiladi. Ichki sayyohlikning rivojlanishiga to‘sqinlik qilayotgan muammolar, jumladan, axborot tanqisligi, transport infratuzilmasining yetarli bo‘lmasligi, va narxlarning yuqoriligi hamda ularni bartaraf etish uchun taklif etilgan yechimlar muhokama qilinadi. Maqola ichki turizmning mamlakat iqtisodiyotidagi o‘rni va kelajakdagi istiqbollari haqida batafsil fikr yuritadi va bu sohani rivojlantirish uchun zarur chora-tadbirlar, shu jumladan hududiy diversifikatsiya va madaniy identitetni saqlash muhimligini ta’kidlaydi.

Mononukleoz kasalligiga chalinish ko‘rsatkichi eng yuqori bo‘lgan yosh guruhi 3-9 yoshli bolalardir, ammo ko‘pincha ularda kasallik yengil shakllarda kechadi, bu esa tashxis qo‘yish uchun eng qiyin bo‘lib, ko‘pincha aniqlanmay qoladi. Maqolada infeksion mononukleozning etiologiyasi, klinik ko‘rinishi, laboratoriya tashxisi, davolash bo‘yicha zamonaviy adabiyotlar ko‘rib chiqiladi. Mahalliy va xorijiy adabiyotlar tahlili asosida infeksion mononukleozning klinik kechish variantlarini shakllantirish bilan bog‘liq bo‘lgan patogenetik mexanizmlar, laboratoriya tashxisi usullari va tibbiyotdagi zamonaviy yutuqlar nuqtai nazaridan bemorlarni adekvat, etiopatogenetik davolash prinsiplari yoritiladi.

Ushbu maqolada o‘smirlik davrida o‘z-o‘zini boshqarish ko‘nikmalarining shakllanishi, uning psixologik asoslari va rivojlanish bosqichlari haqida so‘z yuritiladi. Shuningdek, bu jarayonga ta’sir qiluvchi ichki va tashqi omillar, ota-ona va pedagoglarning o‘rni haqida fikrlar bildiriladi

Ushbu maqolamda Lola daraxtining kelib chiqish va rivojlanish tarixi, ekalogik va iqtisodiy ahamiyati, biologik xususiyatlari va anatomiyasi, yashash sharoiti va geografik tarqalishi, zamonaviy tasnifi va ilmiy tadqiqotlari, ijtimoiy va ekalogik dasturlar, kelajakdagi yo’nalishlar va tadqiqotlar kabi masalalar yoritib berilgan.

Markaziy Osiyo mamlakatlarida elektron savdoning rivojlanish tendentsiyalari va istiqbollari hozirgi kunda dunyo bo'ylab iqtisodiy o'sishning muhim omiliga aylangan. Ushbu maqola Markaziy Osiyo davlatlarida elektron savdoning rivojlanishiga ta'sir ko'rsatuvchi asosiy omillarni tahlil qiladi va bu sohaning kelajakdagi istiqbollarini ko'rib chiqadi. Maqolada elektron tijoratning davlatlar iqtisodiyotidagi o'rni, rivojlanish strategiyalari, shuningdek, raqamli infratuzilmaning takomillashishi masalalari ko'rib chiqilgan.

This article explores the theoretical foundations and practical applications of modern testing and evaluation systems used to assess the physical fitness of athletes and students. Physical fitness is directly related to an individual's overall health, performance efficiency in sports, and social engagement. Objective and reliable assessment of physical readiness plays a critical role in promoting a healthy lifestyle and guiding personalized training approaches. The article reviews internationally recognized testing protocols, such as walking/running tests, upper body strength assessments, and maximal oxygen uptake (VO₂ max) analysis, as well as technologically advanced tools including motion sensors, heart rate monitors, and GPS-based tracking systems. Special attention is given to the use of normative standards, individualized evaluation criteria, and the integration of automated systems for data collection and analysis. The implementation of modern fitness assessment systems contributes significantly to designing customized training programs, controlling rehabilitation processes, and forecasting athletic potential in educational and competitive environments.

Ushbu tadqiqot O‘zbekistonda ziyorat turizmining rivojlanish jarayonini, uning ahamiyatini va kelajak istiqbollarini o‘rganadi. Mamlakatning boy madaniy merosi va tarixiy obidalari ziyorat turizmini rivojlantirishda muhim rol o‘ynaydi. Tadqiqot davomida ziyorat turizmining iqtisodiy va ijtimoiy ta‘siri, davlat siyosati va xususiy sektor ishtiroki tahlil qilinadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, O‘zbekiston ziyorat turizmini rivojlantirish orqali iqtisodiy o‘sish, madaniyatlararo aloqalarni mustahkamlash va xalqaro nufuzini oshirish imkoniyatiga ega.

Henry is known for his short stories that reveal the realities of human nature, psyche, and characters' lives through irony and irony. His storytelling style often includes unexpected twists, sarcastic dialogue, and wry laughter, all of which contribute to the enduring impact of the author's stories.

Ushbu maqolada maktabgacha yosh davrida bolalarning ijtimoiy muhitga qay tarzda moslashiga ko‘mak beruvchi asosiy tushunchalar berilgan.

Ushbu maqolada Samarqand xalqaro aeroportining turizm sohasini rivojlantirishdagi o‘rni va ahamiyati tahlil qilingan. Unda aeroport infratuzilmasining takomillashuvi, xalqaro aviareyslarning yo‘lga qo‘yilishi, sayyohlar uchun yaratilayotgan qulayliklar va servis xizmatlari, shuningdek, aeroport faoliyatining mahalliy iqtisodiyotga ko‘rsatayotgan ijobiy ta’siri yoritib berilgan. Maqolada Samarqandni jahon turizm markaziga aylantirishdagi aeroportning strategik o‘rni asoslab berilgan.

Ushbu maqolada oqsillarning biologik va fiziologik ahamiyati, ularning organizmdagi asosiy vazifalari hamda tibbiyotdagi diagnostik va terapevtik roli yoritilgan. Oqsillar — har bir tirik hujayraning asosiy tarkibiy qismi bo‘lib, moddalar almashinuvi, immunologik himoya, fermentativ jarayonlar va hujayra tuzilmasining saqlanishida beqiyos ahamiyat kasb etadi. Maqolada shuningdek, oqsillar bilan bog‘liq patologik holatlar, ularning klinik tahlili va tibbiy amaliyotda oqsil moddasiga bo‘lgan ehtiyoj masalalari ham keng yoritilgan. Maqola tibbiyot yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalar uchun nazariy bilimlarni mustahkamlash hamda klinik fikrlashni shakllantirishga xizmat qiladi.

Mazkur maqola turizm sohasida gender tengligini ta’minlash va ayollar uchun xavfsiz va qulay sayohat imkoniyatlarini yaratish masalalarini yoritadi. Sayohatni xavfsiz va qulay qilish ayollarni sayohatga jalb qilish va turizm sohasini barqaror rivojlantirishda muhim omil bo‘lib xizmat qiladi. Maqolada, shuningdek, gender tengligi va ayollar uchun sayohatdagi xavfsizlik masalalari o‘rtasidagi bog‘liqlik, madaniy to‘siqlar va turizm infratuzilmasining roli muhokama qilinadi. Ayollar uchun maxsus sayohat dasturlari, xavfsizlikni ta’minlash mexanizmlari, madaniy ehtiyojlarni hisobga olish va iqtisodiy imkoniyatlar yaratish orqali gender tengligini ta’minlashga qaratilgan yondashuvlar taklif etilgan. Tadqiqotlar va xalqaro tajribalar asosida, gender tengligini ta’minlash va ayollarni sayohatga jalb qilish orqali turizm sohasida ijtimoiy adolatni ta’minlash, iqtisodiy o‘sish va barqaror rivojlanishga hissa qo‘shish mumkinligi ko‘rsatilgan. Maqola turizmning genderga oid aspektlari bo‘yicha ilmiy va amaliy jihatlarni yoritib beradi.

This article investigates the psycholinguistic features of communication in English and Uzbek, emphasizing the cognitive and psychological processes that shape language production and comprehension. It explores how cultural context, thought patterns, memory, and perception influence verbal interaction and message interpretation. By comparing English, a Germanic language with analytic structures, and Uzbek, a Turkic language with agglutinative morphology, the study highlights differences in lexical access, sentence processing, and pragmatic cues. Additionally, it examines bilingualism and code-switching among Uzbek-English bilingual speakers to understand their impact on emotional expression and cognitive load. The findings offer insights into intercultural communication, language acquisition, and applied psycholinguistics.